DD3/033/130/CRS/14
Na podstawie art. 14e § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) Minister Finansów, w związku ze stwierdzeniem nieprawidłowości interpretacji indywidualnej z dnia 21 czerwca 2013 r. Nr IPTPB1/415-183/13-4/DS, wydanej w imieniu Ministra Finansów przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi, zmienia z urzędu wyżej wymienioną interpretację stwierdzając, że stanowisko Komendy …… Policji w ….(Wnioskodawca) przedstawione we wniosku z dnia 8 marca 2013 r., uzupełnionym pismem z dnia 7 czerwca 2013 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych przyznania świadkom wynagrodzenia za utracony zarobek, jest nieprawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 14 marca 2013 r. Wnioskodawca złożył wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej w jego indywidualnej sprawie.
We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, uzupełnionym w dniu 10 czerwca 2013 r., Wnioskodawca przedstawił następujący stan faktyczny.
Świadkowi wezwanemu przez Policję przysługuje zwrot zarobku lub dochodu utraconego z powodu stawiennictwa. Kwestie związane z uprawnieniami świadków, którzy stawiają się na wezwanie sądu lub organu prowadzącego postępowanie przygotowawcze, reguluje od dnia 5 listopada 2012 r. ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego. Zgodnie z art. 618b § 2 ww. ustawy, świadczenie to otrzymało nazwę wynagrodzenia za utracony zarobek lub dochód.
Przed dniem 05 listopada 2012 r. kwestię tę regulował dekret z dnia 26 października 1950 r. o należnościach świadków, biegłych i stron w postępowaniu sądowym, który utracił moc na podstawie art. 11 ustawy z dnia 31 sierpnia 2012 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw. Zgodnie z art. 2 ust. 1 ww. dekretu, przedmiotowe świadczenie nosiło nazwę odszkodowania za utracony zarobek i korzystało ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W związku z powyższym zadano następujące pytanie:
Czy wypłacony świadkom wezwanym w sprawach karnych zwrot utraconego zarobku lub dochodu z powodu stawiennictwa korzysta ze zwolnienia od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?
Zdaniem Wnioskodawcy, zmiana nazewnictwa świadczenia przysługującego świadkowi z odszkodowania na wynagrodzenie nie zmienia charakteru odszkodowawczego tego świadczenia, które ma na celu naprawienie szkody polegającej w praktyce na utracie przez świadka zarobku lub dochodu z powodu stawiennictwa na wezwane sądu lub organu prowadzącego postępowanie przygotowawcze. Zatem, wynagrodzenie za utracony zarobek stanowi przychód o charakterze odszkodowawczym i korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Wnioskodawca wskazał, że dokonuje wypłaty dla świadków, na ich żądanie, świadczenia z tytułu wynagrodzenia za utracony zarobek lub dochód z tytułu stawiennictwa na wezwanie Policji. Wnioskodawca przyznaje wynagrodzenie za utracony zarobek lub dochód w wysokości udowodnionej przeciętnego dziennego zarobku świadka na podstawie art. 618b § 1 i § 2 Kodeksu postępowania karnego, przyjmując za jego górną granicę wysokość określoną w art. 618b § 3.
Od powyższej kwoty Wnioskodawca nie oblicza, nie pobiera, nie wpłaca zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz nie sporządza informacji PIT dla świadków, bowiem świadczenie to nadal podlega zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W świetle obowiązującego stanu prawnego Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi uznał, że stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.
Na tle przedstawionego stanu faktycznego oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi stwierdzam, co następuje.
Zasady opodatkowania podatkiem dochodowym dochodów osób fizycznych określają przepisy ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą PIT”.
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy PIT, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy PIT oraz dochodów, od których na podstawie przepisów ustawy – Ordynacja podatkowa zaniechano poboru podatku.
Stosownie do art. 20 ust. 1 ustawy PIT, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12–14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.
Zgodnie z art. 618b ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, z późn. zm.) świadkowi przysługuje zwrot zarobku lub dochodu utraconego z powodu stawiennictwa na wezwanie sądu lub organu prowadzącego postępowanie przygotowawcze (§ 1). Wynagrodzenie za utracony zarobek lub dochód za każdy dzień udziału w czynnościach postępowania przyznaje się świadkowi w wysokości jego przeciętnego dziennego zarobku lub dochodu. W przypadku świadka pozostającego w stosunku pracy przeciętny dzienny utracony zarobek oblicza się według zasad obowiązujących przy ustalaniu należnego pracownikowi ekwiwalentu pieniężnego za urlop (§ 2). Górną granicę należności, o których mowa w § 2, stanowi równowartość 4,6% kwoty bazowej dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe, której wysokość, ustaloną według odrębnych zasad, określa ustawa budżetowa. W przypadku gdy ogłoszenie ustawy budżetowej nastąpi po dniu 1 stycznia roku, którego dotyczy ustawa budżetowa, podstawę obliczenia należności za okres od 1 stycznia do dnia ogłoszenia ustawy budżetowej stanowi kwota bazowa w wysokości obowiązującej w grudniu roku poprzedniego (§ 3). Utratę zarobku lub dochodu, o których mowa w § 1, oraz ich wysokość świadek powinien należycie wykazać (§ 4).
Natomiast stosownie do przepisów § 6 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (Dz. U. Nr 60, poz. 281, z późn. zm.), pracodawca jest obowiązany zwolnić pracownika od pracy na czas niezbędny do stawienia się na wezwanie organu administracji rządowej lub samorządu terytorialnego, sądu, prokuratury, policji albo organu prowadzącego postępowanie w sprawach o wykroczenia.
W razie skorzystania przez pracownika ze zwolnienia od pracy, o którym mowa wyżej, pracodawca wydaje zaświadczenie określające wysokość utraconego wynagrodzenia za czas tego zwolnienia w celu uzyskania przez pracownika od właściwego organu rekompensaty pieniężnej z tego tytułu w wysokości i na warunkach przewidzianych w odrębnych przepisach, chyba że obowiązujące u danego pracodawcy przepisy prawa pracy przewidują zachowanie przez pracownika prawa do wynagrodzenia za czas zwolnienia (§ 16 ust. 2).
Na gruncie przepisów ustawy PIT opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Zważywszy, że ani art. 2 ustawy PIT, ani inne artykuły tej ustawy nie zawierają wyłączenia/zwolnienia z opodatkowania zwrotu zarobku lub dochodu utraconego z powodu stawiennictwa na wezwanie sądu lub organu prowadzącego postępowanie przygotowawcze, tego rodzaju świadczenie stanowi podlegające opodatkowaniu dochody ze źródła przychodów, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy PIT.
Jednakże należy wskazać, że do przychodów tych nie ma zastosowania zwolnienie określone w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy PIT. Zgodnie bowiem z tym przepisem wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem (….).
Skoro ustawodawca w przepisach ustawy Kodeks postępowania karnego nie posługuje się pojęciem „odszkodowania” lecz pojęciem „zarobku lub dochodu” nie można uznać, że należność z tytułu utraconego zarobku jest odszkodowaniem, bowiem brak jest podstaw prawnych do innego traktowania przedmiotowego świadczenia niż wskazany w tych przepisach.
Ponadto otrzymanie ww. zwrotu zarobku lub dochodu odpowiada co do zasady, należnościom np. z pracy, jakie podatnik otrzymałby od swojego pracodawcy, gdyby nie został wezwany do stawiennictwa w charakterze świadka. Co istotne ww. należności otrzymane od pracodawcy nie są objęte zwolnieniem z opodatkowania. Przyjąć zatem należy, że w przypadku stawiennictwa w charakterze świadka następuje jedynie zmiana podmiotu dokonującego wypłaty. Stąd brak jest podstaw do stosowania wobec tego świadczenia zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy PIT.
Za powyższym rozumieniem przemawia także fakt, że ustawodawca wprowadzając do ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, z późn. zm.) przepisy dotyczące należności za stawiennictwo w charakterze świadka (dodawany art. 618b), nie posługuje się już pojęciem odszkodowania (co miało miejsce w dekrecie z dnia 26 października 1950 r. o należnościach świadków, biegłych i stron w postępowaniu sądowym), lecz pojęciem „zwrotu zarobku lub dochodu”. Warto także wskazać, że dekret, jako akt prawny, był wydany w innej rzeczywistości prawnej (lata pięćdziesiąte XX wieku) i był aktem dość archaicznym, nie przystającym do zmian jakie zaszły w sferze społecznej i gospodarczej na przestrzeni kilkudziesięciu lat. Stąd też ostatecznie został uchylony przez art. 11 ustawy z dnia 31 sierpnia 2012 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1101).
Za nieprawidłowe należy zatem uznać stanowisko Wnioskodawcy, że należności wypłacone z powodu stawiennictwa na wezwanie sądu lub organu prowadzącego postępowanie przygotowawcze na podstawie ustawy Kodeks postępowania karnego zwolnione są z podatku dochodowego od osób fizycznych.
W świetle powyższego należało z urzędu zmienić interpretację indywidualną wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 21 czerwca 2013 r. Nr IPTPB1/415-183/13-4/DS.
POUCZENIE
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie Ministra Finansów w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnosi się (w dwóch egzemplarzach) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi Ministra Finansów na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli Minister Finansów nie udzieli odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem Ministra Finansów, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Świętokrzyska 12, 00-916 Warszawa.
