Stan faktyczny:

Podatnik razem z małżonką prowadzi gospodarstwo rolno-ogrodnicze i z tego tytułu opłaca podatek rolny oraz podatek dochodowy z działów specjalnych produkcji rolnej. W grudniu 2003r. nabył nieruchomość (sad), na której znajduje się 9 domków letniskowych zawierających łącznie 13 pokoi. W sezonie letnim zamierza wynajmować (bez wyżywienia) 12 pokoi turystom (jeden pokój przeznaczyć na recepcję) bez zatrudnienia pracowników a przy pomocy dzieci. Podatnik chciałby usługi wynajmu opodatkować w formie karty podatkowej.

Ocena prawna stanu faktycznego:

W myśl art. 23 ust. 1a ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 144, poz. 930 ze zm.) zryczałtowany podatek dochodowy w formie karty podatkowej mogą opłacać także - na zasadach i warunkach określonych w części XII tabeli - osoby fizyczne, w tym rolnicy równocześnie prowadzący gospodarstwo rolne. W części XII tabeli miesięcznych stawek podatku dochodowego w formie karty podatkowej stanowiącej załącznik nr 3 do ustawy pod pozycją 4 ustawodawca wymienił usługi hotelarskie polegające na wynajmie pokoi gościnnych i domków turystycznych (w tym wydawanie posiłków), jeżeli łączna liczba pokoi (w tym także w domkach turystycznych) nie przekracza 12. Przy czym zgodnie z objaśnieniami do części XII tabeli wymienione usługi można prowadzić przy zatrudnieniu nie więcej niż 2 pracowników lub 2 pełnoletnich członków rodziny, nie wyłączając małżonka.

Zgodnie z treścią art. 25 ust. 1 ustawy z 20.11.1998 r. aby opłacać podatek w tej formie podatnik musi spełnić następujące warunki:

1. złożyć wniosek na druku PIT-16 o zastosowanie opodatkowania w tej formie,
2. we wniosku zgłosić prowadzenie działalności wymienionej w jednej z 12 części tabeli,
3. przy prowadzeniu działalności nie korzystać z usług osób nie zatrudnionych przez siebie na podstawie umowy o pracę oraz z usług innych przedsiębiorstw i zakładów, chyba że chodzi o usługi specjalistyczne, za które uważa się czynności i prace wchodzące w inny niż zgłoszony zakres działalności, niezbędne do całkowitego wykonania wyrobu lub świadczonej usługi,
4. nie prowadzić, poza jednym z rodzajów działalności wymienionej w załączniku nr 3 do ustawy, innej pozarolniczej działalności gospodarczej,
5. małżonek podatnika nie może prowadzić działalności w tym samym zakresie,
6. nie wytwarzać wyrobów opodatkowanych, na podstawie odrębnych przepisów, podatkiem akcyzowym.

W myśl art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 20.11.1998r. jeżeli podatnik rozpoczyna działalność w trakcie roku podatkowego wniosek o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej składa właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego, przed rozpoczęciem działalności.

Zatem mając powyższe na uwadze, jeżeli podatnik spełnia wymienione wyżej warunki uprawniające do opodatkowania w formie karty podatkowej, to prowadząc gospodarstwo rolno – ogrodnicze może do przychodu uzyskanego z tytułu wynajmu pokoi gościnnych w domkach letniskowych zastosować opodatkowanie w tej formie.

Wynajem pokoi gościnnych w domkach letniskowych może być uznany zarówno za działalność gospodarczą, jaki i za tzw. pobieranie pożytków cywilnych z rzeczy, które w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowią odrębne źródła przychodów. Ustawa z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000r., nr 14, poz. 176 ze zm.) jako odrębne źródła przychodów wymienia bowiem:

• pozarolniczą działalność gospodarczą (art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy), przy czym przychody z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz z innych umów o podobnym charakterze, składników majątku związanych z działalnością gospodarczą należą do przychodów z tej działalności (art. 14 ust. 1 pkt 11 ustawy), oraz
• najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą (art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy).

W myśl postanowień art. 9a powołanej ustawy z dnia 26 lipca 1991r. dochody uzyskane z tytułu najmu podatnicy mogą opodatkować podatkiem dochodowym na zasadach ogólnych według progresywnej skali podatkowej określonej w art. 27 tej ustawy, zarówno w przypadku, gdy najem jest prowadzony w formie działalności gospodarczej (ust. 1), jak również gdy ma charakter pobierania pożytków cywilnych z rzeczy (ust. 6).

W przypadku, gdy najem będzie prowadzony w formie działalności gospodarczej podatnicy stosownie do zapisu art. 9a ust. 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. mogą skorzystać z opodatkowania osiąganych dochodów według 19% stawki liniowej, na zasadach określonych w art. 30c powołanej ustawy. Przy czym wymaga podkreślenia, iż tą formę opodatkowania ustawodawca przewidział tylko dla podatników osiągających dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej. Pojęcie pozarolniczej działalności gospodarczej dla potrzeb ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zostało wyjaśnione w słowniczku zamieszczonym w art. 5a ust. 6 ust. tej ustawy, zgodnie z którym za pozarolniczą działalność gospodarczą uważa się działalność zarobkową wykonywaną w sposób zorganizowany i ciągły, prowadzoną we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1,2,4-9 (tj. między innymi najmu). Jedynie w przypadku, gdy przedmiotem najmu są składniki majątku związane z działalnością gospodarczą, albo najem lub dzierżawa jest przedmiotem tej działalności, to wówczas wynajmowanie lub wydzierżawianie nieruchomości traktowane jest jako pozarolnicza działalność gospodarcza.

Dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanych według stałej stawki 19% nie łączy się z dochodami z innych źródeł opodatkowanymi według progresywnej skali podatkowej oraz z dochodami kapitałowymi a po zakończeniu roku podatkowego zgodnie z art.45 ust. 1a pkt 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. podatnik powinien wykazać dochody z prowadzonej działalności gospodarczej w odrębnym zeznaniu podatkowym, składanym w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym.

Ponadto do przychodów uzyskanych z tytułu najmu prowadzonego w formie działalności gospodarczej podatnicy mogą zastosować opodatkowanie zryczałtowanym podatkiem dochodowym.

Zgodnie z treścią art. 2 ust. 1 ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 144, poz. 930 ze zm.) osoby fizyczne osiągające przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej mogą opłacać zryczałtowany podatek dochodowy w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

W myśl art. 12 ust.1 pkt 2 lit. d powołanej ustawy stawka ryczałtu ze świadczenia usług hotelarskich (do których zgodnie z częścią XII tabeli stanowiącej załącznik nr 3 do ustawy zalicza się wynajem pokoi gościnnych i domków turystycznych) wynosi 17% osiąganych przychodów.

Przy wyborze tej formy opodatkowania podatnik ma obowiązek złożenia pisemnego oświadczenia do dnia 20 stycznia danego roku podatkowego do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla miejsca zamieszkania podatnika a jeżeli podatnik rozpoczyna działalność w trakcie roku podatkowego – zawiadomienie o wyborze ryczałtu powinien złożyć do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia działalności, nie później jednak niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu.

W przypadku, gdy najem pokoi gościnnych będzie prowadzony w charakterze pobierania pożytków cywilnych z rzeczy jako źródło przychodów, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991r., podatnicy do uzyskanych przychodów mogą również zastosować opodatkowanie zryczałtowanym podatkiem dochodowym.

Zgodnie z treścią art. 2 ust. 1a ustawy z 20 listopada 1998 r. osoby fizyczne osiągające przychody z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, jeżeli umowy te nie są zawierane w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, mogą opłacać ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Ponadto w art. 6 ust. 1 a powołanej ustawy ustawodawca postanowił, że przychody osiągane przez osoby fizyczne z tytułu m.in umowy najmu, podnajmu, mogą podlegać opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

W myśl art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy z 20.11.1998r., w przypadku przychodów, o których mowa w art. 6 ust. 1a ryczałt stanowi 8,5% przychodów, jeżeli wysokość przychodów w roku podatkowym nie przekracza kwoty stanowiącej równowartości 4.000 euro; od nadwyżki ponad tę kwotę od miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło przekroczenie, ryczałt wynosi 20% przychodów.

Podatnicy, którzy podjęli decyzję o wyborze opodatkowania przychodów z najmu (niezwiązanego z działalnością gospodarczą) w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, mają obowiązek złożyć do dnia 31 stycznia następnego roku zeznanie podatkowe (PIT-28).

Zatem w świetle powyższego do przychodu uzyskanego z tytułu wynajmu pokoi gościnnych podatnik może zastosować również jedną z niżej wymienionych form opodatkowania:

• na zasadach określonych w ustawie z dnia 26 lipca 1991r. według progresywnej skali podatkowej określonej w art. 27 tej ustawy,
• według 19% stawki liniowej (jeżeli najem jest prowadzony w formie działalności gospodarczej), na zasadach określonych w art. 30 c ustawy z dnia 26 lipca 1991r.,
• w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych według stawki:

- 17% (jeżeli najem jest prowadzony w formie działalności gospodarczej), lub
- 8,5% ( pobieranie pożytków cywilnych z rzeczy) przy spełnieniu warunków określonych w rozdziale 2 ustawy z dnia 20 listopada 1998r.