DD3/033/23/CRS/14
Na podstawie art. 14e § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) Minister Finansów, w związku ze stwierdzeniem nieprawidłowości interpretacji indywidualnej z dnia 28 listopada 2013 r. Nr IPTPB2/415-571/13-4/KSM, wydanej w imieniu Ministra Finansów przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi, zmienia z urzędu wyżej wymienioną interpretację stwierdzając, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 9 września 2013 r., uzupełnionym w dniu 18 października 2013 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie opodatkowania zwrotu wkładu mieszkaniowego uzyskanego ze spółdzielni mieszkaniowej, jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 11 września 2013 r. Wnioskodawca złożył ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.
We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, uzupełnionym w dniu 18 października 2013 r., Wnioskodawca przedstawił następujący stan faktyczny.
W dniu 9 października 2010 r. zmarł ojciec Wnioskodawcy. Do dnia 15 marca 2005 r. ojciec Wnioskodawcy posiadał spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu, bowiem tego dnia Zarząd Spółdzielni Mieszkaniowej podjął uchwałę o wygaśnięciu przysługującego mu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu z uwagi na istniejące zaległości w płatnościach czynszowych na rzecz Spółdzielni. W lokalu, o którym mowa wyżej, ojciec Wnioskodawcy zamieszkiwał do dnia swojej śmierci. Po śmierci ojca, Wnioskodawca, jako jedyny uprawniony do spadku złożył do Sądu Rejonowego wniosek o stwierdzenie nabycia spadku. W dniu 4 października 2011 r. ww. Sąd wydał postanowienie, w którym orzekł, że całość spadku po zmarłym ojcu przysługuje Wnioskodawcy. W skład masy spadkowej wszedł nierozliczony dotychczas wkład związany z mieszkaniem lokatorskim w Spółdzielni Mieszkaniowej, której członkiem był ojciec Wnioskodawcy.
W dniu 16 sierpnia 2011 r. (jeszcze przed zakończeniem postępowania spadkowego po zmarłym ojcu) Wnioskodawca wystąpił do Spółdzielni z pisemnym wnioskiem o przyjęcie w poczet członków Spółdzielni. Jednakże w piśmie zwrotnym z dnia 29 grudnia 2011 r. Wnioskodawca został poinformowany przez Spółdzielnię o negatywnym rozpatrzeniu wniosku. W związku z tym pismem z dnia 2 lutego 2012 r. Wnioskodawca zwrócił się do Spółdzielni z wnioskiem o rozliczenie i zwrot przysługującego Wnioskodawcy na mocy postanowienia Sądu Rejonowego wkładu mieszkaniowego. W odpowiedzi Spółdzielnia Mieszkaniowa podjęła czynności sprzedaży lokalu mieszkalnego, z którym związany był nabyty przez Wnioskodawcę w ramach spadku, wkład mieszkaniowy. W wyniku przetargu lokal ten został sprzedany, a Spółdzielnia po potrąceniu wszelkich długów (z tytułu nieopłaconego czynszu) oraz innych ustawowo przysługujących jej należności, w dniu 18 lipca 2012 r. przelała na rachunek bankowy Wnioskodawcy kwotę 115.548,21 zł, tytułem rozliczenia wkładu mieszkaniowego po zmarłym ojcu.
W wykonaniu obowiązków wynikających z przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn, w dniu 15 marca 2012 r. Wnioskodawca złożył w Urzędzie Skarbowym druk SD-Z2 - zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych wraz z zaświadczeniem wydanym przez Spółdzielnię Mieszkaniową o wysokości zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego.
Za rok 2012 Spółdzielnia wystawiła informację PIT-8C, w której w części D - Informacja o wysokości przychodów, o których mowa w art. 20 ust. 1 - wykazała przychód w wysokości 155.087,00 zł, stanowiącej nadwyżkę między uzyskanym przychodem z tytułu wkładu mieszkaniowego po ojcu a wniesionym przez niego wkładem mieszkaniowym bez pomniejszania o istniejące zadłużenie z tytułu czynszu.
W związku z powyższym zadano następujące pytanie.
Czy w związku z otrzymaniem ze Spółdzielni Mieszkaniowej zwrotu wkładu mieszkaniowego ciążą na Wnioskodawcy obowiązki w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych?
Zdaniem Wnioskodawcy, w myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Z kolei w myśl art. 2 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, jej przepisów nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn.
Stosownie do art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768, ze zm.), podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego. Z kolei przedmiot spadku, stosownie do art. 922 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 19, poz. 94, ze zm.), stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, które przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Natomiast zgodnie z § 2 ww. przepisu, do spadku nie należą prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami. Wśród praw majątkowych można wyróżnić: prawa rzeczowe (prawo własności, użytkowanie wieczyste, prawa rzeczowe ograniczone), wierzytelności, prawa na dobrach niematerialnych, prawa rodzinne o charakterze majątkowym, prawo do spadku.
Odnosząc się do powyższego należy zauważyć, że zgodnie z art. 9 ust. 3 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz.U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116, ze zm.), spółdzielcze lokatorskiego prawo do lokalu mieszkalnego jest niezbywalne, nie przechodzi na spadkobierców i nie podlega egzekucji. Dziedziczeniu podlega natomiast wkład mieszkaniowy, co zostało uregulowane w art. 14 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Oznacza to, że nabycie w drodze spadku wkładu mieszkaniowego związanego ze spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.
W konsekwencji kwota zwróconego wkładu mieszkaniowego na rachunek Wnioskodawcy, nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, w związku z wypełnieniem dyspozycji art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W świetle obowiązującego stanu prawnego Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi uznał stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego za nieprawidłowe.
Na tle przedstawionego stanu faktycznego i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, stwierdzam, co następuje.
Zgodnie z art. 11 ust. 21 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz.U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116, z późn. zm.) w wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia wypłaca osobie uprawnionej wartość rynkową tego lokalu. Przysługująca osobie uprawnionej wartość rynkowa nie może być wyższa od kwoty, jaką spółdzielnia uzyska od osoby obejmującej lokal w wyniku przetargu przeprowadzonego przez spółdzielnię zgodnie z postanowieniami statutu.
Z wartości rynkowej lokalu potrąca się przypadającą na dany lokal część zobowiązań spółdzielni związanych z budową, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, w tym w szczególności niewniesiony wkład mieszkaniowy. Jeżeli spółdzielnia skorzystała z pomocy uzyskanej ze środków publicznych lub z innych środków, potrąca się również nominalną kwotę umorzenia kredytu lub dotacji, w części przypadającej na ten lokal oraz kwoty zaległych opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1 w tej ustawie, a także koszty określenia wartości rynkowej lokalu (art. 11 ust. 22 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych).
Jednocześnie, przepis art. 9 ust. 3 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, zgodnie z którym spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego jest niezbywalne, nie przechodzi na spadkobierców i nie podlega egzekucji, nie narusza uprawnień spadkobierców do dziedziczenia wkładu mieszkaniowego związanego ze spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu mieszkalnego.
Stosownie do art. 922 § 1 i § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r., poz. 121) przedmiot spadku stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, które przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób, z wyjątkiem praw i obowiązków zmarłego ściśle związanych z jego osobą oraz praw, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami. Z cytowanego przepisu wynika zasada dziedziczności praw majątkowych.
Z brzmienia art. 11 ust. 21 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych wynika, że w momencie podjęcia przez Zarząd Spółdzielni Mieszkaniowej uchwały o wygaśnięciu przysługującego spadkodawcy spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, spadkodawca nabył roszczenie o wypłatę wartości rynkowej lokalu. W chwili śmierci spadkodawcy (w 2010 r.) roszczenie to przeszło na spadkobiercę - Wnioskodawcę jako składnik masy spadkowej. Należy zatem stwierdzić, że rynkowa wartość lokalu wypłacona przez spółdzielnię Wnioskodawcy, po potrąceniu zobowiązań spadkodawcy względem Spółdzielni, była realizacją ww. prawa majątkowego (roszczenia).
Przechodząc na grunt ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r., poz. 361, późn. zm.), zwanej dalej „ustawą PIT”, należy zauważyć, że stosownie do art. 9 ust. 1, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Jednakże na mocy art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy PIT, przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn.
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2015 r., poz. 86), podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, m.in. tytułem dziedziczenia. W myśl art. 7 ust. 1 i 3 ww. ustawy, podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego.
Przenosząc powyższe przepisy na grunt rozpatrywanej sprawy należy stwierdzić, że do kwoty zwrotu wkładu mieszkaniowego nabytego w drodze spadku, do której mają zastosowanie uregulowania zawarte w ustawie o podatku od spadków i darowizny, nie mają zastosowania przepisy ustawy PIT. Oznacza to, że kwota zwrotu wkładu mieszkaniowego nabytego w drodze spadku wykazana przez Wnioskodawcę w zgłoszeniu o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (SD-Z2) nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
W świetle powyższego za prawidłowe należy uznać stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego, a co za tym idzie należało z urzędu zmienić interpretację indywidualną wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 28 listopada 2013 r. Nr IPTPB2/415-571/13-4/KSM, gdyż stwierdzono jej nieprawidłowość.
POUCZENIE
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie Ministra Finansów w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz.U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnosi się (w dwóch egzemplarzach) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi Ministra Finansów na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli Minister Finansów nie udzieli odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem Ministra Finansów, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Świętokrzyska 12, 00-916 Warszawa.
