W odpowiedzi na pismo z dnia 15.11.2004 r. dotyczące interpretacji przepisów z zakresu opodatkowania podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 14a ustawy z dnia 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zmianami), Naczelnik Świętokrzyskiego Urzędu Skarbowego informuje.

Z przedstawionego przez podatnika stanu faktycznego wynika, że Spółka na podstawie odrębnych przepisów posiada obowiązek tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Podatnik pyta czy nieodpłatne czynności związane z ZFŚS podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jak już wspomniano w odpowiedzi z dnia 08.07.2004 r. (RO/436/117/2004) udzielonej przez Naczelnika tut. Urzędu dla Zakładów „Z” S.A., zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Na mocy art. 7 ust. 1 i art. 8 ust. 1 cyt. ustawy, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, zaś przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7. W myśl art. 86 ust. 1 cyt. ustawy, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Z przytoczonych przepisów wynika, że samo wydanie towarów i świadczenie usług na rzecz Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych bez spełnienia w/w warunków, nie stanowi odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

Zatem (zgodnie ze stanowiskiem podatnika) czynności polegające na wydaniu towarów i świadczeniu usług na rzecz ZFŚS nie są objęte zakresem opodatkowania określonym w/w ustawą.

Należy zaznaczyć, że art. 7 ust. 2 i art. 8 ust 2 cyt. ustawy mają wyłącznie zastosowanie do nieodpłatnej dostawy towarów i nieodpłatnego świadczenia usług na rzecz konkretnych osób fizycznych (w tym przypadku na rzecz pracowników i ich rodzin), osób prawnych i jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z zakupem towarów i usług stanowiących przedmiot świadczenia. Dotyczy to również nieodpłatnych świadczeń sfinansowanych z ZFŚS z uwzględnieniem art. 7 ust. 3 i 4 cyt. ustawy.

Druga część pytania dotyczyła opodatkowania podatkiem od towarów i usług, usług turystycznych zakupionych w celu organizacji przez Spółkę wycieczek dla swoich pracowników w ramach Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Zakupu usług dokonuje Spółka a część kosztów jest finansowana przez pracowników.

Przekazanie pracownikowi zakupionych usług obcych odpłatnie lub za częściową odpłatnością należy uznać za odpłatne świadczenie pracodawcy na rzecz pracownika, jest to odpłatne świadczenie usługi o wartości równej odpłatności ponoszonej przez pracownika. W wymienionym przypadku pracodawca będzie świadczył wobec pracownika usługi turystyczne.

Jak wskazują A. Bartosiewicz i R. Kubacki w „VAT – komentarz”, Kantor Wydawniczy Zakamycze, Kraków 2004 r., - żaden z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług nie definiuje „usług turystyki”, należy jednak uznać za „usługi turystyki” tego rodzaju świadczenia, które w potocznym rozumieniu tego słowa są usługami turystycznymi, chociaż nie są klasyfikowane jako usługi organizowania wycieczek z kompleksowym programem imprez (PKWiU 63.30.11). Z kolei Nowy słownik języka polskiego Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003 r. definiuje turystykę jako - „zorganizowane wyjazdy poza miejsce stałego zamieszkania na dłuższy lub krótszy pobyt w celach krajoznawczych lub zdrowotnych”. Dla klasyfikacji danych usług do usług turystyki istotny jest nie rodzaj działalności prowadzony przez podatnika, lecz charakter wykonywanych przez niego czynności. Przepisy art. 119 ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. nr 54, poz. 535) będą miały zastosowanie nie tylko do podatników działających jako biura podróży, ale również do każdego innego podatnika, jeżeli organizuje on wycieczki lub wyjazdy we własnym imieniu i powierza innym podatnikom wykonanie usług związanych z tą działalnością.

Zgodnie z art. 119 ust. 1 w/w ustawy, podstawą opodatkowania przy świadczeniu usług turystyki jest kwota marży pomniejszona o kwotę należnego podatku.

Natomiast w myśl ust. 2 w/w artykułu przez marżę, o której mowa w ust. 1 rozumie się różnicę między kwotą należności, którą ma zapłacić nabywca usługi, a ceną nabycia przez podatnika towarów i usług od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty; przez usługi dla bezpośredniej korzyści turysty rozumie się usługi stanowiące składnik świadczonej usługi turystyki, a w szczególności transport, zakwaterowanie, wyżywienie, ubezpieczenie.

W omawianym przypadku kwotą, którą ma zapłacić nabywca będzie kwota zwrócona (zapłacona) przez pracownika, zaś ceną nabycia – kwota z faktur za zakupione usługi (brutto).

Jeżeli usługa turystyczna jest odprzedawana pracownikom, a więc osobom fizycznym nie prowadzącym działalności gospodarczej, to fakturę wystawia się wyłącznie na żądanie pracownika. Szczegółowe zasady wystawiania faktur „VAT marża” zawiera rozporządzenie ministra finansów z 27 kwietnia 2004 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, zasad wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie maja zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 971).

W przedstawionej sytuacji Spółce nie będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, gdyż zgodnie z art. 119 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikom, o których mowa w ust. 3, nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwoty podatku naliczonego od towarów i usług nabytych dla bezpośredniej korzyści turysty.

W przedstawionym przez podatnika stanie faktycznym, gdy Spółka nie nalicza marży od odprzedawanych pracownikom usług, kwota stanowiąca podstawę opodatkowania nie będzie wartością wyższą od zera a co za tym idzie kwota podatku należnego będzie wynosiła 0 zł.

W przypadku zakupu przez pracodawcę biletów na imprezy kulturalno-oświatowe, finansowanych w 50% z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, pracodawcy nie przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w części finansowanej przez pracodawcę, natomiast w od części, która jest finansowana przez pracowników, pracodawcy przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego przy zakupie. W tej części podatnik ma też obowiązek opodatkowania sprzedaży podatkiem należnym.