Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB2/436-87/14-4/AF
z 1 kwietnia 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 27 grudnia 2013 r. (data wpływu 20 lutego 2014 r.) uzupełnionym na wniosku ORD-IN z dnia 20 marca 2014 r. (data nadania 20 marca 2014 r., data wpływu 24 marca 2014 r.) na wezwanie z dnia 11 marca 2014 r. (data doręczenia 14 marca 2014 r.) Nr IPPB2/436-87/ 14-2/AF o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zniesienia współwłasności mieszkania - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 lutego 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych zniesienia współwłasności mieszkania.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Dnia 19 grudnia 2001 r. zostało zakupione przed notariuszem mieszkanie spółdzielcze własnościowe, którego właścicielami stały się 4 osoby - dwa małżeństwa ze wspólnotą ustawową czyli Mateusz i Agnieszka W. oraz Jadwiga i Michał W.. Mieszkanie zakupiono bez wskazywania - przydzielania udziałów. Agnieszka W. zamieszkuje w ww. mieszkaniu wraz z małoletnimi dziećmi do dnia dzisiejszego.

Dnia 29 lipca 2002 r. została sporządzona umowa przed notariuszem znosząca współwłasność poprzez dokonanie zniesienia współwłasności przez małżeństwo Mateusza i Agnieszkę W. na rzecz Jadwigi i Michała W. bez jakichkolwiek spłat i innych zobowiązań. Tym sposobem małżeństwo Jadwiga i Michał W. stali się właścicielami przedmiotowego mieszkania w całości.

Dnia 24 lutego 2003 r. małżeństwo Jadwiga i Michał W. dokonali przed notariuszem darowizny przedmiotowego mieszkania na rzecz syna Mateusza W. będącego żonatym z Agnieszką W. i pozostającym we wspólnocie ustawowej z żoną Agnieszką W.. Tym sposobem Mateusz W. stał się właścicielem przedmiotowego mieszkania.

Dnia 19 kwietnia 2007 r. małżeństwo Agnieszka i Mateusz W. zawarli przed notariuszem umowę majątkową małżeńską na mocy której wyłączyli obowiązującą ich wspólność ustawową i wprowadzili ustrój rozdzielności majątkowej.

Dnia 2 lipca 2008 r. przed notariuszem Mateusz W. przekazał w postaci umowy darowizny na rzecz Agnieszki W. do jej majątku osobistego udział wynoszący 1/2 przedmiotowego mieszkania.

Dnia 4 stycznia 2010 r. orzeczono rozwód pomiędzy Agnieszką i Mateuszem W. bez podziału majątku i wydano wyrok w tej sprawie.

Dnia 19 września 2013 r. zniesiono współwłasność przedmiotowego mieszkania przed Sądem Rejonowym na wniosek Mateusza W.. Zawarto ze względu na małoletnie dzieci ugodę, która wyklucza konieczność zmiany mieszkania i otoczenia dzieciom oraz Agnieszce W. - przedmiotowe mieszkanie zamieszkiwane jest od 2001 r. do teraz. Dokonano zgodnego zniesienia współwłasności spółdzielczego własnościowego prawa do ww. mieszkania w ten sposób, że przyznano je na wyłączną własność Agnieszce W.. Tytułem spłaty 1/2 udziału Mateusza W. w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu, Agnieszka W. zobowiązała się do zapłaty na rzecz Mateusza W. kwoty 237.000 zł stanowiącą wartość 1/2 przedmiotowego mieszkania. Ugoda wyczerpała wszelkie dalsze roszczenia z tego tytułu.

Mając powyższe na uwadze zarówno adwokat byłego męża - Mateusza W., Sąd oraz Pani w okienku w Urzędzie Skarbowym zgodnie stwierdzili, że podatek PCC w tym przypadku nie należy się gdyż jest traktowany jako zniesienie współwłasności / dział majątku po rozwodzie, więc podatku zgodnie z uzyskaną informacją Wnioskodawczyni nie zapłaciła w ustawowym terminie. Jednak podczas spotkania świątecznego i przypadkowego omówienia tematu przedmiotowego mieszkania i różnych wysokich opłat m.in. sądowych, znajoma koleżanka - wieloletni wykwalifikowany pracownik Urzędu Skarbowego stwierdziła, iż ma wątpliwości czy faktycznie podatek się nie należy. Wnioskodawczyni próbowała uzyskać odpowiedzi na ten temat zarówno w Izbie Skarbowej, ustawie, jak i kolejnych dwóch Urzędach Skarbowych (wtedy poproszono Wnioskodawczynię o złożenie prośby o interpretację), niestety nikt nie był w stanie udzielić Wnioskodawczyni jednoznacznej odpowiedzi czy podatek faktycznie się należy czy też nie. Ostatecznie, aby uniknąć niepotrzebnych kosztów w postaci kolejnych odsetek oraz innych opłat podatek został wpłacony dnia 30 grudnia 2013 r. w kwocie 4.872 zł. Wnioskodawczyni nadmienia jednak, że kwota ta jest dla niej sporym obciążeniem finansowym - a w przypadku tak licznych wątpliwości nie ma przekonania czy właściwie powinna ona być uiszczona.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w związku z przedstawionym stanem faktycznym (zniesienie współwłasności mieszkania po rozwodzie) w powyższym przypadku konieczne jest uiszczenie podatku PCC w związku ze zniesieniem współwłasności w postaci przeniesienia odpłatnego udziału w wysokości 1/2 (spłata) na rzecz byłego małżonka?

Zdaniem Wnioskodawczyni, biorąc pod uwagę opinię osób mających doświadczenie w sprawach związanych w dziale majątku/zniesieniach współwłasności (adwokat, Sąd) jak też na podstawie udzielonej informacji w okienku US Wnioskodawczyni uważa, że podatek nie należy się.

Wnioskodawczyni wskazuje, że w US powołano się na interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 15 października 2010 r. Nr IBPII/1/436-161/10/A, która wskazuje, że po rozwodzie byli małżonkowie, którzy byli współwłaścicielami jednej nieruchomości w równych częściach nie powinni uiszczać podatku PCC, powołano się również na Ustawę o podatku od czynności cywilnoprawnych, która nie wskazuje jakoby w tym przypadku strony powinny uiszczać jakikolwiek podatek PCC. Jednak w celu zasiania wątpliwości przez pracownika innego Urzędu Skarbowego (znajomą Wnioskodawczyni) Wnioskodawczyni zdecydowała się zapłacić podatek i wystąpić w tej sprawie o interpretację.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r., Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy zakresowi przedmiotowemu ustawy podlegają także orzeczenia sądów, w tym również polubownych oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w punktach 1 i 2.

Dyspozycja zawarta w art. 1 ust. 2 pkt 2 przedmiotowej ustawy stanowi, że przepisy ustawy o czynnościach cywilnoprawnych stosuje się odpowiednio do przedmiotów opodatkowania określonych w ust. 1 pkt 2 i 3.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że dnia 24 lutego 2003 r. rodzice byłego męża Wnioskodawczyni dokonali przed notariuszem darowizny mieszkania na rzecz syna będącego żonatym z Wnioskodawczynią i pozostającym we wspólnocie ustawowej z żoną. Tym sposobem mąż Wnioskodawczyni stał się właścicielem przedmiotowego mieszkania. Dnia 19 kwietnia 2007 r. Wnioskodawczyni wraz z mężem zawarli przed notariuszem umowę majątkową małżeńską na mocy której wyłączyli obowiązującą ich wspólność ustawową i wprowadzili ustrój rozdzielności majątkowej. Dnia 2 lipca 2008 r. przed notariuszem mąż Wnioskodawczyni przekazał w postaci umowy darowizny na rzecz Wnioskodawczyni do jej majątku osobistego udział wynoszący 1/2 przedmiotowego mieszkania. Dnia 4 stycznia 2010 r. orzeczono rozwód pomiędzy Wnioskodawczynią i jej mężem bez podziału majątku i wydano wyrok w tej sprawie. Dnia 19 września 2013 r. zniesiono współwłasność przedmiotowego mieszkania przed Sądem Rejonowym na wniosek byłego męża Wnioskodawczyni. Ze względu na małoletnie dzieci zawarto ugodę, która wyklucza konieczność zmiany mieszkania i otoczenia dzieciom oraz Wnioskodawczyni - przedmiotowe mieszkanie zamieszkiwane jest od 2001 r. do teraz. Dokonano zgodnego zniesienia współwłasności spółdzielczego własnościowego prawa do ww. mieszkania w ten sposób, że przyznano je na wyłączną własność Wnioskodawczyni. Tytułem spłaty 1/2 udziału byłego męża Wnioskodawczyni w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu, Wnioskodawczyni zobowiązała się do zapłaty na rzecz byłego męża kwoty 237.000 zł stanowiącą wartość 1/2 przedmiotowego mieszkania. Ugoda wyczerpała wszelkie dalsze roszczenia z tego tytułu.

Zgodnie z art. 31 ustawy z dnia 25 lutego 1965 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.) z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Z ww. przepisu wynika, że wspólność majątkowa oparta jest na małżeństwie, jako stosunku prawnym osobistym. Powyższe oznacza, że ustanie małżeństwa, w wyniku, np. orzeczenia sądu rozwiązującego małżeństwo, powoduje ustanie z mocy prawa tej wspólności. Wspólność majątkowa małżeńska ustaje ponadto w przypadku zawarcia przez małżonków umowy ją znoszącej i wprowadzającej rozdzielność majątkową, orzeczenia sądu ustanawiającego w miejsce wspólności majątkowej pełną rozdzielność na żądanie jednego z małżonków, orzeczenia separacji małżonków, ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków oraz w przypadku ogłoszenia upadłości jednego z nich.

Zgodnie z art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r. poz. 121) własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom. Każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności (art. 210 i nast. Kodeksu). Zniesienie to może nastąpić poprzez podział rzeczy wspólnej, przyznanie tej rzeczy jednemu ze współwłaścicieli lub sprzedaż rzeczy. Zniesienie współwłasności może więc polegać na dokonaniu podziału rzeczy wspólnej.

Jak już wskazano powyżej, przepisy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych opodatkowują zniesienie współwłasności, jeżeli wiąże się z obowiązkiem spłat lub dopłat.

Podstawę opodatkowania przy umowie o zniesienie współwłasności w myśl ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego nabytego ponad wartość udziału we współwłasności lub spadku (art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy).

Zgodnie z art. 6 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Jeżeli jednak podatnik nie określił wartości przedmiotu czynności cywilnoprawnej lub wartość określona przez niego nie odpowiada, według oceny organu podatkowego, wartości rynkowej, to stosownie do art. 6 ust. 3 ustawy – organ wezwie podatnika do jej określenia, podwyższenia lub obniżenia, w terminie nie krótszym niż 14 dni od dnia doręczenia wezwania, podając jednocześnie wartość według własnej, wstępnej oceny. Natomiast w przypadku, gdy podatnik, pomimo wezwania, o którym mowa w ust. 3, nie określił wartości lub podał wartość nieodpowiadającą wartości rynkowej, organ podatkowy dokona jej określenia z uwzględnieniem opinii biegłego lub przedłożonej przez podatnika wyceny rzeczoznawcy. Jeżeli organ podatkowy powoła biegłego, a wartość określona z uwzględnieniem jego opinii różni się o więcej niż 33% od wartości podanej przez podatnika, koszty opinii ponosi podatnik (art. 6 ust. 4 cyt. ustawy).

Przepis art. 7 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy określa stawki podatku, które wynoszą od umów zamiany, dożywocia, o dział spadku, o zniesienie współwłasności oraz darowizny:

1. przy przeniesieniu własności nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym - 2%,
   
2. przy przeniesieniu własności innych praw majątkowych - 1%.
   
   
   

W myśl art. 4 ust. 1 pkt 5 ww. ustawy obowiązek podatkowy przy umowie o zniesienie współwłasności ciąży na podmiocie nabywającym rzeczy lub prawa majątkowe ponad udział w spadku lub we współwłasności. Stosownie do art. 3 ust. 1 tej ustawy obowiązek podatkowy z tego tytułu powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia sądu, doręczenia wyroku sądu polubownego lub zawarcia ugody - od przedmiotów opodatkowania określonych w art. 1 ust. 1 pkt 3 (pkt 3) lub z chwilą powołania się przez podatnika na fakt dokonania czynności cywilnoprawnej - jeżeli podatnik nie złożył deklaracji w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych w terminie 5 lat od końca roku, w którym upłynął termin płatności podatku, a następnie powołuje się przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej na fakt jej dokonania (pkt 4).

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatnicy, na których ciąży obowiązek podatkowy, są obowiązani, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych (deklaracja PCC-3) oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, z wyłączeniem przypadków, gdy podatek jest pobierany przez płatnika.

Biorąc powyższe pod uwagę, należy wskazać, że zniesienie współwłasności mieszkania na podstawie ugody ze zobowiązaniem spłaty w wysokości 237.000 zł przez Wnioskodawczynię na rzecz byłego męża podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f) i pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Obowiązek podatkowy, zgodnie z art. 4 pkt 5 ww. ustawy, ciąży na podmiocie nabywającym rzecz ponad udział, czyli na Wnioskodawczyni. Podstawą opodatkowania jest wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego nabytego ponad wartość udziału we współwłasności.

W odniesieniu do powołanej przez Wnioskodawczynię interpretacji indywidualnej organu podatkowego należy stwierdzić, że interpretacja ta została wydana w indywidualnej sprawie i nie jest wiążąca dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistniałego zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.