Naczelnik Świętokrzyskiego Urzędu Skarbowego w Kielcach działając na podstawie art. 14a § 1 oraz § 4 ustawy z dnia 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), po rozpatrzeniu Państwa wniosku z dnia 30.11.2005 r. w sprawie udzielenia interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych stwierdza, iż przedstawione we wniosku stanowisko jest prawidłowe.

Z treści pisma Spółki wynika, że stosownie do ogłoszonego w prasie przetargu na sprzedaż złomu, Spółka złożyła ofertę cenową i wpłaciła wymagane wadium. Zgodnie z warunkami uczestnictwa w przetargu wadium przepada na rzecz sprzedającego jeśli oferent, którego oferta zostanie przyjęta uchyli się od zawarcia umowy. Oferta Spółki została wybrana, lecz Spółka odstąpiła od podpisania umowy. Tym samym straciła wadium. Realizując transakcję przetargową Spółka miała przez okres 3 miesięcy odbierać złom i sprzedawać go do hut według aktualnie obowiązujących cen. Na dzień złożenia oferty, w wyniku realizacji wygranego przetargu Spółka powinna osiągnąć dochód, jednak ceny złomu zaczęły gwałtownie spadać i zrezygnowano z zawarcia umowy. Z przeprowadzonych wyliczeń wynikało, że realizując tę umowę Spółka poniosłaby stratę znacznie wyższą niż kwota utraconego wadium. Z ekonomicznego punktu widzenia decyzja o rezygnacji z umowy była zasadna. Spółka zapytała, czy w takiej sytuacji kwotę utraconego wadium może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, jednocześnie przedstawiając w tej kwestii pogląd Urzędu Skarbowego w Kolbuszowej i wyrok NSA, według których dopuszczalne jest zaliczenie wadium do kosztów uzyskania przychodów.

Naczelnik Świętokrzyskiego Urzędu Skarbowego w Kielcach informuje, że zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Aby określony koszt można było uznać za koszt uzyskania przychodu między tym kosztem a przychodem musi istnieć związek. Chodzi tu o związek tego typu, że poniesienie kosztu ma wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodu. Za koszy uzyskania przychodów można uznać jedynie te racjonalnie uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, które spełniają łącznie następujące warunki:

• pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z przychodami (ich celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów),
• zostały rzeczywiście poniesione i prawidłowo udokumentowane,
• nie zostały wymienione w art. 16 ust. 1 w/w ustawy.

Poniesiony wydatek (zapłata wadium) związany z uczestnictwem w przetargu niewątpliwie miał na celu osiągnięcie przychodu. Jednakże Spółka, pomimo wygrania przetargu nie zawarła umowy i wpłacone wadium przepadło. Zgodnie z przedstawionym stanem faktycznym zawarcie umowy nie doszło do skutku, ponieważ ceny złomu zaczęły gwałtownie spadać i zrezygnowano z zawarcia umowy. Z przeprowadzonych wyliczeń wynikało, że realizując tę umowę Spółka poniosłaby stratę znacznie wyższą niż kwota utraconego wadium. Z ekonomicznego punktu widzenia decyzja o rezygnacji z umowy była zasadna. Utrata wadium nie została zawiniona przez Spółkę, lecz miała na celu zapobieżenie większym stratom. Takiego rodzaju wydatki nie zostały wyłączone z kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 w/w ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W związku z powyższym oprócz dokumentów stwierdzających fakt dokonania wpłaty wadium podatnik winien zgromadzić dokumenty, które stwierdzałyby przedstawiony we wniosku stan faktyczny, tj. analizy, kalkulację dokonaną przez podatnika dotyczącą nieopłacalności sprzedaży złomu, inne dokumenty pozwalające w sposób jednoznaczny stwierdzić, że odstąpienie od zawarcia umowy miało gospodarcze uzasadnienie.

W tym względzie stanowisko zajął też NSA w wyroku z 02.03.2000 r. (sygn. akt I SA/Gd 2099/1997) stwierdzając: "jeśli podatnik poniósł koszty w celu osiągnięcia przychodu, np. na pokrycie wadium aby uczestniczyć w przetargu, to brak jest uzasadnienia, żeby odmówić mu prawa zaliczenia takiego wydatku jako tych kosztów, nawet gdy mimo wygrania przetargu, w konsekwencji nie doszło do zawarcia umowy i wadium przepadło. Są takie sytuacje i zdarzenia gospodarcze, które z ekonomicznego punktu widzenia bardziej preferują rezygnację z zawarcia przyrzeczonej umowy i utratę wadium niż podejmowanie nietrafnych i przynoszących straty decyzji gospodarczych w prowadzeniu przedsiębiorstwa."

Analogiczny pogląd zajął również Urząd Skarbowy w Kolbuszowej w interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego (sygn. US.I-1.415/7/2005), z której wynika, że "kiedy celem podatnika przystępującego do przetargu i wpłacającego wadium był zakup przedmiotu przetargu i uzyskanie przychodu poprzez jego sprzedaż, nie można odmówić mu prawa do zaliczenia takiego wydatku do kosztów uzyskania przychodu. Prowadzenie działalności gospodarczej związane jest z ryzykiem i nie w każdym przypadku wydatek, który jest nakierowany na osiągnięcie przychodu rzeczywiście taki przychód przynosi."