Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBII/1/415-697/14/JP
z 15 grudnia 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 20 sierpnia 2014 r. (data wpływu do Biura – 1 września 2014 r.), uzupełnionym w dniu 31 października 2014 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania przez radnych określonych świadczeń (zwrot kosztów podróży służbowej krajowej i zagranicznej) na realizację ich obowiązków – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 1 września 2014 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m.in. w zakresie skutków podatkowych otrzymania przez radnych określonych świadczeń (zwrot kosztów podróży służbowej krajowej i zagranicznej) na realizację ich obowiązków.

Z uwagi na to, że wniosek posiadał braki formalne, wezwano Wnioskodawcę pismem z 31 października 2014 r., znak: IBPB II/1/415-696/14/JP, IBPB II/1/415-697/14/JP do jego uzupełnienia. Braki formalne wniosku zostały uzupełnione 13 listopada 2014 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca wskazał, że radni Miasta K. pełniąc swoje funkcje na podstawie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2013 r., poz. 594, z późn. zm.) oraz na podstawie statutu Gminy uczestniczą w szkoleniach tematycznych, które finansowane są ze środków własnych Gminy oraz w seminariach, konferencjach i różnych imprezach kulturalnych, sportowych itp. – niejednokrotnie jako zaproszeni goście, jak również w seminariach, konferencjach i imprezach kulturalnych, sportowych itp. organizowanych i opłacanych przez Miasto.

Ponadto radni w celu sprawowania swojej funkcji wyposażani są w komputery, prasę, artykuły biurowe (w tym wizytówki) oraz przeprowadzają rozmowy telefoniczne na koszt Gminy związane z zagadnieniami sprawowanej przez siebie funkcji radnego, a także korzystają z polis ubezpieczeniowych zakupionych dla radnych na czas podróży zagranicznej.

Zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym gmina posiada osobowość prawną. W art. 15 ust. 1 ustawy wymienionej powyżej organem stanowiącym i kontrolnym w gminie jest rada gminy. Do właściwości rady gminy należą wszystkie sprawy pozostające w zakresie działania gminy. Szeroki zakres uprawnień rady gminy, w skład której wchodzą wszyscy radni, określony został w art. 18 ww. ustawy o samorządzie gminnym.

Do zadań rady gminy należy między innymi: uchwalanie statutu gminy, uchwalanie programów gospodarczych, podejmowanie uchwał w sprawach podatków i opłat w granicach określonych w odrębnych ustawach, podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych gminy, itp. Radni zobowiązani są brać udział w pracach rady i komisji oraz innych instytucji samorządowych do których zostali wybrani lub desygnowani.

W uzupełnieniu Wnioskodawca wskazał, że zakup polis ubezpieczeniowych dla radnych w związku z ich zagraniczną podróżą służbową następuje zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz.U. z 2013 r., poz. 167). Zgodnie z zapisami § 19 cyt. rozporządzenia pracownikowi przysługuje m.in. zwrot udokumentowanych kosztów leczenia za granicą ze środków pracodawcy a także pracodawca jest zobowiązany do pokrycia kosztów transportu zwłok do kraju w razie zgonu pracownika za granicą. Ponieważ delegacje radnych są realizowane w oparciu o cyt. rozporządzenie i finansowane ze środków własnych gminy celem zabezpieczenia interesów gminy (wysokie koszty leczenia za granicą i ewentualnego transportu zwłok) i przeniesienia odpowiedzialności na ubezpieczyciela – Miasto dokonuje zakupu polis ubezpieczeniowych dla pracowników, jak i radnych wyjeżdżających w delegacje służbowe zagraniczne. Wybór ubezpieczyciela następuje na podstawie ustawy Prawo Zamówień Publicznych (przetarg nieograniczony). Zapłata za polisy następuje z góry przelewem na podstawie zawartej umowy. Ustalona kwota wynosi 6,- zł/osobodzień ubezpieczenia. Imienne zgłoszenie osób przekazywane jest jest do ubezpieczyciela przed wyjazdem.

Do Wydziału Księgowo-Rachunkowego na bieżąco przekazywana jest informacja o imiennym zgłoszeniu osoby do ubezpieczenia: imię. nazwisko, adres, pesel. ilość dni i kraj docelowy. Zakres ubezpieczenia obejmuje: koszty leczenia związane z nagłym zachorowaniem, z nieszczęśliwym wypadkiem, wypadkiem komunikacyjnym, utratą bagażu, wyrządzeniem szkody osobie trzeciej (OC) podczas pobytu poza granicami RP.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy do zwrotu kosztów podróży służbowej radnego – zarówno krajowej jak i zagranicznej – ma zastosowanie zwolnienie od podatku dochodowego od osób fizycznych określone w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b) w związku z art. 21 ust. 1a pkt 13 (winno być art. 21 ust. 13) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Wnioskodawca wskazał na art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdzie określono, że zwolnione od podatku dochodowego od osób fizycznych są diety i inne należności za czas podróży osoby niebędącej pracownikiem do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust 13.

Dalej podał, że w ust. 13 pkt 4 określono, że ust. 1 pkt 16 lit. b) stosuje się jeżeli otrzymane świadczenia nie zostały zaliczane do kosztów uzyskania przychodów i zostały poniesione przez osoby pełniące funkcje obywatelskie, o których mowa w art. 13 pkt 5 w związku z wykonywaniem tych funkcji. W art. 13 pkt 5 określono, że za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 uważa się przychody otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na sposób powoływania tych osób, nie wyłączając odszkodowania za utracony zarobek, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 7. W art. 10 ust. 1 pkt 2 określono, że źródłami przychodów jest działalność wykonywana osobiście.

Zdaniem Urzędu Miasta K. – jeżeli zgodnie z art. 13 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – radny wykonuje swoje funkcje społeczne i traktowany jest jako osoba niebędąca pracownikiem (co wynika z art. 21 ust. 13 pkt 4 ww. ustawy) – to zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b) przychody z tytułu podroży służbowej odbytej przez radnego są zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy dotycząca podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania przez radnych określonych świadczeń (zwrot kosztów podróży służbowej krajowej i zagranicznej) na realizację ich obowiązków (pytanie nr 2). W pozostałym zakresie poruszonym we wniosku wydano odrębne rozstrzygnięcie (pytanie nr 1).

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z kolei, zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawierają specyfikację źródeł przychodów, na podstawie których następuje przypisanie konkretnego przychodu do źródła przychodu oraz wyliczenie dochodu i podatku.

Generalnie, przychód podatkowy powstaje zatem w każdym przypadku, w którym podatnik uzyskuje realną korzyść.

Wyjątek stanowią rodzaje świadczeń wymienionych w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w szczególności w art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z treści wniosku wynika, że radni Miasta K. pełniąc swoje funkcje na podstawie ustawy o samorządzie gminnym oraz na podstawie statutu Gminy K. uczestniczą w szkoleniach tematycznych, które finansowane są ze środków własnych Gminy, oraz w seminariach, konferencjach i różnych imprezach kulturalnych, sportowych itp. – niejednokrotnie jako zaproszeni goście, jak również w seminariach, konferencjach i imprezach kulturalnych, sportowych itp., organizowanych i opłacanych przez Miasto. Ponadto radni w celu sprawowania swojej funkcji wyposażani są w komputery, prasę, artykuły biurowe (w tym wizytówki) oraz przeprowadzają rozmowy telefoniczne na koszt Gminy związane z zagadnieniami sprawowanej przez siebie funkcji radnego, a także korzystają z polis ubezpieczeniowych zakupionych dla radnych na czas podróży zagranicznej.

Radni zobowiązani są brać udział w pracach rady Gminy i komisji oraz innych instytucji samorządowych, do których zostali wybrani lub desygnowani.

Radni odbywają służbowe podróże zagraniczne. Ponieważ delegacje radnych są realizowane w oparciu o rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej i finansowane ze środków własnych gminy celem zabezpieczenia interesów gminy (wysokie koszty leczenia za granicą i ewentualnego transportu zwłok) i przeniesienia odpowiedzialności na ubezpieczyciela – Miasto K. dokonuje zakupu polis ubezpieczeniowych dla pracowników, jak i radnych wyjeżdżających w delegacje służbowe zagraniczne. Zakres ubezpieczenia obejmuje: koszty leczenia związane z nagłym zachorowaniem, z nieszczęśliwym wypadkiem, wypadkiem komunikacyjnym, utratą bagażu, wyrządzeniem szkody osobie trzeciej (OC) podczas pobytu poza granicami RP.

Mając na uwadze treść wniosku należy wskazać, że ustawodawca w art. 10 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych identyfikuje jako źródło przychodu – działalność wykonywaną osobiście.

Zgodnie z art. 13 pkt 5 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na sposób powołania tych osób, nie wyłączając odszkodowania za utracony zarobek, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 7.

Przepisy prawa podatkowego nie definiują pojęcia „obowiązków społecznych lub obywatelskich”. Jednakże zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 25 listopada 1997 r. (sygn. akt U 6/97) „o pełnieniu obowiązku obywatelskiego możemy mówić wtedy, gdy dana osoba uczestniczy w zawiadywaniu sprawami państwowymi jako obywatel, zgodnie z zasadami demokratyzmu instytucji publicznych. Z pełnieniem obowiązków społecznych natomiast, mamy do czynienia wówczas, gdy dana osoba uczestniczy w pracy instytucji (w szczególności instytucji samorządu terytorialnego) jako reprezentant pewnej społeczności, biorąc udział w rozwiązywaniu problemów tej społeczności w jej interesie”. Z tych względów za wykonywanie obowiązków społecznych lub obywatelskich należy rozumieć przede wszystkim wykonywanie obowiązków związanych z uczestniczeniem obywateli w sprawowaniu władzy publicznej, zarówno wykonawczej, sądowniczej, jak i ustawodawczej. Będą to również obowiązki związane z wykonywaniem określonych funkcji w ramach organizacji o charakterze społecznym (organizacje pozarządowe).

W świetle powyższego mimo, że ustawa nie definiuje pojęcia obowiązków społecznych lub obywatelskich, to niewątpliwie sprawowanie funkcji radnego, który jako reprezentant lokalnej społeczności ma działać na jej rzecz, mieści się w tym terminie.

Zatem, należy podkreślić, że co do zasady – przychody otrzymane z tytułu pełnienia obowiązków radnego w Mieście – podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2013 r., poz. 594) gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Gmina posiada osobowość prawną (art. 2 ust. 2 ww. ustawy). Stosownie do art. 6 ust. 1, 2 cyt. ustawy do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Jeżeli ustawy nie stanowią inaczej, rozstrzyganie w sprawach, o których mowa w ust. 1, należy do gminy.

W myśl art. 11a ww. ustawy organami gminy są: 1) rada gminy, 2) wójt (burmistrz, prezydent miasta). Z kolei art. 15 ww. ustawy stanowi, że z zastrzeżeniem art. 12 organem stanowiącym i kontrolnym w gminie jest rada gminy. Do właściwości rady gminy należą wszystkie sprawy pozostające w zakresie działania gminy, o ile ustawy nie stanowią inaczej (art. 18 w związku z art. 7 cyt. ustawy). W art. 18 ust. 2 ww. ustawy szczegółowo wskazane zostały zadania rady gminy obejmujące całokształt spraw pozostających w gestii działania gminy.

Na podstawie zacytowanych przepisów należy dostrzec, że rada gminy odgrywa podstawową rolę w zarządzaniu gminą.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są diety i inne należności za czas podróży osoby niebędącej pracownikiem – do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 13.

Zgodnie z art. 21 ust. 13 pkt 3 i 4 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przepis ust. 1 pkt 16 lit. b) stosuje się, jeżeli otrzymane świadczenia nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów i zostały poniesione:

• przez organy (urzędy) władzy i administracji państwowej albo samorządowej oraz jednostki organizacyjne im podległe lub przez nie nadzorowane (pkt 3),
• przez osoby pełniące funkcje obywatelskie, o których mowa w art. 13 pkt 5, w związku z wykonywaniem tych funkcji (pkt 4).
  
  

Na podstawie art. 25 ust. 10 ww. ustawy o samorządzie gminnym radnych obowiązuje rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 2000 r. w sprawie sposobu ustalania należności z tytułu zwrotu kosztów podróży służbowych radnych gminy (Dz.U. Nr 66, poz. 800). W zakresie podróży zagranicznej rozporządzenie powyżej wskazane zawiera delegację w § 8, że do sposobu ustalania należności z tytułu zwrotu kosztów podróży służbowej radnych poza granicami kraju stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju. W omawianym przypadku jest to obowiązujące rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz.U. z 2013 r., poz. 167).

Zatem należy stwierdzić, że należności przysługujące radnemu z tytułu wydatków poniesionych w czasie odbytej przez niego podróży służbowej krajowej i zagranicznej, korzystają ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – do wysokości limitów wskazanych w powołanych powyżej rozporządzeniach.

Końcowo – na podstawie przedstawionych we wniosku okoliczności faktycznych związanych z podróżami zagranicznymi radnego – należy odnieść się do zakupu polis ubezpieczeniowych na wypadek powstania podczas zagranicznej podróży zdarzeń, które są objęte polisami. Delegujący radnego – zgodnie z powyżej przytoczonymi rozporządzeniami – może określić lub uznać „inne niezbędne udokumentowane wydatki odpowiednio do uzasadnionych potrzeb” lub „wiążące się bezpośrednio z odbywaniem podróży (…) zagranicznej”. Oznacza to, że delegujący radnego – przyjmuje na siebie obowiązek (poprzez ubezpieczyciela) zwrotu należności z tytułu podróży służbowej również w zakresie wyznaczonym przez wykupione polisy. W konsekwencji należy uznać, że tym sposobem – na skutek przyjęcia z uzasadnionych przyczyn przez delegującego takiego obowiązku – radnym przysługuje zwrot należności wynikających z wykupionych polis, gdy wystąpią okoliczności zabezpieczone polisami.

Powyższe oznacza, że w przedmiotowej sprawie należy zgodzić się ze stanowiskiem Wnioskodawcy, że omawiane koszty podróży korzystają ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym jego stanowisko jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.