Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/415-132/14/IL
z 6 maja 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 3 lutego 2014 r. (data wpływu 10 lutego 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego działu spadku - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 lutego 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego działu spadku.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 16 listopada 2004 r. zmarł ojciec Wnioskodawcy, który był wraz z żoną właścicielem nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym i budynkiem gospodarczym. Na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 28 maja 2009 r. spadek po zmarłym nabyła żona i trzej synowie, wszyscy w udziale wynoszącym ¼ części. Spadkobiercy zdecydowali aby nie przeprowadzać działu spadku. W dniu 8 stycznia 2011 r. zmarła matka Wnioskodawcy. Masę spadkową po zmarłej stanowił udział w ww. nieruchomości. Postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 19 kwietnia 2011 r. spadek po zmarłej nabyli trzej synowie w udziale wynoszącym 1/3 części każdy. Spadkobiercy złożyli wniosek o zgodny sądowy dział spadku. Na mocy postanowienia Sądu o dziale spadku z dnia 28 października 2013 r. spadek w postaci ww. nieruchomości nabył brat Wnioskodawcy z obowiązkiem spłaty pozostałych dwóch braci w kwocie równej wartości ich udziałów w spadku. Wnioskodawca otrzymał spłatę swojego udziału w spadku w wysokości równej wartości udziału w spadku.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy kwota uzyskana z tytułu spłaty w związku z działem spadku, którego jedynym składnikiem jest nieruchomość gruntowa zabudowana budynkiem mieszkalnym i gospodarczym, polegającym na przyznaniu całości ww. prawa jednemu ze spadkobierców z obowiązkiem spłaty pozostałych do wysokości wartości ich udziału będzie odpłatnym zbyciem nieruchomości na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, a co za tym idzie czy będzie podlegała opodatkowaniu jako źródło przychodu?

Zdaniem Wnioskodawcy spłata spadkobiercy w wyniku działu spadku nie może być traktowana jako odpłatne zbycie nieruchomości. Tym samym nie ma w tym przypadku zastosowania ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli wartość spłaty nie przekracza wartości udziału spadkowego. Wnioskodawca wskazuje, iż zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przepisów ww. ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających opodatkowaniu według przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn. Po analizie przepisów zawartych w Kodeksie cywilnym i Kodeksie postępowania cywilnego regulujących kwestię dziedziczenia, według Wnioskodawcy należy dojść do wniosku, że w postępowaniu spadkowym mogą wystąpić dwa powiązane ze sobą postępowania, pierwsze zmierzające do stwierdzenia nabycia spadku oraz drugie działu spadku (art. 680, art. 689 kc), przy czym dział spadku jest konsekwencją samego dziedziczenia. Według Wnioskodawcy oznacza to, że oba postępowania należą do spraw z zakresu prawa spadkowego. Spadek jako prawa i obowiązki wchodzące w skład spadku w wyniku dziedziczenia mogą przy tym przechodzić na jednego lub kilku spadkobierców. W przypadku wielości spadkobierców powstaje między nimi współwłasność w częściach ułamkowych, co oznacza, że żaden z nich nie jest właścicielem całości. Od chwili nabycia spadku istnieje między spadkobiercami wspólność majątku spadkowego, do której stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych, każdy ze współspadkobierców może swobodnie rozporządzać swoim udziałem w spadku. Zniesienie tej współwłasności następuje poprzez dział spadku. Dział spadku polega na tym, że po ustaleniu wartości całego majątku ustala się wartość sched poszczególnych spadkobierców. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się wyłącznymi podmiotami przyznanych im praw majątkowych, a prawa te wchodzą do majątków osobistych współspadkobierców. W konsekwencji w ocenie Wnioskodawcy nie powinno budzić wątpliwości, że dziedziczenie, niezależnie od tego, czy następuje na podstawie ustawy, czy testamentu, należy rozumieć jako nabycie spadku. Zdaniem Wnioskodawcy kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia pytania zawartego w niniejszym wniosku ma okoliczność, że w przypadku nabycia prawa do spadku, spadkobierca, który nabył spadek, jest zobowiązany do uiszczenia podatku od spadków i darowizn określonego w ustawie o podatku od spadków i darowizn. Wnioskodawca uważa, że objęcie opodatkowaniem przychodów otrzymanych w dziale spadku jako spłaty prowadziłoby do dwukrotnego opodatkowania tego samego przychodu, co jest niezgodne z konstytucją RP.

W związku z powyższym, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że kwota uzyskana z tytułu spłaty w związku z działem spadku, którego jedynym składnikiem jest nieruchomość gruntowa poprzez przyznanie w całości ww. prawa jednemu ze spadkobierców z obowiązkiem spłaty pozostałych do wysokości wartości ich udziałów w spadku nie będzie odpłatnym zbyciem nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawca podnosi, że zaprezentowane stanowisko posiada również swoje odzwierciedlenie m.in. w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 9 listopada 2011 r. sygn akt I SA/Łd 1173/11.

W świetle obowiązującego stanu prawnego, stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
4. innych rzeczy

• jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

W świetle powyższego, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub ww. praw majątkowych następuje przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie i nie zostaje dokonane w wykonaniu działalności gospodarczej stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16 poz. 93 ze zm.) prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Zatem dla podatku dochodowego istotna z punktu widzenia ustalenia daty nabycia nieruchomości jest data śmierci spadkodawcy.

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Zgodnie z art. 1035 ustawy Kodeks cywilny, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych.

Stosownie do art. 1037 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Jeżeli do spadku należy nieruchomość, umowa o dział powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dniu 16 listopada 2004 r. zmarł ojciec Wnioskodawcy, który był wraz z żoną właścicielem nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym i budynkiem gospodarczym. Na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 28 maja 2009 r. spadek po zmarłym nabyła żona i trzej synowie, wszyscy w udziale wynoszącym ¼ części. Spadkobiercy zdecydowali aby nie przeprowadzać działu spadku. W dniu 8 stycznia 2011 r. zmarła matka Wnioskodawcy. Masę spadkową po zmarłej stanowił udział w ww. nieruchomości. Postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 19 kwietnia 2011 r. spadek po zmarłej nabyli trzej synowie w udziale wynoszącym 1/3 części każdy. Spadkobiercy złożyli wniosek o zgodny sądowy dział spadku. Na mocy postanowienia Sądu o dziale spadku z dnia 28 października 2013 r. spadek w postaci ww. nieruchomości nabył brat Wnioskodawcy z obowiązkiem spłaty pozostałych dwóch braci w kwocie równej wartości ich udziałów w spadku. Wnioskodawca otrzymał spłatę swojego udziału w spadku w wysokości równej wartości udziału w spadku.

Odnosząc się do powyższego wyjaśnić należy, że okoliczność, iż dział spadku, którego przedmiotem jest prawo własności nieruchomości, następuje ze spłatami na rzecz pozostałych spadkobierców, powoduje, że umowa ta ma charakter odpłatny. Nie jest to jednak równoznaczne z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego z tytułu takiego zbycia prawa własności nieruchomości nawet w sytuacji, gdy do działu spadku doszło przed upływem pięciu lat licząc od końca roku, w którym nastąpiło otwarcie spadku. Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz obowiązujące przepisy prawa należy stwierdzić, że otrzymanie przez Wnioskodawcę w wyniku działu spadku spłaty ekwiwalentnej do posiadanego udziału w spadku nie spowoduje powstania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Istotne znaczenie dla niniejszego rozstrzygnięcia ma okoliczność, że spłata w wyniku działu spadku nie przekroczyła wartości przysługującego Wnioskodawcy udziału spadkowego.

W konsekwencji nie ciąży na Wnioskodawcy obowiązek opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. H. Sienkiewicza 84 15-950 Białystok, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.