Podatniczka jest lektorem języka niemieckiego i na podstawie umowy o dzieło prowadzi kursy językowe dla słuchaczy Uniwersytetu Trzeciego Wieku. Na każdy semestr i dla każdej grupy opracowuje odrębny program nauczania, gdyż każda grupa jest na innym poziomie językowym. Podatniczka jest ponadto zatrudniona w innej firmie na umowę o pracę. Podatniczka zwraca się o podanie sposobu naliczenia podatku z tytułu umowy o dzieło oraz o potwierdzenie możliwości zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodu. Zdaniem wnoszącej zapytanie zaliczka na podatek dochodowy od w/w umowy winna być pobrana w wysokości 19%, przy zastosowaniu kosztów w wysokości 50% uzyskanego przychodu.
Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Poznaniu informuje, że zgadza się ze stanowiskiem podatniczki o ile stan faktyczny opisany we wniosku zgodny jest ze stanem rzeczywistym.

Zgodnie z przepisem art. 22 ust. 9 pkt 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j. t. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) koszty uzyskania przychodów z tytułów określonych w art. 13 pkt 2, 4, 6 i 8 określa się w wysokości 20% uzyskanego przychodu z tym, że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe (wskazane w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b), których podstawę wymiaru stanowi ten przychód. Natomiast w myśl przepisu art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych koszty uzyskania przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów lub rozporządzania przez nich tymi prawami, określa się w wysokości 50% uzyskanego przychodu z tym, że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b), których podstawę wymiaru stanowi ten przychód.

W przedstawionej sytuacji źródłem przychodów z praw autorskich jest działalność wykonywana osobiście w rozumieniu art. 13 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności osobom określonym w art. 3 ust. 1, z tytułu działalności określonej w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4, zaliczki na podatek dochodowy w wysokości 19% należności pomniejszonej o koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz pomniejszonej o składki potrącone przez płatnika w danym miesiącu na ubezpieczenie emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b).

Koszty uzyskania przychodów w wysokości 50% przysługują twórcom oraz artystom wykonawcom z tytułu korzystania przez nich lub rozporządzania odpowiednio prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi. Przychody z tytułu korzystania lub rozporządzania prawami autorskimi oraz pokrewnymi mogą być uzyskiwane zarówno przez osobę pozostającą w stosunku pracy jak i wykonującą pracę na podstawie umowy zlecenia, czy też umowy o dzieło.
Twórcą, zgodnie z art. 8 ust. 1 i 2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (j. t. Dz. U. z 2000 r. Nr 80 poz. 904 ze zm.), jest osoba, której nazwisko w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu.

Warunkiem stosowania 50% stawki kosztów uzyskania przychodów jest ustalenie, że przychód uzyskany został z tytułu korzystania z praw autorskich lub pokrewnych w rozumieniu ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (j. t. Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 904 ze zm.).
Zgodnie z art. 1 ust. 1 powołanej wyżej ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór). W szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory literackie, naukowe, publicystyczne, plastyczne, muzyczne, fotograficzne, programy komputerowe, architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne itp. (katalog otwarty - ust. 2 ww. artykułu). Zatem o zastosowaniu kosztów uzyskania przychodów w wysokości 50 % decyduje fakt osiągnięcia przez podatnika przychodu za wykonanie czynności (utworu) będącej przedmiotem prawa autorskiego.

W odniesieniu do przedstawionego stanu faktycznego zastosowanie 50% stawki kosztów uzyskania przychodów, na podstawie art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy, uzależnione jest od wystąpienia dwóch podstawowych okoliczności:
1. zaistnienia utworu w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz
2. udzielenia przez twórcę licencji na korzystanie z danego utworu zamawiającemu, względnie rozporządzenia majątkowymi prawami autorskimi do twórczego dzieła.
Jeżeli zostały spełnione warunki powołane powyżej, można zastosować koszty uzyskania przychodów zgodnie z art.22 ust.9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Z zawieranej z wykładowcą umowy winno jednoznacznie wynikać, że płatnik nabywa majątkowe prawa autorskie do danego utworu lub uzyskuje licencję na korzystanie z niego.

Reasumując, jeżeli Uniwersytet Trzeciego Wieku nabywa od wykładowcy przysługujące mu majątkowe prawa autorskie do twórczego programu autorskiego, względnie uzyskuje odpłatną licencję na wykorzystanie programu w określonym zakresie, do umowy o dzieło mają zastosowanie 50% koszty uzyskania przychodu na podstawie art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie będą miały natomiast zastosowania 50% koszty uzyskania przychodu do przychodów uzyskanych za lekcje prowadzone w oparciu o autorski program nauczania. Ministerstwo Kultury w piśmie znak DP/WPA.024/147/00 z dnia 06.10.2005r. zajęło bowiem stanowisko, iż w wyżej wskazanej sytuacji lekcje nie stanowią eksploatacji autorskiego programu nauczania jako utworu w rozumieniu prawa autorskiego, ani też nie są z założenia przygotowywane z myślą o nadawaniu im indywidualnej twórczej formy i treści, ale w celu maksymalnie czytelnego i skutecznego przekazania uczniom uwzględnionej w programie nauczania wiedzy i umiejętności.

Jednakże Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Poznaniu nadmienia, że nie jest organem właściwym w zakresie rozstrzygania autorskiego charakteru wykonywanych czynności oraz do ustalenia, czy określony przejaw działalności jest przedmiotem prawa autorskiego (utworem). W przypadku wątpliwości należy zwrócić się o opinię do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Departament Prawny, ul. Krakowskie Przedmieście 15/17, 00-071 Warszawa.

Interpretacja jest aktualna według stanu prawnego na dzień jej wydania i do czasu zmiany stanu prawnego lub stanu faktycznego przedstawionego przez pytającego.