Interpretacje podatkowe
 

Rodzaj dokumentu
informacja o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego
Sygnatura
PM434/40/04
Data
2004.09.03



Autor
Urząd Skarbowy w Zambrowie


Temat
Podatek od czynności cywilnoprawnych --> Obowiązek podatkowy --> Powstanie obowiązku podatkowego


Słowa kluczowe
akcjonariusz
pożyczka
spółki


Pytanie podatnika
O powstanie obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych w związku z zawarciem umowy pożyczki pomiędzy akcionariuszem a spółką akcyjną, o wysokość należnego podatku oraz o to kto będzie zobowiązany do zapłaty należnego podatku.


Z przedstawionego przez Pana stanu faktycznego wynika, że wystąpił Pan do zarządu spółki , której jest akcjonariuszem , z prośbą o udzielenie mu pożyczki pieniężnej. Spółka akcyjna , która ma być pożyczkodawcą ma siedzibą w Polsce , a przedmiotem jej działalności jest przede wszystkim produkcja maszyn i aparatury elektrycznej. Spółka jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Pieniądze na pożyczkę mają pochodzić ze środków własnych spółki, a Pan , po otrzymaniu pożyczki nie zamierza jej przeznaczyć na pokrycie wydatków związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą.

W piśmie skierowanym do organu podatkowego, pyta Pan o obowiązek podatkowy, który powstanie w związku z zawarciem umowy pożyczki, o wysokość należnego podatku oraz o to , kto będzie zobowiązany do zapłaty podatku.
Zdaniem Pana umowa pożyczki podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, stawka podatku wynosi 2%, a obowiązek zapłaty podatku obciąży solidarnie pożyczkodawcę i pożyczkobiorcę, chyba że w umowie pożyczki zostanie wskazany podmiot zobowiązany do zapłaty podatku.

W swoim stanowisku przedstawia Pan ponadto pogląd , że spółkę (pożyczkodawcę) będzie obciążał 19 % podatek dochodowy od osób prawnych, należny od dochodu osiągniętego z tytułu oprocentowania umowy pożyczki.
Ustosunkowując się do Pana pisma, Naczelnik Urzędu Skarbowego w Zambrowie informuje, że art. 1 ust. pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. Nr 86, poz. 959 z późn. zm. ), zwanej dalej „ ustawą o pcc” wśród czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych wymienia między innymi umowy pożyczki.

Katalog wyłączeń zawarty w art. 2 ustawy o pcc stanowi w pkt 4, że nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z niego zwolniona. Z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535), zwanej dalej „ ustawą o ptu”, wynika , że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega między innymi odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.W świetle art. 8 ust. 1 ustawy o ptu przez świadczenie usług, o którym mowa w jej art. 5 ust. 1 pkt. 1 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej (oraz na rzecz innych osób i jednostek organizacyjnych), które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Jeżeli zatem podmiot , który udzieli Panu pożyczki będzie z tytułu dokonania takiej usługi pośrednictwa finansowego (sklasyfikowanej pod symbolem PKW i U 65.22 „ Usługi udzielania pożyczek świadczone poza systemem bankowym”) podlegał opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług ( przy czym usługa ta jest jednocześnie zwolniona od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 w związku z poz. 3 załącznika Nr 4 do ustawy o ptu) to zawarcie umowy pożyczki nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Jeżeli jednak żadna ze stron umowy pożyczki, w szczególności pożyczkodawca, nie będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub nie będzie od tego podatku zwolniona w związku z zawarciem tej umowy, wówczas nie miałby zastosowania przepis art. 2 pkt 4 ustawy o pcc wyłączający taką czynność spod opodatkowania.Umowa pożyczki objęta wówczas zakresem przedmiotowym ustawy o pcc wywoła zatem , co do zasady wskazane poniżej konsekwencje podatkowe przewidziane w tej ustawie.W przedstawionym stanie faktycznym, obowiązek podatkowy powstanie z chwilą dokonania czynności - o czym stanowi art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o pcc.Przepisy prawa podatkowego nie określają kiedy i w jakiej formie powinna być sporządzona umowa pożyczki, jednak z uwagi na to, że umowa taka jest umową normowaną co do zasady przepisami kodeksu cywilnego, zastosowanie będzie miał przepis jego art. 720 § 2. Z przepisu tego wynika , że umowa pożyczki, której wartość przekracza pięćset złotych, powinna być stwierdzona pismem.W konsekwencji zatem, datą powstania obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych będzie data złożenia podpisu (własnoręcznego lub elektronicznego) na dokumencie obejmującym treść oświadczenia woli stron.

Obowiązek podatkowy ciąży zgodnie z art. 4 pkt 1 ustawy o pcc , na stronach czynności cywilnoprawnej.

Obowiązek zapłaty podatku ciąży solidarnie na stronach umowy pożyczki, o czym stanowi art. 5 ust. 1 ustawy o pcc, a solidarność polega na tym , że wierzyciel - w tym wypadku Skarb Państwa - może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników (tu: od pożyczkodawcy i od pożyczkobiorcy) łącznie lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych.Obowiązek uiszczenia podatku jest obowiązkiem publicznoprawnym i - jako taki - nie może być modyfikowany w drodze czynności cywilnoprawnych .Tak więc umowa zawarta pomiędzy pożyczkodawcą , a pożyczkobiorcą nie może skutecznie zwolnić od solidarnej odpowiedzialności za podatek żadnej ze stron tej umowy.

Umowa taka może jedynie wywrzeć skutek cywilnoprawny dotyczący wzajemnych rozliczeń między stronami umowy. Kwestie te regulują przepisy art.91 ordynacji podatkowej i mające zastosowanie, na podstawie odesłania zawartego w tym przepisie, regulacje zawarte w art. 366-378 kodeksu cywilnego.Podstawę opodatkowania stanowi , zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 7 ustawy o pcc, kwota lub wartość pożyczki.O wysokości podatku decyduje stawka wskazana w art. 7 ust. 1 pkt 4 ustawy o pcc, która wynosi 2 %.

Jednocześnie należy nadmienić, że zgodnie z art. 9 pkt 10 lit. e tej ustawy, pożyczka udzielona z kasy lub funduszu zakładowego, funduszu związków zawodowych, pracowniczej kasy zapomogo-pożyczkowej, spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej lub z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych jest zwolniona od podatku od czynności cywilnoprawnych .

Z art. 10 ust. 1 ustawy o pcc wynika, że podatnicy są zobowiązani bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych oraz obliczyć i zapłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego.

Organem podatkowym właściwym miejscowo w sprawach podatku od czynności cywilnoprawnych od umów, jest naczelnik urzędu skarbowego właściwy ze względu na miejsce zamieszkania (siedzibę) nabywcy (pożyczkobiorcy) - o czym stanowi art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o pcc.

Nadmienia się , że sprawę opodatkowania dochodów osób prawnych pozostawia się bez rozpatrzenia ze względu na to , że zawarcie umowy pożyczki nie skutkuje bezpośrednio powstaniem obowiązku podatkowego w tym podatku i z uwagi na to , iż podatek dochodowy od osób prawnych, jako zobowiązanie , co do zasady, osób prawnych nie może być przedmiotem Pana jako osoby fizycznej skutecznego żądania, o którym mowa w art. 14a ordynacji podatkowej.


Trwają prace modernizacyjne serwisu, w szczególności zmienia się wygląd i układ stron. Linki do stron pozostaną niezmienione.

Dawiejsze