Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPP1/443-1054/14/KM
z 3 grudnia 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 2 września 2014 r. (data wpływu 3 września 2014 r.) uzupełnionym w dniu 27 października 2014 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia dla świadczonych usług pośrednictwa – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 września 2014 r. został złożony ww. wniosek uzupełniony w dniu 27 października 2014 r. o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia dla świadczonych usług pośrednictwa.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Zarządzana przez Panią firma („D.) prowadzi działalność gospodarczą, której głównym przedmiotem jest obrót wierzytelnościami trudno ściągalnymi, pochodzącymi z sektora bankowego, zakwalifikowanymi zgodnie z przepisami bankowym do kategorii „stracone”. D. nabywa te wierzytelności od funduszy sekurytyzacyjnych lub firm windykacyjnych. Następnie D. ściąga je od dłużnika na własną rękę lub stara się odsprzedać z zyskiem innym uczestnikom rynku.

Od niedawna dodatkowym obszarem działalności jest pośrednictwo w obrocie opisanymi powyżej wierzytelnościami. Polega ono na tym, że D. nie dokonuje zakupu wierzytelności na własny rachunek z zamiarem jej późniejszej odsprzedaży lub windykacji, lecz aktywnie poszukuje nabywcy na wierzytelność przedstawioną do sprzedaży przez klienta („Zleceniodawca”). W takim przypadku zadaniem D., jako pośrednika, jest znalezienie nabywcy na wierzytelność, posiadaną przez Zleceniodawcę, za cenę wyższą od ceny, którą Zleceniodawca zapłacił za nią wierzycielowi pierwotnemu. Wynagrodzeniem D. w takich transakcjach jest prowizja od dochodu zrealizowanego przez Zleceniodawcę, tj. różnicy pomiędzy ceną zapłaconą, a ceną otrzymaną przez Zleceniodawcę za daną wierzytelność. Z uwagi na fakt, iż dotychczas D. nie uzyskało jeszcze przychodów z tego źródła, poniżej podano przykład, objaśniający mechanizm powstania przychodu z tytułu usługi pośrednictwa w obrocie wierzytelnościami i sposób jego naliczania (wartości i kwoty z przykładu są hipotetyczne - ich faktyczna wysokość zależy od parametrów umowy zawieranej z konkretnym Zleceniodawcą):

Zleceniodawca nabył wierzytelność trudno ściągalną o wartości 1.000.000 zł za cenę 10% jej wartości nominalnej, tj. 100.000 zł. Dzięki działaniom D., która znalazła na rynku nowego nabywcę, który odkupił tą wierzytelność za 15% jej wartości nominalnej, tj. 150.000 zł, udało się Zleceniodawcy zarobić na tej transakcji 50.000 zł. (150.000 - 100.000). Zgodnie z zawartą umową, D. przysługuje wynagrodzenie z tytułu usługi pośrednictwa w postaci prowizji w wysokości 25% od dochodu, zrealizowanego przez Zleceniodawcę na tej transakcji, tj. w tym przypadku 12.500 zł (25% x 50.000 zł).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy wynagrodzenie, które D. będzie otrzymywać w przyszłości z tytułu pośrednictwa w obrocie długami, przedstawione w powyższym opisie i zilustrowane przykładem, podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy od wynagrodzenia z tytułu usługi pośrednictwa w obrocie długami nie jest należny podatek VAT, gdyż wynika to bezpośrednio z brzmienia ustawy o podatku od towarów i usług. Dochodzi w tym przypadku do świadczenia usług pośrednictwa w obrocie długami, podlegających opodatkowaniu, lecz zwolnionych z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy.

Powołano w tym miejscu stanowisko zawarte w interpretacji Izby Skarbowej w Poznaniu z 12 listopada 2012 r. wydanej w podobnej sprawie (ILPP1/443-286/09/12-S/NS), że „realizowane przez spółkę czynności polegające na sprzedaży wierzytelności przeterminowanych nabytych uprzednio przez od pierwotnego wierzyciela, stanowią usługi pośrednictwa finansowego, które korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy (obecnie na podstawie art. 43 ust. 1 pkt. 40). W przedmiotowej sprawie mamy bowiem do czynienia z typową usługą przelewu wierzytelności, a nie usługą ściągania długu”.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z dyspozycją art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przepis art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W myśl postanowień art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
   
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
   
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z cytowanych wyżej przepisów jednoznacznie wynika, że każde odpłatne świadczenie polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czy określonym zachowaniu mieści się w tak sformułowanej definicji usługi.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Ponadto, zgodnie z art. 5a ww. ustawy, towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

Podstawowa stawka podatku – na mocy art. 41 ust. 1 ustawy – wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Natomiast stosownie do treści art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i ust. 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

I tak, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, zwolnieniem od podatku objęte są usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 39 ustawy, zwalnia się od podatku usługi w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług, a także zarządzanie gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Na mocy art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy, zwolnieniem od podatku objęte są usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Z kolei na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 41 zwalnia się od podatku usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384 oraz z 2011 r. Nr 106, poz. 622 i Nr 131, poz. 763), z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie.

Zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41 (art. 43 ust. 13 ustawy).

Natomiast w myśl art. 43 ust. 14 ustawy, przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Zgodnie zaś z art. 43 ust. 15 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

1. czynności ściągania długów, w tym factoringu;
   
2. usług doradztwa;
   
3. usług w zakresie leasingu.

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy winny być interpretowane w sposób ścisły, gdyż zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika. Zwolnienia stanowią pojęcia autonomiczne prawa wspólnotowego, które mają na celu uniknięcie rozbieżności pomiędzy państwami członkowskimi w stosowaniu systemu podatku VAT i które należy sytuować w ogólnym kontekście wspólnego systemu podatku VAT.

W celu rozstrzygnięcia co w świetle ww. przepisów prawa podatkowego należy rozumieć pod pojęciem „pośrednictwa” warto w tym celu odnieść się do wyroku w sprawie sygn. C-453/05 gdzie TSUE stwierdził, że „pośrednictwo stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, kontaktowanie się z drugą stroną i negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków świadczeń wzajemnych, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. Zatem pojęcie pośrednictwa nie wymaga koniecznie, aby pośrednik działający jako subagent agenta głównego kontaktował się bezpośrednio z dwiema stronami umowy, aby negocjować wszystkie klauzule, jednakże pod warunkiem że jego działalność nie ogranicza się do zobowiązania do wykonania części czynności faktycznych związanych z umową”.

Natomiast w sprawie C-235/00 TSUE wskazał, że znaczenia słowa „negocjacje”, w kontekście art. 13B(d)(5), „odnosi się ono do działalności pośrednika, który nie przyjmuje roli którejkolwiek ze stron umowy dotyczącej produktu finansowego oraz którego działalność polega na czymś innym, niż świadczenie usług wchodzących w zakres umowy, typowo wykonywanych przez strony takich umów. Negocjacje stanowią usługę świadczoną na rzecz strony umowy oraz są wynagradzane przez nią, polegającą na jednoznacznie określonym akcie mediacji. Mogą one polegać m.in. na wskazywaniu odpowiednich możliwości zawarcia takiej umowy, nawiązywanie kontaktu z drugą stroną lub negocjowanie, w imieniu i na rzecz klienta, warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron. Celem negocjacji jest zatem wykonanie wszystkich czynności niezbędnych w celu zawarcia przez dwie strony umowy, przy jednoczesnym braku jakiegokolwiek własnego zaangażowania negocjatora określonego w warunkach umowy.

Z drugiej strony, nie stanowi negocjacji sytuacja, w której jedna ze stron powierza podwykonawcy część formalności administracyjnych związanych z umową, takich jak udzielanie informacji drugiej stronie oraz przyjmowanie i przetwarzanie wniosków, zapisów na papiery wartościowe, będące przedmiotem umowy. W takim przypadku, podwykonawca zajmuje tę samą pozycję, jak strona sprzedająca produkt finansowy i nie jest zatem pośrednictwem”.

Z treści wniosku wynika, że głównym przedmiotem działalności gospodarczej Wnioskodawcy jest obrót wierzytelnościami (trudno ściągalnymi). Wnioskodawca nabywa te wierzytelności od funduszy sekurytyzacyjnych lub firm windykacyjnych, a następnie ściąga je od dłużnika na własną rękę lub stara się odsprzedać z zyskiem innym uczestnikom rynku. Dodatkowym obszarem działalności objętym wnioskiem - jest pośrednictwo w obrocie opisanymi powyżej wierzytelnościami, polegające na aktywnym poszukiwaniu nabywcy na wierzytelność posiadaną przez Zleceniodawcę, za cenę wyższą od ceny, którą Zleceniodawca zapłacił za nią wierzycielowi pierwotnemu. Wynagrodzeniem Wnioskodawcy w takich transakcjach jest prowizja od dochodu zrealizowanego przez Zleceniodawcę, tj. różnicy pomiędzy ceną zapłaconą, a ceną otrzymaną przez Zleceniodawcę za daną wierzytelność.

Ponadto z wniosku nie wynika, że Wnioskodawca wykonuje usługi, o których mowa w art. 43 ust. 15 ustawy o VAT.

Biorąc pod uwagę opisane we wniosku zdarzenie przyszłe, a także obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa podatkowego stwierdzić należy, iż w tym konkretnym przypadku Wnioskodawca wykonywać będzie czynności pośrednictwa w świadczeniu usług polegających na obrocie wierzytelnościami (długami). Wykonywanie bowiem różnego rodzaju czynności faktycznych, zmierzających do zawarcia przez klienta umowy sprzedaży wierzytelności (trudno ściągalnych), w tym aktywne poszukiwanie nabywcy, stanowi usługę, mającą na celu zawarcie konkretnej umowy sprzedaży (cesji) pomiędzy klientem a nabywcą, która w sposób nierozerwalny wiąże się z głównym świadczeniem.

Zatem należy stwierdzić, że skoro – jak wynika z treści złożonego wniosku – w ramach zawieranej umowy z konkretnym Zleceniobiorcą, Wnioskodawca świadczyć będzie usługi pośrednictwa w obrocie wierzytelnościami (długami), zastosowanie znajdzie zwolnienie od podatku, przewidziane w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku od towarów i usług.

W tym miejscu wskazać należy, że z wniosku nie wynika, że planowane przez Wnioskodawcę usługi dotyczą pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych lub reasekuracyjnych (o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy), czy też usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, usług w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych, a także usług, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi. W niniejszej sprawie nie znajdzie także zastosowania zwolnienie przewidziane w art. 43 ust. 13 ustawy, gdyż z wniosku nie wynika, aby będą to usługi stanowiące element usługi wymienionej w art. 43 ust. 1 pkt 7 i 37-41, które same stanowią odrębną całość i są właściwe oraz niezbędne do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.