Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB2/436-535/13-4/MZ
z 5 grudnia 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 24.09.2013 r. (data wpływu 26.09.2013 r.) uzupełnionym pismem z dnia 26.10.2013 r. (data nadania 26.10,.2013 r., data wpływu 29.10.2013 r.) na wezwanie z dnia 17.10.2013 r. Nr IPPB2/436-535/13-2/MZ (data nadania 18.10.2013 r., data doręczenia 21.10.2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie zachowania ulgi zawartej w art. 16 ustawy - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26.09.2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie zachowania ulgi zawartej w art. 16 ustawy.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Na podstawie testamentu własnoręcznego z dnia 29 sierpnia 1982 roku Wnioskodawca nabył spadek po swojej babci Zofii K., zmarłej dnia 8 marca 1992 roku w całości. Nabycie spadku zostało stwierdzone postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 28 czerwca 2012 roku.

Całość masy spadkowej po babci stanowi odrębna własność lokalu mieszkalnego. W chwili sporządzania testamentu Wnioskodawca był jedynym wnukiem swojej babci. W roku 1984 urodził się młodszy brat Wnioskodawcy Paweł G. Wolą zmarłej babci było, aby Wnioskodawca z bratem wspólnie odziedziczyli jej mieszkanie. Woli swojej nie zdołała jednak zrealizować i nie zmieniła testamentu.

Decyzją z dnia 20 lutego 2013 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego wyłączył z podstawy opodatkowania w sprawie ustalenia podatku od spadków i darowizn po zmarłej w dniu 08.03.1992 r. Zofii K., ostatnio zamieszkałej w W., przy ul. H. kwotę 550.000,00 zł, stanowiącą wartość 62,42 m² powierzchni użytkowej lokalu mieszkalnego, stanowiącego odrębną nieruchomość przy ul. H., odpowiadającą masy spadkowej i postanowił nie ustalać zobowiązania podatkowego w podatku od spadków i darowizn.

W uzasadnieniu do w/w decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego stwierdza co następuje:

„W dniu 21.01.2013 r. złożył Pan w tut. urzędzie zeznanie podatkowe SD-3 o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych po zm. Zofii K., w którym zgłosił pan lokal mieszkalny, stanowiący odrębną nieruchomość przy ul. H. o wartości 550.000,00 zł. Zgodnie z art. 8 ust. 4 cytowanej ustawy o podatku od spadków i darowizn, po przeanalizowaniu zgromadzonego materiału dowodowego tut. organ podatkowy uznał, iż zgłoszona wartość ww. lokalu mieszkalnego odpowiada wartości rynkowej na dzień powstania obowiązku podatkowego tj. na dzień 20.07.2012 r. Zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego Wydział VI Cywilny, z dnia 28 czerwca 2012 r. spadek po ww. zmarłej na podstawie testamentu nabył Pan w całości”.

Po przeprowadzeniu postępowania podatkowego Naczelnik US stwierdził, że Wnioskodawca spełnia warunki wymienione w ust. 1 pkt 1 ww. art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz zobowiązał się w złożonym oświadczeniu do spełnienia warunków wynikających z pkt 2-5 ust. 2 tego artykułu, co stanowi kryterium wyłączenia z podstawy opodatkowania ww. ulgi w kwocie 550.000,00 zł.

Obecnie Wnioskodawca zamieszkuje w w/w mieszkaniu wraz ze swoją narzeczoną, a także ze swoim bratem Pawłem G. i jego żoną. Wnioskodawca planuje dokonanie czynności prawnych mających na celu realizację woli babci. W tym celu Wnioskodawca zamierza dokonać wskazanych poniżej czynności.

Wnioskodawca sprzeda swojemu bratu i jego żonie w/w mieszkanie za kwotę 275.000 zł (połowa ceny rynkowej nieruchomości). Od czynności zostanie odprowadzony podatek od czynności cywilnoprawnych, gdzie jako podstawa opodatkowania przyjęta zostanie wartość 550.000 zł. Środki otrzymane ze sprzedaży Wnioskodawca przeznaczy w ciągu 6 miesięcy na nabycie własnego mieszkania, celem zamieszkiwania w nim ze swoją narzeczoną. Zbycie odziedziczonego mieszkania i nabycie nowego podyktowane jest koniecznością zmiany warunków zamieszkania i chęcią prowadzenia z bratem odrębnych gospodarstw domowych. W terminie 14 dni Wnioskodawca poinformuje odpowiednim pismem Naczelnika Urzędu Skarbowego o zbyciu mieszkania i zobowiąże się do zakupu nie później niż w 6 miesięcy od daty zbycia, innego mieszkania celem zamieszkiwania w nim. W ocenie Wnioskodawcy dokonanie wskazanych powyżej czynności spowoduje, iż zachowa prawo do ulgi podatkowej w zakresie podatku spadkowego w całości.

Pismem z dnia 17.10.2013 r. Nr IPPB2/436-535/13-2/MZ wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku poprzez:

• Wskazanie, czy zbycie mieszkania będzie uzasadnione koniecznością zmiany warunków mieszkaniowych? Jeżeli tak, to co będzie stanowiło konieczność zmiany warunków mieszkaniowych przez Wnioskodawcę?
  
  
  

Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie informując, iż:

• Opisany przez Wnioskodawcę we wniosku z dnia 24.09.2013 r. zamiar zbycia za połowę ceny mieszkania bratu, a następnie nabycia za uzyskane środki innego mieszkania, podyktowany jest koniecznością zmiany warunków mieszkaniowych. Konieczność ta wynika z następujących okoliczności: Zmianie uległa Wnioskodawcy sytuacja życiowa. Do zamieszkiwanego do tej pory przez Wnioskodawcę i jego brata mieszkania wprowadziły się w ostatnim czasie: Wnioskodawcy narzeczona, a także nowo poślubiona żona jego brata. Obecnie Wnioskodawca zamieszkuje w w/w mieszkaniu wraz ze swoją narzeczoną, bratem oraz jego żoną. Zamiarem Wnioskodawcy oraz jego brata, a także ich partnerek, jest prowadzenie osobnych gospodarstw domowych, co nie jest możliwe w obecnie zamieszkiwanym mieszkaniu posiadającym jedno wejście, jedną łazienkę i jedną kuchnię.
  
  
  

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy zaprezentowane powyżej rozumowanie w zakresie zachowania prawa do ulgi jest prawidłowe?

Zdaniem Wnioskodawcy, dokonanie wskazanych powyżej czynności (zdarzenie przyszłe) spowoduje, iż Wnioskodawca zachowa prawo do ulgi podatkowej w zakresie podatku spadkowego w całości.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 ze zm.) podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem spadku.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie określa chwili (daty) otwarcia spadku, to należy posiłkować się przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) regulującymi sprawy spadkowe.

Zgodnie z art. 922 Kodeksu cywilnego spadek stanowią prawa i obowiązki zmarłego, które z chwilą jego śmierci przechodzą na jedną lub kilka osób, stosownie do przepisów niniejszej ustawy. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, iż dniem nabycia spadku jest data śmierci spadkodawcy. Natomiast, zgodnie z art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego, prawomocne postanowienie sądu o nabyciu spadku potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Powyższe oznacza więc, że nabycie spadku nastąpiło w dacie śmierci po zmarłej babci Zofii K., zmarłej w dniu 08.03.1992 r. Oznacza to, że w badanej sprawie będą miały zastosowanie przepisy ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2006 r.

Zgodnie bowiem z treścią art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 222, poz. 1629) do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem 1 stycznia 2007 r., stosuje się przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2006 r.

Stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn - w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r. - w przypadku nabycia budynku mieszkalnego lub jego części, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz wynikających z przydziału spółdzielni mieszkaniowych: prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym w drodze spadku lub darowizny przez osoby zaliczane do I grupy podatkowej - nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich wartości do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 m 2 powierzchni użytkowej budynku lub lokalu.

Według zapisu art. 16 ust. 2 ww. ustawy z omawianej ulgi mogą skorzystać nabywcy, którzy łącznie spełniają następujące warunki:

1. są obywatelami polskimi lub mają miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
   
2. nie są właścicielami innego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość bądź będąc nimi przeniosą własność budynku lub lokalu na rzecz zstępnych, Skarbu Państwa lub gminy;
   
3. nie dysponują spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu lub nie są właścicielami spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz wynikających z przydziału spółdzielni mieszkaniowych: prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym, a w razie dysponowania tymi prawami przekażą je zstępnym lub przekażą do dyspozycji spółdzielni, w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego;
   
4. nie są najemcami lokalu lub budynku lub będąc nimi rozwiążą umowę najmu;
   
5. będą zamieszkiwać w nabytym lokalu lub budynku przez 5 lat:
   • od dnia złożenia zeznania podatkowego - jeżeli w chwili złożenia zeznania nabywca mieszka w nabytym lokalu lub budynku,
     
   • od dnia zamieszkania w nabytym lokalu lub budynku - jeżeli nabywca zamieszka w ciągu roku od dnia złożenia zeznania podatkowego.
   
   
   

W związku z powyższym stwierdzić należy, że zasadniczym celem ustawodawcy jest zwolnienie bliskich spadkodawcy lub darczyńcy od obciążeń podatkowych z tytułu nabycia nieruchomości mieszkaniowej, gdy nie dysponują innym mieszkaniem czy domem i będą mieszkać w uzyskanej nieruchomości przez 5 lat.

W myśl art. 16 ust. 7 omawianej ustawy - w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r. - nie stanowi jednak podstawy do wygaśnięcia decyzji zbycie udziału w budynku lub lokalu na rzecz innego ze spadkobierców lub obdarowanych oraz zbycie budynku lub lokalu, jeżeli było ono uzasadnione koniecznością zmiany warunków mieszkaniowych, a nabycie innego budynku lub uzyskanie pozwolenia na jego budowę albo nabycie innego lokalu nastąpiło nie później niż w ciągu sześciu miesięcy od dnia zbycia.

Pomimo nie sprecyzowania w akcie prawnym, co należy rozumieć przez „konieczność zmiany warunków lub miejsca zamieszkania” należy przyjąć, że może to być jedynie wyjątkowa sytuacja życiowa podatnika. Innymi słowy winna ona mieć charakter obiektywny i imperatywny. Dla spełnienia tej przesłanki nie wystarczy zwykła potrzeba zmiany warunków mieszkaniowych. Będzie nią również zmiana miejsca pracy, choroba spadkobiercy/obdarowanego lub członków jego najbliższej rodziny z nim zamieszkujących. Innymi słowy każda sytuacja, która uniemożliwia dalszą egzystencję w nabytej nieruchomości.

Podkreślić należy, że powołane powyżej przykłady ilustrujące „konieczność zmiany warunków lub miejsca zamieszkania” nie wyczerpują wszystkich okoliczności mieszczących się w zakresie przedmiotowym użytego przez ustawodawcę zwrotu, bowiem każda sytuacja w jakiej znajduje się podatnik winna być rozpatrywana indywidualnie. Niemniej jednak wskazać należy, że konieczna zmiana warunków lub miejsca zamieszkania występuje wówczas, gdy korzystający z ulgi spadkobierca/obdarowany z uwagi na zaistniałą sytuację życiową nie może dłużej zamieszkiwać w nabytej w spadku nieruchomości.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że w lokalu mieszkalnym którego jest właścicielem Wnioskodawca zamieszkują oprócz niego: narzeczona oraz brat z żoną. W celu prowadzenia odrębnych gospodarstw domowych Wnioskodawca zamierza dokonać zbycia przedmiotowego mieszkania na rzecz brata. Należy tutaj wskazać, że zbycie przez Wnioskodawcę lokalu mieszkalnego nie stanowi konieczności zmiany warunków mieszkaniowych. Oczywiście nie można negować dążeń Wnioskodawcy zmierzających do bardziej komfortowych warunków zamieszkania, lecz realizacja tych zamiarów, która zakłada zbycie przed upływem 5 lat od zamieszkania w nabytym w drodze spadku lokalu, jeżeli nie jest podyktowana koniecznością zmiany warunków mieszkaniowych – nie uprawnia do korzystania z ulgi przewidzianej w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nie wystarcza dla spełnienia tej przesłanki zwykła potrzeba zmiany warunków mieszkaniowych.

Drugą konieczną przesłanką zachowania ulgi, wynikającą z art. 16 ust. 7 ww. ustawy, jest nabycie innego budynku lub uzyskanie pozwolenia na budowę albo nabycie innego lokalu nie później niż w ciągu 6 miesięcy od dnia zbycia lokalu mieszkalnego (budynku) nabytego w drodze spadku (darowizny).

Mając powyższe na uwadze należy wskazać, że w przypadku zbycia przez Wnioskodawcę lokalu mieszkalnego nabytego w drodze spadku po zmarłej babci przed upływem okresu, o którym mowa w art. 16 ust. 2 ustawy, nie zostanie spełniony pierwszy z warunków do zachowania ulgi, tj. konieczność zmiany warunków mieszkaniowych. Bezprzedmiotowe jest zatem rozpatrywanie, czy Wnioskodawca spełni drugi warunek. Powyższy fakt wynika, z tego, że przesłanki do zachowania ulgi, o których mowa w art. 16 ust. 7 ustawy o podatku od spadków i darowizn musza wystąpić łącznie. Tym samym Wnioskodawca utraci prawo do powyższej ulgi.

Dodatkowo należy wskazać, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.