Województwo (jednostka samorządu terytorialnego), będąc beneficjentem końcowym Sektorowego Programu Operacyjnego – Transport, złożyło wniosek do Ministerstwa Infrastruktury o dofinansowanie ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego realizacji projektu „Poprawa warunków funkcjonowania kolejowego transportu pasażerskiego w Województwie”.
Projekt dotyczy zakupu dwóch nowych autobusów szynowych, które w przyszłości zostaną nieodpłatnie użyczone przewoźnikowi - Sp. z o. o. celem realizacji regionalnych kolejowych przewozów pasażerskich w województwie podlaskim.
Na etapie składania wniosku aplikacyjnego Województwo Podlaskie zawarło z ... Sp. z o. o. porozumienie regulujące wykorzystanie autobusów szynowych zakupionych w ramach projektu. W myśl tego porozumienia zakupione szynobusy zostaną przekazane Sp. z o. o., która będzie ponosiła koszty eksploatacji, bieżącego utrzymania oraz szkód wyrządzonych w przedmiocie użyczenia. Natomiast Województwo dokonywać będzie umorzenia przedmiotu i ponosić koszty napraw głównych i rewizyjnych.

Planowane w ramach projektu wydatki to 12.003.000 zł brutto, na które składają się: zakup dwóch nowych autobusów szynowych w cenie 9.836.065,58 zł netto, podatek VAT z tytułu dokonanego zakupu w wysokości 2.163.934,42 zł, wydatki związane z promocją projektu – 2.459,02 zł netto oraz naliczony od nich podatek VAT – 540,98 zł.
W myśl dokumentów programowych wdrażających Fundusze Strukturalne UE w Polsce, podatek VAT stanowi koszt kwalifikowany projektu, tzn. taki, który może być sfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego tylko wówczas, gdy podmiotowi finansującemu zakupy ze środków Funduszu nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu dokonanego zakupu.
Województwo Podlaskie, składając wspomniany wniosek, złożyło oświadczenie, iż w świetle obowiązujących przepisów prawa podatkowego w Polsce nie może w żaden sposób odzyskać poniesionego kosztu podatku VAT, jednak Instytucja Zarządzająca SPO – Transport uznała to za niewystarczające domagając się opinii Urzędu Skarbowego w przedmiotowej sprawie.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 w/w ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż zakupione przez Województwo autobusy szynowe oraz wydatki związane z promocją projektu „Poprawa warunków funkcjonowania kolejowego transportu pasażerskiego w Województwie” nie będą związane z wykonywaniem przez Województwo czynności opodatkowanych. Województwo nie prowadzi bowiem działalności gospodarczej w zakresie przewozów kolejowych.

Stosownie do art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 28 marca 2003r. o transporcie kolejowym (Dz. U. Nr 86, poz 789 ze zm.), organizowanie i dotowanie regionalnych przewozów pasażerskich wykonywanych w ramach obowiązku służby publicznej oraz nabywanie kolejowych pojazdów szynowych należy do zadań własnych samorządu województwa.
Zadanie to finansowane jest z dochodów własnych samorządu województwa. Jednakże zgodnie z art. 40 ust. 4 ustawy o transporcie kolejowym zadania, o których mowa w ust. 1, realizowane są na podstawie umowy zawartej pomiędzy organem jednostki samorządu terytorialnego a przewoźnikiem kolejowym.

W omawianym stanie faktycznym działalność przewozowa, z którą związane są przedmiotowe nabycia i wydatki, prowadzona będzie przez ... Sp. z o. o. W konsekwencji Województwu nie przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony od wydatków na zakup szynobusów i promocję w/w projektu.

Usługa nieodpłatnego użyczenia autobusów szynowych nie może być w przedmiotowej sprawie traktowana na równi z odpłatnym świadczeniem usług podlegającym opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W świetle art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów na cele osobiste pracowników podatnika oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części, traktuje się jak odpłatne świadczenie usług.
W omawianym stanie faktycznym usługa nieodpłatnego użyczenia jest związana z wykonywaniem zadań własnych samorządu województwa, a Województwu jako podatnikowi VAT nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z przedmiotową usługą.
Nieodpłatne świadczenie usługi użyczenia nie podlega zatem opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Sektorowy Program Operacyjny - Transport finansowany będzie ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, będącego jednym z unijnych funduszy strukturalnych. Środków tych nie można zaliczyć do bezzwrotnej pomocy zagranicznej w rozumieniu § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970), toteż Województwu nie przysługuje zwrot podatku naliczonego na podstawie § 23 przywołanego rozporządzenia.

Reasumując w przedstawionym stanie faktycznym Województwo nie ma możliwości odzyskania podatku naliczonego od zakupu autobusów szynowych i wydatków związanych z promocją przedmiotowego projektu.