Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPP1/4512-697/15/MG
z 3 grudnia 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 2 i § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. z 2015 r., poz. 643) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 27 sierpnia 2015 r. (data wpływu 31 sierpnia 2015 r.) uzupełnionym pismem z 16 listopada 2015 r. (data wpływu 18 listopada 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

• opodatkowania podatkiem VAT darowizny znaku towarowego oraz prawa do znaku towarowego – jest nieprawidłowe,
• określenia podstawy opodatkowania darowizny znaku towarowego oraz prawa do znaku towarowego – jest prawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 31 sierpnia 2015 r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT darowizny znaku towarowego oraz prawa do znaku towarowego oraz określenia podstawy opodatkowania tej darowizny.

Wniosek został uzupełniony pismem z 16 listopada 2015 r. (data wpływu 18 listopada 2015 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z 3 listopada 2015 r. znak IBPP1/4512-697/15/MG.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca w najbliższej przyszłości przekaże synowi w drodze darowizny, zawartej w formie aktu notarialnego, znak towarowy oraz prawo do znaku towarowego zarejestrowanego (dalej: Prawo) w Urzędzie Harmonizacji Rynku Wewnętrznego (OHIM). Szczegółowe przepisy dotyczące wspólnotowego znaku towarowego zawarte są w rozporządzeniu Rady WE nr 207/2009 z dnia 26 lutego 2009 r. w sprawie wspólnotowego znaku towarowego. Od momentu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej (tj. od 1 maja 2004 r.) ochrona wspólnotowego znaku towarowego, obejmuje także terytorium Polski. Taka rejestracja znaku towarowego nie podlega więc już konieczności rejestracji w Urzędzie Patentowym w Polsce, ale podlega ochronie na podstawie ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (Dz.U. z 2013 r., poz. 1410 ze zm.).

Umowa darowizny zostanie zawarta na terytorium Polski.

W umowie darowizny Praw zostanie określona ich wartość odpowiadająca wartości rynkowej, która zostanie przyjęta na podstawie wyceny dokonanej przez osoby specjalizujące się w wycenie znaku towarowego.

Wnioskodawca jest wspólnikiem spółki jawnej, natomiast jako osoba fizyczna nie prowadzi działalności gospodarczej i nie jest czynnym podatnikiem VAT.

Po otrzymaniu darowizny, syn będzie wykorzystywać, otrzymane tytułem darowizny, Prawo przez okres dłuższy niż rok w prowadzanej przez siebie pozarolniczej działalności gospodarczej. Z tej też przyczyny, syn zamierza wprowadzić otrzymane Prawo do ewidencji wartości niematerialnych i prawnych oraz zawrzeć umowę lub umowy, na mocy których upoważni inne podmioty do odpłatnego korzystania z Prawa i będzie wykazywać przychody z tytułu opłat licencyjnych, na podstawie wystawianych faktur VAT. Taką umowę syn może zawrzeć m.in. ze spółką, w której jednym ze wspólników będzie on sam bądź Wnioskodawca.

Wnioskodawca i syn są obecnie jednymi ze wspólników spółki jawnej wykorzystującej znaki towarowe. Niewykluczone, że w przyszłości - znaki towarowe będą wykorzystywane również przez inne podmioty, których wspólnikami będą Wnioskodawca lub syn.

W uzupełnieniu Wnioskodawca wskazał, że:

1. Wnioskodawca kontynuuje tradycje rodzinne i jako wspólnik jest zaangażowany w działalność, którą założył ojciec Wnioskodawcy 70 lat temu. Słowno-graficzny znak towarowy składa się między innymi z nazwiska Wnioskodawcy. Biorąc pod uwagę rozwój działalności w ostatnim czasie oraz plany biznesowe na przyszłość, Wnioskodawca chce zabezpieczyć własny interes prawny poprzez rejestrację znaku towarowego, który do tego czasu nie był zarejestrowany, a zatem Wnioskodawca był z prawnego punktu widzenia narażony na ew. spory z innymi podmiotami chcącymi bezprawnie wykorzystać rozpoznawalność lub renomę marki, na którą rodzina pracowała latami.
   Znak będzie wykorzystywany po rejestracji w celu dalszego prowadzenia rodzinnej działalności gospodarczej, którą kontynuuje Wnioskodawca.
   
2. Wnioskodawca na etapie rejestracji działa jako osoba fizyczna, a nie wspólnik spółki jawnej.
   
3. Wniosek o rejestrację został złożony przez Wnioskodawcę poprzez rzecznika patentowego. Do dnia dzisiejszego znak towarowy nie został jeszcze zarejestrowany.
   
4. Słowno-graficzny znak towarowy składający się między innymi z nazwiska Wnioskodawcy jest wykorzystywany przy sprzedaży wysokiej jakości produktów piekarniczo-cukierniczych i jest kontynuacją założonego w 1945 r. przez ojca Wnioskodawcy zakładu piekarniczego.
   
5. Na pytanie tut. organu, czy znak towarowy dotyczy towarów sprzedawanych przez spółkę jawną, w której Wnioskodawca jest wspólnikiem, Wnioskodawca odpowiedział: „Tak. Znak towarowy identyfikuje sklepy firmowe sprzedające wyroby piekarniczo-cukiernicze produkowane przez firmę jako kontynuatora rodzinnej tradycji.”
   
6. Znak towarowy jest ekonomiczną własnością Wnioskodawcy, jako kontynuatora działalności piekarniczo-cukierniczej zapoczątkowanej przez ojca Wnioskodawcy.
   
7. Na pytanie tut. organu, czy ww. znak towarowy jest lub był wykorzystywany przez Wnioskodawcę a jeśli tak to w jaki sposób oraz do wykonywania jakich czynności, Wnioskodawca odpowiedział, że pozwala wykorzystywać znak towarowy spółce jawnej, w której jest wspólnikiem Jako element identyfikujący wyroby piekarniczo-cukiernicze produkowane przez firmę jako kontynuatora rodzinnej tradycji.
   
8. Na pytanie tut. organu, czy a jeśli tak to jakiego rodzaju wydatki zostały poniesione i przez kogo na wytworzenie i rejestrację prawa do znaku towarowego? Czy z tytułu poniesienia tych wydatków Wnioskodawca lub spółka jawna miał (miała) prawo do odliczenia podatku naliczonego i z tego prawa skorzystał (skorzystała), Wnioskodawca odpowiedział, że zostały poniesione koszty administracyjne i koszty rzecznika patentowego. Koszty te poniósł Wnioskodawca i nie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego i co za tym idzie podatek VAT naliczony nie został odliczony.
   
9. Na pytanie tut. organu, czy wydatki te zostały udokumentowane fakturami VAT i na kogo wystawionymi, Wnioskodawca odpowiedział, że otrzymał fakturę VAT wystawioną przez rzecznika patentowego na Wnioskodawcę.
   
10. Wydatki te zostały sfinansowane z majątku prywatnego Wnioskodawcy.
    
11. Prawo do ww. znaku towarowego nie stanowi wartości niematerialnych i prawnych w spółce jawnej.
    
12. Na pytanie tut. organu, czy darowizna znaku towarowego będzie dokonana przez Wnioskodawcę jako osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej, Wnioskodawca odpowiedział: „Tak. Darowizna będzie dokonana przez Wnioskodawcę jako osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej.”
    
13. Obecnie przewidywane jest dalsze funkcjonowanie spółki jawnej. Tym niemniej, mając na uwadze plany rozwoju działalności oraz reagując na zmieniające się otoczenie ekonomiczno-gospodarcze nie jest wykluczone, że zostanie ona przekształcona w spółkę kapitałową bądź też powstaną inne spółki prawa handlowego, które będą wykorzystywać znak towarowy.
    
14. Zgodnie z wiedzą Wnioskodawcy, na chwilę obecną syn nie prowadzi samodzielnej jednoosobowej działalności gospodarczej. Niemniej planuje taką działalność otworzyć.
    
15. Darowizna będzie dokonana na rzecz syna nieprowadzącego samodzielnej jednoosobowej działalności gospodarczej. Zgodnie z wiedzą Wnioskodawcy, Syn zamierza taką działalność rozpocząć po otrzymaniu znaku towarowego i będzie znak towarowy wykorzystywał w tej działalności.
    
    

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy darowizna prawa będzie opodatkowana podatkiem VAT?
2. W przypadku uznania, że darowizna będzie opodatkowana podatkiem VAT, czy podstawą opodatkowania będzie koszt wytworzenia i rejestracji prawa?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy:

1. Darowizna Prawa nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.
2. W sytuacji, gdyby jednak organ podatkowy uznał, że darowizna będzie opodatkowana podatkiem VAT, podstawą opodatkowania VAT będzie koszt wytworzenia i rejestracji Prawa.
   
   

Powyższe stanowisko wynika z następujących przesłanek:

Uzasadnienie stanowiska do pytania nr 1.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Definicja dostawy towarów zawarta została w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którą, przez dostawę towarów należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 ustawy o VAT).

Stosownie do art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ww. ustawy, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez wzglądu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że Ustawa o VAT zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 tejże ustawy. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. Zatem czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego konsumenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Jednocześnie ustawodawca zrównał niektóre dostawy towarów i świadczenia usług wykonywane nieodpłatne z odpłatną dostawą towarów i odpłatnym świadczeniem usług, a więc z czynnościami, które podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

W myśl art. 8 ust. 2 Ustawy o VAT, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1. użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;
2. nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.
   
   

Z ww. powołanego przepisu wynika, że aby nieodpłatne świadczenie usług podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT, świadczenie musi dotyczyć celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Za usługi świadczone do celów innych niż działalność gospodarcza należy uznać wszelkie usługi, których świadczenie odbyło się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej. Niedopełnienie któregokolwiek z warunków określonych w art. 8 ust. 2 Ustawy o VAT, jest podstawą do traktowania nieodpłatnej usługi jako niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Na podstawie art. 15 ust. 1 Ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 2 Ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W przedstawionym stanie faktycznym, Wnioskodawca planuje przekazać w formie darowizny (nieodpłatne przekazanie) synowi prawo do zarejestrowanego i wycenionego znaku towarowego, który to znak będzie przez syna wykorzystywany w prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, w tym poprzez oddanie do używania na podstawie licencji innym spółkom, co będzie miało na celu zwiększenie obrotów i zysków tych spółek oraz dbanie o ich wizerunek.

Czynność przeniesienia prawa do znaku towarowego prowadzić będzie do przeniesienia prawa do wartości niematerialnych i prawnych, a zatem stanowić będzie świadczenie usług w rozumieniu art. 8 Ustawy o VAT. Z cytowanego wyżej art. 8 ust. 2 pkt 2 Ustawy o VAT wynika, że nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika - należy traktować jako odpłatne świadczenie usług.

Przepis określa dwa rodzaje czynności nieodpłatnych, które ustawodawca zaliczył do przedmiotu podatku:

1. nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste określonych osób.
2. pozostałe przypadki nieodpłatnego świadczenia usług do celów innych niż działalność gospodarcza.
   
   

W analizowanej sprawie Wnioskodawca dokona darowizny znaku towarowego na rzecz syna, będącego jednocześnie wspólnikiem Wnioskodawcy, nie na cele osobiste, ale na cele związane z działalnością gospodarczą, a zatem warunek uznania nieodpłatnego świadczenia za odpłatne świadczenie w rozumieniu przepisów o VAT nie będzie spełniony. Poprzez działalność syna, darowizna będzie służyła celom spółek z grupy, w których Wnioskodawca może być wspólnikiem, a zatem również Wnioskodawcy.

Tym samym planowana darowizna nie będzie stanowiła odpłatnego świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 2 Ustawy o VAT, a w konsekwencji nie będzie podlegała opodatkowaniu VAT.

Powyższe stanowisko zostało również zaprezentowane przez organy podatkowe w analogicznym stanie faktycznym w interpretacji indywidualnej z dnia 29 maja 2014 r. (sygn. IPPP1/443-262/14-4/AS).

Uzasadnienie stanowiska do pytania nr 2.

W przypadku uznania, że w przedstawionym zdarzeniu przyszłym dochodzi jednak do odpłatnego świadczenia usług opodatkowanego na podstawie art. 8 ust. 2 Ustawy o VAT, Wnioskodawca uważa, że podstawą prawną do ustalenia podstawy opodatkowania winien być art. 29a ust. 5 Ustawy o VAT - będzie nim koszt wytworzenia znaku. Zgodnie z art. 29a ust. 5 Ustawy o VAT, w przypadku świadczenia usług, o których mowa w art. 8 ust. 2 Ustawy o VAT, podstawą opodatkowania jest koszt świadczenia tych usług poniesiony przez podatnika.

Zgodnie z zacytowanym powyżej przepisem, podstawą opodatkowania nieodpłatnego świadczenia usług - na mocy przepisu szczególnego traktowanego jak odpłatne świadczenie usług jest koszt świadczenia tych usług poniesiony przez podatnika. Ustawa nie precyzuje, co należy rozumieć pod pojęciem kosztu świadczenia usługi poniesionej przez podatnika. Skoro ustawodawca odwołuje się do kosztu wykonania usługi - w podstawie opodatkowania należy ująć wydatki związane z utworzeniem (opracowanie graficzne znaku) i zarejestrowaniem znaku towarowego, a więc te wydatki które bezpośrednio zostały wydatkowane na utworzenie znaku, przy nabyciu których podatnik miał prawo do odliczenia podatku naliczonego. Jak wskazują J. Martini, P. Skorupa, M. Wojda „VAT 2014” (źródło: Legalis): „W podstawie opodatkowania nieodpłatnego świadczenia usług nie należy natomiast uwzględniać tych kosztów związanych ze świadczeniem, w przypadku których podatnik w ogóle nie był uprawniony do odliczenia podatku naliczonego. W sprawie C-193/91 Gerhard Mohsche TSUE potwierdził prawidłowość wyłączenia z podstawy opodatkowania z tytułu wykorzystania dla celów prywatnych dóbr należących do przedsiębiorstwa (przy nabyciu których podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia) wartość usług związanych z konserwacją tych dóbr, nabytych bez prawa do odliczenia podatku.”

Mając na uwadze, że dla celów rachunkowości wartość znaku słowno-graficznego ujmuje się jako wartość niematerialna i prawna wedle kosztu wytworzenia, za podstawę opodatkowania można przyjąć tak określoną wartość, ustaloną w oparciu o poniesione wydatki na wytworzenie znaku, z wyłączeniem wydatków przy których podatnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia, zgodnie z przytoczonym orzeczeniem TSUE. Przy tak określanej podstawie opodatkowania nie jest istotna cena rynkowa danej usługi z dnia dokonania darowizny, lecz koszt wytworzenia znaku słowno-graficznego z dnia jego rejestracji. Ustalając podstawą opodatkowania usługi polegającej na przekazaniu w formie darowizny znaku towarowego należy uwzględnić jedynie koszty faktycznie poniesione przez podatnika w celu wytworzenia (opracowania graficznego) i rejestracji tego znaku, które dawały prawo do odliczenia podatku naliczonego. Podstawą opodatkowania będzie kwota stanowiąca sumę kosztów poniesionych w przeszłości, a związanych z wytworzeniem znaku słowno-graficznego, w tym z ustanowieniem prawa ochronnego. Do tak ustalonej podstawy opodatkowania nie wlicza się kosztów związanych z całokształtem działalności, zwłaszcza, kosztów które miały miejsce już po rejestracji znaku towarowego.

Reasumując, Wnioskodawca uważa, iż czynność nieodpłatnego przekazania (darowizny) Prawa nie będzie w ogóle podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W sytuacji gdyby jednak Organ nie zgodził się z zaprezentowanym wyżej stanowiskiem, Wnioskodawca uważa, że podstawą opodatkowania zgodnie z art. 29a ust. 5 Ustawy o VAT będzie koszt wytworzenia i rejestracji Prawa.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za:

• nieprawidłowe w zakresie opodatkowania podatkiem VAT darowizny znaku towarowego oraz prawa do znaku towarowego,
• prawidłowe w zakresie określenia podstawy opodatkowania darowizny znaku towarowego oraz prawa do znaku towarowego.
  
  

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.) - zwanej dalej ustawą o VAT – opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do treści art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy zatem rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).

W definicji świadczenia usług sformułowanej na potrzeby ustawy o podatku od towarów i usług mieści się darowizna prawa własności przemysłowej, ponieważ w takim przypadku dochodzi do przeniesienia praw do wartości niematerialnych i prawnych.

Zgodnie z art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 121 ze zm.), przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Jak wynika z powyższego darowizna jest umową cywilnoprawną, cechującą się nieodpłatnością oraz przysporzeniem majątkowym tylko jednej ze stron umowy.

W przypadku przeniesienia praw do wartości niematerialnych i prawnych w drodze darowizny, dotychczasowy właściciel przenosi na nabywcę prawo do tych wartości.

Należy więc przyjąć, że przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, dokonywane przez podatnika, traktowane jest jako czynność odpłatnego świadczenia usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

W tym miejscu należy zauważyć, że aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi być wykonana przez podatnika.

W świetle art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy o VAT działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

W kontekście powyższego należy stwierdzić, że nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym. Nie jest natomiast działalnością handlową, a zatem i gospodarczą sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty ani też wykorzystany w trakcie jego posiadania w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca w najbliższej przyszłości przekaże synowi w drodze darowizny znak towarowy oraz prawo do znaku towarowego zarejestrowanego w Urzędzie Harmonizacji Rynku Wewnętrznego (OHIM) dalej Prawo. Słowno-graficzny znak towarowy składa się między innymi z nazwiska Wnioskodawcy. Słowno-graficzny znak towarowy jest wykorzystywany przy sprzedaży wysokiej jakości produktów piekarniczo-cukierniczych i jest kontynuacją założonego w 1945 r. przez ojca Wnioskodawcy zakładu piekarniczego w Krakowie. Znak towarowy identyfikuje sklepy firmowe sprzedające wyroby piekarniczo-cukiernicze produkowane przez firmę jako kontynuatora rodzinnej tradycji. Umowa darowizny zostanie zawarta na terytorium Polski. Wnioskodawca jest wspólnikiem spółki jawnej, natomiast jako osoba fizyczna nie prowadzi działalności gospodarczej i nie jest czynnym podatnikiem VAT. Darowizna będzie dokonana na rzecz syna nieprowadzącego samodzielnej jednoosobowej działalności gospodarczej. Syn zamierza taką działalność rozpocząć po otrzymaniu znaku towarowego i będzie znak towarowy wykorzystywał w tej działalności. Po otrzymaniu darowizny syn będzie wykorzystywać otrzymane tytułem darowizny Prawo przez okres dłuższy niż rok w prowadzonej przez siebie pozarolniczej działalności gospodarczej. Z tej też przyczyny syn zamierza wprowadzić otrzymane Prawo do ewidencji wartości niematerialnych i prawnych oraz zawrzeć umowę lub umowy, na mocy których upoważni inne podmioty do odpłatnego korzystania z Prawa i będzie wykazywać przychody z tytułu opłat licencyjnych, na podstawie wystawianych faktur VAT. Taką umowę syn może zawrzeć m.in. ze spółką, w której jednym ze wspólników będzie on sam bądź Wnioskodawca. Wnioskodawca i syn są obecnie jednymi ze wspólników spółki jawnej wykorzystującej znaki towarowe. Niewykluczone, że w przyszłości – znaki towarowe będą wykorzystywane również przez inne podmioty, których wspólnikami będą Wnioskodawca lub syn.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą tego czy darowizna znaku towarowego oraz prawa do znaku towarowego na rzecz syna będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z treścią art. 120 ust. 1 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 1410), znakiem towarowym może być każde oznaczenie, które można przedstawić w sposób graficzny, jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżnienia towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa.

W myśl art. 120 ust. 2 ustawy Prawo własności przemysłowej znakiem towarowym, w rozumieniu ust. 1, może być w szczególności wyraz, rysunek, ornament, kompozycja kolorystyczna, forma przestrzenna, w tym forma towaru lub opakowania, a także melodia lub inny sygnał dźwiękowy.

Na znak towarowy może być udzielone prawo ochronne (art. 121 ustawy Prawo własności przemysłowej).

Na podstawie art. 153 ust. 1 ustawy Prawo własności przemysłowej, przez uzyskanie prawa ochronnego nabywa się prawo wyłącznego używania znaku towarowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej.

Czas trwania prawa ochronnego na znak towarowy wynosi 10 lat od daty zgłoszenia znaku towarowego w Urzędzie Patentowym (art. 153 ust. 2 ustawy Prawo własności przemysłowej).

Prawo ochronne na znak towarowy może zostać, na wniosek uprawnionego, przedłużone dla wszystkich lub części towarów, na kolejne okresy dziesięcioletnie (art. 153 ust. 3 ustawy Prawo własności przemysłowej).

Prawo ochronne na znak towarowy jest bezwzględnym prawem podmiotowym, o określonej przepisami ustawy Prawo własności przemysłowej czasowej i terytorialnej skuteczności.

Prawo znaków towarowych to przepisy należące do działu prawa własności intelektualnej, jakim jest prawo własności przemysłowej. Znakiem towarowym są wszelkie znaki, oznaczenia, symbole, których zadaniem jest indywidualizowanie towarów lub usług na rynku. Uważa się, że znaki pełnią trzy funkcje: oznaczania pochodzenia, jakościową, reklamową.

Znak towarowy oznacza pochodzenie, gdy wskazuje, że opatrzone tym znakiem towary lub usługi pochodzą z tego samego źródła (gwarantującego i kontrolującego ich jakość). Funkcja jakościowa znaku towarowego polega na informowaniu przez znak, że wszystkie opatrzone nim towary lub usługi są takiej samej jakości. Funkcję reklamową wypełnia znak, jeśli zachęca on do zakupu opatrzonych tym znakiem towarów lub usług. A tak się dzieje, jeśli klienci z danym znakiem towarowym kojarzą dobrą jakość towarów lub usług lub też znak ten przyciąga uwagę klientów – wywołuje u nich pozytywne skojarzenia lub w inny sposób pozytywnie oddziaływa. Funkcję reklamową przede wszystkim realizują renomowane znaki towarowe.

W definicji świadczenia usług sformułowanej na potrzeby ustawy o podatku od towarów i usług niewątpliwie mieści się przekazanie w drodze darowizny znaku towarowego na rzecz innego podmiotu, bowiem w takim przypadku dochodzi do przeniesienia praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej.

Ze wskazanych na wstępie regulacji wynika, że świadczenie usług, co do zasady, jest opodatkowane podatkiem od towarów i usług. W świetle zaś definicji zawartej w art. 15 ustawy o VAT, dla uznania określonych zachowań danego podmiotu za działalność gospodarczą istotne znaczenie ma ich zorganizowany charakter. Przy czym, taka działalność wystąpi również w przypadku wykorzystywania towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Zatem, świadczenie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w sytuacji, gdy działaniom podmiotu dokonującego przeniesienia praw do wartości niematerialnych i prawnych, można przypisać znamiona prowadzenia działalności gospodarczej, co w efekcie przesądza o uzyskaniu przez niego statusu podatnika.

W związku z przedstawionym opisem sprawy w kontekście obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa stwierdzić należy, że przekazanie w formie darowizny znaku towarowego wykorzystywanego w spółce jawnej przez Wnioskodawcę na rzecz jego syna (który w przyszłości zamierza przedmiotowy znak towarowy wykorzystywać w swojej działalności gospodarczej), stanowi działalność gospodarczą, w rozumieniu cytowanego art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, a Wnioskodawca występuje w tej czynności jako podatnik podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT.

W ocenie tut. organu, charakter znaku towarowego i korzyści wynikające z faktu bycia jego właścicielem wykluczają, by mógł być on wykorzystywany na cele osobiste. Funkcje znaku towarowego, czyli oznaczanie pochodzenia, jakościowa oraz reklamowa powodują, że niemożliwym jest skuteczne realizowanie praw z niego wynikających w sferze „życia prywatnego”, w oderwaniu od działalności gospodarczej. Trudno jest wskazać okoliczności, kiedy i w jaki sposób znak towarowy miałby służyć celom osobistym osoby fizycznej. Jakkolwiek możliwe jest samo posiadanie praw do znaku towarowego i niekorzystanie z nich, jednak w przypadku kiedy dochodzi do realizacji uprawnień z nich wynikających, zawsze jest to cel zarobkowy, a nie osobisty.

W konsekwencji czynność przekazania przez Wnioskodawcę znaku towarowego wykorzystywanego w spółce jawnej, jako element identyfikujący wyroby piekarniczo-cukiernicze produkowane przez firmę w drodze darowizny na rzecz syna nosi znamiona działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, zaś Wnioskodawca dla tej czynności występuje w charakterze podatnika VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT.

Odnośnie opodatkowania czynności przekazania przez Wnioskodawcę znaku towarowego wykorzystywanego w spółce jawnej w drodze umowy darowizny na rzecz syna Wnioskodawcy należy wskazać, że zgodnie z unormowaniami zawartymi w art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, w pewnych, ściśle określonych przypadkach, również nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za spełniające definicję odpłatnego świadczenia usług, które na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

W myśl art. 8 ust. 2 ustawy o VAT za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1. użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;
2. nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.
   
   

Z wyżej powołanego przepisu wynika, że aby nieodpłatne świadczenie usług podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, muszą być spełnione określone warunki:

• w przypadku użycia towarów stanowiących część przedsiębiorstwa – użycie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika oraz istnienie prawa podatnika do odliczenia – w całości lub w części – podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych (warunki te muszą być spełnione łącznie),
• w przypadku świadczenia usług – świadczenie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.
  
  

Zatem dla ustalenia czy konkretne nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu na mocy cytowanego wyżej art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy, istotne jest ustalenie celu takiego świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisywało się będzie w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności jakie w danej sprawie występują.

Wypełnienie warunku określonego w art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy, jest podstawą do traktowania nieodpłatnej usługi jako podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Należy zatem stwierdzić, iż opodatkowaniu podlegają te nieodpłatne usługi, które nie mają związku z prowadzoną działalnością. Za usługi świadczone do celów innych niż działalność gospodarcza należy uznać wszelkie usługi, których świadczenie odbyło się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej.

Z kolei przez usługi związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa należy rozumieć te usługi, które są wykonywane nieodpłatnie w związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej podmiotu, potrzebami związanymi z funkcjonowaniem prowadzonego przedsiębiorstwa. W tym więc aspekcie winny być rozpatrywane działania podejmowane przez podmiot. W związku z tym, jeśli podjęte przez podmiot działania mają na celu przyniesienie korzyści prowadzonej działalności gospodarczej, to tym samym są związane z jej prowadzeniem, a więc, jak to określa art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT, związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa.

Z opisu sprawy wynika, że w przedmiotowej sprawie syn Wnioskodawcy otrzyma w drodze darowizny znak towarowy i prawo do znaku towarowego, które dotychczas przysługiwały Wnioskodawcy. W zamian Wnioskodawca nie otrzyma od syna jakiegokolwiek świadczenia. Syn Wnioskodawcy będzie wykorzystywać ww. znak towarowy i prawo do znaku towarowego przez okres dłuższy niż rok w prowadzonej przez siebie pozarolniczej działalności gospodarczej. Syn zamierza wprowadzić otrzymane Prawo do ewidencji wartości niematerialnych i prawnych oraz zawrzeć umowę lub umowy, na mocy których upoważni inne podmioty do odpłatnego korzystania z Prawa i będzie wykazywać przychody z tytułu opłat licencyjnych, na podstawie wystawianych faktur. Taką umowę syn może zawrzeć m.in. ze spółką, w której jednym ze wspólników będzie on sam bądź Wnioskodawca. Przeniesienie praw i obowiązków następuje więc bez uzyskiwania jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego.

Z związku z powyższym w przedmiotowej sprawie nie można uznać, że darowizna znaku towarowego oraz prawa do znaku towarowego synowi będzie miała wpływ na przyszłą sprzedaż, w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, Wnioskodawcy jako osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, jej wizerunek, generowane zyski czy odbiór przez kontrahentów. Ponadto to syn Wnioskodawcy zamierza zawrzeć umowę lub umowy, na mocy których upoważni inne podmioty do odpłatnego korzystania ze znaku towarowego i prawa do znaku towarowego i będzie wykazywać przychody z tytułu opłat licencyjnych, na podstawie wystawianych faktur.

W przedmiotowej sprawie nie zachodzi związek z działalnością gospodarczą Wnioskodawcy. Czynność nieodpłatnego przekazania (darowizna) znaku towarowego oraz prawa do zarejestrowanego znaku towarowego przez Wnioskodawcę na rzecz syna nastąpi do celów innych niż działalność gospodarcza Wnioskodawcy. W związku z powyższym, ww. czynność będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Nie można zatem zgodzić się z Wnioskodawcą, że darowizna znaku towarowego na rzecz Syna będzie dokonana na cele związane z działalnością gospodarczą Wnioskodawcy oraz, że poprzez działalność Syna darowizna będzie służyła celom spółek z grupy, w których Wnioskodawca może być wspólnikiem, a zatem również Wnioskodawcy. W przedmiotowej sprawie znak towarowy będzie bowiem udostępniany przez Syna innym niż Wnioskodawca podmiotom gospodarczym, zatem nie można uznać, że przekazanie znaku nastąpi w celu gospodarczego wykorzystania tej samej osoby, która go przekazuje. Okoliczność, że Wnioskodawca może być wspólnikiem spółek, które będą korzystać ze znaku nie oznacza, że będzie zachodził związek z działalnością gospodarczą Wnioskodawcy, gdyż na gruncie podatku VAT Spółka jest odrębnym od Wnioskodawcy przekazującego znak towarowy podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą. Przekazanie to będzie zatem na potrzeby działalności gospodarczej Spółki, a nie na potrzeby działalności gospodarczej Wnioskodawcy.

Mając powyższe na uwadze, stanowisko Wnioskodawcy, że planowana darowizna nie będzie stanowiła odpłatnego świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 2 Ustawy o VAT, a w konsekwencji nie będzie podlegała opodatkowaniu VAT, należało uznać za nieprawidłowe.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą również kwestii określenia podstawy opodatkowania darowizny znaku towarowego oraz prawa do znaku towarowego.

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Stosownie do art. 29a ust. 5 ustawy o VAT w przypadku świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 2, podstawą opodatkowania jest koszt świadczenia tych usług poniesiony przez podatnika.

Ustawodawca nie określił w sposób precyzyjny, jakiego rodzaju koszty mogą zostać uznane za poniesione przez podatnika w związku ze świadczeniem nieodpłatnie usług. Nie ulega jednak wątpliwości, że chodzi tu o koszty rzeczywiście poniesione w związku ze świadczoną usługą, tzn. takiego rodzaju koszty, bez poniesienia których wykonanie usługi byłoby niemożliwe.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca w najbliższej przyszłości przekaże synowi w drodze darowizny znak towarowy oraz prawo do znaku towarowego. Zostały poniesione koszty administracyjne i koszty rzecznika patentowego. Koszty te poniósł Wnioskodawca. Wnioskodawca otrzymał fakturę VAT wystawioną przez rzecznika patentowego na Wnioskodawcę.

Biorąc powyższe pod uwagę, w przypadku zamierzonej przez Wnioskodawcę czynności darowizny znaku towarowego oraz prawa do znaku towarowego, jako podstawę opodatkowania – zgodnie z cyt. art. 29a ust. 5 ustawy o VAT – przyjąć należy faktyczny koszt świadczenia usług poniesiony przez Wnioskodawcę w związku z wytworzeniem i rejestracją prawa do znaku towarowego.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2 należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja traci ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego zdarzenia przyszłego lub zmiany stanu prawnego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.