Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB4/4511-219/15/AS
z 25 września 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) w związku z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 18 czerwca 2015 r. (data wpływu 24 czerwca 2015 r.) uzupełnionym pismem z dnia 9 września 2015 r. (data wpływu 15 września 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania otrzymanego świadczenia - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 czerwca 2015 r. wpłynął wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania otrzymanego świadczenia.

Wniosek uzupełniono pismem z dnia 9 września 2015 r. (data wpływu 15 września 2015 r.).

We wniosku oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

Pozwem z dnia 2 grudnia 2014 r. Wnioskodawczyni złożyła - zgodnie z art. 264 § 2 Kodeksu Pracy - do Sądu pozew o uznanie za bezskuteczne wypowiedzenia umowy o pracę. Pismem z dnia 13 kwietnia 2015 r. wobec upływu okresu wypowiedzenia, a tym samym rozwiązania umowy o pracę Wnioskodawczyni zmodyfikowała żądanie pozwu i wniosła o zasądzenie od pozwanej na jej rzecz odszkodowania za nieuzasadnione wypowiedzenie umowy o pracę w wysokości 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia, tj. kwoty 8.526 zł (brutto).

Dnia 15 maja 2015 r. Strony zawarły przed Sądem ugodę mocą której doszło do zmiany sposobu rozwiązania umowy o pracę, tj. umowa o pracę zawarta pomiędzy stronami w dniu 1 października 2009 r. rozwiązała się z dniem 28 lutego 2015 r. za porozumieniem stron. Pracodawca zobowiązał się wydać Wnioskodawczyni świadectwo pracy uwzględniające ww. sposób rozwiązania umowy w terminie 7 dni od dnia uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania. Nadto pracodawca zobowiązał się do zapłacenia Wnioskodawczyni odszkodowania w związku z rozwiązaniem umowy o pracę, w terminie 7 dni od dnia uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania, na konto bankowe Wnioskodawczyni, z ustawowymi odsetkami na wypadek opóźnienia od dnia wymagalności do dnia zapłaty.

Strony zgodnie oświadczyły, iż powyższa ugoda kończy ostatecznie spór między nimi w powyższej sprawie i wyczerpuje wszystkie roszczenia Wnioskodawczyni związane z rozwiązaniem jej umowy o pracę.

Sąd na skutek zawartej przez strony ugody umorzył postępowanie w sprawie.

Pracodawca, wykonując postanowienia zawartej ugody sądowej wypłacił odszkodowanie pomniejszone o pobraną zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych w łącznej kwocie 1.023 zł. Wynegocjowana przez strony, a następnie ustalona w ugodzie sądowej wysokość odszkodowania odpowiadała wynagrodzeniu Wnioskodawczyni za okres dwóch miesięcy (5.684 zł).

Nieuzasadnione wypowiedzenie umowy o pracę dokonane przez pracodawcę w dniu 24 listopada 2014 r. polegało na wskazaniu nieprawdziwych, nierzeczywistych i nigdy nie mających miejsca okoliczności uzasadniających to wypowiedzenie.

Odszkodowanie w kwocie 5.684 zł, zgodnie z zawartą pomiędzy pracownikiem a pracodawcą ugodą sądową przyznane zostało tytułem rozwiązania umowy o pracę, które nastąpiło wskutek nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę.

Powyższe świadczenie miało służyć zrekompensowaniu i naprawieniu szkody jaką poniosła Wnioskodawczyni w skutek nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę. Zgodnie bowiem z art. 45 § 1 Kodeksu Pracy: „w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu”. Wskazać przy tym należy, iż prawo pracownika do odszkodowania nie jest uwarunkowane poniesieniem przez pracownika jakiejkolwiek szkody.

Wysokość oraz zasady ustalania odszkodowania w przypadku nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę wynikają wprost z art. 47¹ w zw. z art. 45 kodeksu pracy, który to akt stanowi normatywne źródło prawa pracy, o którym mowa w art. 9 par. 1 ustawy z dnia 26.06.1974 r. Kodeks pracy. Ostateczna wysokość przyznanego w niniejszym stanie faktycznym odszkodowania ustalona została na podstawie porozumienia stron oraz zawartej przed sądem ugody, a jego wysokość dodatkowo odpowiada wysokości wynagrodzenia Wnioskodawczyni za okres 2 miesięcy, co mieści się w dyspozycji art. 47¹ Kodeksu Pracy. Wskazać również należy, iż możliwość zawarcia ugody pomiędzy stronami w zakresie obniżenia wysokości odszkodowania za nieuzasadnione wypowiedzenie umowy o pracę nie zostało wyłączone na podstawie przepisów prawa pracy, a nadto nie jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Podstawą przyznanego odszkodowania jest przepis prawa, a konkretnie art. 47¹ w związku z art. 45 kodeku pracy, a jego ostateczna wysokość ustalona została na mocy porozumienia stron, którego konsekwencją było zawarcie ugody sądowej pomiędzy stronami przed Sądem Pracy w G… na rozprawie w dniu 15 maja 2015 r.

Wskazane we wniosku świadczenie nie stanowi odprawy, ani też odszkodowania z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia. Odszkodowanie zostało Wnioskodawczyni przyznane za nieuzasadnione wypowiedzenie umowy o pracę w rozumieniu art. 45 Kodeksu Pracy.

Przedmiotowe odszkodowanie nie stanowi odprawy pieniężnej wypłacanej na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy wypłacone Wnioskodawczyni odszkodowanie, wynegocjowane w ramach ugody zawartej przed Sądem Pracy w sprawie o uznanie za bezskuteczne wypowiedzenia umowy o pracę dokonanego przez pracodawcę powinno zostać przez pracodawcę pomniejszone o pobraną zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych, czy też winno być wypłacone w całości bez dokonywania potrącenia?

Zdaniem Wnioskodawczyni:

Wypłacone byłej pracownicy odszkodowanie, którego wysokość wynikała z zawartej przez strony przed sądem pracy ugody sądowej jest zwolnione od podatku dochodowego od osób fizycznych i w związku z tym zaliczka na podatek dochodowy w części dotyczącej wypłaconego odszkodowania została niesłusznie pobrana.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia wydanego przez ministra finansów.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 odszkodowania oraz zadośćuczynienia, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, zasadniczo są zwolnione z podatku. Oznacza to, że jeżeli podstawą odszkodowania jest przepis prawa (w tym przypadku kodeks pracy) podatnik, co do zasady, jest zwolniony z podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu tego przychodu.

Ustawodawca wprowadza jednak szereg wyjątków od tej zasady.

Jednym z nich jest art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g, który stanowi, iż nie podlega zwolnieniu odszkodowanie wynikające z zawartej umowy lub ugody innej niż sądowa.

Ponadto ze zwolnienia nie korzystają odszkodowania, które zostały wypłacone z tytułu:

• określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań za skrócenie okresu wypowiedzenia umowy o pracę;
• rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników na zasadach określonych w przepisach prawa o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników;
• zakazu konkurencji na podstawie przepisów regulujących tę materię;
• odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą;
• odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowanie według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c;
• odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą;
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

W wyniku zawartej w dniu 15 maja 2015 r. ugody sądowej doszło do zmiany sposobu rozwiązania umowy o pracę, tj. w efekcie doszło do rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron.

Nadto, zawarcie ugody przed sądem pracy przesądziło ostatecznie o tym, iż roszczenie Wnioskodawczyni zostało uznane przez pracodawcę za zasadne, a dokonane przez niego rozwiązanie umowy o pracę naruszało przepisy o wypowiadaniu umów.

W ocenie Wnioskodawczyni ustalona przez strony wysokość odszkodowania, obejmująca wynagrodzenie pracownicy za okres dwóch miesięcy mieści się w dyspozycji art. 58 kodeksu pracy - co uzasadnia powoływanie się na art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zwolnienie określone tym przepisem odnosi się bowiem do tych odszkodowań, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub z przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

Skoro zatem z treści ugody sądowej wynika, iż ustalone świadczenie ma charakter odszkodowania, to jako wypłacone na podstawie ugody sądowej korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, o ile nie wystąpił warunek wyłączający ze zwolnienia.

Wnioskodawczyni nie otrzymała ww. odszkodowania w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, a nadto odszkodowanie to nie dotyczy korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści tego przepisu wynika zatem, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy, bądź od których Minister Finansów zaniechał poboru podatku w drodze rozporządzenia.

W treści art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy zostały określone źródła przychodów, gdzie m.in. wymienia się: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, pracę nakładczą, emeryturę lub rentę.

Stosownie do art. 12 ust. 1 cyt. ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty, niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.), z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Należy zaznaczyć, że zwolnieniem określonym w przytoczonym wyżej przepisie objęte są tylko odszkodowania i zadośćuczynienia, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, bądź postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w lit. a)-g) tego artykułu.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, że Wnioskodawczyni otrzymała w wyniku ugody sądowej odszkodowanie z tytułu nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę. Zostało ono przyznane na podstawie przepisów Kodeksu Pracy.

Kwestie zasad i podstawy do wypłaty odszkodowania z tytułu nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę reguluje ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. z 2014 r. poz. 1502, z późn. zm.).

W myśl art. 45 § 1 Kodeksu pracy, w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy – stosownie do żądania pracownika – orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu – o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu.

Sąd pracy może nie uwzględnić żądania pracownika uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy, jeżeli ustali, że uwzględnienie takiego żądania jest niemożliwe lub niecelowe; w takim przypadku sąd pracy orzeka o odszkodowaniu (art. 45 § 2 ww. ustawy).

Przepisu § 2 nie stosuje się do pracowników, o których mowa w art. 39 i 177, oraz w przepisach szczególnych dotyczących ochrony pracowników przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy o pracę, chyba że uwzględnienie żądania pracownika przywrócenia do pracy jest niemożliwe z przyczyn określonych w art. 411; w takim przypadku sąd pracy orzeka o odszkodowaniu (art. 45 § 3 ww. ustawy).

Zgodnie z art. 47¹ Kodeks pracy, odszkodowanie, o którym mowa w art. 45, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że skoro otrzymane przez Wnioskodawczynię na podstawie ugody sądowej odszkodowanie jest odszkodowaniem za nieuzasadnione wypowiedzenie umowy o pracę, to odszkodowanie to korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem jego wysokość oraz zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw, tj. art. 45 w związku z art. 47¹ Kodeksu pracy (a jak wynika z wniosku właśnie na podstawie tychże przepisów odszkodowanie zostało wypłacone).

Skoro zatem wysokość i zasady ustalania otrzymanego przez Wnioskodawczynię odszkodowania wynikają z przepisów Kodeksu pracy i na podstawie tych przepisów wypłacone zostało to odszkodowanie, błędny jest pogląd Wnioskodawczyni o możliwości zastosowania w niniejszej sprawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie wpływa on jednak na niniejsze rozstrzygnięcie, ponieważ co do istoty zagadnienia stanowisko Wnioskodawczyni jest prawidłowe.

Niniejsza interpretacja nie przesądza, że otrzymane świadczenie pieniężne jest rzeczywiście odszkodowaniem (oparto się bowiem na oświadczeniu Wnioskodawczyni), ani nie stanowi podstawy do wysuwania żądań na gruncie prawa podatkowego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.