Z przedmiotowego pisma wynika, że podatnik ma ustawowy obowiązek wykupu gruntów podzabudowę dróg i autostrad. Jego wątpliwości dotyczą opodatkowania dokonanego przezniego zakupu gruntów podatkiem od towarów i usług. Zdaniem podatnika w omawianej sytuacji ma zastosowanie zwolnienie na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku od towarów i usług, ponadto Oddział uważa, że korzysta w tym przypadku ze zwolnienia na podstawie art. 15 ustawy.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:
1) odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2) eksport towarów;
3) import towarów;
4) wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5) wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
W oparciu o art. 2 pkt 6 ustawy przez towary rozumie się rzeczy ruchome, jakrównież wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które sąwymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, atakże grunty. Zgodnie z powyższym odpłatna dostawa gruntu podlega opodatkowaniu VAT, jeżelijest realizowana przez podatnika w ramach jego działalności gospodarczej.
Przez działalnośćgospodarczą w oparciu o art. 15 ust. 2 ustawy rozumie się wszelką działalność producentów,handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne orazrolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdyczynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiarwykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje równieżczynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnychw sposób ciągły dla celów zarobkowych. Warunkiem do opodatkowania podatkiem odtowarów i usług odpłatnej dostawy gruntów dokonanej przez podatnika jest jej związek zwykonywaną przez niego działalnością gospodarczą.Stosownie do art. 41 ust. 1 ustawy podstawowa stawka podatku wynosi 22%. Jedyniew przypadkach wymienionych w ustawie oraz rozporządzeniach wykonawczych do ustawystosuje się obniżoną stawkę podatku lub zwalnia się czynność z opodatkowania podatkiem odtowarów i usług.
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy zwalnia się od podatku dostawę terenówniezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę.
Opodatkowaniu zatem podlegają dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe,zabudowane i niezabudowane, przy czym w przypadku niezabudowanych - te, którychprzedmiotem są tereny budowlane lub przeznaczone pod zabudowę. O takim charakterzegruntu powinien przesądzać plan zagospodarowania przestrzennego danego terenu.
Jednocześnie zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy nie uznaje się za podatnika organówwładzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadańnałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, zwyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Zatem wyłączenie ze statusu podatnika nie ma zastosowania, gdy organ władzy publicznejlub urząd obsługujący ten organ wykonuje jakiekolwiek czynności, w tym również objęte napodstawie przepisów prawa jego urzędowymi kompetencjami, na podstawie zawartychumów cywlinoprawnych. O ile więc wykonywane przez te podmioty czynności o charakterzepublicznoprawnym wyłączają je z kategorii podatników, to czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują, że podmioty te są podatnikami VAT, a realizowane przez nichodpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu tym podatkiem lubsą od tego podatku zwolnione. Dualizm sytuacji prawnej tych podmiotów powoduje, żewszelkie zakupy towarów oraz usługi czynione przez te organy (urzędy) wymagają wydzielenia podatku naliczonego związanego z działalnością, w której nie są onepodatnikami podatku (podatek ten nie podlega odliczeniu) oraz związanego z ichdziałalnością jako podatników, opodatkowaną VAT (podatek ten pomniejsza podateknależny).