PK3.8011.10.2015/MFN
Na podstawie art. 14e § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) Minister Finansów, wobec stwierdzenia nieprawidłowości interpretacji indywidualnej z dnia 22 listopada 2011 r. nr IPTPP1/443-659/11-4/MS wydanej, w imieniu Ministra Finansów, przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi, zmienia ww. interpretację z urzędu stwierdzając, że stanowisko …. przedstawione we wniosku z dnia 5 sierpnia 2011 r. (data wpływu do Organu 22 sierpnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:
- braku opodatkowania czynności polegających na usuwaniu pojazdów i ich przechowywaniu na parkingu strzeżonym – jest prawidłowe,
- obowiązku wystawiania rachunków dokumentujących opłaty pobierane za przedmiotowe czynności – jest nieprawidłowe.
UZASADNIENIE
Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi, działając na podstawie § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 czerwca 2007 r. (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn.zm.), wydał w dniu 22 listopada 2011 r. w imieniu Ministra Finansów, interpretację indywidualną dotyczącą podatku od towarów i usług. Interpretacja została wydana na wniosek, który wpłynął do Organu 22 sierpnia 2011 r.
We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:
Powiat wykonuje zadania własne i zlecone z zakresu administracji publicznej na podstawie art. 4 ustawy o samorządzie powiatowym ( Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1592 ze zm.). Swoje zadania wykonuje przy pomocy jednostki organizacyjnej Starostwa Powiatowego. Powiat oraz Starostwo Powiatowe są zarejestrowanymi i czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług i składają miesięczne deklaracje podatkowe.
W związku z nowelizacją ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908 ze zm.) usuwanie pojazdów i ich przechowywanie na parkingu strzeżonym z dniem 21 sierpnia 2011 r. stało się zadaniem własnym powiatu. Opłaty za usunięcie i parkowanie usuniętych pojazdów stanowią dochód własny powiatu. Przepis art. 130a ust. 6 ustawy zawiera delegację dla rady powiatu do określenia corocznie wysokości opłat za usuwanie pojazdów z dróg, przechowywanie ich na parkingu strzeżonym oraz do określenia wysokości kosztów powstałych z wyniku wydania dyspozycji usunięcia, a następnie odstąpienia od usunięcia pojazdu. Nowe prawo wprowadza przepis nakładający na właściciela pojazdu obowiązek uiszczania należności za usunięcie, przechowywanie, oszacowanie, sprzedaż lub zniszczenie pojazdu w przypadku, gdy nie odbierze go z parkingu w ustawowym terminie. Wtedy starosta w drodze decyzji administracyjnej będzie nakładał obowiązek zapłaty tych należności. W razie niewykonania dobrowolnego decyzji starosty obowiązek uiszczenia stosownych opłat będzie dochodzony w trybie egzekucji administracyjnej przez naczelników urzędów skarbowych. Ustawodawca w art. 130a ust. 6a określił maksymalną wysokość stawek kwotowych opłat za usunięcie i przechowywanie pojazdów.
W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że zadania powiatu obejmujące usuwanie pojazdów oraz prowadzenie parkingu strzeżonego dla pojazdów usuniętych wykonywane będą przez podmiot wyłoniony zgodnie z przepisami o zamówieniach publicznych.
Za wykonane usługi wykonawca otrzymywał będzie wynagrodzenie zgodne z zawartą umową na podstawie wystawionej faktury VAT dla zamawiającego.
Jeżeli usługa usuwania pojazdów oraz ich przechowywanie na parkingu strzeżonym będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w celu potwierdzenia wykonania usługi będzie wystawiana faktura VAT, w przeciwnym razie będą wystawiane rachunki zgodnie z Ordynacją podatkową art. 87 ust. 1 z dnia 29 sierpnia 1997 r. przez Powiat.
Wykonawca usługi zgodnie z zawartą umową zobowiązany będzie do pobierania od właścicieli usuniętych pojazdów opłat za odholowanie i postój na parkingu strzeżonym. Jednocześnie z tytułu pobieranych opłat zobowiązany będzie do prowadzenia odrębnej ewidencji księgowo – finansowej, zgodnie z obowiązującymi przepisami w tym zakresie.
W związku z powyższym zadano następujące pytania.
- Czy opłaty za usuwanie pojazdów i ich przechowywanie na parkingu strzeżonym podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a jeżeli tak to według jakiej stawki?
- Jeżeli ww. czynności nie podlegają ustawie o podatku od towarów i usług to czy należy za wymienione opłaty wystawić rachunki zgodnie z Ordynacją podatkową art. 87 ust. 1 z dnia 29 sierpnia 1997 r.?
Zdaniem Wnioskodawcy, wykonywanie ww. czynności nie podlega ustawie o VAT, gdyż zgodnie z art. 13 Dyrektywy Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami. Pobierane opłaty mają charakter opłat publicznoprawnych w związku z tym nie można ich kwalifikować do usług podlegających podatkowi od towarów i usług. Dla udokumentowania przedmiotowych czynności należy wystawić rachunki (art. 87 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa).
Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 22 listopada 2011 r. nr …. uznał stanowisko Wnioskodawcy za prawidłowe.
Z powyższej interpretacji wynika, że czynności polegające na usuwaniu pojazdów i ich przechowywaniu na parkingu strzeżonym nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT i w konsekwencji opłaty za te czynności nie są dokumentowane fakturami VAT. Dla udokumentowania wpływów z ww. opłat należy natomiast wystawiać rachunki, o których mowa w art. 87-88 ustawy Ordynacja podatkowa, jeżeli z żądaniem wystawienia takiego dokumentu wystąpi podmiot wnoszący opłatę
Po zapoznaniu się z aktami sprawy Minister Finansów zważył co następuje
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm.), podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Natomiast na podstawie art. 15 ust. 6 cyt. ustawy nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Zatem co do zasady wyłączone od opodatkowania podatkiem od towarów i usług są czynności wykonywane przez podmioty prawa publicznego (organy władzy publicznej i urzędy obsługujące te organy) w ramach sprawowanego przez nie władztwa publicznego.
Unormowanie to pozostaje w zgodzie z art. 13 ust. 1 Dyrektywy z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, s. 1), który stanowi, iż krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego, nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.
Powołane wyżej przepisy wyłączają z opodatkowania organy podlegające prawu publicznemu, jeżeli prowadzą daną działalność jako organy publiczne, nawet wtedy, gdy pobierają z tytułu tej działalności wynagrodzenie. Czynności, w których organy te uczestniczą jako organy publiczne, to określone prawem czynności wykonywane w interesie publicznym. Zatem organy wykonujące czynności w ramach przypisanych im specyficznych zadań i funkcji państwowych, nie są traktowane jako podatnicy.
Ponadto, jak wskazał Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 4 grudnia 2001 r. sygn. akt SK 18/00, pojęcie „władzy publicznej” w rozumieniu art. 77 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483) obejmuje wszystkie władze w sensie konstytucyjnym – ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Należy podkreślić, że pojęcia organu państwa oraz organu władzy publicznej nie są tożsame. W pojęciu „władzy publicznej” mieszczą się bowiem także inne instytucje niż państwowe lub samorządowe, o ile wykonują funkcje władzy publicznej w wyniku powierzenia, czy przekazania im tych funkcji przez organ władzy państwowej lub samorządowej. Wykonywanie władzy publicznej dotyczy wszelkich form działalności państwa, samorządu terytorialnego i innych instytucji publicznych, które obejmują bardzo zróżnicowane formy aktywności.
Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (t. j. Dz. U. z 2011 r. nr 142, poz. 1592 ze zm.), powiat jako osoba prawna wykonuje określone ustawami zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 6 i 15 tej ustawy, powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym w tym m.in. w zakresie transportu zbiorowego i dróg publicznych, porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli.
Stosownie do art. 6 ust. 1 ww. ustawy, w celu wykonywania zadań powiat może tworzyć jednostki organizacyjne i zawierać umowy z innymi podmiotami.
Powiat nie może prowadzić działalności gospodarczej wykraczającej poza zadania o charakterze użyteczności publicznej (art. 6 ust. 2 ww. ustawy).
W odniesieniu do pobierania opłat za czynności przechowywania pojazdów usuniętych z drogi wskazać należy, iż stosownie do przepisu art. 130a ust. 1 ustawy z dnia 2 czerwca 2005 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. Nr 108 poz. 908 ze zm.), pojazd jest usuwany z drogi na koszt właściciela w przypadku:
- pozostawienia pojazdu w miejscu, gdzie jest to zabronione i utrudnia ruch lub w inny sposób zagraża bezpieczeństwu,
- nieokazania przez kierującego dokumentu stwierdzającego zawarcie umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu lub stwierdzającego opłacenie składki tego ubezpieczenia, jeżeli pojazd ten jest zarejestrowany w kraju, o którym mowa w art. 129 ust. 2 pkt 8 lit. c,
- przekroczenia wymiarów, dopuszczalnej masy całkowitej lub nacisku osi określonych w przepisach ruchu drogowego, chyba że istnieje możliwość skierowania pojazdu na pobliską drogę, na której dopuszczalny jest ruch takiego pojazdu;
- pozostawienia pojazdu nieoznakowanego kartą parkingową, w miejscu przeznaczonym dla pojazdu osoby niepełnosprawnej o obniżonej sprawności ruchowej oraz osób wymienionych w art. 8 ust. 2;
- pozostawienia pojazdu w miejscu obowiązywania znaku wskazującego, że zaparkowany pojazd zostanie usunięty na koszt właściciela.
W myśl ust. 2 powołanego wyżej artykułu, pojazd może być usunięty z drogi na koszt właściciela, jeżeli nie ma możliwości zabezpieczenia go w inny sposób, w przypadku gdy:
- kierowała nim osoba:
- znajdująca się w stanie nietrzeźwości lub w stanie po użyciu alkoholu albo środka działającego podobnie do alkoholu,
- nieposiadająca przy sobie dokumentów uprawniających do kierowania lub używania pojazdu;
Zgodnie z art. 130a ust. 5c ustawy Prawo o ruchu drogowym - w brzmieniu obowiązującym od dnia 21 sierpnia 2011 r. - pojazd usunięty z drogi w przypadkach, o których mowa w ust. 1 lub 2, umieszcza się na parkingu strzeżonym do czasu uiszczenia opłat za jego usunięcie i przechowywanie.
W myśl art. 130a ust. 5f. ww. ustawy, usuwanie pojazdów oraz prowadzenie parkingu strzeżonego dla pojazdów usuniętych w przypadkach, o których mowa w ust. 1 lub 2, należy do zadań własnych powiatu. Starosta realizuje te zadania przy pomocy powiatowych jednostek organizacyjnych lub powierza ich wykonanie zgodnie z przepisami o zamówieniach publicznych.
Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca wykonuje zadania własne i zlecone z zakresu administracji publicznej na podstawie art. 4 ustawy o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1592 ze zm.). W związku z nowelizacją ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908 ze zm.) usuwanie pojazdów i ich przechowywanie na parkingu strzeżonym z dniem 21 sierpnia 2011 r. staje się zadaniem własnym powiatu. Opłaty za usunięcie i parkowanie usuniętych pojazdów będą stanowiły dochód własny powiatu. Przepis art. 130a ust. 6 ustawy zawiera delegację dla rady powiatu do określenia corocznie wysokości opłat za usuwanie pojazdów z dróg, przechowywanie ich na parkingu strzeżonym oraz do określenia wysokości kosztów powstałych z wyniku wydania dyspozycji usunięcia, a następnie odstąpienia od usunięcia pojazdu. Prawo nakłada na właściciela pojazdu obowiązek uiszczania należności za usunięcie, przechowywanie, oszacowanie, sprzedaż lub zniszczenie pojazdu w przypadku, gdy nie odbierze go z parkingu w ustawowym terminie. Wtedy starosta w drodze decyzji administracyjnej będzie nakładał obowiązek zapłaty tych należności. W razie niewykonania dobrowolnego decyzji starosty obowiązek uiszczenia stosownych opłat będzie dochodzony w trybie egzekucji administracyjnej przez naczelników urzędów skarbowych. Ustawodawca w art. 130a ust. 6a określił maksymalną wysokość stawek kwotowych opłat za usunięcie i przechowywanie pojazdów.
Zadania powiatu obejmujące usuwanie pojazdów oraz prowadzenie parkingu strzeżonego dla pojazdów usuniętych wykonywane będą przez podmiot wyłoniony zgodnie z przepisami o zamówieniach publicznych. Za wykonane usługi wykonawca otrzymywał będzie wynagrodzenie zgodne z zawartą umową na podstawie wystawionej faktury VAT dla zamawiającego. Wykonawca usługi zgodnie z zawartą umową zobowiązany będzie do pobierania od właścicieli usuniętych pojazdów opłat za odholowanie i postój na parkingu strzeżonym. Jednocześnie z tytułu pobieranych opłat zobowiązany będzie do prowadzenia odrębnej ewidencji księgowo – finansowej, zgodnie z obowiązującymi przepisami w tym zakresie.
Należy w tym miejscu wskazać, że wyżej wymienione opłaty mają charakter danin publicznych w rozumieniu art. 217 Konstytucji. Opłaty te zostały bowiem nałożone ustawą i mają charakter powszechnych, jednostronnie ustalanych świadczeń pieniężnych, od których wniesienia uzależnione jest dopiero świadczenie organów władzy publicznej. Nałożenie tych opłat ma charakter czynności z zakresu administracji publicznej i poddane jest kontroli sądownictwa administracyjnego (postanowienia NSA z: 24 stycznia 2012 r., sygn. akt …. oraz 5 października 2010 r., sygn. akt ….). Opłaty te są świadczeniami pieniężnymi o charakterze przymusowym. Obowiązek zapłaty spoczywa na wszystkich podmiotach prowadzących działalność, z którą związany jest obowiązek wniesienia opłaty. Realizacja tego obowiązku nie zależy od woli podmiotu korzystającego z państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego. Strony nie mają swobody kształtowania treści stosunku prawnego, w szczególności co do wysokości opłaty, ewentualnego jej obniżenia lub odstąpienia od niej oraz terminu zapłaty. Powyższe opłaty są dochodami własnymi budżetu powiatu, co oznacza, że należą do dochodów publicznych (art. 130 ust. 6e ww. ustawy). Ponadto, czynności za które pobierana jest opłata służą zachowaniu porządku i bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Tym samym powyższe opłaty są przeznaczone na realizację celów publicznych (por. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 25 czerwca 2013 r. sygn. K 30/12).
Biorąc pod uwagę opis stanu faktycznego oraz przepisy prawa podatkowego stwierdzić należy, że czynności polegające na usuwaniu przez Powiat pojazdów i ich przechowywaniu na parkingu strzeżonym nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Stąd też, opłaty za te czynności pobierane w trybie ustawy Prawo o ruchu drogowym nie powinny być dokumentowane fakturami VAT.
Należy również wskazać, że w przypadku powyższych opłat Wnioskodawca nie ma obowiązku dokumentowania ich rachunkami, o których mowa w art. 87 § 1 ustawy – Ordynacja podatkowa.
Zgodnie bowiem z art. 87 § 1 Ordynacji podatkowej w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2013 r. jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, podatnicy prowadzący działalność gospodarczą obowiązani są na żądanie kupującego lub usługobiorcy wystawić rachunek potwierdzający dokonanie sprzedaży lub wykonanie usługi.
Z kolei przepis art. 3 pkt 9 Ordynacji podatkowej definiuje działalność gospodarczą jako każdą działalność zarobkową w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, w tym wykonywanie wolnego zawodu, a także każdą inną działalność zarobkową wykonywaną we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, nawet gdy inne ustawy nie zaliczają tej działalności do działalności gospodarczej lub osoby wykonującej taką działalność - do przedsiębiorców. Kluczowe znaczenie w definicji ma zarobkowy charakter danej działalności. Taki charakter działalności przesądza bowiem o tym, czy określony rodzaj aktywności stanowi działalność gospodarczą w rozumieniu art. 3 pkt 9 Ordynacji podatkowej (Małgorzata Niezgódka-Medek (w) S. Babiarz, B. Dauter, B. Gruszczyński, R. Hauser, A. Kabat, M. Niezgódka-Medek, Ordynacja podatkowa. Komentarz, LexisNexis, Warszawa 2011, s. 51).
Można zauważyć, że Ordynacja podatkowa posługuje się autonomicznym pojęciem działalności gospodarczej. Pomimo to charakter opisanych powyżej czynności nie pozwala na uznanie ich za wykonywane w ramach działalności gospodarczej. Tym samym brak jest podstaw do nakładania na Wnioskodawcę obowiązku wystawiania rachunków, w rozumieniu art. 87 § 1 Ordynacji podatkowej, dokumentujących opłaty pobrane za usuwanie pojazdów i ich przechowywanie na parkingu strzeżonym w trybie ustawy Prawo o ruchu drogowym.
W świetle powyższego należało z urzędu zmienić interpretację indywidualną z dnia 22 listopada 2011 r. nr ….., wydaną w imieniu Ministra Finansów przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi gdyż stwierdzono jej nieprawidłowość.
P O U C Z E N I E
Wnioskodawcy przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację zmieniającą interpretację indywidualną. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …., po uprzednim wezwaniu na piśmie Ministra Finansów - w terminie czternastu dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia wezwania o usunięcie naruszenia prawa (art. 47 i 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem Ministra Finansów (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Minister Finansów, ul. Świętokrzyska 12, 00-916 Warszawa.
