INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 02 marca 2012 r. (data wpływu do tut. Biura – 22 marca 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia wierzytelności – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 marca 2012 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia wierzytelności.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej, opodatkowaną podatkiem dochodowym na podstawie art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawca jest podatnikiem VAT.

Głównym przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest obrót wierzytelnościami. Działalność ta polega na wykonywaniu czynności mających charakter usług pośrednictwa finansowego o symbolu PKWiU 65.23.10-00.00. Przedmiotowy obrót wierzytelnościami będzie realizowany w formie:

1. bezpośredniej poprzez:
   • zakup wierzytelności z przejęciem pełnych praw do tych wierzytelności i ryzyka niewypłacalności dłużników, w celu ich windykacji w imieniu Wnioskodawcy lub dalszej odsprzedaży;
   • sprzedaż lub zamianę wierzytelności;
2. pośredniej – poprzez windykację należności w imieniu wierzyciela i na jego konto; w tym przypadku wynagrodzeniem będzie prowizja procentowa od wyegzekwowanej należności.
   
   

Najczęściej przedmiotem obrotu będą wierzytelności wymagalne czyli takie, których termin zapłaty już minął, więc z reguły cena nabycia tych wierzytelności będzie niższa od ich wartości nominalnej. Działalność w tym zakresie będzie prowadzona przez Wnioskodawcę w sposób zorganizowany i ciągły.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy przychód z obrotu realizowanego w formie bezpośredniej korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych...

Zdaniem Wnioskodawcy, obrót wierzytelnościami realizowany w formie bezpośredniej nie jest ściąganiem długów ani factoringiem czy też odpłatną usługą. Zgodnie z Orzeczeniem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 27 października 2011 r. w sprawie dotyczącej obrotu wierzytelnościami C-93/10 Wnioskodawca uważa, że przychód osiągnięty z obrotu wierzytelnościami jest zwolniony z podatku od towarów i usług, a ponieważ Wnioskodawca jest podatnikiem podatku VAT nie podlega on opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie wskazać należy, że niniejsza interpretacja zawiera ocenę stanowiska Wnioskodawcy wyłącznie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. W pozostałym zakresie wniosku zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 09 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają m.in. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Instytucję przelewu (cesji) wierzytelności regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Zgodnie z art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Przelew wierzytelności jest swoistą konstrukcją prawną, przewidzianą w ogólnych zasadach zobowiązań prowadzącą do zmiany osoby wierzyciela podczas, gdy przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Umowy cesji wierzytelności należą do czynności prawnych rozporządzających o skutkach zbliżonych do umowy przenoszącej własność. Dodać należy, że cesja nie ma formy samoistnej umowy, dlatego też dla jej realizacji musi być dokonana czynność cywilnoprawna, na podstawie której nastąpi przeniesienie wierzytelności.

Z treści art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że czynnością stanowiącą podstawę cesji może być umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inne umowy zobowiązujące do przeniesienia wierzytelności.

Podkreślić należy, że umowa cesji jako nie wymieniona w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, o ile nie przybierze postaci jednej z umów wymienionych w tym przepisie w szczególności umowy sprzedaży uregulowanej w przepisach Kodeksu cywilnego.

Z kolei, jeśli umowa cesji wierzytelności przybierze postać umowy sprzedaży czy też zamiany to wówczas podlega opodatkowaniu tym podatkiem na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Niezależnie od powyższego, w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

1. opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
2. zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:
   • umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
   • umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.
   
   

Z treści art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wynika, iż o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają generalnie status podatnika podatku od towarów i usług lecz wyłącznie fakt, że jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona (za wyjątkiem sytuacji w ustawie szczegółowo wymienionych). Wyłączenie danej czynności cywilnoprawnej z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych ma więc miejsce tylko w przypadku, gdy z tytułu dokonania tej właśnie czynności, jedna ze stron jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

W związku z tym należy podkreślić, iż jakkolwiek zapytanie Wnioskodawcy dotyczy opodatkowania umowy sprzedaży wierzytelności podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia czy powyższa transakcja podlega regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tej czynności podatkiem od towarów i usług może bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ww. ustawy.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej, opodatkowaną podatkiem dochodowym na podstawie art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawca jest podatnikiem VAT.

Głównym przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest obrót wierzytelnościami. Działalność ta polega na wykonywaniu czynności mających charakter usług pośrednictwa finansowego o symbolu PKWiU 65.23.10-00.00. Przedmiotowy obrót wierzytelnościami będzie realizowany w formie:

1. bezpośredniej poprzez:
   • zakup wierzytelności z przejęciem pełnych praw do tych wierzytelności i ryzyka niewypłacalności dłużników, w celu ich windykacji w imieniu Wnioskodawcy lub dalszej odsprzedaży;
   • sprzedaż lub zamianę wierzytelności;
2. pośredniej poprzez windykację należności w imieniu wierzyciela i na jego konto; w tym przypadku wynagrodzeniem będzie prowizja procentowa od wyegzekwowanej należności.
   
   

Najczęściej przedmiotem obrotu będą wierzytelności wymagalne czyli takie, których termin zapłaty już minął, więc z reguły cena nabycia tych wierzytelności będzie niższa od ich wartości nominalnej. Działalność w tym zakresie będzie prowadzona przez Wnioskodawcę w sposób zorganizowany i ciągły.

Zaznaczyć należy, iż niniejszą interpretacją dokonuje się rozstrzygnięcia jedynie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych, natomiast nie rozstrzyga się czy powyższa umowa sprzedaży (zakupu) lub zamiany wierzytelności będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub też będzie z tego podatku zwolniona. W tym zakresie, tj. w zakresie dotyczącym opodatkowania podatkiem od towarów i usług, zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Ponadto koniecznym jest wskazanie, iż podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlega opodatkowaniu zgodnie z treścią art. 1 ust. 1 cyt. ustawy czynność cywilnoprawna (w przedmiotowej sprawie umowa sprzedaży-kupna lub zamiany) a nie przychód ze sprzedaży lub zamiany (z obrotu wierzytelnościami). Obowiązek podatkowy – stosownie do treści art. 4 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych – przy umowie sprzedaży zawsze ciąży na stronie kupującej (nigdy na sprzedającym), a przy umowie zamiany – stosownie do art. 4 pkt 2 ww. ustawy – na stronach czynności.

Wobec powyższego należy stwierdzić, iż w przedmiotowej sprawie, podlegająca generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych umowa sprzedaży lub zamiany będzie wyłączona z opodatkowania tym podatkiem na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, o ile w świetle przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.) umowa sprzedaży lub zamiany uznana zostanie za podlegającą opodatkowaniu tym podatkiem lub mieszczącą się w zakresie zwolnienia od tego podatku.

We wniosku Wnioskodawca wskazuje, że obrót wierzytelnościami realizowany w formie bezpośredniej nie jest ściąganiem długów ani factoringiem czy też odpłatną usługą. Zgodnie z Orzeczeniem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 27 października 2011 r. w sprawie dotyczącej obrotu wierzytelnościami C-93/10 Wnioskodawca uważa, że przychód osiągnięty z obrotu wierzytelnościami jest zwolniony z podatku od towarów i usług, a ponieważ Wnioskodawca jest podatnikiem podatku VAT nie podlega on opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Podkreślić jeszcze raz należy, iż sam przymiot bycia podatnikiem VAT nie jest wystarczający do wyłączenia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Niezbędnym jest aby podatnikiem podatku VAT była jedna ze stron z tytułu dokonania czynności, która generalnie podlega regulacjom ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Jeżeli zatem istotnie z tytułu obrotu wierzytelnościami jedna ze stron będzie podlegała podatkowi od towarów i usług (np. Wnioskodawca, który trudni się profesjonalnie obrotem wierzytelnościami – prowadzi w tym zakresie działalność gospodarczą) i prawidłowe są ustalenia Wnioskodawcy, iż obrót wierzytelnościami realizowany w formie bezpośredniej w świetle przepisów ustawy o podatku od towarów i usług jest zwolniony z opodatkowania podatkiem od towarów i usług – co zostanie zweryfikowane odrębnym rozstrzygnięciem – to umowy kupna-sprzedaży lub zamiany przedmiotowych wierzytelności nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.