Odpowiadając na pismo z dnia 21.07.2003 r. (skierowane w dniu 31.12.2003 r. do tut. organu podatkowego przez Ministerstwo Finansów według właściwości) znak sprawy: ...... w sprawie zapytania czy podatek od nieruchomości od gruntu, w części związanej z wynajętym lokalem mieszkalnym opłaca właściciel gruntu (w tym przypadku Agencja), czy najemca lokalu (osoba fizyczna) – Wójt Gminy Bartoszyce zgodnie z art. 14a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zmianami) wyjaśnia:

W myśl art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 9, poz. 84 ze zm.) podatnikami podatku od nieruchomości są osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki nie posiadające osobowości prawnej, będące:

1. właścicielami nieruchomości lub obiektów budowlanych,
2. posiadaczami samoistnymi nieruchomości lub obiektów budowlanych,
3. użytkownikami wieczystymi gruntów,
4. posiadaczami nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanych lub ich części, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego, jeżeli posiadanie:

1. wynika z umowy zawartej z właścicielem, Agencją Własności Rolnej Skarbu Państwa lub z innego tytułu prawnego, z wyjątkiem posiadania przez osoby fizyczne lokali mieszkalnych, niestanowiących odrębnych nieruchomości,
2. jest bez tytułu prawnego.
   
   

W związku z tym, że ustawa o podatkach i opłatach lokalnych nie definiuje pojęcia nieruchomości, uważa się, iż ustawodawca przyjął istniejącą już definicję tego pojęcia zawartą w Kodeksie Cywilnym.

Zgodnie z art. 46 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zmianami) nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Ustanowienie odrębnej własności lokalu wymaga z kolei zachowania trybu i formy przewidzianej w art. 7 ustawy z 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 ze zm.). Zgodnie z art. 10 tejże ustawy właściciel nieruchomości może ustanawiać odrębną własność lokali dla siebie, na mocy jednostronnej czynności prawnej. W takim wypadku stosuje się odpowiednio przepisy o ustanowieniu odrębnej własności w drodze umowy. Umowa ta powinna być dokonana w formie aktu notarialnego. Do powstania tej własności niezbędny jest wpis do księgi wieczystej.

W przypadku, gdy wyodrębniono własność lokali (zgodnie z ustawą o własności lokali), to na podstawie art. 3 ust. 5 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, obowiązek podatkowy w zakresie podatku od nieruchomości od gruntu oraz części budynku stanowiących współwłasność ciąży na właścicielach lokali w zakresie odpowiadającym częściom ułamkowym wynikającym ze stosunku powierzchni użytkowej lokalu do powierzchni użytkowej całego budynku (obowiązek ten nie przechodzi na posiadaczy, czyli na wynajmujących lokale).

Natomiast w przypadku, gdy nie wyodrębniono własności lokali, to podatnikiem podatku od nieruchomości będzie właściciel (Skarb Państwa), który w tym przypadku reprezentowany jest przez Agencję Nieruchomości Rolnych.