Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPP2/4512-519/15-2/MJ
z 25 sierpnia 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Strony  przedstawione we wniosku z dnia 29 maja 2015 r. (data wpływu 5 czerwca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania odszkodowania za postój oraz utrzymanie i konserwację mechaniczną urządzeń będących przedmiotem umowy leasingu – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 5 czerwca 2015 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania odszkodowania za postój oraz utrzymanie i konserwację mechaniczną urządzeń będących przedmiotem umowy leasingu.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca (Spółka) prowadzi działalność leasingową. W ramach prowadzonej działalności Spółka działając jako finansujący, zawiera umowy leasingu z Korzystającymi. Przedmiotem umów są środki trwałe z wyłączeniem nieruchomości. Są to przede wszystkim maszyny marki X., głównie maszyny budowlane (np. koparki, ładowarki), drogowe ( np. walce, frezarki, równiarki, itp) a także wózki widłowe, agregaty i inne urządzenia.

W przypadku, gdy Korzystający nie regulują należności wynikających z umowy leasingu, Spółka wzywa do zwrotu przedmiotu leasingu, a w przypadku braku zwrotu na podstawie zapisów umownych dokonuje odbioru przedmiotu leasingu/najmu.

W związku z odbiorem maszyn i urządzeń od Korzystających ze względu na brak płatności Spółka przygotowuje je do sprzedaży.

Spółka planuje umieścić w ogólnych warunkach umowy leasingu (dalej: OWUL) zapis o dodatkowej opłacie z tytułu odszkodowania za postój oraz utrzymanie i konserwację mechaniczną urządzenia w wysokości 50 PLN za każdy rozpoczęty dzień pozostawania Urządzenia w posiadaniu Finansującego do wcześniejszej z następujących dat:

• daty upływu okresu leasingu, bądź
  

• daty dokonania przez Finansującego sprzedaży lub ponownego oddania w leasing urządzenia, zgodnie z ogólnymi warunkami umowy leasingu/najmu.
  
  
  

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w myśl ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają kwoty, które Spółka otrzymuje od Korzystającego z tytułu odszkodowania za postój oraz utrzymanie i konserwację mechaniczną Urządzenia?

Stanowisko Wnioskodawcy:

Na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Z powyższej definicji wynika, że usługę w rozumieniu ustawy o VAT stanowi każde świadczenie nie będące dostawą towarów.

Jednakże „świadczenie” należy rozumieć jako działanie przynoszące drugiej stronie (beneficjentowi) korzyści. Aby transakcję można było uznać za świadczenie usług, wymagane jest istnienie zidentyfikowanego odbiorcy świadczenia (konsumenta), rozumianego jako podmiot, który uzyskuje określoną korzyść z tytułu wykonania danego świadczenia. Ponadto stosunek prawny łączący strony musi wiązać się ze świadczeniem wzajemnym.

Powyższe stanowisko jest zgodne z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego (sygn. I FSK 94/06 z dnia 6 lutego 2007 r.)

W ocenie Spółki kwoty należne z tytułu postoju maszyny na placu w oczekiwaniu na sprzedaż są odszkodowaniem w rozumieniu art. 471 k.c., a jako takie nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Odszkodowanie jest pojęciem, które nie zostało zdefiniowane w ustawie o VAT. Natomiast według kodeksu cywilnego odszkodowanie jest zapłatą za wyrządzoną szkodę lub poniesione straty. We wskazanym przez Spółkę przypadku opłata za postój maszyny jest zapłatą za poniesione straty, gdyż nie zaistniałaby ona, jeśli zostałyby dotrzymane warunki przez Korzystającego i Spółka nie byłaby zmuszona do odbioru maszyny i poszukiwania kolejnego nabywcy.

Pojęcie odszkodowania należy rozumieć jako rekompensatę, zadośćuczynienie. Istotą odszkodowania nie jest odpłatność za pewne świadczenie, lecz rekompensata za pewną szkodę. W związku z powyższym nie mamy w takiej sytuacji do czynienia ze świadczeniem w zamian za wynagrodzenie. Wypłata pewnej kwoty wynika z konieczności niewykonania lub nienależytego wykonania umowy. Ponadto nie można uznać odszkodowania za wynagrodzenie z tytułu jakiejkolwiek działalności gospodarczej.

W sytuacji, gdy dłużnik zostaje obciążony opłatą postojową nie ma ona charakteru opłaty za świadczoną usługę. W takim przypadku nie jest realizowana zasadnicza przesłanka - Korzystający w zamian za przedmiotową opłatę nie otrzymują świadczenia wzajemnego. Wynika to z rozwiązania umowy przez Spółkę z winy Korzystającego z powodu braku płatności, co skutkuje odebraniem maszyny i jej postojem. Zatem kwoty te nie są ekwiwalentem za działanie przynoszące korzyść Korzystającemu, w związku z czym w opisanej sytuacji nie występuje beneficjent.

Zdaniem Spółki kwota opłaty postojowej, którą Spółka otrzymuje z tytułu postoju maszyny w oczekiwaniu na kolejnego nabywcę oraz utrzymanie i konserwację mechaniczną urządzenia nie mieszczą się w katalogu czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, gdyż ma ona charakter odszkodowania. W związku z tym przedmiotowa należność nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W myśl postanowień art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Z cytowanych wyżej przepisów jednoznacznie wynika, że każde odpłatne świadczenie polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czy określonym zachowaniu mieści się w tak sformułowanej definicji usługi.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca prowadzi działalność leasingową. W ramach prowadzonej działalności, działając jako finansujący, zawiera umowy leasingu z Korzystającymi. Przedmiotem umów są środki trwałe z wyłączeniem nieruchomości. Są to przede wszystkim maszyny marki X., głównie maszyny budowlane (np. koparki, ładowarki), drogowe ( np. walce, frezarki, równiarki, itp) a także wózki widłowe, agregaty i inne urządzenia. W przypadku, gdy Korzystający nie regulują należności wynikających z umowy leasingu, Wnioskodawca wzywa do zwrotu przedmiotu leasingu, a w przypadku braku zwrotu, na podstawie zapisów umownych, dokonuje odbioru przedmiotu leasingu/najmu. W związku z odbiorem maszyn i urządzeń od Korzystających ze względu na brak płatności Wnioskodawca przygotowuje je do sprzedaży.

Wnioskodawca planuje umieścić w ogólnych warunkach umowy leasingu zapis o dodatkowej opłacie z tytułu odszkodowania za postój oraz utrzymanie i konserwację mechaniczną urządzenia w wysokości 50 PLN za każdy rozpoczęty dzień pozostawania Urządzenia w posiadaniu Finansującego, do wcześniejszej z następujących dat:

• daty upływu okresu leasingu, bądź
  

• daty dokonania przez Finansującego sprzedaży lub ponownego oddania w leasing urządzenia, zgodnie z ogólnymi warunkami umowy leasingu/najmu.
  
  
  

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii, czy kwoty, które Spółka otrzymuje od Korzystającego z tytułu odszkodowania za postój oraz utrzymanie i konserwację mechaniczną Urządzenia podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zauważyć należy, że „odszkodowanie”, czy „kara umowna” są pojęciami niezdefiniowanymi w ustawie o podatku od towarów i usług. Zagadnienie to regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121 z późn. zm.).

I tak, z postanowień art. 361 § 1 ww. ustawy wynika, że zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (§ 2 ww. artykułu).

Zgodnie z treścią art. 471 Kodeksu cywilnego, dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Na gruncie prawa cywilnego odszkodowanie za doznaną szkodę majątkową lub niemajątkową uzależnione jest od zaistnienia zdarzenia, z którym przepisy łączą obowiązek naprawienia szkody. Ponadto, między zdarzeniem a zaistniałą w jego wyniku szkodą musi istnieć związek przyczynowy. Szkoda polega na nienależytym wykonaniu bądź niewykonaniu zobowiązania przez dłużnika, istnienia adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem lub zaniechaniem a szkodą. Brak tych przesłanek powoduje, że nie mamy do czynienia ze szkodą, za powstanie której dłużnik zobowiązany jest do wypłaty odszkodowania.

Artykuł 483 § 1 Kodeksu cywilnego stanowi, że można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna).

Przepis art. 483 Kodeksu cywilnego jest bezwzględnie obowiązującym przepisem prawa. Kara umowna ma charakter czynności jednostronnej i nie wiąże się z otrzymaniem jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego. Zapłata kary umownej nie jest związana również ze zobowiązaniem otrzymującego zapłatę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Kara umowna ma w tym wypadku charakter odszkodowawczy. Co do zasady, kara umowna jest rodzajem sankcji cywilnoprawnej zastrzeżonej na wypadek szkód powstałych w wyniku niewłaściwego wykonania umowy. W przypadku kar umownych, które Kodeks cywilny definiuje jako zastrzeżenie naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego, zadośćuczynienie następuje poprzez zapłatę określonej sumy i w związku z tym takie wynagrodzenie nie zawiera ekwiwalentności w postaci świadczenia.

Biorąc pod uwagę cyt. wyżej przepisy prawa podatkowego zauważyć należy, że aby dana czynność (dostawa towarów, czy też usługa) podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego. Otrzymana zapłata powinna być zatem konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Mając zatem na uwadze powołane regulacje i przedstawiony opis sprawy stwierdzić należy, że kwoty otrzymywane od Korzystającego z tytułu odszkodowania za postój oraz utrzymanie i konserwację mechaniczną Urządzenia nie stanowią wynagrodzenia za świadczenie usług lub dostawę towarów. W rozpatrywanym przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną – świadczenie w zamian za wynagrodzenie, gdyż otrzymane przez Wnioskodawcę kwoty wynikają z konieczności wynagrodzenia straty wynikłej z niewywiązywania się przez Korzystającego z umowy, a więc ma na celu „naprawienie szkody”.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.