W odpowiedzi na pismo otrzymane dnia 09.12.2004 r., dotyczące interpretacji przepisów z zakresu opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych, na podstawie art. 14a ustawy z dnia 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.), Naczelnik Świętokrzyskiego Urzędu Skarbowego informuje.

Zgodnie z przedstawionym przez podatnika stanem faktycznym Spółka posiada na terytorium Niemiec i Czech dwa samobilansujące się oddziały, które mają charakter zakładu. Podatnik pyta czy różnice kursowe z tytułu rozliczeń z zagranicznymi samobilansujacymi się oddziałami będą stanowiły koszt lub przychód podatkowy Spółki ?

W odpowiedzi na powyższe pytanie należy zaznaczyć, iż samobilansujące się oddziały /zakłady/ nie stanowią odrębnych podmiotów w stosunku do Spółki posiadającej siedzibę w Kielcach. Oddziały te stanowią jedynie organizacyjnie i majątkowo wyodrębnione części spółki a dochody przez nie wykazywane są dochodami spółki ze źródeł przychodów jakimi są zakłady położone na terenie Czech i Niemiec.

Zgodnie z obowiązującymi w tych krajach przepisami rachunkowymi i podatkowymi Spółka jest zobowiązana prowadzić księgi w obowiązującej w danym kraju walucie w zakresie obejmującym działalność posiadanego przez Spółkę w danym kraju zakładu. Spółka jest zobowiązana również określać uzyskany przez nią dochód z tego źródła, również zgodnie z przepisami obowiązującymi w kraju wykonywanej działalności.
Koszty związane bezpośrednio z działalnością zakładów bez względu na to czy poniesione zostały bezpośrednio przez zakład czy też przez Spółkę podlegają przypisaniu do tego źródła przychodów jakim jest zakład i mają wpływ na wysokość zysku i dochodu wykazywanego za granicą przez ten zakład.

W przypadku gdy zakład przekazuje środki finansowe Spółce w Polsce (zakłady te obciążane są kosztami dotyczącymi tych zakładów) to są to w istocie jedynie wewnętrzne przepływy środków finansowych w ramach jednego podatnika i nie mogą one być uznane za poniesione koszty jak i nie stanowią otrzymanych przychodów. W świetle ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie stanowią więc one ani przychodów Spółki w Polsce ani kosztów uzyskania przychodów dla oddziałów za granicą.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 w związku z art. 21 ust. 1 umowy z dnia 18 grudnia 1972 r. zawartej między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Republiką Federalna Niemiec w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu w zakresie podatków od dochodu i majątku (Dz. U. z 1975 r. nr 31, poz. 163 i 164 ze zm.), oraz (odpowiednio art. 7 ust. 1 w związku z art. 24 ust. 1) umowy z dnia 24 czerwca 1993 r. między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Czeskiej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku (Dz. U. z 1994 r., Nr 47, poz. 189), dochody uzyskiwane przez podmiot mający siedzibę lub zarząd na terytorium Niemiec/Czech w formie zakładu (w rozumieniu tej umowy) mogą być opodatkowane w Niemczech/Czechach, a w Polsce podlegają wyłączeniu z opodatkowania podatkiem dochodowym.
Stosownie do art. 7 ust. 1 w/w umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, przy ustalaniu zysków zakładu dopuszcza się uwzględnienie kosztów poniesionych w związku z działalnością tego zakładu niezależnie od tego, czy koszty te powstały na terytorium Niemiec/Czech czy Polski.

Mimo, iż przepis ten operuje pojęciem „dopuszcza się” uwzględnienie kosztów przy ustalaniu dochodów zakładu, to jednak ich uwzględnienie przez Spółkę przy określaniu dochodu zakładu wydaje się konieczne.
Niezależnie bowiem od tego czy Spółka koszty te uwzględni przy ustalaniu dochodów zakładu, nie jest możliwe uwzględnienie tych kosztów przy ustalaniu podatku dochodowego należnego w Polsce od dochodów Spółki z innych niż jej zakład źródeł przychodów.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r., Nr 54, poz. 654 ze zm.) wolne od podatku są dochody osiągane poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników mających siedzibę lub zarząd na terytorium Polski, jeżeli umowa międzynarodowa, której Rzeczypospolita jest stroną, tak stanowi.

Jednocześnie, z art. 7 ust. 3 pkt 1 i 3 ww. ustawy wynika, że jeżeli dochody ze źródeł przychodów położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub za granicą w Polsce nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym albo są wolne od podatku, to zgodnie z ust. 3 pkt 3 w/w artykułu przy ustalaniu dochodu stanowiącego w Polsce podstawę opodatkowania nie uwzględnia się ani przychodów z tych źródeł, ani też kosztów uzyskania tych przychodów.