DD3/033/203/OBQ/14

Interpretacja Ministra Finansów DD3/033/203/OBQ/14 z 27 kwietnia 2015 r.

Na podstawie art. 14e § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) Minister Finansów, w związku ze stwierdzeniem nieprawidłowości interpretacji indywidualnej z dnia 18 kwietnia 2012 r. Nr IPTPB1/415-3/12-4/ASZ, wydanej w imieniu Ministra Finansów przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi, zmienia z urzędu wyżej wymienioną interpretację stwierdzając, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 21 grudnia 2011 r. (data wpływu 02 stycznia 2012 r.), uzupełnionym w dniu 11 kwietnia 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych w związku z wypłatą wynagrodzeń i odszkodowań z tytułu ustanowienia służebności przesyłu, jest:

• prawidłowe w zakresie wynagrodzeń (odszkodowań) dotyczących gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego otrzymywanych przez osoby fizyczne oraz gruntów niewchodzących w skład gospodarstwa rolnego otrzymywanych przez osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą oraz osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej lub działalności rolniczej, w szczególności emerytów i rencistów;
  

• nieprawidłowe w pozostałym zakresie.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 02 stycznia 2012 r. Wnioskodawca złożył wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.

We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, uzupełnionym w dniu 11 kwietnia 2012 r., Wnioskodawca przedstawił następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest Spółką wchodzącą w skład grupy kapitałowej X, prowadzącą działalność w zakresie dystrybucji energii elektrycznej. W Grupie Kapitałowej X został zrealizowany program konsolidacji, który objął kilkanaście podmiotów gospodarczych wchodzących w skład Grupy X. Celem konsolidacji podmiotów wchodzących w skład Grupy X było zwiększenie efektywności jej działań. Wskutek konsolidacji powstała struktura składająca się z 5 Spółek, w której Spółka holdingowa, X Spółka Akcyjna jest akcjonariuszem czterech Spółek (koncernów) prowadzących działalność w zakresie obrotu, dystrybucji, energetyki konwencjonalnej (w tym wydobycia i wytwarzania energii elektrycznej) oraz energetyki odnawialnej. Spółki te działają w oparciu o strukturę regionalną w postaci oddziałów lub zakładów. Wyznaczone cztery Spółki przejmujące (po jednej z każdego obszaru biznesowego), połączyły się z pozostałymi Spółkami funkcjonującymi w tej samej linii biznesowej poprzez przejęcie w trybie określonym w art. 492 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych.

Wnioskodawca był podmiotem wyznaczonym do konsolidacji obszaru dystrybucji energii elektrycznej.

W dniu 31 sierpnia 2010 r. został zrealizowany proces połączenia, w wyniku którego Wnioskodawca przejął 8 Spółek dystrybucyjnych, tj.:

• X 1 Spółka z o.o.,
  

• X 2 Spółka z o.o.,
  

• X 3 Spółka z o.o.,
  

• X 4 Spółka Akcyjna,
  

• X 5 Spółka z o.o.,
  

• X 7 Spółka z o.o.,
  

• X 8 Spółka z o.o.,
  

• X 9 Spółka z o.o.
  
  

Spółki te przed połączeniem były samodzielnymi podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od towarów i usług. W wyniku połączenia straciły osobowość prawną i stały się oddziałami samobilansującymi Wnioskodawcy (np. X Dystrybucja S.A. Odział 1 i analogicznie inne z wyżej wymienionych).

Aktualnie Wnioskodawca:

• prowadzi działalność gospodarczą, której przedmiotem jest dystrybucja energii elektrycznej,
  

• realizuje powyższą działalność na podstawie taryfy zatwierdzonej przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki,
  

• jest podatnikiem podatku od towarów i usług oraz podatku dochodowego od osób prawnych,
  

• jest właścicielem rzeczy (nieruchomości, rzeczy ruchomych) oraz praw majątkowych objętych na własność wskutek połączenia przez przejęcie Spółek przejmowanych,
  

• korzysta z praw oraz realizuje obowiązki przysługujące na dzień połączenia Spółkom przejętym, związane z nabytym mieniem.
  
  

Wnioskodawca posiada urządzenia do doprowadzania energii elektrycznej do odbiorców oraz prowadzi lub planuje budowy nowych urządzeń, które w większości przypadków są lub będą zlokalizowane na gruntach niebędących własnością Wnioskodawcy, ani niepozostających w Jego posiadaniu zależnym. Na podstawie obowiązujących przepisów art. 3051 - 3054 Kodeksu cywilnego, Wnioskodawca zawiera umowy ustanawiające na nieruchomościach nienależących do Wnioskodawcy, ograniczone prawo rzeczowe w postaci służebności przesyłu. Na podstawie tych umów Wnioskodawca korzysta z nieruchomości innych podmiotów, tak w celu wybudowania na tych nieruchomościach urządzeń służących do doprowadzania energii elektrycznej, np. stacji transformatorowych, słupów i napowietrznych linii energetycznych, jak i w celu zapewnienia sobie ewentualnego dojścia do istniejących urządzeń stanowiących własność Wnioskodawcy, a zlokalizowanych na gruntach będących we władaniu innych podmiotów, celem naprawy, usunięcia awarii, konserwacji, czy remontu urządzeń. Ustanowiona na podstawie umowy (tj. aktu notarialnego) na rzecz Wnioskodawcy służebność przesyłu nie jest określana datą końcową, zaś wygaśnie najpóźniej wraz z zakończeniem likwidacji przedsiębiorstwa przesyłowego i przejdzie na każdorazowego właściciela przedsiębiorstwa przesyłowego lub urządzeń.

Z tytułu ustanowienia służebności przesyłu Wnioskodawca wypłaca wynagrodzenia (odszkodowania), na rzecz różnych podmiotów (osób) posiadających we władaniu obciążoną nieruchomość. Do podmiotów tych należy zaliczyć:

1. rolników osiągających przychody z działalności rolniczej,
2. osoby fizyczne wykonujące pozarolniczą działalność gospodarczą, posiadające we władaniu grunt należący do gospodarstwa rolnego niewykorzystywany w prowadzonej działalności gospodarczej,
3. osoby fizyczne wykonujące pozarolniczą działalność gospodarczą, posiadające we władaniu grunt należący do gospodarstwa rolnego wykorzystywany w prowadzonej działalności gospodarczej,
4. osoby fizyczne wykonujące pozarolniczą działalność gospodarczą, posiadające we władaniu grunt nienależący do gospodarstwa rolnego niewykorzystywany w prowadzonej działalności gospodarczej,
5. osoby fizyczne wykonujące pozarolniczą działalność gospodarczą, posiadające we władaniu grunt nienależący do gospodarstwa rolnego wykorzystywany w prowadzonej działalności gospodarczej,
6. inne osoby fizyczne (w tym również emeryci i renciści), posiadające we władaniu grunt należący do gospodarstwa rolnego,
7. inne osoby fizyczne (w tym również emeryci i renciści), posiadające we władaniu grunt nienależący do gospodarstwa rolnego.
   
   

Wnioskodawca dodatkowo wyjaśnił, iż z tytułu ustanowienia służebności przesyłu będzie wypłacał osobom (w tym osobom fizycznym prowadzącym pozarolniczą działalność gospodarczą) posiadającym we władaniu obciążoną nieruchomość:

1. wynagrodzenia, gdy dojdzie do ustanowienia na rzecz Wnioskodawcy służebności przesyłu, która to czynność zostanie potwierdzona przed notariuszem i będzie podlegała wpisowi do księgi wieczystej obciążonej nieruchomości,
2. odszkodowania, gdy w okresie przed datą ustanowienia na rzecz Wnioskodawcy służebności przesyłu, Wnioskodawca będzie faktycznie korzystał z takiej nieruchomości w zakresie posadowionych tam budynków, budowli lub urządzeń wykorzystywanych w prowadzonej działalności gospodarczej.
   
   

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca dokonując wypłat wynagrodzeń (odszkodowań), z tytułu ustanowienia na Jego rzecz służebności przesyłu w okolicznościach przedstawionego stanu faktycznego, na rzecz powyżej wskazanych grup osób (od nr 1 do nr 7) ma obowiązek sporządzać na rzecz tych osób jakąkolwiek informację o osiąganych przez te osoby dochodach podlegających opodatkowaniu?

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 42a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 37, z późn. zm.), osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Dodatkowo wskazuje, że zgodnie z art. 21 ust. 1 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są odszkodowania wypłacone, na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu ustanowienia służebności gruntowej – w wyniku prowadzenia na tych gruntach, przez podmioty uprawnione na podstawie odrębnych przepisów, inwestycji dotyczących budowy infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej oraz budowy urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603, z późn. zm.).

W związku z powyższym, w ocenie Wnioskodawcy, aby wypłacone przez Wnioskodawcę wynagrodzenie z tytułu ustanowionego na Jego rzecz ograniczonego prawa rzeczowego mogło korzystać ze zwolnienia, a tym samym, aby Wnioskodawca nie był obowiązany do wystawiania informacji PIT-8C na rzecz podmiotów otrzymujących wynagrodzenie, muszą zaistnieć łącznie następujące przesłanki:

1. dochodzi do wypłaty wynagrodzenia (odszkodowania),
2. pomiędzy Wnioskodawcą, a otrzymującym wynagrodzenie jest podpisana umowa,
3. przedmiotem podpisanej umowy jest ustanowienie na rzecz Wnioskodawcy służebności gruntowej,
4. grunty, które zostają obciążone na rzecz Wnioskodawcy wchodzą w skład gospodarstwa rolnego, którego posiadaczem jest podmiot otrzymujący wynagrodzenie (odszkodowanie),
5. Wnioskodawca (jako podmiot uprawniony) prowadzi na gruntach wchodzących w skład gospodarstwa rolnego inwestycję dotyczącą budowy urządzeń infrastruktury technicznej.
   
   

Ad. 1)

W przypadku ustanowienia na rzecz Wnioskodawcy służebności gruntowej, tj. w momencie podpisania aktu notarialnego, Wnioskodawca z własnych środków dokonuje zapłaty wynagrodzenia na oznaczony rachunek bankowy posiadacza obciążanego gruntu lub dokonuje takiej zapłaty w formie gotówkowej.

Ad. 2)

Wszystkie ustanawiane na rzecz Wnioskodawcy służebności gruntowe dokonywane są na podstawie podpisanych aktów notarialnych.

Ad. 3)

Zgodnie z art. 285 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.), nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności (służebność gruntowa). Stosownie do § 2 tegoż artykułu, służebność gruntowa może mieć jedynie na celu zwiększenie użyteczności nieruchomości władnącej lub jej oznaczonej części.

W związku z powyższym, służebność gruntowa jest ograniczonym prawem rzeczowym, które obciąża cudzą nieruchomość, mającym na celu zwiększenie użyteczności innej nieruchomości albo zaspokojenie określonych potrzeb oznaczonej osoby fizycznej.

Natomiast, jak wskazuje Wnioskodawca, regulacje prawne dotyczące służebności przesyłu zostały wprowadzone do ustawy Kodeks cywilny począwszy od dnia 3 sierpnia 2008 r. Zgodnie z art. 3051 Kodeksu cywilnego, nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu). W związku z tym przepisem, podmiotem, na rzecz którego może być ustanowiona służebność przesyłu, jest wyłącznie przedsiębiorca, a więc osoba fizyczna, osoba prawna i podmiot ustawowy, o którym mowa w art. 331 § 1 Kodeksu cywilnego, prowadzący we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową. Przedmiotem działalności takiego przedsiębiorcy powinna być działalność związana z wykorzystaniem urządzeń przesyłowych. Ustanowienie służebności przesyłu jest możliwe tylko na rzecz takiego przedsiębiorcy, który jest właścicielem urządzeń, służących do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz innych urządzeń podobnych lub który zamierza wybudować takie urządzenia. Oznacza to, że służebność przesyłu może mieć zastosowanie zarówno do takich stanów faktycznych, gdy urządzenia przesyłowe już istnieją, jak również, gdy Wnioskodawca urządzenia te zamierza dopiero wybudować w przyszłości. Przeprowadzona w dniu 3 sierpnia 2008 r. nowelizacja ustawy Kodeks cywilny, polegająca na dodaniu przepisów regulujących służebność przesyłu, zdaniem Wnioskodawcy, pozwala zarówno na uregulowanie tzw. zaszłości, oraz zabezpiecza interes prawny Wnioskodawcy już w fazie planowania inwestycji. Dodatkowo należy wskazać, że w przypadku służebności przesyłu zakres ingerencji w prawa właściciela nieruchomości jest większy, bowiem służebność ta nie musi mieć na celu zwiększenia użyteczności nieruchomości władnącej.

Z kolei, skoro zgodnie z art. 3054 Kodeksu cywilnego, do służebności przesyłu stosuje się odpowiednio przepisy o służebnościach gruntowych, to, zdaniem Wnioskodawcy, zwolnienie wynikające z art. 21 ust. 1 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ma również zastosowanie w przypadku wypłaty wynagrodzenia (odszkodowania) z tytułu ustanowionej na rzecz Wnioskodawcy służebności przesyłu. Z dniem 3 sierpnia 2008 r. nie jest już bowiem możliwe ustanowienie na rzecz Wnioskodawcy służebności gruntowej niezbędnej dla realizacji inwestycji liniowych, lecz jedynie służebności przesyłu, która stanowi odmianę tej pierwszej.

Podobne stanowisko zostało również zaprezentowane w wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 1 czerwca 2011 r., znak: II FSK 88/10 oraz z dnia 29 września 2011 r., znak: II FSK 654/10.

Ad. 4)

W związku z tym, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych przy definiowaniu pojęcia „gospodarstwo rolne” odsyła do ustawy o podatku rolnym, zdaniem Wnioskodawcy, „gospodarstwo rolne” o którym mowa w art. 21 ust. 1 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to obszar gruntów sklasyfikowanych w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiące własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.

Natomiast zgodnie z art. 336 Kodeksu cywilnego, posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny).

W związku z tym, zdaniem Wnioskodawcy, ustawodawca posługując się w przepisie art. 21 ust. 1 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pojęciem „posiadacz” ma na myśli znaczenie tego pojęcia wyjaśnione w ww. przepisie Kodeksu cywilnego.

Ad. 5)

Zgodnie z art. 143 ust. 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603, z późn. zm.), przez budowę urządzeń infrastruktury technicznej rozumie się budowę drogi oraz wybudowanie pod ziemią, na ziemi albo nad ziemią przewodów lub urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych, ciepłowniczych, elektrycznych, gazowych i telekomunikacyjnych. W związku z tym, że Wnioskodawca posiada urządzenia do doprowadzania energii elektrycznej do odbiorców oraz prowadzi lub planuje budowy nowych urządzeń, które w większości przypadków są lub będą zlokalizowane na gruntach niebędących własnością Wnioskodawcy, ani nie pozostających w Jego posiadaniu zależnym, ww. przepis będzie miał zastosowanie.

Podsumowując, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że wypłaty wynagrodzeń (odszkodowań) z tytułu ustanowienia na Jego rzecz służebności przesyłu w celu wybudowania na tych nieruchomościach urządzeń służących do doprowadzania energii elektrycznej, tj. np. stacji transformatorowych, słupów i napowietrznych linii energetycznych, jak i w celu zapewnienia sobie ewentualnego dojścia do istniejących urządzeń stanowiących własność Wnioskodawcy, a zlokalizowanych na gruntach będących we władaniu innych podmiotów, celem naprawy, usunięcia awarii, konserwacji czy remontu urządzeń, dokonywane na rzecz:

1. rolników osiągających przychody z działalności rolniczej - nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i w związku z tym Wnioskodawca nie ma obowiązku wystawiania dla tych osób jakichkolwiek informacji o osiąganych przez te osoby dochodach podlegających opodatkowaniu,
2. osób fizycznych wykonujących pozarolniczą działalność gospodarczą, posiadających we władaniu grunt należący do gospodarstwa rolnego niewykorzystywany w prowadzonej działalności gospodarczej - nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i w związku z tym Wnioskodawca nie ma obowiązku wystawiania dla tych osób jakichkolwiek informacji o osiąganych przez te osoby dochodach podlegających opodatkowaniu,
3. osób fizycznych wykonujących pozarolniczą działalność gospodarczą, posiadających we władaniu grunt należący do gospodarstwa rolnego wykorzystywany w prowadzonej działalności gospodarczej - nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i w związku z tym Wnioskodawca nie ma obowiązku wystawiania dla tych osób jakichkolwiek informacji o osiąganych przez te osoby dochodach podlegających opodatkowaniu,
4. osób fizycznych wykonujących pozarolniczą działalność gospodarczą, posiadających we władaniu grunt nienależący do gospodarstwa rolnego niewykorzystywany w prowadzonej działalności gospodarczej - podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychody z innych źródeł i w związku z tym Wnioskodawca ma obowiązek wystawienia dla tych osób informacji PIT-8C,
5. osób fizycznych wykonujących pozarolniczą działalność gospodarczą, posiadających we władaniu grunt nienależący do gospodarstwa rolnego wykorzystywany w prowadzonej działalności gospodarczej - podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychody z prowadzonej działalności gospodarczej i w związku z tym Wnioskodawca nie ma obowiązku wystawiania dla tych osób jakichkolwiek informacji o osiąganych przez te osoby dochodach podlegających opodatkowaniu,
6. innych osób fizycznych (w tym również emerytów i rencistów), posiadających we władaniu grunt należący do gospodarstwa rolnego - nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i w związku z tym Wnioskodawca nie ma obowiązku wystawiania dla tych osób jakichkolwiek informacji o osiąganych przez te osoby dochodach podlegających opodatkowaniu,
7. innych osób fizycznych (w tym również emerytów i rencistów), posiadających we władaniu grunt nienależący do gospodarstwa rolnego - podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychody z innych źródeł i związku z tym Wnioskodawca ma obowiązek wystawienia dla tych osób informacji PIT-8C.
   
   

W świetle obowiązującego stanu prawnego Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi uznał, iż stanowisko Wnioskodawcy jest:

1. prawidłowe – w części wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu, dla:
   • osób fizycznych wykonujących pozarolniczą działalność gospodarczą, posiadających we władaniu grunt nienależący do gospodarstwa rolnego niewykorzystywany w prowadzonej działalności gospodarczej,
     
   • osób fizycznych wykonujących pozarolniczą działalność gospodarczą, posiadających we władaniu grunt nienależący do gospodarstwa rolnego wykorzystywany w prowadzonej działalności gospodarczej,
   • innych osób fizycznych (w tym również emerytów i rencistów), posiadających we władaniu grunt nienależący do gospodarstwa rolnego,

2. nieprawidłowe – w pozostałym zakresie.
   
   

Na tle przedstawionego stanu faktycznego i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi, Minister Finansów stwierdza co następuje.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Moment powstania przychodu określa art. 11 ust. 1 ustawy. Zgodnie z tym przepisem przychodami (…) są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Stosownie do postanowień art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy, wolne od podatku dochodowego są odszkodowania wypłacone, na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu:

1. ustanowienia służebności gruntowej,
2. rekultywacji gruntów,
3. szkód powstałych w uprawach rolnych i drzewostanie

- w wyniku prowadzenia na tych gruntach, przez podmioty uprawnione na podstawie odrębnych przepisów, inwestycji dotyczących budowy infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej oraz budowy urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651, z późn. zm.).

Wskazać należy, iż cytowane wyżej zwolnienie przedmiotowe zawiera kilka warunków, których jednoczesne spełnienie uprawnia do jego stosowania. Zwolnieniem objęte są odszkodowania wypłacone na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, m.in. z tytułu ustanowienia służebności gruntowej w związku z budową na tych gruntach urządzeń infrastruktury technicznej, przez którą rozumie się budowę drogi oraz wybudowanie pod ziemią, na ziemi albo nad ziemią przewodów lub urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych, ciepłowniczych, elektrycznych, gazowych i telekomunikacyjnych, a także budowy infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów jej rafinacji.

Na tle stosowania art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy dochodziło do sporów pomiędzy podatnikami a organami podatkowymi, rozstrzyganych przez sądy administracyjne. W orzecznictwie sądów administracyjnych prezentowane jest stanowisko, w myśl którego zwolnienie, dotyczące odszkodowania za ustanowienie służebności gruntowej, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 120 lit.a ustawy, odnosi się także do wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu (wyrok NSA: z dnia 26 listopada 2013 r. sygn. akt II FSK 3050/11, z dnia 25 czerwca 2013 r. sygn. akt II FSK 2131/11, z dnia 1 czerwca 2011 r. sygn. akt II FSK 88/10 oraz z dnia 29 września 2011 r. sygn. akt II FSK 654/10).

Mając na uwadze fakt, iż powyższe stanowisko odzwierciedla jednolitą i utrwaloną linię orzecznictwa w przedmiotowej kwestii, w celu zapewnienia jednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego przez organy podatkowe oraz organy kontroli skarbowej, Minister Finansów wydał w dniu 21 maja 2014 r. interpretację ogólną (pismo Nr DD3/033/126/CRS/14/RD-466264/14), w której zaakceptował przedstawioną w tym orzecznictwie wykładnię art. 21 ust. 1 pkt 120 lit.a ustawy.

Stąd też na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120 lit.a ustawy, wolne od podatku dochodowego jest wynagrodzenie (odszkodowanie) wypłacone, na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu ustanowienia służebności gruntowej (służebności przesyłu) w wyniku prowadzenia na tych gruntach, przez podmioty uprawnione na podstawie odrębnych przepisów, inwestycji dotyczących budowy infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej oraz budowy urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.

W świetle powyższego, wynagrodzenie (odszkodowanie) wypłacane przez Wnioskodawcę posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego korzysta ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 120 lit.a ustawy.

Z kolei, w sytuacji wypłaty wynagrodzenia (odszkodowania) z tytułu ustanowienia służebności przesyłu na gruntach niewchodzących w skład gospodarstwa rolnego, a związanych z prowadzeniem przez osoby fizyczne działalności gospodarczej, wówczas przedmiotowe wynagrodzenie kwalifikowane jest jako przychód ze źródła pozarolnicza działalność gospodarcza (art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy).

Jak już bowiem wyżej wskazano wynagrodzenie (odszkodowanie) z tytułu ustanowienia służebności przesyłu ma charakter odszkodowawczy, a zatem spełniona jest dyspozycja art. 14 ust. 2 pkt 12 ustawy. Zgodnie z tym przepisem przychodem są również otrzymane odszkodowania za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej.

Ponadto, w sytuacji, gdy wynagrodzenie (odszkodowanie) za ustanowienie służebności przesyłu na gruntach niewchodzących w skład gospodarstwa rolnego otrzymywane jest przez:

• osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, ale grunty te nie są wykorzystywane na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej oraz
  

• osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej, w szczególności emerytów i rencistów,
  

świadczenie to stanowi przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy, od którego nie pobiera się podatku dochodowego. Wnioskodawca jako podmiot wypłacający przedmiotowe świadczenia na podstawie art. 42a ustawy jest obowiązany do sporządzenia informacji PIT-8C i przekazania ich podatnikom i właściwym urzędom skarbowym.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy w zakresie skutków podatkowych w związku z wypłatą wynagrodzeń (odszkodowań )z tytułu ustanowienia służebności przesyłu dotyczących gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego otrzymywanych przez osoby fizyczne oraz gruntów niewchodzących w skład gospodarstwa rolnego otrzymywanych przez osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą oraz osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej lub działalności rolniczej, w szczególności emerytów i rencistów, należy uznać za prawidłowe; natomiast w pozostałym zakresie jest nieprawidłowe.

Z powyższych względów należało zmienić z urzędu interpretację indywidualną z dnia 18 kwietnia 2012 r. Nr IPTPB1/415-3/12-4/ASZ, wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi, gdyż stwierdzono jej nieprawidłowość.

Zmieniona interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania zmienianej interpretacji.

POUCZENIE

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie Ministra Finansów w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnosi się (w dwóch egzemplarzach) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi Ministra Finansów na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli Minister Finansów nie udzieli odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem Ministra Finansów, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Świętokrzyska 12, 00-916 Warszawa.