Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. Nr 86, poz. 959 ze zm.), podatnicy są obowiązani, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, z wyłączeniem przypadków, gdy podatek jest pobierany przez płatnika. Z treści tego przepisu wynika jednoznacznie obowiązek składania deklaracji przez podatników.

Stosownie do art. 7 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.), podatnikiem jest między innymi osoba fizyczna, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu. W przypadku podatku od czynności cywilnoprawnych podatnikami są strony czynności cywilnoprawnych, w tym przypadku strony ustanowienia hipoteki zwykłej. Obowiązek podatkowy powstaje natomiast z chwilą dokonania powyższej czynności cywilnoprawnej.

Mając na względzie powyższe przepisy, podmiotami zobowiązanymi do złożenia deklaracji w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych są strony tej czynności, jako podatnicy. Na nich ciąży obowiązek wypełnienia i podpisania deklaracji podatkowej, niezależnie czy są oni zobowiązani do zapłaty podatku, czy korzystają ze zwolnienia podmiotowego.

Powyższe unormowania w tym zakresie wynikają przede wszystkim z zasady solidarnej odpowiedzialności stron czynności cywilnoprawnej w zakresie ciążącego na nich obowiązku podatkowego i obowiązku zapłaty podatku. Wynikający z ustawy obowiązek podatkowy w zakresie zapłaty podatku i złożenia deklaracji powstaje wobec wszystkich stron danej czynności, z wyjątkiem zwolnionych na podstawie ustawy. Okoliczność ta powoduje, że mają one zarówno prawo, jak i obowiązek uczestniczenia we wszystkich istotnych czynnościach przed organami podatkowymi.

Z przedłożonego materiału wynika, że bank, mając na względzie wyżej cytowane przepisy, zwrócił się pismem z dnia 28.11.2003 r. z prośbą o podpisanie stosownej deklaracji podatkowej. Przedłożona kserokopia deklaracji, wypełniona jest prawidłowo, bowiem w poz. 5 deklaracji należy wpisać datę dokonania czynności, którą w konkretnej sprawie jest data ustanowienia hipoteki, a więc 28.02.2002 r. Powyższa deklaracja o tyle jest wadliwa, iż nie zawiera podpisów wszystkich stron.

Biorąc powyższe fakty pod uwagę, należy w części I deklaracji PCC-1 oraz załączniku do deklaracji PCC-1/A złożyć odpowiednie oświadczenia, datę wypełnienia deklaracji oraz podpisy.

W przypadku gdy deklaracja podatkowa jest podpisana tylko przez jedną stronę czynności cywilnoprawnej organ podatkowy w ramach czynności sprawdzających, określonych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.), ma obowiązek doprowadzić do usunięcia nieprawidłowości w deklaracji (tj. wezwać drugą stronę do złożenia podpisu).

Reasumując, bezpodstawne wydaje się stanowisko dotyczące braku obowiązku złożenia deklaracji przez drugą stronę, bowiem przepisy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych określają jedynie zwolnienie z obowiązku zapłaty podatku przez niektóre podmioty, natomiast nie zawierają norm, które zwalniałyby tych podatników z obowiązku złożenia deklaracji w sprawie podatku.