Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB2/436-151/14-2/WS
z 11 września 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 16 czerwca 2014 r. (data wpływu 18 czerwca 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie podstawy opodatkowania – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 czerwca 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie podstawy opodatkowania.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

W drodze umowy darowizny nastąpiłoby przejęcie przez Wnioskodawcę lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość. Lokal ten ma założoną księgę wieczystą. Na zakup niniejszej nieruchomości w 2007 roku został zaciągnięty kredyt hipoteczny indeksowany do franka szwajcarskiego. W umowie kredytu w sekcji kredytobiorcy wyszczególnione są dwie osoby: obecny właściciel mieszkania - Pan P., oraz Wnioskodawca. Umowa kredytu w żadnym punkcie nie precyzuje proporcji udziału poszczególnych kredytobiorców w zobowiązaniach kredytowych, używając jedynie sformułowania Kredytobiorca. Określenie to odnosi się zarówno do Wnioskodawcy jak i Pana P. W związku z tym należy domniemać, że każdy z kredytobiorców, określonych wspólnie jako Kredytobiorca, odpowiada przed bankiem do pełnej wysokości zadłużenia.

Właściciel mieszkania, którym jest Pan P., jak i Wnioskodawca, są osobami ze sobą niespokrewnionymi (III grupa podatkowa). Wierzytelność względem banku została zabezpieczona hipoteką umowną kaucyjną z wpisem do księgi wieczystej prowadzonej przez sąd rejonowy. Prawo własności do wymienionej nieruchomości posiada wyłącznie Pan P. (100% udziału). W wyniku problemów ze spłatami rat kredytu w 2011 roku został zawarty aneks do umowy kredytu hipotecznego, który poza restrukturyzacją zadłużenia nie zmienił pozostałych zapisów umowy. Ponieważ w dalszym ciągu występują problemy z realizacją zobowiązań ze strony Pana P. ustalił on z Wnioskodawcą, że przekaże w drodze darowizny prawo do nieruchomości wraz z całym jego obciążeniem, którym w tym wypadku jest hipoteka na rzecz banku ustanowiona w księdze wieczystej. Zarówno wartość ustanowionej hipoteki jak i pozostała do spłaty wartość kapitału udzielonej pożyczki znacznie przewyższają wartość rynkową nieruchomości. Szacunkowa wartość mieszkania, która wynosi około 170000 zł stanowi nieco ponad 50% wysokości wpisanej w księdze wieczystej hipoteki (334462,79 zł). Zapisy umowy oraz podpisanego aneksu pozostaną bez zmian, nastąpi jedynie przeniesienie prawa własności do nieruchomości na Wnioskodawcę, który stanie się jedynym właścicielem mieszkania.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy przy ustalaniu podstawy do opodatkowania z tytułu spadku i darowizn, wartość nieruchomości powinna zostać pomniejszona o kwotę wierzytelności wynikającej z ustanowionej na tej nieruchomości hipoteki?
2. Czy w tym konkretnym przypadku, gdy wartość ustanowionej hipoteki znacząco przewyższa wartość nieruchomości, podatek od spadku i darowizn będzie równy 0 zł (zero złotych)?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. W związku z tym pojęcie długów obejmuje wszelkie cywilnoprawne roszczenia pieniężne związane z przedmiotem nabycia.

Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn, obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. W tym wypadku prawem majątkowym będzie nabycie prawa własności do lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość. Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy, moment powstania obowiązku podatkowego przy nabyciu w drodze darowizny powstanie z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego. W związku z tym wszelkie kalkulacje związane z wyznaczeniem wartości zostaną wykonane w dniu podpisania aktu notarialnego darowizny.

Art. 65 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych mówi, że w celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności, można nieruchomość obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości, bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości (hipoteka).W tym wypadku daje to gwarancję, że bank będzie mógł dochodzić spłaty od dłużnika jak i nowego właściciela mieszkania (w zdarzeniu przyszłym Wnioskodawcy, będącego również dłużnikiem w świetle umowy kredytowej jako Kredytobiorca, odpowiadającym do pełnej wartości zobowiązania).

Ponieważ Wnioskodawca otrzyma w drodze darowizny 100% udziału w nieruchomości, pełna wartość ustanowionej hipoteki zostanie odliczona od wartości nieruchomości celem wyznaczenia podstawy opodatkowania należnym podatkiem od spadków i darowizn. W związku z tym, że wartość obciążenia (hipoteki) jest dwukrotnie wyższa od rynkowej wartości nieruchomości podstawa opodatkowania jest wartością ujemną. Z uwagi na różnicę wynikającą z wartości rynkowej nieruchomości a istniejącym na nim obciążeniu podatek od darowizny wyniesie 0 zł (zero złotych).

Wnioskodawca wskazał, że zbliżona interpretacja została wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi: sygn. IPTPB2/436-113/12-2/KK.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 ze zm.), podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem: darowizny, polecenia darczyńcy.

Art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn stanowi, że obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. Natomiast na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy, obowiązek podatkowy powstaje − przy nabyciu w drodze darowizny − z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy − z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Stosownie do art. 7 ust. 1-2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru. Jeżeli spadkobierca, obdarowany lub osoba, na której rzecz został uczyniony zapis zwykły lub windykacyjny, zostali obciążeni obowiązkiem wykonania polecenia lub zapisu zwykłego, wartość obciążenia z tego tytułu stanowi ciężar spadku, darowizny, zapisu zwykłego lub windykacyjnego, a w przypadku polecenia, o ile zostało wykonane.

Z powyższego wynika więc, że długi i ciężary pomniejszają wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych, ale wyłącznie te, które istnieją w dniu nabycia rzeczy lub prawa majątkowego. Należy bowiem mieć na uwadze, że istotą przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn jest objęcie podatkiem przyrostu czystej wartości majątku podatnika.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że w drodze umowy darowizny nastąpi przejęcie przez Wnioskodawcę lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość. Obecny właściciel mieszkania i Wnioskodawca są osobami ze sobą niespokrewnionymi (III grupa podatkowa). Przedmiotem darowizny będzie prawo do nieruchomości wraz z całym jego obciążeniem, którym w tym wypadku jest hipoteka na rzecz banku ustanowiona w księdze wieczystej.

W myśl art. 244 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. 121), hipoteka stanowi ograniczone prawo rzeczowe. Hipotekę regulują odrębne przepisy, a mianowicie ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 707 ze zm.). Zgodnie z art. 65 ust. 1 tej ustawy w celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności wynikającej z określonego stosunku prawnego można nieruchomość obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości (hipoteka).

W świetle powołanych przepisów, w przypadku nabycia nieruchomości (udziału w nieruchomości) obciążonej hipoteką, jak w niniejszej sprawie, obciążenie to stanowi ciężar w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W konsekwencji, ustalając podstawę opodatkowania wartość nieruchomości powinna być pomniejszona o wartości hipoteki. Podstawę opodatkowania w analizowanej sytuacji stanowi zatem czysta wartość nieruchomości (po odliczeniu wartości hipoteki), ponieważ dla kwestii ustalenia podstawy opodatkowania nie ma znaczenia jaka kwota kredytu pozostała do spłacenia (całość, część lub został on całkowicie spłacony). W rezultacie, jeśli wysokość zadłużenia hipotecznego przekroczy wartość nabytej rzeczy wówczas podstawa opodatkowania wyniesie 0. Tym samym nie będzie mogło dojść do powstania zobowiązania podatkowego w podatku od spadków i darowizn.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie, odnosząc się powołanej w treści wniosku interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi, tut. Organ informuje, że została ona wydana w indywidualnej sprawie i nie ma zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego, czy też zdarzenia przyszłego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dąbrowskiego 13, 66-400 Gorzów Wielkopolski, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.