DD3/033/125/CRS/14

Interpretacja Ministra Finansów DD3/033/125/CRS/14 z 19 lutego 2015 r.

Na podstawie art. 14e § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) Minister Finansów, w związku ze stwierdzeniem nieprawidłowości interpretacji indywidualnej z dnia 29 listopada 2013 r. Nr IBPB II/1/415-956/13/MCZ wydanej w imieniu Ministra Finansów przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, zmienia z urzędu wyżej wymienioną interpretację stwierdzając, że stanowisko Pani (Wnioskodawczyni) przedstawione we wniosku z dnia 26 sierpnia 2013 r. uzupełnionym w dniu 30 października i 5 listopada 2013 r., o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej wydatków z tytułu dojazdu własnym samochodem na turnus rehabilitacyjny - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

Dnia 29 listopada 2013 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając – na podstawie § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) – w imieniu Ministra Finansów, wydał interpretację indywidualną dotyczącą podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej wydatków z tytułu dojazdu własnym samochodem na turnus rehabilitacyjny. Interpretacja wydana została na wniosek złożony w dniu 30 sierpnia 2013 r., uzupełniony w 30 października 2013 r. (w zakresie uiszczenie brakującej opłaty) oraz w dniu 5 listopada 2013 r. (w zakresie pozostałych braków formalnych).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

17-letni syn Wnioskodawczyni od urodzenia porusza się na wózku inwalidzkim, ponieważ urodził się z przepukliną oponowo-rdzeniową. Od 16 roku życia ma przyznany umiarkowany stopień niepełnosprawności. Mimo porażenia kończyn dolnych, odbytu i cewki moczowej oraz ponad 40-stopniowego skrzywienia kręgosłupa, uczęszcza do zwykłej szkoły ze swoimi rówieśnikami. Przez cały okres nauki ma przyznane godziny indywidualnych zajęć rewalidacyjnych, które przeznaczane są na zajęcia na basenie na podstawie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego - rehabilitacja ruchowa. Na zajęcia te z domu na basen i z powrotem, dowożony jest własnym samochodem rodziców. Lekcje prowadzone są przez wykwalifikowanego nauczyciela i mają na celu usprawnienie ruchowe syna Wnioskodawczyni. Są one korzystne nie tylko ze względu na skrzywiony kręgosłup, ale także na poprawę kondycji ruchowej, bez której syn Wnioskodawczyni nie jest w stanie zaspokajać podstawowych potrzeb życiowych, jak np. potrzeb fizjologicznych, które wymagają od niego dużo więcej siły i energii, niż u zdrowego człowieka.

Oprócz basenu syn Wnioskodawczyni dowożony jest także na zajęcia szkoleniowo- rehabilitacyjne, organizowane przez Fundację (F) – K. oraz Stowarzyszenie Chorych na przepuklinę oponowo-rdzeniową. Wszystkie te wyjazdy mają na celu osiągnięcie przy aktywnym uczestnictwie syna Wnioskodawczyni możliwie najwyższego poziomu funkcjonowania, jakości życia i integracji społecznej.

Zajęcia organizowane przez F i Stowarzyszenie umożliwiają synowi Wnioskodawczyni spotkania z lekarzami, rehabilitantami, nauczycielami, jak i z samymi chorymi, którzy udzielają ważnych wskazówek z radzeniem sobie w życiu codziennym.

Rodząc się z przepukliną oponowo-rdzeniową syn Wnioskodawczyni jest skazany dożywotnio na codzienną rehabilitację. Dlatego też wiele ćwiczeń wykonuje w domu. Jako matka po urodzeniu syna Wnioskodawczyni została przeszkolona przez rehabilitantów, jak ma go ćwiczyć, jednakże teraz wiele ćwiczeń potrafi on wykonywać sam. Niemniej jednak wiele jest jeszcze do zrobienia. Każde zajęcia, rehabilitacja, nie koniecznie ta lecznicza, przynosi synowi wiele korzyści.

W 2012 roku, którego pytania dotyczą, syn Wnioskodawczyni był na:

1. warsztatach Aktywizacji Zawodowej Aktywnej Rehabilitacji w W.;
2. szkoleniu w B. „…”,
3. zajęciach pozalekcyjnych, finansowanych ze środków unijnych dla zdolnych uczniów – wyjazdy poza teren zamieszkania i edukacji,
4. zajęciach pozalekcyjnych, organizowanych w szkole,
5. basenie minimum raz w tygodniu.
   
   

Na wszelkie warsztaty, zajęcia i szkolenia syn był dowożony przez Wnioskodawczynię i jej męża ich własnym samochodem.

Zajęcia odbywane na basenie są wykonywane na zlecenie lekarza rehabilitacji, potwierdzone przez szkołę, z której nauczyciel prowadzi daną rehabilitację. Wnioskodawczyni posiada stosowne zaświadczenie, potwierdzające, iż basen jest dla syna konieczną formą rehabilitacji.

Uczestnictwo syna Wnioskodawczyni w zajęciach aktywizacji zawodowej organizowane przez Fundusz Aktywnej Rehabilitacji odbywa się na podstawie zaświadczenia lekarskiego wydanego przez lekarza rodzinnego.

Zabiegi rehabilitacyjne na turnusie rehabilitacyjnym wykonuje się na podstawie zlecenia lekarskiego.

Zajęcia w szkole prowadzone są na podstawie posiadanego przez Wnioskodawczynię orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego. Potwierdzonego przez lekarza, pedagoga i psychologa.

Szkolenia organizowane przez Stowarzyszenie Chorych z Przepukliną Oponowo-rdzeniową nie jest organizowane na zlecenie lekarza, lecz pod przewodnictwem lekarza o pielęgniarek, zajmujących się tym schorzeniem

Wyjazdy szkoleniowo-rehabilitacyjne organizowane przez F, Stowarzyszenie Chorych na Przepuklinę Oponowo-rdzeniową są traktowane jako warsztaty terapii zajęciowej, zgodnie z wyrokiem NSA z dnia 27 listopada 1996 r. (sygn. akt SA/Łd 2682/95) lub nazywane jako rehabilitacja społeczna i zawodowa wg ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych z dnia 27 sierpnia 1997 roku.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy Wnioskodawczyni ma prawo odliczyć od dochodu, podlegającego opodatkowaniu, koszty dowozu własnym samochodem syna na zajęcia na basenie?
2. Czy Wnioskodawczyni ma prawo odliczyć od dochodu, podlegającego opodatkowaniu, koszty dowozu własnym samochodem syna na zajęcia i warsztaty organizowane przez F i Stowarzyszenie?
3. Czy Wnioskodawczyni ma prawo odliczyć od dochodu, podlegającego opodatkowaniu, koszty dowozu własnym samochodem syna na zajęcia organizowane przez szkołę?
4. Czy Wnioskodawczyni ma prawo odliczyć od dochodu, podlegającego opodatkowaniu, koszty dowozu własnym samochodem syna na zabiegi rehabilitacyjne na turnusie rehabilitacyjnym?
   
   

Przedmiotem interpretacji indywidualnej z dnia 29 listopada 2013 r. Nr IBPB II/1/415-956/13/MCZ jest odpowiedź na pytanie nr 4.

Zdaniem Wnioskodawczyni, powołując się na art. 26 ust. 7 pkt 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, koszty dojazdu na wymienione zajęcia, które są dla Jej syna formą zajęć leczniczo-rehabilitacyjnych, można odliczyć od dochodu podlegającego opodatkowaniu.

Wnioskodawczyni wskazała, że wprawdzie ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie określa definicji rehabilitacji, jednakże można ją znaleźć w rozdziale 3, art. 7-10, ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 127, poz. 721). Wnioskodawczyni przywołała treść tychże przepisów.

Na turnusie rehabilitacyjnym są zlecane przez lekarza trzy zabiegi (można we własnym zakresie dokupić więcej). Są to takie same zabiegi jak w szpitalach, czy gabinetach rehabilitacyjnych. Koszty dowozu syna na miejsce turnusu własnym samochodem ponoszą rodzice. Nie jest łatwo przewozić pociągiem, czy autobusem człowieka niechodzącego, ważącego 80 kg, wraz z bagażem oraz wózkiem inwalidzkim, w warunkach nieprzystosowanych dla niepełnosprawnego, z licznymi przesiadkami. W czasie 17 lat życia syn Wnioskodawczyni był na takim turnusie tylko raz, gdyż jest to dla rodziny duże obciążenia finansowe, mimo dopłaty z PFRON. Dowóz syna na turnus własnym samochodem powinno zatem być zaliczone jako dowóz na zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne.

Turnus rehabilitacyjny zgodnie z definicją rehabilitacji społecznej zawartej w ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych uznaje się za rodzaj rehabilitacji. Ponadto zabiegi, odbywające się na turnusie rehabilitacyjnym, realizowane są na podstawie zlecenia na zabiegi rehabilitacyjne, wydawanego przez lekarza prowadzącego. Dlatego też koszty dojazdu na taki turnus własnym samochodem powinny dawać możliwość skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach uznał stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego za nieprawidłowe.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, Minister Finansów stwierdza, co następuje.

Zagadnienie poruszone w przedmiotowym wniosku o interpretację indywidualną sprowadza się do kwestii możliwości odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej wydatków związanych z używaniem samochodu osobowego w celu przejazdu na turnus rehabilitacyjny, w trakcie którego osoba niepełnosprawna odbywa niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne.

Na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”, odliczeniu od dochodu podlegają wydatki na cele rehabilitacyjne oraz wydatki związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesione w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne.

W myśl art. 26 ust. 7d ustawy warunkiem odliczenia wydatków, o których mowa w ust. 7a, jest posiadanie przez osobę, której dotyczy wydatek:

1. orzeczenia o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności, określonych w odrębnych przepisach, lub
2. decyzji przyznającej rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną, albo
3. orzeczenia o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 roku życia, wydanego na podstawie odrębnych przepisów.
   
   

Stosownie do art. 26 ust. 7e ustawy, określone przepisy dotyczące odliczenia wydatków poniesionych na cele rehabilitacyjne stosuje się także odpowiednio do podatników, na których utrzymaniu pozostają następujące osoby niepełnosprawne: współmałżonek, dzieci własne i przysposobione, dzieci obce przyjęte na wychowanie, pasierbowie, rodzice, rodzice współmałżonka, rodzeństwo, ojczym, macocha, zięciowie i synowe – jeżeli w roku podatkowym dochody tych osób niepełnosprawnych nie przekraczają kwoty 9 120 zł.

Katalog wydatków na cele rehabilitacyjne zawiera ust. 7a w art. 26 ustawy. Wśród tych wydatków ustawodawca wymienił m.in. wydatki poniesione na używanie samochodu osobowego, stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną zaliczoną do I lub II grupy inwalidztwa albo dzieci niepełnosprawne, które nie ukończyły 16 roku życia, dla potrzeb związanych z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo rehabilitacyjne - w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2. 280 zł (art. 26 ust. 1 pkt 14 ustawy).

Stosownie do art. 26 ust. 7f ww. ustawy ilekroć w przepisach ust. 7a w art. 26 ustawy jest mowa o osobach zaliczonych do:

1.I grupy inwalidztwa – należy przez to rozumieć odpowiednio osoby, w stosunku do których, na podstawie odrębnych przepisów orzeczono:

1. całkowitą niezdolność do pracy oraz niezdolność do samodzielnej egzystencji albo
2. znaczny stopień niepełnosprawności,

2.II grupy inwalidztwa – należy przez to rozumieć odpowiednio osoby, w stosunku do których, na podstawie odrębnych przepisów, orzeczono:

1. całkowitą niezdolność do pracy albo
2. umiarkowany stopień niepełnosprawności.
   
   

W przypadku wydatków, o których mowa w art. 26 ust. 7a pkt 14 ustawy, nie jest wymagane posiadanie dokumentów stwierdzających ich wysokość. Jednakże na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej podatnik jest obowiązany przedstawić dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności okazać dokument potwierdzający zlecenie i odbycie niezbędnych zabiegów leczniczo-rehabilitacyjnych (art. 26 ust. 7c pkt 3 ustawy).

Wydatki, o których mowa w ust. 7a, podlegają odliczeniu od dochodu, jeżeli nie zostały sfinansowane (dofinansowane) ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, zakładowego funduszu aktywności, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie. W przypadku, gdy wydatki były częściowo sfinansowane (dofinansowane) z tych funduszy (środków), odliczeniu podlega różnica pomiędzy poniesionymi wydatkami a kwotą sfinansowaną (dofinansowaną) z tych funduszy (środków) lub zwróconą w jakiejkolwiek formie (art. 26 ust. 7b ustawy).

Natomiast w myśl postanowień art. 26 ust. 13a ww. ustawy, wydatki na cele określone w ust. 1 podlegają odliczeniu od dochodu, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub nie zostały odliczone od przychodu na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub od dochodu na podstawie ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie.

Możliwość dokonania odliczenia od dochodu wydatków poniesionych na cele rehabilitacyjne i ułatwiające wykonywanie czynności życiowych uwarunkowana jest zatem spełnieniem wszystkich wyżej wymienionych warunków.

Z treści wniosku i jego uzupełnienia wynika, iż Wnioskodawczyni ma na utrzymaniu siedemnastoletniego syna, który od 16 roku życia ma przyznany umiarkowany stopień niepełnosprawności. Syn Wnioskodawczyni w 2012 r. korzystał m.in. z zabiegów rehabilitacyjnych na turnusie rehabilitacyjnym na podstawie zlecenia lekarskiego. Na turnus rehabilitacyjny syn Wnioskodawczyni został zawieziony samochodem stanowiącym własność Wnioskodawczyni i jej męża.

Mając na uwadze brzmienie przywołanych przepisów ustawy na tle przedstawionego stanu faktycznego należy podkreślić, że w przypadku przedmiotowego odliczenia wydatków na używanie samochodu osobowego odliczenie przysługuje, gdy podatnik:

1. jest właścicielem lub współwłaścicielem samochodu osobowego;
2. samochód wykorzystuje do przejazdu na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne niepełnosprawnej osoby będącej na jego utrzymaniu, zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa;
3. poniesienie tych wydatków jest faktem, tj. posiada dokument potwierdzający zlecenie i odbycie niezbędnych zabiegów leczniczo-rehabilitacyjnych przez tę osobę niepełnosprawną.
   
   

W ocenie Ministra Finansów, przytoczone przepisy pozwalają na skorzystanie z ulgi rehabilitacyjnej z tytułu poniesienia przez podatnika wydatków na używanie własnego samochodu osobowego w związku z przejazdem na turnus rehabilitacyjny, w ramach którego osoba niepełnosprawna będąca na jego utrzymaniu odbyła niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne. Okoliczność, że niezbędne zabiegu rehabilitacyjne odbywają się w trakcie pobytu na turnusie rehabilitacyjnym jest nieistotna z punktu widzenia odliczenia wydatków, o którym mowa w art. 26 ust. 7a pkt 14 ustawy.

Należy jednak podkreślić, że wysokość odliczenia uzależniona jest od stopnia użytkowania samochodu, tzn. związana jest z faktycznym ponoszeniem określonych wydatków. Użycie przez ustawodawcę, przy określeniu limitu, wyrażenia "w wysokości nieprzekraczającej kwoty 2280 zł" wskazuje, że wysokość odliczenia uzależniona jest od stopnia użytkowania samochodu. Podatnik nie ma obowiązku dokumentowania ww. wydatków, jednakże na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej podatnik jest obowiązany przedstawić dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności: okazać dokument potwierdzający zlecenie i odbycie niezbędnych zabiegów leczniczo-rehabilitacyjnych.

Biorąc powyższe pod uwagę, na gruncie rozpatrywanej sprawy stanowisko Wnioskodawczyni należy uznać za prawidłowe.

Z tych względów należało zmienić z urzędu interpretację indywidualną z dnia 29 listopada 2013 r. Nr IBPB II/1/415-956/13/MCZ, wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, gdyż stwierdzono jej nieprawidłowość.

POUCZENIE

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie Ministra Finansów w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnosi się (w dwóch egzemplarzach) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi Ministra Finansów na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli Minister Finansów nie udzieli odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem Ministra Finansów, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Świętokrzyska 12, 00-916 Warszawa.