INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112 poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 22 maja 2012r. (data wpływu do tut. Biura 25 maja 2012r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, naliczonej przez kontrahenta kary umownej - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 25 maja 2012 r. do tut. Biura wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu prowadzonej działalności gospodarczej, naliczonej przez kontrahenta kary umownej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 30 czerwca 2010r. Konsorcjum, którego Liderem był Wnioskodawca podpisało umowę z Gminą X, reprezentowaną przez prezydenta miasta (Zamawiającego), na wykonanie zadania pod nazwą „Budowa Kompleksu Boisk Sportowych (…)”, przy publicznej szkole podstawowej. Termin zakończenia realizacji umowy, strony ustaliły na dzień 15 września 2010r. Zgodnie z art. 483 § 1 Kodeksu Cywilnego, Zamawiający zastrzegł w § 12 ust. 1 lit a umowy, że Wykonawca zapłaci Zamawiającemu kary umowne w wysokości 0,5% wynagrodzenia umownego za każdy dzień zwłoki w wykonaniu przedmiotu umowy.

W związku z tym, że zamówienie zrealizowano po terminie, w dniu 8 grudnia 2010r. Gmina X wystawiła notę obciążeniową z tytułu kary umownej za niewywiązanie się z umowy dot. wykonania zadania na kwotę 25.487,25 zł (wskazując jako tytuł: zwłoka w wykonaniu robót budowlanych (…).

Analogiczna sytuacja powstała w związku z umową zawartą z Gminą Y. w przedmiocie budowy boiska wielofunkcyjnego. W dniu 27 września 2010r. podpisany został protokół odbioru końcowego przedmiotu umowy, w którym Zamawiający zgodnie z umowa dokonał potrącenia z tytułu kary umownej za zwłokę w wykonaniu umowy 37.309,39 zł brutto (zgodnie z § 9 ust. 1 lit. a przedmiotowej umowy – „wykonawca zapłaci Zamawiającemu kary umowne za zwłokę w zakończeniu wykonywania przedmiotu umowy – w wysokości 0,4% wynagrodzenia brutto określonego w § 5 ust. 1, za każdy dzień zwłoki).

W obu powyższych sytuacjach Wnioskodawca nie zaliczył tych potrąceń w ciężar kosztów uzyskania przychodu. Obecnie Wnioskodawca zamierza dokonać korekty deklaracji PIT-36 za rok 2010, w ten sposób, by powyższe kary umowne za zwłokę zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu za powyższy rok.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy kary umowne z tytułu nieterminowego wykonania robót budowlanych (zwłoki w wykonaniu usługi), przewidziane w umowie i nałożone przez zamawiającego zgodnie z tą umową, udokumentowane notami obciążeniowymi, a następnie przez Wnioskodawcę zapłacone, stanowią koszt uzyskania przychodu prowadzonej działalności gospodarczej...

Zdaniem Wnioskodawcy, art. 483 § 1 Kodeksu cywilnego, statuuje zasadę, zgodnie z którą można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (tzw. kara umowna). Z powyższej możliwości skorzystał Zamawiający. Na gruncie ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, zwanej dalej „updof”, przyjmuje się, że kosztami uzyskania przychodów z poszczególnego źródła są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów z wyjątkiem wymienionych szczegółowo w art. 23 przedmiotowej ustawy. Art. 23 ust. 1 pkt 19 updof stanowi, że nie uważa się za koszt uzyskania przychodu kar umownych i odszkodować z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad lub zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług. Przepis ten zawiera zamknięty katalog, a wyłączeń w prawie podatkowym nie należy interpretować rozszerzająco. Zatem kary umowne z tytułu opóźnienia w realizacji zamówienia, jako pozostające poza katalogiem wyłączeń z art. 23, mogą stanowić koszt uzyskania przychodu, o ile mają związek przyczynowy z prowadzona działalnością gospodarczą oraz uzyskiwanymi z tego tytułu przychodami. Zauważyć należy, że w przedmiotowym stanie faktycznym przedsiębiorca zrealizował postanowienia umów, w związku z czym otrzymał wynagrodzenie za wykonaną pracę. Osiągniecie przychodu w przedmiotowej sprawie uzależnione było od realizacji postanowień umowy w tym zapłaty przez przedsiębiorcę kar umownych związanych z samą zwłoką w wykonaniu usługi. Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że powinien zaliczyć karę umowną z tytułu nieterminowego wykonania usługi do kosztów podatkowych. Porównując treść art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i mając na względzie zasadę racjonalności ustawodawcy, zdaniem Wnioskodawcy, prawo podatników w przedmiocie zaliczania do przychodów (winno być kosztów) wydatków związanych z koniecznością zapłaty kar umownych z tytułu opóźnienia w realizacji wykonania umowy jest aprobowane przez organy podatkowe.

Na potwierdzenie prezentowanego stanowiska Wnioskodawca powołał wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 21 lipca 2011r. sygn. akt III SA/Wa 2735/10.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zauważyć należy, iż uregulowania dotyczące kar umownych zawarte są w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16 poz.93 z późn. zm.). Przepis art. 483 § 1 tego Kodeksu stanowi, że można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna).

W myśl art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. z 2012r. poz. 361 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 19 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonywanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad lub zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonywanych robót i usług.

Istotą tego przepisu jest niezaliczanie do kosztów uzyskania przychodów kar umownych, związanych generalnie z wadami towarów lub usług bądź zwłoką w usuwaniu tych wad. Jeżeli jednak kara umowna przysługuje wierzycielowi z innego tytułu niż ww. wymienione, może ona stanowić u płacącego koszt uzyskania przychodów, o ile jednak spełniona będzie zasadnicza przesłanka wynikająca z art. 22 ust. 1 ww. ustawy, warunkująca zaliczenie wydatków do kosztów uzyskania przychodów - poniesiony wydatek musi być związany z uzyskaniem przychodu, bądź z zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodu.

Jeżeli zatem będące przedmiotem zapytania i określone co do wysokości kary umowne, wynikające z zwartych umów, związane są w istocie z nieterminowym zrealizowaniem umów (a nie np. z wadami wykonanych usługi), to mogą stanowić koszt uzyskania przychodu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, z uwzględnieniem udziału Wnioskodawcy w konsorcjum, o którym mowa we wniosku, o ile poniesienie wydatku z tego tytułu zostanie przez Wnioskodawcę udokumentowane w sposób właściwy dla rodzaju prowadzonych ksiąg podatkowych.

W myśl bowiem art. 8 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa w udziale w zysku oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku są równe.

Zasady wyrażane w ust. 1 stosuje się odpowiednio do:

1. rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów i strat,
2. ulg podatkowych związanych z prowadzoną działalnością w formie spółki nie będącej osobą prawną (art. 8 ust. 2 ww. ustawy).
   
   

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Jednocześnie nadmienić należy, iż przedmiotem niniejszej interpretacji indywidualnej nie była zasadność (prawidłowość) dokumentowania wydatku dotyczącego kary umownej wystawionymi przez Gminy notami obciążeniowymi, bowiem zakres ten nie był przedmiotem stanowiska Wnioskodawcy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012r. poz. 270).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, 43-300 Bielsko-Biała, ul. Traugutta 2a.