Naczelnik Świętokrzyskiego Urzędu Skarbowego w Kielcach działając na podstawie art. 14a § 1 oraz § 4 ustawy z dnia 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), po rozpatrzeniu Państwa wniosku z dnia 15.05.2006 r. (data wpływu 18.05.2006 r.) w sprawie udzielenia interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych stwierdza, iż przedstawione we wniosku stanowisko jest prawidłowe.

Z treści pisma Spółki wynika, że Spółka planuje umorzenie wierzytelności z tytułu sprzedaży towarów i usług spółce z o. o. (dłużnikowi) powiązanej z nią kapitałowo ze względu na jej trudną sytuację finansową.

Zdaniem Spółki, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 44 ustawy z dnia 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), umorzone wierzytelności, które uprzednio zostały zarachowane jako przychody należne uznawane są u wierzyciela za koszt uzyskania przychodu w kwocie netto (bez podatku VAT). W myśl art. 12 ust. 1 pkt 3 w/w ustawy, umorzone wierzytelności u dłużnika uznawane są za przychód podlegający opodatkowaniu w kwocie brutto (łącznie z podatkiem VAT). Spółka zaznaczyła, że ewentualne umorzenie wierzytelności nastąpi zgodnie z przepisami prawa, tj. z art. 508 Kodeksu cywilnego.

Spółka zapytała, czy umorzenie wierzytelności w spółkach powiązanych kapitałowo powoduje tylko u dłużnika przychód w kwocie brutto (łącznie z VAT), zaś u wierzyciela koszt uzyskania przychodu w kwocie netto (bez podatku VAT).

Naczelnik Świętokrzyskiego Urzędu Skarbowego w Kielcach informuje, że zgodnie z art. 508 ustawy z dnia 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje. W myśl art. 16 ust. 1 pkt 44 i 46 oraz art. 12 ust. 4 pkt 9 cyt. ustawy o podatku od towarów i usług, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów umorzonych wierzytelności, z wyjątkiem tych, które uprzednio na podstawie art. 12 ust. 3 zostały zarachowane jako przychody należne, jak również podatku od towarów i usług. Do przychodów nie zalicza się należnego podatku od towarów i usług. Na mocy art. 12 ust. 1 pkt 3a w/w ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 13 i 14, są w szczególności wartości, z zastrzeżeniem ust. 4 pkt 8, umorzonych lub przedawnionych zobowiązań, w tym z tytułu zaciągniętych pożyczek (kredytów), z wyjątkiem umorzonych pożyczek z Funduszu Pracy.

Z przytoczonych przepisów wynika, że wierzyciel może zaliczyć umorzoną wierzytelność do kosztów uzyskania przychodów tylko wówczas, gdy jednocześnie spełnione zostaną następujące warunki:
• wierzytelność zaliczono uprzednio do przychodów należnych,
• umorzenie wierzytelności nastąpi za zgodą i wiedzą dłużnika, tj. wierzyciel będzie posiadać pisemne oświadczenie dłużnika, że zwolnienie z długu zostało przez niego przyjęte.

Do kosztów uzyskania przychodów kwalifikuje się wartość netto umorzonych wierzytelności, gdyż kosztem uzyskania przychodów nie jest podatek od towarów i usług. Podatek ten nie jest również przychodem w rozumieniu w/w ustawy w związku z czym nie podlega uprzedniemu zarachowaniu jako przychód.

W przypadku dłużnika, umorzeniu podlega nie wierzytelność, lecz jego zobowiązanie wobec wierzyciela, obejmujące również podatek od towarów i usług. Tym samym przychodem dłużnika będzie cała wartość umorzonego zobowiązania wynikająca z faktur zakupu, tj. wartość brutto. Podatek od towarów i usług jest bowiem elementem całości zobowiązania. Ponadto zobowiązanie u dłużnika podlega rozliczeniu w kwocie brutto. Wartość netto zobowiązania podlega zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów, zaś dłużnik jest uprawniony do odliczenia w deklaracji VAT-7 podatku naliczonego określonego tym zobowiązaniem od podatku należnego.

Stanowisko Spółki uznaje się za prawidłowe, o ile nie zachodzą okoliczności wymienione w art. 11 cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, tzn. w wyniku powiązań kapitałowych zostały ustalone lub narzucone takie warunki w wyniku czego podmiot gospodarczy nie wykazuje dochodów albo wykazuje je niższe od tych, jakich należałoby oczekiwać, gdyby powiązania kapitałowe nie istniały. W takim przypadku dochody podmiotu gospodarczego i należny podatek określa się bez uwzględnienia tych warunków. Do takich warunków można również zaliczyć nieuzasadnione umarzanie wierzytelności.

Reasumując, umorzenie wierzytelności w Spółce powiązanej kapitałowo z dłużnikiem stanowi tylko u wierzyciela koszt uzyskania przychodu w kwocie netto (bez VAT), zaś u dłużnika przychód w kwocie brutto (łącznie z VAT) pod niezbędnym warunkiem, że nie zachodzą okoliczności określone art. 11 w/w ustawy.