Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB3/423-587/14-6/JG
z 6 lutego 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółdzielni Mieszkaniowej przedstawione we wniosku z 3 listopada 2014 r. (data wpływu 6 listopada 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów (pytanie nr 7) – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 6 listopada 2014 r. został złożony ww. wniosek – uzupełniony pismem z 30 stycznia 2015 r. (data wpływu 3 lutego 2015 r.) oraz o brakującą opłatę w dniu 2 lutego 2015 r. – o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zwolnienia przedmiotowego, przychodu podatkowego oraz kosztów uzyskania przychodów.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Spółdzielnia Mieszkaniowa prowadzi działalność zarówno w zakresie gospodarki zasobem mieszkaniowym (z której dochód zwolniony jest z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych, przy spełnieniu warunków określonych treścią art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych), jak i inną działalność gospodarczą (z której dochód podlega opodatkowaniu).

W obszarze gospodarki zasobem mieszkaniowym dotychczas uwzględniano wynik z rozliczenia przychodów i kosztów dotyczących lokali mieszkalnych oraz lokali użytkowych objętych spółdzielczym własnościowym prawem do lokalu, a także odrębnie ewidencjonowane przychody finansowe dotyczące odsetek za nieterminowe wnoszenie opłaty od użytkowników przedmiotowych lokali, których podstawę naliczenia określa paragraf 171 pkt 7 Statutu Spółdzielni.

Dochód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych dotyczył natomiast nadwyżki przychodów nad kosztami w obszarach dotyczących: najmu lokali użytkowych i powierzchni handlowo-usługowych, dzierżaw ścian, dachów, gruntu, najmu powierzchni reklamowych itp. oraz operacji finansowych i pozostałej działalności operacyjnej Spółdzielni.

Do ustalenia wyniku z operacji finansowych uwzględniano po stronie przychodów: odsetki z tytułu środków pieniężnych zgromadzonych na: rachunku bieżącym (w całości – z uwagi na brak możliwości ich rozliczenia na dotyczące lokali mieszkalnych i użytkowych z uwzględnieniem tytułu prawnego do lokalu oraz inne wpływy), rachunku lokacyjnym oraz lokatach terminowych zarówno tych zawieranych każdorazowo przy posiadaniu czasowo wolnego kapitału, jak i tych tworzonych jako źródło zabezpieczenia zaciągniętego kredytu na realizację prac termomodernizacyjnych w budynkach wielolokalowych na okres ich realizacji. Po stronie kosztów finansowych występowały odsetki i prowizje od kredytów na termomodernizację.

Przychody związane z pozostałą działalnością operacyjną kształtujące dochód podatkowy to m.in.:

• przychody z tytułu zwrotu kosztów sądowych i komorniczych;
• zwrot od ubezpieczyciela Spółdzielni kwot – zapłaconych innym Towarzystwom Ubezpieczeniowym regresów z tytułu szkód w zasobach Spółdzielni;
• przychody ze sprzedaży złomu stalowego pochodzącego z odzysku przy prowadzeniu modernizacji instalacji wewnętrznych w budynkach bądź wymiany elementów osprzętu dźwigów osobowych i towarowych;
• wynagrodzenie z tytułu terminowego odprowadzenia podatku dochodowego od osób fizycznych;
• kwoty refundacji zasądzonych rent, zadośćuczynienia i odszkodowania z tytułu odpowiedzialności cywilnej za szkody będące następstwem wypadku poszkodowanego na zasobach Spółdzielni, a obciążające inną Spółdzielnię wydzieloną z zasobów naszej Spółdzielni (współodpowiedzialność, rozliczenie zasądzonych kwot według % wynikającego z uchwały podziałowej);
• przychody z tytułu spłaty wierzytelności objętej uprzednio odpisem aktualizującym;
• przychody z tytułu obciążeń pracowników kosztem prywatnych rozmów telefonicznych.
  
  

Koszty pozostałej działalności operacyjnej kształtujące dochód do opodatkowania to:

• zapłacone, poniesione koszty sądowe i komornicze związane z prowadzeniem działań windykacyjnych zmierzających do odzyskania wierzytelności z tytułu niewniesionych opłat dotyczących lokali mieszkalnych i użytkowych oraz innych wierzytelności;
• zapłacone kwoty regresowe z tytułu szkód w zasobach Spółdzielni;
• koszty zasądzonych rent, zadośćuczynienia i odszkodowania z tytułu odpowiedzialności cywilnej za szkodę będącą następstwem wypadku poszkodowanego na zasobach Spółdzielni, wypłacaną ze środków własnych Spółdzielni po wyczerpaniu sumy gwarancyjnej z okresu, w którym wystąpił wypadek rodzący obowiązek wypłaty wskazanych świadczeń;
• koszty wyceny nieruchomości;
• odpisy aktualizujące należności dotyczących lokali mieszkalnych i użytkowych.
  
  

Spółdzielnia ponosi ponadto koszty tzw. ogólne, obejmujące m.in: koszty wynagrodzeń i pochodnych (składki ZUS), świadczeń pracowniczych wynikających z obowiązków określonych przez przepisy BHP oraz wynikających z obowiązującego Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy, koszty materiałów biurowych, sprzętu, usług pocztowych, telekomunikacyjnych, informatycznych czy ubezpieczeniowych, koszty funkcjonowania biur zarządu i administracji, których Spółdzielnia nie może rozliczyć bezpośrednio w obszar opodatkowanej i zwolnionej z opodatkowania działalności.

Są to koszty pośrednie, rozliczane strukturą przychodów ze źródeł działalności opodatkowanej i zwolnionej w łącznej kwocie tych przychodów (art. 15 ust. 2 i 2a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).

Przy kwalifikacji podatkowej kosztów Spółdzielnia analizuje poszczególne ich pozycje wyłączając te, które nie stanowią kosztów uzyskania przychodów w okresie podlegającym rozliczeniu podatkowemu. Jedną z pozycji kosztów ogólnych zarządu są koszty wypłacanych pracownikom na podstawie ZUZP tzw. świadczeń socjalno-bytowych. Świadczenia te wypłacane są w związku z uzgodnieniami ze związkami zawodowymi na podstawie których Spółdzielnia zrezygnowała z tworzenia funduszu socjalnego. Wysokość tych świadczeń odpowiada poziomowi odpisu na fundusz socjalny, a warunkiem otrzymania świadczenia jest wykorzystanie 14 dni kalendarzowych urlopu.

W piśmie z 30 stycznia 2015 r. (data wpływu 3 lutego 2015 r.) stanowiącym odpowiedź na wezwanie Organu do uzupełnienia wniosku, Spółdzielnia złożyła następujące wyjaśnienia.

Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu to ograniczone prawo rzeczowe będące jedną z form korzystania z lokali spółdzielczych. Definicję spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu zawiera art. 17 (2) ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych o treści: „Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu jest prawem zbywalnym, przechodzi na spadkobierców i podlega egzekucji. Jest ono ograniczonym prawem rzeczowym”. Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu wiąże się z wkładem budowlanym i było ustanawiane na analogicznych zasadach dla lokali mieszkalnych, jak i lokali o innym przeznaczeniu. Art. 1 ust. 1 wskazanej ustawy nakłada na Spółdzielnię podstawowy obowiązek: „Celem spółdzielni mieszkaniowej, zwanej dalej „spółdzielnią”, jest zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych i innych potrzeb członków oraz ich rodzin, przez dostarczanie członkom samodzielnych lokali mieszkalnych lub domów jednorodzinnych, a także lokali o innym przeznaczeniu”.

Lokal użytkowy objęty spółdzielczym własnościowym prawem do lokalu to lokal spełniający definicję samodzielności lokalu o funkcji innej niż mieszkalna, zazwyczaj przeznaczony na prowadzenie działalności gospodarczej przez posiadacza takiego prawa do lokalu bądź podnajmowany na działalność poza Spółdzielnią.

Dla zrozumienia równorzędności spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego i użytkowego, w ocenie Spółdzielni, można wskazać, że art. 4 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, który określa obowiązki użytkowników lokali co do pokrywania kosztów eksploatacji i utrzymania lokali, części wspólnych nieruchomości i mienia ogólnego nie różnicuje tych obowiązków z uwagi na charakter lokalu (mieszkalny czy użytkowy na zasadach spółdzielczego własnościowego prawa). Ponadto art. 6 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych wyklucza możliwości uzyskania korzyści finansowych z tytułu zarządzania m.in. lokalami objętymi spółdzielczym lokatorskim, własnościowym prawem do lokalu czy lokalem stanowiącym odrębną własność, wskazując: „Różnica między kosztami eksploatacji i utrzymania danej nieruchomości, zarządzanej przez spółdzielnię na podstawie art. 1 ust. 3, a przychodami z opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1−2 i 4, zwiększa odpowiednio przychody lub koszty eksploatacji i utrzymania danej nieruchomości w roku następnym”. Ewentualny dochód powstały zatem z tytułu nadwyżki przychodów nad kosztami z gospodarki lokalami użytkowymi własnościowymi (analogicznie jak mieszkalnymi) podlega zatem rozliczeniu w kalkulacji opłat na rok następny.

Uzupełnienie do pytania nr 3.

Spółdzielnia posiada budynki mieszkalne, w których są lokale: ze spółdzielczym własnościowym prawem do lokalu (mieszkalne i użytkowe), ze spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu (mieszkalne), z wyodrębnioną własnością (mieszkalne i użytkowe) oraz wynajmowane (mieszkalne i użytkowe).

Spółdzielnia zarządza nieruchomościami wielolokalowymi w świetle ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. W zakresie czynności zarządczych ubezpiecza części wspólne nieruchomości w pełnym zakresie, w tym od zalań i awarii z urządzeń wodno-kanalizacyjnych, centralnego ogrzewania, złącz międzypłytowych czy dachów. Zdarzają się sytuacje ww. awarii. Dochodzi wówczas do szkód w mieniu użytkowników lokali (mieszkalnych, użytkowych). Zazwyczaj ubezpieczyciel osób poszkodowanych występuje do Spółdzielni z regresami odszkodowawczymi. Wypłaty szkód regresowych dotyczą każdego rodzaju lokalu (bez względu na tytuł prawny) i dotyczą szkód, za które odpowiedzialność ponosi Spółdzielnia, a są to właśnie szkody powstałe na wskutek awarii na instalacjach i infrastrukturze stanowiących części wspólne nieruchomości. Wskazane zatem w pytaniu 3 koszty odszkodowań regresowych i ewidencjonowane w przychodach zwroty tych kosztów od ubezpieczyciela Spółdzielni mogą dotyczyć zarówno lokali mieszkalnych (gzm), użytkowych w najmie i użytkowych ze spółdzielczym własnościowym prawem do lokalu.

Uzupełnienie do pytania nr 6.

Zarządzanie zasobem należącym do Spółdzielni Mieszkaniowej odbywa się głównie na podstawie zapisów ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, ustawy Prawo spółdzielcze oraz prawa wewnętrznego każdej spółdzielni, tj. statutu spółdzielni. Spółdzielnia obligatoryjnie zarządza nieruchomościami stanowiącymi jej mienie lub nabytym, na podstawie ustawy mieniem jej członków, fakultatywnie zarządza też nieruchomościami niestanowiącymi jej mienia lub mienia jej członków. Istnieje pogląd, że jako zarządca nieruchomości – instytucjonalny, zgodnie z art. 186 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami, spółdzielnia mieszkaniowa, podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone w związku z zarządzaniem nieruchomościami. Zgodnie z treścią przepisu art. 415 Kodeksu cywilnego, kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. Przesłankami ponoszenia odpowiedzialności w oparciu o tę podstawę prawną są: wystąpienie szkody, czyn sprawcy noszący znamiona winy oraz istnienie związku przyczynowego pomiędzy działaniem sprawcy a szkodą.

Pojęcie szkody obejmuje zarówno szkodę majątkową, jak i niemajątkową. Uszczerbek typu niemajątkowego określony został mianem krzywdy, a suma pieniężna przeznaczona na złagodzenie tej krzywdy zadośćuczynieniem – art. 445 § 1 Kodeksu cywilnego. Katalog roszczeń jakich poszkodowany może dochodzić określają przepisy Kodeksu cywilnego, zaliczając do nich m.in. odszkodowanie i rentę.

Odpowiedzialność Spółdzielni za skutki wypadku jakiemu uległ poszkodowany na zasobach będących w zarządzaniu Spółdzielni ustalona została przez Sąd w ramach odpowiedzialności deliktowej. Źródłem odpowiedzialności deliktowej są nie tylko „czyny”, rozumiane jako zachowanie się człowieka, ale również inne zdarzenia od woli ludzkiej niezależne, a rodzące obowiązek naprawienia szkody. W reżimie deliktowym postać i stopień winy nie mają istotnego znaczenia, bowiem odpowiedzialność jest w nim przypisywana za każde, nawet najmniejsze zawinienie, tym samym obejmuje nie tylko winę umyślną – zamiar bezpośredni (dolus directus) i ewentualny (dolus eventualis), ale także winę nieumyślną, czyli niedbalstwo (culpa). Sąd Najwyższy w wyroku z 12 czerwca 2002 r. (sygn. akt III CKN 694/00), stanął na stanowisku, że w przypadku podmiotu, który jest zobowiązany do zachowania przy wykonywaniu swoich obowiązków szczególnej staranności, do powstania odpowiedzialności odszkodowawczej konieczne jest wprawdzie, by naruszenie tych obowiązków było zawinione (art. 415 Kodeksu cywilnego), jednakże zważywszy na abstrakcyjną ocenę niedbalstwa (art. 355 § 1 Kodeksu cywilnego) oraz zawodowy charakter działalności (art. 355 § 2 Kodeksu cywilnego) sam fakt ich naruszenia przesądza z reguły o winie, co najmniej w postaci niedbalstwa.

Wskazane w zapytaniu wypadki rodzące obowiązek wypłacania przez Spółdzielnię (na podstawie prawomocnych wyroków sądowych wydanych w postępowaniu cywilnym) odszkodowań, zadośćuczynienia czy renty dotyczą następstw wypadków: poślizgnięcia się na chodniku bądź schodach prowadzących do nieruchomości, wypadku na placu zabaw czy w windzie. Każdorazowo Spółdzielnia toczyła spór sądowy w celu obrony przed bezprawnie kierowanymi – w jej ocenie – roszczeniami oraz w związku z funkcjonowaniem Spółdzielni, chcąc zapobiec powstaniu wydatków z tytułu odszkodowania, zadośćuczynienia i renty bądź spowodować ich obniżenie. Nie można jednoznacznie określić czy ponoszone przez Spółdzielnię koszty dotyczą gospodarki zasobami mieszkaniowymi, lokalami użytkowymi własnościowymi czy lokalami użytkowymi w najmie, lecz niewątpliwie związane są z podstawowym zakresem działalności Spółdzielni jakim jest zarządzanie nieruchomościami i związane z tym ryzyko przypisania odpowiedzialności za szkodę w związku z wypadkiem na zasobach administrowanych i zarządzanych przez Spółdzielnię.

Uzupełnienie do pytania nr 7.

Spółdzielnia zatrudnia obecnie 56 pracowników (stan ten istniał również na moment złożenia wniosku o interpretację prawa podatkowego).

Uzupełnienie do pytania nr 8.

Koszty wyceny nieruchomości Spółdzielnia ponosi w celu określenia wartości rynkowej lokalu na potrzeby m.in. rozliczenia wkładu po sprzedaży lokalu odzyskanego np. w drodze eksmisji. Obowiązek rozliczenia lokalu według tej wartości określa ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych, wskazując w art. 2 ust. 4 co należy rozumieć pod pojęciem wartości rynkowej. Wycena nieruchomości stanowi również podstawę określenia ceny sprzedaży nieruchomości (gruntu, lokalu) na podstawie uchwały stosownych organów Spółdzielni. Opłaty za udostępnienie danych osobowych z wydziału meldunkowego Spółdzielnia ponosi w związku z koniecznością pozyskania danych o osobach zameldowanych w danym lokalu, na etapie postępowania zmierzającego np. do uzyskania nakazu zapłaty czy wyroku o eksmisję. Podobny charakter mają opłaty ponoszone na rzecz Urzędu Stanu Cywilnego z zapytaniem o akt zgonu, małżeństwa, ponoszone celem ustalenia kręgu osób odpowiedzialnych za wnoszenie opłat do Spółdzielni. Opłaty te określa dany Urząd, a wynikają one z ustaw określających działalność danej instytucji. W części przypadków ponoszoną opłatę można powiązać z lokalem mieszkalnym (gzm), użytkowym w najmie bądź użytkowym własnościowym, natomiast w części są one związane z zarządzaniem mieniem ogólnym (gruntem, terenami zielonymi, placem zabaw itp.). Koszty te nie stanowią kosztów podstawowej działalności operacyjnej Spółdzielni, są natomiast niezbędne do skutecznego prowadzenia postępowania przed Sądem.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy nadwyżkę przychodów nad kosztami z tytułu użytkowania lokali użytkowych objętych spółdzielczymi własnościowymi prawami do lokali Spółdzielnia prawidłowo kwalifikuje jako dochód z gospodarki zasobem mieszkaniowym podlegający zwolnieniu z podatku dochodowego od osób prawnych?
2. Czy koszty sądowe i komornicze oraz przychody (zwrot przez dłużnika poniesionych kosztów) Spółdzielnia prawidłowo kwalifikuje jako źródła kształtujące dochód Spółdzielni z innej niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi działalności Spółdzielni, tj. dochodu do opodatkowania, bez względu na to jakiego zasobu lokalowego pośrednio dotyczą wskazane pozycje i z jakim charakterem dochodzonych wierzytelności się wiążą?
3. Czy Spółdzielnia prawidłowo kwalifikuje koszty wypłaconych odszkodowań regresowych i ewidencjonowane w przychodach zwroty tych kosztów od ubezpieczyciela Spółdzielni w granicach sum gwarancyjnych wynikających z posiadanej polisy ubezpieczeniowej, jako źródła dochodu z innej niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi działalności Spółdzielni, tj. dochodu do opodatkowania, bez względu na to jakiego zasobu lokalowego dotyczą wskazane pozycje?
4. Czy może Spółdzielnia winna uznać, że koszty regresowe związane z odpowiedzialnością za szkodę (jak w pytaniu 3) nie stanowią kosztów uzyskania przychodu, a co za tym idzie przychody (zwrot wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów) w myśl art. 12 ust. 4 pkt 6a nie stanowią przychodów podatkowych?
5. Czy kwoty wynagrodzenia za terminowe odprowadzanie podatku dochodowego od osób fizycznych ewidencjonowane jako pozostały przychód operacyjny Spółdzielnia może zaliczyć na zmniejszenie kosztów ogólnych/pośrednich (kosztów wynagrodzeń) rozliczanych strukturą przychodów ze źródeł działalności opodatkowanej i zwolnionej w łącznej kwocie tych przychodów?
6. Czy koszty rent, zadośćuczynienia i odszkodowania jako zobowiązania wynikające z wyroku sądowego, zasądzone na rzecz poszkodowanego, który uległ wypadkowi na zasobach Spółdzielni stanowią koszty uzyskania przychodów i w jakim obszarze działalności, tj. gospodarki zasobami mieszkaniowymi czy innej niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi działalności należy kwalifikować te koszty?
7. Czy koszty wypłaconych pracownikom świadczeń urlopowych stanowią koszty uzyskania przychodu?
8. Czy pozycje kosztów, tj. koszty wyceny nieruchomości, opłaty za udostępnianie danych z wydziału meldunkowego i inne o podobnym charakterze, należy każdorazowo odnosić odpowiednio jako koszty gospodarki zasobami mieszkaniowymi bądź innej niż gospodarka działalności Spółdzielni, kwalifikując je z uwagi na rodzaj lokalu jakiego dotyczą, tj. lokalu mieszkalnego (gospodarka zasobami mieszkaniowymi) bądź lokalu użytkowego w najmie (pozostała działalność opodatkowana)?
   
   

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytania nr 7.

Wniosek Spółki w zakresie:

• pytań nr 1, nr 2, nr 5, nr 6 i nr 8 został rozpatrzony odrębną interpretacją indywidualną wydaną w dniu 6 lutego 2015 r. nr ILPB3/423-587/14-4/JG,
• pytań nr 3 i nr 4 został rozpatrzony odrębną interpretacją indywidualną wydaną w dniu 6 lutego 2015 r. nr ILPB3/423-587/14-5/JG.
  
  

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 7.

Przepisy ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych:

• wskazują, że Spółdzielnia ma obowiązek tworzenia funduszu świadczeń socjalnych (z uwagi na liczbę zatrudnionych pracowników przekraczającą 20),
• określają maksymalną wysokość odpisu na ten fundusz,
• dają możliwość rezygnacji z tworzenia funduszu w uzgodnieniu z Organizacjami Związkowymi, co w przypadku Wnioskodawcy ma miejsce, w konsekwencji czego Spółdzielnia nie tworzy funduszu świadczeń socjalnych, ale zgodnie z uzgodnieniami dotyczącymi zmian w ZUZP wypłaca w zamian tzw. świadczenia socjalno-bytowe na zasadach przewidzianych w ww. ustawie dla wypłaty świadczeń urlopowych, dla podmiotów, które obowiązku tworzenia funduszu nie mają. Wysokość wypłacanych w Spółdzielni świadczeń odpowiada wysokości maksymalnej kwoty odpisu na fundusz świadczeń socjalnych określonej w ustawie.
  
  

Spółdzielnia stoi na stanowisku, że pomimo uregulowania powyższych kwestii w wewnętrznym akcie jakim jest ZUZP, charakter wypłacanych świadczeń odpowiada uwarunkowaniom przewidzianym w ustawie o funduszu świadczeń socjalnych. Świadczenia te obciążają koszty pracodawcy w miesiącu wypłaty. W związku z powyższym, Spółdzielnia stoi na stanowisku, że może wskazany koszt świadczeń kwalifikować jako koszt uzyskania przychodów.

W piśmie z 30 stycznia 2015 r. Wnioskodawca dokonując uzupełnienia wniosku, doprecyzował własne stanowisko w zakresie pytania nr 7 i wskazał, że Spółdzielnia uzasadnia swój pogląd poprzez wywód, że charakter wypłacanych świadczeń socjalno-bytowych odpowiada świadczeniom urlopowym wypłacanym na podstawie zasad przewidzianych w ustawie o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Spółdzielnia tworząc i zatwierdzając plany finansowo-gospodarcze na dany rok rezerwuje w funduszu wynagrodzeń środki na wypłatę wskazanych świadczeń w wysokości maksymalnej kwoty odpisu na fundusz świadczeń socjalnych określonej w ustawie. Za podstawę uznania za koszty uzyskania przychodów Spółdzielnia wskazuje zatem art. 16 ust. 1 pkt 9 lit. b.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zasady tworzenia przez pracodawców zakładowego funduszu świadczeń socjalnych określa ustawa z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 592, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ww. ustawy, pracodawca, inny niż pracodawca prowadzący działalność w formie jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych, zatrudniający według stanu na dzień 1 stycznia danego roku co najmniej 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty powinien utworzyć zakładowy fundusz świadczeń socjalnych.

Zgodnie z art. 3 ust. 3 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, pracodawcy zatrudniający według stanu na dzień 1 stycznia danego roku mniej niż 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, nieprowadzący działalności w formie jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych, mogą tworzyć fundusz do wysokości i na zasadach określonych w art. 5 lub mogą wypłacać świadczenie urlopowe, o którym mowa w art. 3 ust. 4–6 wspomnianej ustawy. W powyższej ustawie w art. 3 ust. 4–6 zostały uregulowane wysokość i zasady wypłacania świadczenia urlopowego.

Ustawowy obowiązek tworzenia funduszu może być uchylony (art. 4 powyższej ustawy) postanowieniem układu zbiorowego pracy, a u pracodawcy, którego pracownicy nie są objęci układem zbiorowym pracy – postanowieniem regulaminu wynagradzania.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Spółdzielnia Mieszkaniowa na podstawie ZUZP wypłaca pracownikom tzw. świadczenia socjalno-bytowe. Świadczenia te wypłacane są w związku z uzgodnieniami ze związkami zawodowymi na podstawie których Spółdzielnia zrezygnowała z tworzenia funduszu socjalnego. Wysokość tych świadczeń odpowiada poziomowi odpisu na fundusz socjalny, a warunkiem otrzymania świadczenia jest wykorzystanie 14 dni kalendarzowych urlopu.

Na tle tak przedstawionego stanu faktycznego Wnioskodawca powziął wątpliwość, czy koszty wypłaconych pracownikom świadczeń urlopowych mogą stanowić koszty uzyskania przychodu.

Aby móc zakwalifikować dany wydatek do kosztów uzyskania przychodów, należy odnieść się do regulacji zawartej w art. 15 i 16 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2014 r., poz. 851, z późn. zm.).

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 tej ustawy.

Konstrukcja przepisu dotyczącego kosztów uzyskania przychodów daje więc podatnikowi możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich kosztów, pod warunkiem, że wykaże ich bezpośredni bądź pośredni związek z prowadzoną działalnością, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu bądź zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów. Tak więc, kosztami uzyskania przychodów są wszelkie, racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów, z wyjątkiem wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 45 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków pracodawcy na działalność socjalną, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych; kosztem uzyskania przychodów są jednak świadczenia urlopowe wypłacone zgodnie z przepisami o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych.

Przez sformułowanie „działalność socjalna, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych” użyte w ww. przepisie – rozumie się wszelką działalność socjalną, o ile jej zakres odpowiada zakresowi zdefiniowanemu w ustawie o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Będą to więc wydatki ponoszone przez pracodawcę w ramach świadczonych usług na rzecz różnych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, opieki nad dziećmi w żłobkach, klubach dziecięcych, przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego, udzielanie pomocy materialnej – rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową (art. 2 ust. 1 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych).

Powyższe oznacza, że wszelkie wydatki na działalność socjalną określoną w przepisach ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, sfinansowane przez pracodawców nie stanowią kosztów uzyskania przychodów. Odnosi się to zarówno do pracodawców tworzących zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, jak również do pracodawców nie tworzących tego funduszu. Zatem wydatki, które mieszczą się w sferze działalności socjalnej regulowanej ustawą o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, nie stanowią kosztów podatkowych niezależnie od tego z jakich środków zostały wypłacone.

Wyjątek od tej zasady stanowią świadczenia urlopowe wypłacane zgodnie z postanowieniami ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych.

Świadczenie urlopowe może być wypłacane przez pracodawcę zatrudniającego według stanu na dzień 1 stycznia danego roku podatkowego mniej niż 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, jeżeli nie utworzony został zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (art. 3 ust. 3 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych).

Z treści złożonego wniosku wynika natomiast, że Spółdzielnia Mieszkaniowa zatrudnia obecnie 56 pracowników i zrezygnowała z tworzenia funduszu socjalnego.

Zatem mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że wypłacane przez Spółkę świadczenie nie może być utożsamiane ze świadczeniem urlopowym, o którym mowa w ustawie o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych.

Zgodnie bowiem z art. 3 ust. 3 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych świadczenie urlopowe może być wypłacane przez pracodawcę zatrudniającego według stanu na dzień 1 stycznia danego roku podatkowego mniej niż 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, jeżeli nie utworzony został zakładowy fundusz świadczeń socjalnych. Zatem skoro Spółka zatrudnia powyżej 20 pracowników to nie zostają spełnione przesłanki wyżej cytowanego przepisu art. 3 ust. 3 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych.

Z uwagi na to, że Wnioskodawca zrezygnował z tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych a podstawą prawną wypłaty świadczeń jest Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy (a nie przepisy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych), wydatki poniesione na wypłatę świadczeń urlopowych nie stanowią kosztów uzyskania przychodów w myśl art. 16 ust. 1 pkt 45 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Jednocześnie należy zauważyć, że w niniejszej sprawie nie może znaleźć zastosowania powołany przez Wnioskodawcę art. 16 ust. 1 pkt 9 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zgodnie z którym nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów i wpłat na różnego rodzaju fundusze tworzone przez podatnika; kosztem uzyskania przychodów są jednak odpisy i zwiększenia, które w rozumieniu przepisów o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych obciążają koszty działalności pracodawcy, jeżeli środki pieniężne stanowiące równowartość tych odpisów i zwiększeń zostały wpłacone na rachunek Funduszu.

Przepis ten dotyczy możliwości uznania za koszty uzyskania przychodów odpisów i zwiększeń na fundusz, gdy faktycznie są wpłacone na rachunek funduszu, a Spółdzielnia Mieszkaniowa zrezygnowała z jego tworzenia.

Podsumowując, w myśl powołanych uregulowań prawnych, wypłacone pracownikom Spółdzielni Mieszkaniowej świadczenia urlopowe nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w podatku dochodowym od osób prawnych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.