Z opisanego przez Podatnika stanu faktycznego wynika: w 2004 roku Spółka zawarła z niemiecką Spółką XXX umowę faktoringu; zgodnie z Umową Spółka zobowiązała się odpłatnie cedować (sprzedawać), na rzecz XXX wierzytelności przysługujące jej jako leasingodawcy (finansującemu) z tytułu umowy leasingu finansowego zawartej z AAA Sp. z o.o. jako leasingobiorcą (korzystającym); Umowa nie stanowi sama w sobie umowy cesji (sprzedaży wierzytelności), lecz jedynie umowę ramową, określającą warunki, na jakich cesje mają być dokonywane po zawarciu Umowy; Spółka zawiera na warunkach określonych w Umowie kolejne umowy cesji wierzytelności na rzecz XXX; w praktyce cesje dokonywane są w niektórych wypadkach przed, a w innych po upływie terminu wymagalności cedowanych wierzytelności; Spółka wykazuje z przedmiotowych transakcji straty.

Biorąc pod uwagę stan faktyczny przedstawiony w piśmie Spółki wyjaśniam, że zastosowanie znajduje tu przepis art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w związku z art. 12 ust. 3 w/w ustawy. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat z tytułu odpłatnego zbycia wierzytelności, chyba, że wierzytelność ta uprzednio, na podstawie art. 12 ust. 3 została zarachowana jako przychód należny. Zgodnie z art. 12 ust. 3 w/w ustawy, za przychody związane z działalnością gospodarcząi z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. Stosownie do postanowień przepisu art. 12 ust. 3 c w/w ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, za przychody z tytułu umów najmu, dzierżawy, leasingu lub innych umów o podobnym charakterze uważa się przychody należne określone na dzień, w którym należności wynikające z tych umów stają się wymagalne.

Kwestia sprzedaży wierzytelności określona została w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny. Stosownie do postanowień art. 509 K.C. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią. Przeniesienie wierzytelności może nastąpić – na podstawie art. 510 K.C. - w wykonaniu umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy, jeżeli zobowiązuje sprzedawcę do przeniesienia wierzytelności. W wyniku sprzedaży wierzytelności zbywca uzyskuje przychód z tytułu prawa majątkowego. Przychodem z odpłatnego zbycia prawa majątkowego, gdy sprzedaż ta nie stanowi przedmiotu działalności gospodarczej osoby prawne, jest – zgodniez art. 14 ust.1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych – wartość tego prawa majątkowego wyrażona w cenie określonej w umowie sprzedaży.

Kosztem uzyskania przychodu
– z tytułu sprzedaży wierzytelności
– są wydatki poniesione w postaci prowizji i odsetek oraz wartość nominalna zbywanej wierzytelności, której wyzbywa się ze swojego majątku sprzedawca, co powoduje pomniejszenie jego aktywów, a która była uprzednio
– na podstawie art. 12 ust.3 w/w ustawy
– zarachowana jako przychód należny.
Uprzednie zarachowanie jako przychód oznacza – zgodnie z art. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych – zarachowanie w księgach rachunkowych podatnika. Pod pojęciem zarachowania należy rozumieć zarachowanie do operacji księgowych danego okresu. Uprzednie zarachowanie jako przychodu należności na podstawie art. 12 ust. 3 w/w ustawy nie jest równoznaczne z uzyskaniem przychodu w tym okresie sprawozdawczym, gdyż przychód ten może powstać dopiero w następnych okresach sprawozdawczych, w których będą wymagalne raty z tytułu leasingu finansowego, na poczet których należności zarachowano. Zarachowane należności z tytułu umowy leasingu stają się przychodem w poszczególnych okresach sprawozdawczych w korelacji ze świadczeniem usług leasingowych (art. 12 ust. 4 pkt1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych), zgodnie z harmonogramem stanowiącym załącznik do umowy leasingu dotyczącym poszczególnych lat (okresów podatkowych).

Zbycie wierzytelności poniżej jej wartości powoduje stratę, którą powiększą koszty sprzedaży. Strata ta może stanowić koszt uzyskania przychodów (art. 16 ust. 1 pkt 39 w/w ustawy), jednakże dla celów podatkowych powinna być rozliczona w czasie proporcjonalnie do zarachowanych przychodów z tytułu leasingu (art. 15 ust. 4 w/w ustawy), tj.: w takiej części, w jakiej pozostawał przychód netto w kwocie sprzedaży wierzytelności.

W świetle omówionych powyżej przepisów podatkowych zaproponowane stanowisko przez Spółkę uznaje się za prawidłowe.