Na podstawie art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. nr 137 , poz. 926 ze zm. ), w związku z zapytaniem Przedsiębiorstwa z dnia 09. 11. 2004 r. (data wpływu do Urzędu 16.11.2004 r.) –– Naczelnik Lubelskiego Urzędu Skarbowego w Lublinie przedstawia stanowisko w sprawie stosowania przepisów ustawy z dnia 15. 02. 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych ( tekst jednolity z 2000 r. Dz.U. nr 54, poz. 654 ze zm. ) w zakresie opodatkowania opłaty dodatkowej pobieranej od podróżnego z tytułu braku biletu uprawniającego do korzystania z usługi przewozowej.

Z opisanego stanu faktycznego wynika, że Przedsiębiorstwo wykonuje działalność gospodarczą w zakresie przewozu osób w komunikacji międzymiastowej i jest upoważnione do kontroli dokumentów przewozu osób, czyli tzw. biletów.

W stosunku do podróżnych, którzy nie wykupili biletu uprawniającego do korzystania z usługi przewozowej oprócz właściwej należności za usługę przewozową pobierana jest opłata dodatkowa, która ma charakter sankcji finansowej.

Ponieważ kwoty opłaty dodatkowej są wysokie, bardzo często podróżny nie uiszcza natychmiastowo opłaty dodatkowej, a kontrolujący wystawia mu dokument zobowiązujący do uiszczenia tej opłaty. Podróżny wpłaca wtedy opłatę sankcyjną na konto Przedsiębiorstwa lub bezpośrednio do kasy firmy, a bardzo często są to kwoty trudne do wyegzekwowania.

Zgodnie z art. 33a ustawy z dnia 15. 11. 1984 r.- Prawo przewozowe (Dz. U. Nr 50 z 2000 r., poz. 601 ze zm.) „ w razie stwierdzenia braku odpowiedniego dokumentu przewozu albo dokumentu uprawniającego do przejazdu bezpłatnego lub ulgowego, przewoźnik lub osoba przez niego upoważniona powinni pobrać właściwą należność i opłatę dodatkową.”

Stosownie do postanowień § 2 Rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 9 kwietnia 1999 r. w sprawie sposobu ustalania opłat dodatkowych z tytułu przewozu osób oraz zabieranych ze sobą do środka transportowego zwierząt i rzeczy (Dz.U. 38, poz. 376 ) „ podróżny jest obowiązany do uiszczenia opłaty dodatkowej w razie stwierdzenia przez przewoźnika lub osobę przez niego upoważnioną braku odpowiedniego dokumentu przewozu osób lub bagażu bądź ważnego dokumentu uprawniającego do przejazdu bezpłatnego albo ulgowego”.

Wobec powyższego opłata dodatkowa, stanowiąc opłatę o charakterze sankcyjnym - karę, jest przychodem podatnika, który owe kary nalicza i pobiera.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych" przychodami są w szczególności otrzymane pieniądze", w związku, z czym pobierana opłata dodatkowa jest przychodem w momencie faktycznej zapłaty, nie zaś w momencie wystawienia noty obciążeniowej, ponieważ naliczanie i pobieranie kar nie jest związane bezpośrednio z przychodami z działalności gospodarczej, lecz stanowi dodatkowy przychód.