Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPP2/4512-1-164/15-2/JK
z 11 maja 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 12 lutego 2015 r. (data wpływu 3 marca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku korekty podatku naliczonego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 marca 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku korekty podatku naliczonego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą (…). W ramach prowadzonej działalności gospodarczej był on związany umowami o współpracy handlowej z Kontrahentem – dużą siecią handlową (…). Umowy o współpracy handlowej w sposób ramowy regulowały umowy dostawy towarów i świadczenia usług w oparciu o które dostarczał towary Kontrahentowi.

W sytuacji dużej konkurencji na rynku Kontrahent znajdował się w uprzywilejowanej sytuacji, umożliwiającej mu narzucanie warunków współpracy z Wnioskodawcą. W ramach dodatkowych ustaleń poczynionych z Kontrahentem, przewidziano możliwość otrzymywania przez Kontrahenta dodatkowego wynagrodzenia m.in. za usługi marketingowe, usługi konsultacji handlowej, itp. (dalej: „usługi marketingowe”). Wartość świadczonych przez Kontrahenta „usług marketingowych” określana była w różny sposób – ryczałtowo lub procentowo w odniesieniu do uzyskiwanego obrotu. W związku z powyższym Kontrahent za wykonane „usługi marketingowe” wystawiał na rzecz Wnioskodawcy faktury VAT. Faktury te były przez Wnioskodawcę zaliczone do kosztów uzyskania przychodu, Wnioskodawca dokonywał również pomniejszenia VAT należnego o VAT naliczony związany z tymi fakturami. Zapłata za ww. faktury odbywała się poprzez potrącenie ich z należnościami za dostarczone przez Wnioskodawcę Kontrahentowi towary handlowe.

Uznając, że praktyki polegające na pobieraniu innych niż marża handlowa opłat utrudniających przedsiębiorcy dostęp do rynku jakie stosowane były przez Kontrahenta, są czynami nieuczciwej konkurencji określonymi w art. 15 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (dalej: „z.n.k.”), Wnioskodawca wytoczył przeciwko Kontrahentowi powództwo o zapłatę kwoty stanowiącej równowartość pobranych jednostronnie opłat innych niż marża handlowa. Podstawą prawną pozwu było stosowanie przez Kontrahenta czynów nieuczciwej konkurencji określonych m.in. w art. 3 i art. 15 ust. 1 pkt 4 z.n.k.

Wyroki sądu obu instancji, jakie zapadły w przedmiotowej sprawie zobowiązały Kontrahenta do zapłaty na rzecz Wnioskodawcy żądanej przez niego kwoty wraz z kosztami sądowymi i ustawowymi odsetkami.

W związku z powyższym Kontrahent wystawił faktury korygujące do faktur VAT uprzednio przez niego wystawionych, a dokumentujących pobranie opłat za „usługi marketingowe”, co zostało uznane przez sąd za czyny nieuczciwej konkurencji, za które przyznano Wnioskodawcy odszkodowanie.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy wystawienie przez Kontrahenta faktur korygujących było zasadne i czy Wnioskodawca powinien dokonać korekt podatku naliczonego związanego z zakupem usług udokumentowanych fakturami korygującymi, a jeśli tak to w jakim okresie?

Zdaniem Wnioskodawcy nie powinien ujmować faktur korygujących w swoich księgach rachunkowych i rejestrach VAT, albowiem Kontrahent nie miał podstaw do ich wystawienia. Zgodnie z art. 106j ustawy o podatku od towarów i usług fakturę korygującą wystawia się w przypadku, gdy po wystawieniu faktury udzielono obniżki ceny w formie rabatu, o której mowa w art. 29a ust. 7 pkt 1, udzielono opustów i obniżek cen, o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1, dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań, dokonano zwrotu nabywcy całości lub części zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4 albo podwyższono cenę lub stwierdzono pomyłkę w cenie, stawce, kwocie podatku lub w jakiejkolwiek innej pozycji faktury. W przedmiotowym przypadku podstawą wystawienia faktur pierwotnych były „usługi marketingowe”, a prawomocne wyroki sądowe przyznające Wnioskodawcy odszkodowanie jednoznacznie potwierdziły, że świadczenie usług miało faktycznie miejsce, uznając jednakże przy tym pobieranie opłat za czyn nieuczciwej konkurencji. Z tego względu nie było podstaw do wystawienia faktur korygujących, albowiem w przedmiotowym przypadku po wystawieniu faktur nie podwyższono ceny, nie stwierdzono pomyłki w cenie, stawce, kwocie podatku lub w jakiejkolwiek innej pozycji faktury. Jasnym jest zatem, że nie istniała prawna podstawa wystawienia faktur korygujących, a jeśli takowa nie istniała, to faktury te uznać należy za nieprawidłowe i jako takich nie należy ujmować w księgach rachunkowych Wnioskodawcy.

Wyliczenie wartości faktur oraz ich pozycje były zgodne z zawartą umową handlową. Wnioskodawca występując do Sądu za podstawę żądania zwrotu nielegalnych opłat uznał art. 18 ust. 1 pkt 5 u.z.n.k. odsyłający do przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu. Przedmiotem pozwu nie był więc zwrot wartości faktur „marketingowych” lecz wartość odszkodowania wyliczona na ich podstawie. Sąd uznając racje Wnioskodawcy nakazał Kontrahentowi wypłatę zgodną z pozwem, tj. odszkodowanie z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia.

W świetle powyższego zdaniem Wnioskodawcy brak jest przesłanek powodujących obowiązek korekty okresów przeszłych i bieżącego, w których Wnioskodawca odliczył od nich podatek VAT.

Za prawidłowością stanowiska Wnioskodawcy przemawiają interpretacje indywidualne wydane przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach (w dniu 8 grudnia 2011 r. znak: IBPP1/443-1368/11/LSz) i Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu (z dnia 20 marca 2013 r znak: ILPP2/443-1276/12-2/EN) w sprawach, w których istniały podobne do opisanego w niniejszym wniosku stany faktyczne.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów na terytorium kraju;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
   
   

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy – przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do art. 8 ust. 1 powołanej ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym, związek pomiędzy otrzymywaną płatnością, a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy – podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Na mocy art. 106j ust. 1 ustawy – w przypadku gdy po wystawieniu faktury:

1. udzielono obniżki ceny w formie rabatu, o której mowa w art. 29a ust. 7 pkt 1;
2. udzielono opustów i obniżek cen, o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1;
3. dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań;
4. dokonano zwrotu nabywcy całości lub części zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4;
5. podwyższono cenę lub stwierdzono pomyłkę w cenie, stawce, kwocie podatku lub w jakiejkolwiek innej pozycji faktury

– podatnik wystawia fakturę korygującą.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy. W myśl tego przepisu, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Kwotę podatku naliczonego – na podstawie art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy – stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług (…).

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Między innymi, zgodnie z art. 88 ust. 3a ustawy – nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy:

1. sprzedaż została udokumentowana fakturami lub fakturami korygującymi:
   1. wystawionymi przez podmiot nieistniejący,
   2. (uchylona)
2. transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku;
3. (uchylony)
4. wystawione faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne:
   1. stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane – części dotyczącej tych czynności,
   2. podają kwoty niezgodne z rzeczywistością – w części dotyczącej tych pozycji, dla których podane zostały kwoty niezgodne z rzeczywistością,
   3. potwierdzają czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i 83 Kodeksu cywilnego - w części dotyczącej tych czynności;
5. faktury, faktury korygujące wystawione przez nabywcę zgodnie z odrębnymi przepisami nie zostały zaakceptowane przez sprzedającego;
6. (uchylony)
7. wystawiono faktury, w których została wykazana kwota podatku w stosunku do czynności opodatkowanych, dla których nie wykazuje się kwoty podatku na fakturze – w części dotyczącej tych czynności.
   
   

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii, czy wystawienie przez Kontrahenta faktur korygujących było zasadne i czy Wnioskodawca powinien dokonać korekt podatku naliczonego związanego z zakupem usług udokumentowanych fakturami korygującymi.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności gospodarczej był związany umowami o współpracy handlowej z Kontrahentem – dużą siecią handlową. Umowy o współpracy handlowej w sposób ramowy regulowały umowy dostawy towarów i świadczenia usług w oparciu o które dostarczał towary Kontrahentowi. W sytuacji dużej konkurencji na rynku Kontrahent znajdował się w uprzywilejowanej sytuacji, umożliwiającej mu narzucanie warunków współpracy z Wnioskodawcą. W ramach dodatkowych ustaleń poczynionych z Kontrahentem, przewidziano możliwość otrzymywania przez Kontrahenta dodatkowego wynagrodzenia m.in. za usługi marketingowe, usługi konsultacji handlowej, itp. (dalej: „usługi marketingowe”). Wartość świadczonych przez Kontrahenta „usług marketingowych” określana była w różny sposób – ryczałtowo lub procentowo w odniesieniu do uzyskiwanego obrotu. W związku z powyższym Kontrahent za wykonane „usługi marketingowe” wystawiał na rzecz Wnioskodawcy faktury VAT. Faktury te były przez Wnioskodawcę zaliczone do kosztów uzyskania przychodu, Wnioskodawca dokonywał również pomniejszenia VAT należnego o VAT naliczony związany z tymi fakturami. Zapłata za ww. faktury odbywała się poprzez potrącenie ich z należnościami za dostarczone przez Wnioskodawcę Kontrahentowi towary handlowe.

Uznając, że praktyki polegające na pobieraniu innych niż marża handlowa opłat utrudniających przedsiębiorcy dostęp do rynku jakie stosowane były przez Kontrahenta, są czynami nieuczciwej konkurencji określonymi w art. 15 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (dalej: „z.n.k.”), Wnioskodawca wytoczył przeciwko Kontrahentowi powództwo o zapłatę kwoty stanowiącej równowartość pobranych jednostronnie opłat innych niż marża handlowa. Wyroki sądu obu instancji, jakie zapadły w przedmiotowej sprawie zobowiązały Kontrahenta do zapłaty na rzecz Wnioskodawcy żądanej przez niego kwoty wraz z kosztami sądowymi i ustawowymi odsetkami.

W związku z powyższym Kontrahent wystawił faktury korygujące do faktur VAT uprzednio przez niego wystawionych, a dokumentujących pobranie opłat za „usługi marketingowe”, co zostało uznane przez sąd za czyny nieuczciwej konkurencji, za które przyznano Wnioskodawcy odszkodowanie.

W przedmiotowej sprawie, jak wskazuje Zainteresowany, podstawą wystawienia faktur pierwotnych były „usługi marketingowe”, a prawomocne wyroki sądowe przyznające Wnioskodawcy odszkodowanie jednoznacznie potwierdziły, że świadczenie usług miało faktycznie miejsce, uznając jednakże przy tym pobieranie opłat za czyn nieuczciwej konkurencji.

Skoro zatem pomiędzy stronami istniała umowa, czynności były przez kontrahenta podejmowane, a jednocześnie opłaty stanowiły zapłatę za określone zachowanie kontrahenta, to nawet jeśli w świetle prawa pozapodatkowego nosiły znamiona czynu nieuczciwej konkurencji, otrzymanie odszkodowania na podstawie odrębnego roszczenia o odszkodowanie za bezpodstawne wzbogacenie się nie będzie stanowiło podstawy do skorygowania odliczonego podatku naliczonego.

W konsekwencji, mając na uwadze opis sprawy oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że faktury pierwotne zostały wystawione w sposób prawidłowy i nie powinny zostać skorygowane fakturami korygującymi, gdyż nie zaistniały okoliczności wymienione w art. 106j ust. 1 ustawy, tj. po wystawieniu faktur nie podwyższono ceny, nie stwierdzono pomyłki w cenie, stawce, kwocie podatku lub w jakiejkolwiek innej pozycji faktury.

Zatem Wnioskodawca nie ma obowiązku korekty podatku naliczonego związanego z zakupem „usług marketingowych”, jeśli poniesione wydatki miały związek ze sprzedażą opodatkowaną (dostawą towarów), natomiast otrzymanie odszkodowania zasądzonego przez sąd pozostaje bez wpływu na wcześniej dokonane odliczenie podatku naliczonego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dąbrowskiego 13, 66-400 Gorzów Wielkopolski, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.