INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012r., poz. 749) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 23 sierpnia 2012r. (data wpływu 28 sierpnia 2012r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży udziałów w prawie własności nieruchomości gruntowej na rzecz użytkowników wieczystych tj. Spółdzielni Mieszkaniowej „L” oraz właścicieli posiadających prawo odrębnej własności 31 lokali – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 28 sierpnia 2012r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży udziałów w prawie własności nieruchomości gruntowej na rzecz użytkowników wieczystych tj. Spółdzielni Mieszkaniowej „L” oraz właścicieli posiadających prawo odrębnej własności 31 lokali.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Gmina - Urząd Miasta z siedzibą Y NIP xxx jest zarejestrowana jako podatnik VAT czynny od 22 lutego 1995r. i składa deklarację VAT-7. Wnioskiem z dnia 6 sierpnia 2012r. Spółdzielnia Mieszkaniowa „L” w Y w upadłości wystąpiła do Gminy z wnioskiem o zapłatę kwoty 40.491,50 zł tytułem zwrotu podatku VAT pobranego przy umowach sprzedaży gruntów oddanych w użytkowanie wieczyste położonych przy ul. L. i M. - razem 8 nieruchomości. Ww. wniosek Spółdzielni dotyczy zwrotu podatku VAT naliczonego jedynie od ceny za udział Spółdzielni bez uwzględnienia zwrotu podatku VAT naliczonego od cen za pozostałe udziały stanowiące własność innych współużytkowników wieczystych.

Spośród wymienionych przez Spółdzielnię nieruchomości wybrano jedną reprezentatywną. Nieruchomość położona przy ul. L. 65, oznaczona jako działka nr 363/3 obr. 19 jednostka ewidencyjna P., objęta księgą wieczystą K xxx została oddana w użytkowanie wieczyste dnia 3 lutego 1994r. umową Rep A xxx. Przedmiotowa nieruchomość zabudowana jest budynkiem stanowiącym blok mieszkalny położony przy ul. L. 65.

Następnie Spółdzielnia w trybie ustawy z dnia 15 grudnia 2000 roku o spółdzielniach mieszkaniowych ustanowiła na rzecz składających wnioski członków spółdzielni odrębną własność lokali mieszkalnych co oznaczało przeniesienie na ich rzecz własności lokalu wraz z przeniesieniem udziałów w użytkowaniu wieczystym nieruchomości gruntowej. Spółdzielnia ustanowiła odrębną własność dla właścicieli 31 lokali znajdujących się w przedmiotowym budynku.

Następnie Wnioskodawca umową sprzedaży Rep. A nr xxx z dnia 18 listopada 2011r. zbyła na rzecz użytkowników wieczystych w przysługujących im udziałach tj. Spółdzielni Mieszkaniowej „L” w Y w upadłości oraz właścicieli 31 wyodrębnionych lokali prawo własności nieruchomości gruntowej położonej przy ul. L. 65. Przedmiotowa sprzedaż nastąpiła w oparciu o zapis art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.). Ceny sprzedaży nieruchomości gruntowej na rzecz użytkowników wieczystych ustalane były w oparciu o operat szacunkowy, a ponadto przy ich ustalaniu uwzględniano bonifikatę przyznaną przez Gminę. Następnie w odniesieniu zarówno do cen sprzedaży ustalonych dla właścicieli wyodrębnionych lokali, jak i w odniesieniu do cen sprzedaży ustalonych dla Spółdzielni został naliczony podatek VAT w stawce 23%. Obecnie Spółdzielnia Mieszkaniowa wnosi o zwrot pobranego przy umowie sprzedaży przedmiotowej nieruchomości podatku VAT w wysokości 1.567,66 zł od ceny sprzedaży ustalonej za udział Spółdzielni, która wynosiła 8.383,56 zł brutto.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w świetle powyższego, w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, sprzedaż z 18 listopada 2011r. przez Gminę prawa własności nieruchomości gruntowej położonej przy ul. Lipskiej 65 w udziałach, na rzecz jej użytkowników wieczystych tj. Spółdzielni Mieszkaniowej „L” w Y w upadłości i właścicieli 31 wyodrębnionych lokali stanowi dostawę towaru w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, a związku z tym podlega opodatkowaniu podatkiem VAT lub czy ww. sprzedaż stanowi inne świadczenie podlegające opodatkowaniu ww. podatkiem VAT...

Zdaniem Wnioskodawcy, przedmiotem dokonanej dnia 18 listopada 2011r. Rep. A nr xxx przez Gminę sprzedaży była jedna nieruchomość w udziałach, na rzecz użytkowników wieczystych, stanowiąca jedną działkę gruntową nr 363/3 obr. 19 jednostka ewidencyjna P., położona przy ul. L. 65, zabudowana budynkiem wielomieszkaniowym stanowiącym przedmiot odrębnej własności. Powyższe skutkowało sprzedażą na własność wszystkich istniejących udziałów w nieruchomości gruntowej czyli całości nieruchomości gruntowej w drodze jednej umowy notarialnej. Przedmiotem sprzedaży nie pozostawał natomiast budynek, którym nieruchomość położona przy ul. L. 65 jest zabudowana, gdyż zgodnie ze specyfiką prawa użytkowania wieczystego stanowi on przedmiot własności użytkownika wieczystego co ujawnione zostało w księdze wieczystej prowadzonej dla tej nieruchomości.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) o podatku od towarów i usług - opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 cyt. ustawy przez dostawę towarów, o której mowa powyżej rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste oraz zbycie tego prawa.

Odnosząc powyższe na grunt przedmiotowej sprawy, należy stwierdzić, że ww. sprzedaż stanowi dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, stąd naliczenie podatku w opisanym przypadku jest zasadne i to zarówno w stosunku do sprzedaży nieruchomości w udziale na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej „L.” w Y w upadłości jak i właścicieli wyodrębnionych 31 lokali. Fakt, że Spółdzielnia przeniosła udziały w użytkowaniu wieczystym na rzecz członków Spółdzielni w związku z ustanawianiem odrębnych własności lokali nie ma wpływu na naliczenie tego podatku, z uwagi na fakt iż było to jedynie przeniesienie udziału w prawie użytkowania wieczystego.

Zgodnie z zasadą powszechności podatek od wartości dodanej powinien być nakładany na wszystkich etapach obrotu, włącznie ze sprzedażą detaliczną na rzecz finalnych konsumentów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Niniejszą interpretację wydano w oparciu o przepisy obowiązujące w dniu zaistnienia zdarzenia w przedstawionym we wniosku stanie faktycznym t.j. w dniu 18 listopada 2011r., w którym dokonano sprzedaży udziałów w prawie własności nieruchomości gruntowej na rzecz użytkowników wieczystych.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
   
   

Towarami natomiast, zgodnie z treścią art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postaci energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1. przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;
2. wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;
3. wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;
4. wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;
5. ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;
6. oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
7. zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.
   
   

Kwestie dotyczące prawa wieczystego użytkowania uregulowane zostały w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Z zawartych tam regulacji wynika, iż użytkowanie wieczyste stanowi wprawdzie prawo do rzeczy cudzej, ale daje użytkownikowi wieczystemu uprawnienia do dysponowania rzeczą w sposób zbliżony do właściciela.

W świetle art. 233 użytkownik wieczysty (osoba fizyczna lub prawna) może w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego oraz przez umowę o oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w użytkowanie wieczyste korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób. W tych samych granicach użytkownik wieczysty może swoim prawem rozporządzać.

Z kolejnych przepisów Kodeksu cywilnego (art. 234, 235 i 237) wynikają kolejne uprawnienia użytkownika wieczystego ukształtowane na wzór uprawnień właściciela. W wyniku ustanowienia prawa wieczystego użytkowania dochodzi do ekonomicznego przeniesienia władztwa nad gruntem na rzecz użytkownika wieczystego, co pozwala mu rozporządzać nim jak właściciel. Znajduje to wyraz zarówno w swobodzie korzystania z gruntu i czerpania z niego pożytków w sposób niemalże taki, jak w przypadku właściciela tego gruntu, jak również w możliwości przeniesienia takiego władztwa na inny podmiot.

Należy zauważyć, iż dostawa towarów rozumiana jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel obejmuje każdą czynność polegającą na przeniesieniu dobra materialnego przez stronę, która przyznaje drugiej stronie prawo do faktycznego dysponowania nim, jakby była właścicielem tego dobra. W wyniku ustanowienia prawa użytkowania wieczystego dochodzi do ekonomicznego przeniesienia władztwa nad gruntem (tj. towarem w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy o VAT) na rzecz użytkownika wieczystego, co pozwala mu rozporządzać nim jak właściciel.

Wobec powyższego, zdaniem tut. Organu, uwzględniając szerokie ekonomiczne, a nie cywilistyczne rozumienie pojęcia przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, a także uwzględniając fakt, że definicja towaru zawarta w art. 2 pkt 6 ustawy o VAT obejmuje grunty, należy uznać, że oddanie gruntu w wieczyste użytkowanie dokonane po dniu 1 maja 2004r. stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT.

Stosownie do art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz. U. z 2010r. Nr 102, poz. 651 ze zm.) nieruchomość gruntowa oddana w użytkowanie wieczyste może być sprzedana wyłącznie użytkownikowi wieczystemu, z zastrzeżeniem ust. 1a i ust. 3.

Zgodnie z art. 46 § 1 ustawy Kodeks cywilny nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności. Takim przepisem szczególnym jest art. 235 § 1 ustawy Kodeks cywilny, w myśl którego budynki i inne urządzenia wzniesione na gruncie Skarbu Państwa lub gruncie należącym do jednostek samorządu terytorialnego bądź ich związków przez wieczystego użytkownika stanowią jego własność. To samo dotyczy budynków i innych urządzeń, które wieczysty użytkownik nabył zgodnie z właściwymi przepisami przy zawarciu umowy o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste.

Zatem budynek (udziały w budynku) będący własnością wieczystego użytkownika położony na gruncie obciążonym prawem wieczystego użytkowania, stanowi odrębny od gruntu przedmiot własności. Z uwagi na fakt, iż budynek (udziały w budynku) posadowiony na gruncie stanowiącym przedmiot dostawy stanowi własność użytkownika wieczystego, w niniejszej sprawie zastosowania nie znajdą przepisy art. 29 ust. 5 ustawy o VAT.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny od 22 lutego 1995r. i składa deklarację VAT-7.

Wnioskodawca umową Rep. A 745/94 z dnia 3 lutego 1994r. oddał w użytkowanie wieczyste Spółdzielni Mieszkaniowej „L.” z siedzibą w Y nieruchomość gruntową nr 363/3 obr. 19 jednostka ewidencyjna P. położoną przy ul. L. 65, zabudowaną budynkiem stanowiącym blok mieszkalny.

Następnie Spółdzielnia w trybie ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o spółdzielniach mieszkaniowych ustanowiła na rzecz składających wnioski członków Spółdzielni odrębną własność lokalu mieszkalnego co oznaczało przeniesienie na ich rzecz własności lokalu wraz z przeniesieniem udziałów w użytkowaniu wieczystym nieruchomości gruntowej.

Następnie Wnioskodawca umową sprzedaży Rep. A nr xxx z dnia 18 listopada 2011r. zbył na rzecz użytkowników wieczystych w przysługujących im udziałach tj. Spółdzielni Mieszkaniowej „L” oraz właścicieli 31 wyodrębnionych lokali prawo własności nieruchomości gruntowej położonej przy ul. L. 65. Przedmiotowa sprzedaż nastąpiła w oparciu o zapis art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami.

Ceny sprzedaży nieruchomości gruntowej na rzecz użytkowników wieczystych ustalane były w oparciu o operat szacunkowy, a ponadto przy ich ustalaniu uwzględniano bonifikatę przyznaną przez Gminę. Następnie w odniesieniu zarówno do cen sprzedaży ustalonych dla właścicieli wyodrębnionych lokali, jak i w odniesieniu do cen sprzedaży ustalonych dla Spółdzielni został naliczony podatek VAT w stawce 23%.

Wątpliwości Wnioskodawcy budzi fakt, czy czynność zbycia nieruchomości gruntowej na rzecz użytkowników wieczystych tj. Spółdzielni Mieszkaniowej oraz właścicieli 31 wyodrębnionych lokali, dokonana na podstawie umowy cywilnoprawnej, stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Odnosząc powyższe na grunt przedmiotowej sprawy należy stwierdzić, że dostawą towaru w rozumieniu przepisów ustawy o VAT było w niniejszej sprawie oddanie przedmiotowej nieruchomości w użytkowanie wieczyste w dniu 3 lutego 1994r. Spółdzielni Mieszkaniowej.

Przepis art. 7 ust. 1 ustawy o VAT stanowi, iż przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Okoliczności faktyczne przedmiotowej sprawy świadczą, że przeniesienie prawa do rozporządzania nieruchomością jak właściciel nastąpiło w chwili ustanowienia na rzecz pierwotnego użytkownika tj. Spółdzielni Mieszkaniowej prawa użytkowania wieczystego tej nieruchomości, a więc przed 1 maja 2004r. Do ustanowienia tego prawa doszło w okresie kiedy czynność ustanowienia użytkowania wieczystego nie była na gruncie ustawy o VAT uznawana za czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Użytkownik wieczysty przedmiotowej nieruchomości - Spółdzielnia Mieszkaniowa nabyła prawo wieczystego użytkowania gruntu 3 lutego 1994r., natomiast członkowie Spółdzielni nabyli również prawo wieczystego użytkowania gruntu w terminie późniejszym, a zatem w sensie ekonomicznym nabyli już prawo do dysponowania gruntem jak właściciel. Sprzedaż udziałów w prawie własności nieruchomości wieczystym użytkownikom przez Gminę w trybie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami stanowi jedynie zmianę tytułu prawnego do nieruchomości, nie wpływa natomiast na „władztwo rzeczy”, które użytkownicy wieczyści już uzyskali (w opisanym stanie faktycznym – Spółdzielnia w 1994r. a następnie właściciele wyodrębnionych 31 lokali).

Mając powyższe na względzie, sprzedaż, na podstawie zawartej umowy cywilnoprawnej 18 listopada 2011r. przez Gminę, przedmiotowych udziałów w prawie własności nieruchomości nie może być traktowana jako dostawa nieruchomości, bowiem nie została spełniona dyspozycja art. 7 ust. 1 ustawy, tj. w opisanej transakcji nie dochodzi do przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel.

Sprzedaż udziałów w prawie własności nieruchomości na rzecz użytkowników wieczystych, będąca w istocie przekształceniem prawa wieczystego użytkowania w prawo własności nieruchomości nie może być traktowana jako sprzedaż tego towaru.

A zatem przekształcenie wieczystego użytkowania w prawo własności nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bez względu na to czy użytkownikiem wieczystym jest podmiot, na rzecz którego pierwotnie zostało to prawo ustanowione, czy też każdy kolejny użytkownik, który nabył to prawo wieczystego użytkowania.

Reasumując, sprzedaż przez Gminę w dniu 18 listopada 2011r. udziałów w przedmiotowej nieruchomości gruntowej będącej w użytkowaniu wieczystym, na rzecz użytkowników wieczystych tj. zarówno Spółdzielni Mieszkaniowej jak i właścicieli 31 wyodrębnionych lokali, nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, ani żadnej innej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem towarów i usług i pozostaje poza zakresem ustawy.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja traci ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego, lub zmiany stanu prawnego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2012r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.