INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 02 kwietnia 2012 r. (data wpływu do tut. Biura – 03 kwietnia 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia wierzytelności – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 03 kwietnia 2012 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia wierzytelności.

Z uwagi na braki formalne wniosku pismem z dnia 04 czerwca 2012 r. znak: IBPB II/1/436-130/12/AA wezwano Wnioskodawcę do jego uzupełnienia, tj. przedłożenia aktualnego pełnomocnictwa do doręczeń. Przedmiotowy wniosek nie został uzupełniony, w związku z powyższym tut. Organ uznał adres Spółki jako właściwy do doręczenia przedmiotowej interpretacji indywidualnej.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca – Spółka jawna zajmuje się profesjonalnym obrotem wierzytelnościami, pośrednictwem finansowym a także pomocniczą działalnością finansową, jest aktywnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Spółka nabywa wierzytelności na podstawie umów powierniczego przelewu wierzytelnościami, co oznacza, że Spółka dla swoich zleceniodawców świadczy usługi ściągania długów oraz weryfikacji kontrahentów, za które pobiera wynagrodzenie (wystawia faktury VAT – usługa opodatkowana stawką 23%). Wnioskodawca, jako powiernik, odzyskuje wierzytelności zleceniodawcy działając w imieniu własnym, lecz na rachunek zleceniodawcy.

W przyszłości Spółka zamierza dodatkowo zająć się profesjonalnym obrotem wierzytelnościami w imieniu własnym oraz na własny rachunek. Podstawą nabycia wierzytelności danego wierzyciela będzie umowa cesji wierzytelności, w myśl której cedent (wierzyciel) przeniesie na rzecz cesjonariusza (Spółkę) wierzytelność w takim zakresie w jakim jest ona skuteczna wobec dłużnika danego cedenta.

Z tytułu cesji wierzytelności Spółka zapłaci cedentowi określoną kwotę. W związku z podpisaniem umów cesji wierzytelności wszelkie spłaty świadczenia z tytułu wierzytelności dokonane przez dłużnika bezpośrednio do rąk cedenta traktowane będą jako należność odzyskana przez Spółkę.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy w związku z zawarciem opisanej umowy cesji wierzytelności przez Spółkę, która zajmuje się profesjonalnym obrotem wierzytelnościami, transakcja ta podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych...
2. Czy zapłata za przejętą wierzytelność powinna być udokumentowana notą księgowa wystawioną w momencie przelania środków czy też wystarczającym dokumentem potwierdzającym transakcję jest zawarta umowa cesji wierzytelności...
   
   

Wnioskodawca, powołując art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stwierdził, iż umowa cesji wierzytelności, którą w przyszłości zamierza zawrzeć jest rodzajem umowy sprzedaży praw własności, ponieważ w wyniku ww. umowy następuje przeniesienie praw własności do danej wierzytelności.

Wobec powyższego Spółka wystawi sprzedawcy wierzytelności notę księgową z tytułu przeniesienia praw własności oraz odprowadzi podatek od czynności cywilnoprawnych w wysokości 1% wartości przejętej wierzytelności.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 09 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają m.in. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Zgodnie z art. 535 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16 poz. 93 ze zm.) przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio do sprzedaży praw majątkowych. Zatem przedmiotami sprzedaży w ujęciu Kodeksu cywilnego oprócz rzeczy mogą być również prawa majątkowe. Prawami majątkowymi są przysługujące danej osobie prawa do korzystania i rozporządzania określoną rzeczą lub prawem ustanowionym na tej rzeczy.

Czynności cywilnoprawne zawarte w katalogu zamkniętym określonym w art. 1 cyt. ustawy podlegają omawianemu podatkowi od czynności cywilnoprawnych, o ile spełniają przesłanki zawarte w art. 1 ust. 4 cytowanej ustawy. Zgodnie z powyższym artykułem, czynności cywilnoprawne (w tym umowy sprzedaży) podlegają omawianemu podatkowi, z zastrzeżeniem ust. 5, jeżeli ich przedmiotem są:

1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
   
   

Podstawę opodatkowania przy umowie sprzedaży w myśl powołanej wyżej ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego (art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy). Zgodnie z art. 6 ust. 2 ww. ustawy wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Przepis art. 7 ust. 1 ustawy od czynności cywilnoprawnych określa stawkę podatku, która wynosi m.in. od umowy sprzedaży innych praw majątkowych – 1%.

O powstaniu obowiązku uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnej decyduje, w myśl art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, moment dokonania czynności cywilnoprawnej.

Na podstawie art. 4 pkt 1 ww. ustawy obowiązek podatkowy przy umowie sprzedaży ciąży na kupującym.

Na podstawie art. 10 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatnicy są obowiązani, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, według ustalonego wzoru, oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, z wyłączeniem przypadków, gdy podatek jest pobierany przez płatnika.

Instytucję przelewu (cesji) wierzytelności regulują przepisy Kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Przelew wierzytelności jest swoistą konstrukcją prawną, przewidzianą w ogólnych zasadach zobowiązań prowadzącą do zmiany osoby wierzyciela podczas, gdy przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Umowy cesji wierzytelności należą do czynności prawnych rozporządzających o skutkach zbliżonych do umowy przenoszącej własność. Dodać należy, że cesja nie ma formy samoistnej umowy, dlatego też dla jej realizacji musi być dokonana czynność cywilnoprawna, na podstawie której nastąpi przeniesienie wierzytelności.

Z treści art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że czynnością stanowiącą podstawę cesji może być umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inne umowy zobowiązujące do przeniesienia wierzytelności.

Podkreślić należy, że umowa cesji jako nie wymieniona w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, o ile nie przybierze postaci jednej z umów wymienionych w tym przepisie w szczególności umowy sprzedaży uregulowanej w przepisach Kodeksu cywilnego.

Z kolei, jeśli umowa cesji wierzytelności przybierze postać umowy sprzedaży czy też zamiany to wówczas podlega opodatkowaniu tym podatkiem na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca – Spółka jawna zajmuje się profesjonalnym obrotem wierzytelnościami, pośrednictwem finansowym a także pomocniczą działalnością finansową, jest aktywnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Spółka nabywa wierzytelności na podstawie umów powierniczego przelewu wierzytelnościami, co oznacza, że Spółka dla swoich zleceniodawców świadczy usługi ściągania długów oraz weryfikacji kontrahentów, za które pobiera wynagrodzenie (wystawia faktury VAT – usługa opodatkowana stawką 23%). Wnioskodawca, jako powiernik, odzyskuje wierzytelności zleceniodawcy działając w imieniu własnym, lecz na rachunek zleceniodawcy.

W przyszłości Spółka zamierza dodatkowo zająć się profesjonalnym obrotem wierzytelnościami w imieniu własnym oraz na własny rachunek. Podstawą nabycia wierzytelności danego wierzyciela będzie umowa cesji wierzytelności, w myśl której cedent (wierzyciel) przeniesie na rzecz cesjonariusza (Spółkę) wierzytelność w takim zakresie w jakim jest ona skuteczna wobec dłużnika danego cedenta.

Z tytułu cesji wierzytelności Spółka zapłaci cedentowi określoną kwotę. W związku z podpisaniem umów cesji wierzytelności wszelkie spłaty świadczenia z tytułu wierzytelności dokonane przez dłużnika bezpośrednio do rąk cedenta traktowane będą jako należność odzyskana przez Spółkę.

W związku z powyższym, jeżeli umowa cesji wierzytelności, którą w przyszłości Spółka zamierza zawrzeć – zgodnie ze wskazaniem przez Wnioskodawcę – jest umową sprzedaży praw majątkowych określoną w przepisach Kodeksu cywilnego, tj. umową w rozumieniu art. 535 Kodeksu, to czynność ta będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Stosownie do uregulowania art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. ustawy – stawka podatku, liczona od wartości rynkowej rzeczy lub prawa majątkowego wynosić będzie 1%. Obowiązek uiszczenia podatku ciąży na kupującym, tj. na Wnioskodawcy.

Odnosząc się do stwierdzenia Wnioskodawcy, iż wystawi sprzedawcy wierzytelności notę oraz odprowadzi podatek od czynności cywilnoprawnych należy wskazać, iż ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych nie reguluje czy i w jakiej formie należy udokumentować transakcję sprzedaży. Forma i sposób zawierania rzeczonych umów wynika z uregulowań ustawy Kodeks cywilny, do interpretowania której tut. Organ nie jest upoważniony.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe, jednakże jak wyżej wskazano stanowisko to zostało ocenione jedynie w oparciu o uregulowania ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Niezależnie od powyższego wskazać należy, iż w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

1. opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
2. zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:
   • umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
   • umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.
   
   
   

Z treści art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wynika, iż o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają generalnie status podatnika podatku od towarów i usług lecz wyłącznie fakt, że jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona (za wyjątkiem sytuacji w ustawie szczegółowo wymienionych). Wyłączenie danej czynności cywilnoprawnej z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych ma więc miejsce tylko w przypadku, gdy z tytułu dokonania tej właśnie czynności, jedna ze stron jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Zatem w sytuacji, gdyby w opisanym zdarzeniu przyszłym zostały spełnione warunki określone w cytowanym art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych na Wnioskodawcy nie będzie ciążył obowiązek uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.