DD3/033/129/OBQ/14

Interpretacja Ministra Finansów DD3/033/129/OBQ/14 z 29 września 2015 r.

Na podstawie art. 14e § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) Minister Finansów, w związku ze stwierdzeniem nieprawidłowości interpretacji indywidualnej z dnia 03 października 2013 r. Nr IPPB4/415-611/13-2/JK4, wydanej w imieniu Ministra Finansów przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, zmienia z urzędu wyżej wymienioną interpretację stwierdzając, że stanowisko Sądu (Wnioskodawca) przedstawione we wniosku z dnia 03 września 2013 r. (data wpływu 16 września 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych przyznania świadkom wynagrodzenia za utracony zarobek, jest:

• prawidłowe w zakresie niezaliczania wynagrodzenia świadków do przychodów z art. 13 pkt 5 ustawy,
  

• nieprawidłowe w zakresie zastosowania zwolnienia od podatku.
  
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 16 września 2013 r. Wnioskodawca złożył wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej w jego indywidualnej sprawie.

We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, Wnioskodawca przedstawił następujący stan faktyczny.

Świadkowi, który zostaje wezwany na rozprawę sądową przysługuje zwrot utraconego zarobku za ten dzień nieobecności w pracy. Kwestie związane z uprawnieniami świadków, którzy stawiają się na wezwanie sądu i w związku z tym tracą zarobek za czas niewykonywania pracy w sprawach karnych reguluje ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz. U. z 1997 r. Nr 89 poz. 555 z późn. zm.). Zgodnie z art. 618b § 1, świadkowi przysługuje zwrot zarobku lub dochodu utraconego z powodu stawiennictwa na wezwanie sądu lub organu prowadzącego postępowanie przygotowawcze.

§ 2. Wynagrodzenie za utracony zarobek lub dochód za każdy dzień udziału w czynnościach postępowania przyznaje się świadkowi w wysokości jego przeciętnego dziennego zarobku lub dochodu. W przypadku świadka pozostającego w stosunku pracy przeciętny dzienny utracony zarobek oblicza się według zasad obowiązujących przy ustalaniu należnego pracownikowi ekwiwalentu pieniężnego za urlop.

§ 3. Górną granicę należności, o których mowa w § 2, stanowi równowartość 4,6% kwoty bazowej dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe, której wysokość, ustaloną według odrębnych zasad, określa ustawa budżetowa. W przypadku gdy ogłoszenie ustawy budżetowej nastąpi po dniu 1 stycznia roku, którego dotyczy ustawa budżetowa, podstawę obliczenia należności za okres od 1 stycznia do dnia ogłoszenia ustawy budżetowej stanowi kwota bazowa w wysokości obowiązującej w grudniu roku poprzedniego.

Natomiast w sprawach cywilnych mają zastosowanie przepisy ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz. U z 2010 r. Nr 90 poz. 594 z późn. zm.). Zgodnie z art. 86 ust. 1, świadkowi przysługuje zwrot zarobku lub dochodu utraconego z powodu stawiennictwa na wezwanie sądu.

1. Wynagrodzenie za utracony zarobek lub dochód za każdy dzień udziału w czynnościach sądowych przyznaje się świadkowi w wysokości jego przeciętnego dziennego zarobku lub dochodu. W przypadku świadka pozostającego w stosunku pracy przeciętny dzienny utracony zarobek oblicza się według zasad obowiązujących przy ustalaniu należnego pracownikowi ekwiwalentu pieniężnego za urlop.
2. Górną granicę należności, o których mowa w ust. 2, stanowi równowartość 4,6% kwoty bazowej dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe, której wysokość, ustaloną według odrębnych zasad, określa ustawa budżetowa, W przypadku gdy ogłoszenie ustawy budżetowej nastąpi po dniu 1 stycznia roku, którego dotyczy ustawa budżetowa, podstawę obliczenia należności za okres od 1 stycznia do dnia ogłoszenia ustawy budżetowej stanowi kwota bazowa w wysokości obowiązującej w grudniu roku poprzedniego.
   
   

Obecna górna granica utraconego zarobku zarówno w sprawach karnych i cywilnych wynosi 81,26 zł.

Sąd należności z tytułu utraconego zarobku dla świadków wypłaca na podstawie orzeczenia sądu, realizując wypłaty kwalifikuje ww. należności do przychodów z działalności wykonywanej osobiście wymienionych w art. 13 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jako przychody otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na sposób powoływania tych osób, nie wyłączając odszkodowania za utracony zarobek, z wyjątkiem przychodów o których mowa w pkt 7. Niemniej jednak w myśl przepisów art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw z podanymi w ustawie wyjątkami podlegają zwolnieniom przedmiotowym.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy wynagrodzenie za utracony zarobek świadka, w związku ze stawiennictwem na wezwanie sądu jest przychodem, o którym mowa w art. 13 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych? Czy też wynagrodzenie, o którym mowa wyższej należy traktować jako odszkodowanie zwolnione z podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy, zapisy art. 13 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie mogą mieć zastosowania do należności wypłaconym świadkom za utracony zarobek, gdyż ww. artykuł nie dotyczy tej kategorii osób. W świetle art. 13 pkt 5 za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o których mowa art. 10 ust. 1 pkt 2 uważa się: przychody otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na sposób powoływania tych osób, nie wyłączając odszkodowania za utracony zarobek, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 7. Pod pojęciem obowiązków społecznych lub obywatelskich, należy rozumieć czynności i zadania związane z pełnieniem funkcji publicznych i państwowych, między innymi uczestnictwo obywateli w sprawowaniu władzy publicznej: wykonawczej, ustawodawczej lub sądowniczej. Świadek nie wykonuje czynności związanych z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich. Jednym obowiązkiem świadka jest stawienie się do sądu i ewentualnie złożenie zeznań zgodnie z jego wiedzą.

Natomiast w przypadku wynagrodzenia za utracony zarobek świadków mamy do czynienia sytuacją opisaną w art. 21 ust. 1 pkt 3. Wysokość odszkodowania lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

W świetle obowiązującego stanu prawnego Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie uznał, iż stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji stwierdzam, co następuje.

Zasady opodatkowania podatkiem dochodowym dochodów osób fizycznych określają przepisy ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą PIT”.

Zgodnie z art. 13 pkt 5 ustawy PIT za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na sposób powoływania tych osób, nie wyłączając odszkodowania za utracony zarobek, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 7.

Natomiast stosownie do art. 20 ust. 1 ustawy PIT, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12–14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Zgodnie z art. 618b ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, z późn. zm.), świadkowi przysługuje zwrot zarobku lub dochodu utraconego z powodu stawiennictwa na wezwanie sądu lub organu prowadzącego postępowanie przygotowawcze (§ 1). Wynagrodzenie za utracony zarobek lub dochód za każdy dzień udziału w czynnościach postępowania przyznaje się świadkowi w wysokości jego przeciętnego dziennego zarobku lub dochodu. W przypadku świadka pozostającego w stosunku pracy przeciętny dzienny utracony zarobek oblicza się według zasad obowiązujących przy ustalaniu należnego pracownikowi ekwiwalentu pieniężnego za urlop (§ 2). Górną granicę należności, o których mowa w § 2, stanowi równowartość 4,6% kwoty bazowej dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe, której wysokość, ustaloną według odrębnych zasad, określa ustawa budżetowa. W przypadku gdy ogłoszenie ustawy budżetowej nastąpi po dniu 1 stycznia roku, którego dotyczy ustawa budżetowa, podstawę obliczenia należności za okres od 1 stycznia do dnia ogłoszenia ustawy budżetowej stanowi kwota bazowa w wysokości obowiązującej w grudniu roku poprzedniego (§ 3). Utratę zarobku lub dochodu, o których mowa w § 1, oraz ich wysokość świadek powinien należycie wykazać (§ 4).

Analogiczne rozwiązania zawiera art. 86 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 90, poz. 594, z późn. zm.), bowiem świadkowi przysługuje zwrot zarobku lub dochodu utraconego z powodu stawiennictwa na wezwanie sądu lub organu prowadzącego postępowanie przygotowawcze (ust. 1). Wynagrodzenie za utracony zarobek lub dochód za każdy dzień udziału w czynnościach sądowych przyznaje się świadkowi w wysokości jego przeciętnego dziennego zarobku lub dochodu. W przypadku świadka pozostającego w stosunku pracy przeciętny dzienny utracony zarobek oblicza się według zasad obowiązujących przy ustalaniu należnego pracownikowi ekwiwalentu pieniężnego za urlop (ust. 2). Utratę zarobku lub dochodu, o których mowa w ust. 1, oraz ich wysokość świadek powinien należycie wykazać (ust. 4).

Natomiast stosownie do przepisów § 6 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (Dz. U. Nr 60, poz. 281 ze zm.), pracodawca jest obowiązany zwolnić pracownika od pracy na czas niezbędny do stawienia się na wezwanie organu administracji rządowej lub samorządu terytorialnego, sądu, prokuratury, policji albo organu prowadzącego postępowanie w sprawach o wykroczenia.

W razie skorzystania przez pracownika ze zwolnienia od pracy, o którym mowa wyżej, pracodawca wydaje zaświadczenie określające wysokość utraconego wynagrodzenia za czas tego zwolnienia w celu uzyskania przez pracownika od właściwego organu rekompensaty pieniężnej z tego tytułu w wysokości i na warunkach przewidzianych w odrębnych przepisach, chyba że obowiązujące u danego pracodawcy przepisy prawa pracy przewidują zachowanie przez pracownika prawa do wynagrodzenia za czas zwolnienia (§ 16 ust. 2).

Na gruncie przepisów ustawy PIT, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zważywszy, że ani art. 2 ustawy PIT ani inne artykuły tej ustawy nie zawierają wyłączenia/zwolnienia z opodatkowania zwrotu zarobku lub dochodu utraconego z powodu stawiennictwa na wezwanie sądu lub organu prowadzącego postępowanie przygotowawcze, tego rodzaju świadczenie stanowi podlegające opodatkowaniu dochody ze źródła przychodów, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy.

Słusznie zatem Wnioskodawca uznaje, iż tego typu świadczenie nie stanowi przychodu, o którym mowa w art. 13 pkt 5 ustawy PIT, gdyż stawiennictwo świadka w sądzie i ewentualne złożenie zeznań nie może być uznane za pełnienie obowiązków społecznych i obywatelskich.

Jednakże należy wskazać, iż do przychodów tych nie ma zastosowania zwolnienie określone w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy PIT. Zgodnie bowiem z tym przepisem wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem (….).

Skoro ustawodawca, w przepisach ustaw: Kodeks postępowania karnego oraz o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, nie posługuje się pojęciem „odszkodowania” lecz pojęciem „zarobku lub dochodu” nie można uznać, że należność z tytułu utraconego zarobku jest odszkodowaniem, bowiem brak jest podstaw prawnych do innego traktowania przedmiotowego świadczenia niż wskazany w tych przepisach.

Ponadto otrzymanie ww. zwrotu zarobku lub dochodu odpowiada co do zasady, należnościom np. z pracy, jakie podatnik otrzymałby od swojego pracodawcy, gdyby nie został wezwany do stawiennictwa w charakterze świadka. Co istotne ww. należności otrzymane od pracodawcy nie są objęte zwolnieniem z opodatkowania. Przyjąć zatem należy, iż w przypadku stawiennictwa w charakterze świadka następuje jedynie zmiana podmiotu dokonującego wypłaty. Stąd brak jest podstaw do stosowania wobec tego świadczenia zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy PIT.

Za prawidłowe należy zatem uznać stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym należności z tytułu utraconego zarobku lub dochodu nie stanowią przychodu w rozumieniu art. 13 pkt 5 ustawy PIT. Za nieprawidłowe natomiast należy uznać stanowisko Wnioskodawcy, że należności wypłacone na podstawie ww. ustaw zwolnione są z podatku dochodowego.

W świetle powyższego należało z urzędu zmienić interpretację indywidualną wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 03 października 2013 r. Nr IPPB4/415-611/13-2/JK4.

POUCZENIE

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie Ministra Finansów w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnosi się (w dwóch egzemplarzach) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi Ministra Finansów na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli Minister Finansów nie udzieli odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem Ministra Finansów, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Świętokrzyska 12, 00-916 Warszawa.