Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
2461-IBPB-2-1.4515.374.2016.2.ASz
z 16 grudnia 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613, ze zm.) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 20 września 2016 r. (data wpływu do Biura – 27 września 2016 r.), uzupełnionym 21 listopada 2016 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych wystąpienia wspólnika ze spółki oraz wstąpienia innego– jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 września 2016 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych wystąpienia wspólnika ze spółki oraz wstąpienia innego.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych w piśmie z 4 listopada 2016 r. znak: 2461-IBPB-2-1.4515.374.2016.1.ASz wezwano o jego uzupełnienie. Wniosek uzupełniono 21 listopada 2016 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 1 lipca 2000 r. A.J. i D.G. zawiązały spółkę prawa cywilnego po nazwą Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej X.

W dniu 28 kwietnia 2003 r. wspólnicy wyżej wymienionej spółki cywilnej podjęli decyzję o przyjęciu do spółki od 1 maja 2003 r. trzeciego wspólnika Z.J. (matka A.J.).

W dniu 31 maja 2003 r. D.G. wypowiedziała udziały w Spółce.

W dniu 29 stycznia 2009 r. A.J.-Sz. i Z.J., jako wspólnicy spółki cywilnej pod nazwą Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej X, nabyły stanowiący odrębną nieruchomość lokal niemieszkalny z udziałem w nieruchomości wspólnej.

W dniu 1 czerwca 2009 r. przystąpił do spółki W.Sz. (mąż A.J.-Sz. i zięć Z.J.).

W dniu 23 czerwca 2009 r. W.Sz. nabył udziały w wyżej opisanej nieruchomości aktem notarialnym.

Udziały w Spółce poszczególnych wspólników wynosiły: A.J.-Sz. - 60%, Z.J.-15%, W.Sz. -25%, natomiast udziały wspólników w ww. nieruchomości wynosiły proporcjonalnie po 33,33%.

W dniu 31 stycznia 2016 r. Z.J. wypowiedziała udział w spółce; zostało to potwierdzone notarialnie; potwierdza uchwała wyrażająca zgodę na wypowiedzenie udziału w spółce przez Z.J. bez zachowania terminu wypowiedzenia oraz wyrażająca zgodę na przystąpienie do spółki M.J. 1 lutego 2016 r., podpisana przez A.J.-Sz., Z.J. oraz W.Sz.

W dniu 1 lutego 2016 r. do spółki przystąpił M.J. (syn A.J.-Sz. i W.Sz., wnuk Z.J.).

W dniu 18 maja 2016 r. M.J. nabył udziały w wyżej wymienionej nieruchomości aktem notarialnym.

Od 1 lutego 2016 r. udziały w Spółce poszczególnych wspólników wynoszą: A.J.-Sz. - 60%, W.Sz. - 30%, M.J. - 10%, a udziały wspólników w powyższej nieruchomości wynoszą po 1/3.

Na dzień wystąpienia ze spółki Z.J. i na dzień przystąpienia do spółki M.J. majątek Spółki stanowiły ruchomości oraz wyżej wymieniona nieruchomość.

Występując ze spółki Z.J. otrzymała zwrot wkładu pieniężnego wniesionego do spółki i zrzekła się przypadającego na nią majątku spółki.

Z uzupełnienia wniosku wynika, że zrzeczenie się praw do majątku spółki przez Z.J. nastąpiło w formie rozliczenia finansowego między wspólnikami spółki.

Wnioskodawca nabył udziały w spółce odpłatnie, w formie wkładu pieniężnego, w wysokości 100 zł od spółki. Nabywając udziały w spółce Wnioskodawca nabył prawo do majątku spółki istniejącego na dzień jego przystąpienia do spółki, nabycie miało charakter odpłatny. Przystępując do spółki Wnioskodawca wniósł wkład 100 zł, udział w spółce jest proporcjonalny do wniesionego wkładu.

Udział w nieruchomości jest inny niż udział w spółce, ponieważ w świetle obowiązujących przepisów prawa majątek spółki cywilnej to w rzeczywistości wspólne mienie wspólników, które objęte jest specjalnym rodzajem współwłasności – współwłasnością łączną.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy wystąpienie wspólnika i zrzeczenie się praw do majątku Spółki powoduje po stronie Wnioskodawcy zobowiązanie podatkowe w podatku od spadku i darowizn?
2. Czy wstąpienie Wnioskodawcy do spółki powoduje po stronie wstępującego zobowiązanie podatkowe w podatku od spadku i darowizn?
   
   

Wnioskodawca wskazał, że zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn do grupy I podatkowej zalicza się małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Według Wnioskodawcy, zgodnie z art. 4a ww. ustawy osoby należące do pierwszej grupy pokrewieństwa zostały zwolnione z obowiązku opłaty podatku od spadków i darowizn z tytułu nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2016 r., poz. 205, ze zm.), podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenia darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.
   
   

W myśl ust. 2 tegoż przepisu podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

Jak z powyższego wynika, ustawa o podatku od spadków i darowizn ściśle określa granice przedmiotu opodatkowania, tj. nabycie według określonych tytułów, wyczerpująco wymieniając tytuły, na podstawie których nabycie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Powyższy katalog ujęty w art. 1 ww. ustawy ma charakter zamknięty. Zatem opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlega tylko takie nabycie, które zostało w nim wymienione w sposób wyraźny.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że jeden ze wspólników spółki cywilnej wypowiedział udział w spółce. Podjęta została uchwała wyrażająca zgodę na wypowiedzenie udziału w spółce przez wspólnika bez zachowania terminu wypowiedzenia oraz wyrażająca zgodę na przystąpienie do spółki kolejnego wspólnika (Wnioskodawcy).

Występując ze spółki wspólnik otrzymał zwrot wkładu pieniężnego wniesionego do spółki oraz zrzekł się przypadającego na niego majątku spółki. Wnioskodawca nabył udziały odpłatnie. Zrzeczenie się praw do majątku spółki przez występującego wspólnika nastąpiło w formie rozliczenia finansowego między wspólnikami spółki.

Wątpliwości Wnioskodawcy budzi kwestia powstania obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn w związku z wystąpieniem wspólnika ze spółki i zrzeczeniem się przez niego praw do majątku spółki a także kwestia jego wstąpienia do spółki.

Jako, że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia „darowizna” należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.

Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2016 r., poz. 380, ze zm.) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

Darowizna jest więc czynnością, której celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego), a zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne.

Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie woli złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia woli przez obdarowanego o przyjęciu darowizny. Przedmiotem darowizny mogą być zarówno rzeczy, jak również prawa majątkowe. Pod pojęciem praw majątkowych, o których mowa w ustawie o podatku od spadków i darowizn ustawodawca rozumie m.in. prawa majątkowe wynikające ze stosunków zobowiązaniowych.

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje – przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej kwotę wolną w wysokości 9.637 zł, jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

Stosownie do art. 14 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca.

W myśl art. 14 ust. 2 powołanej ustawy, zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Stosownie do art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy, do I grupy podatkowej zalicza się: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Stosownie do przepisu art. 4a ust. 1 ustawy o podatku do spadków i darowizn, zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
2. w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 – udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
   
   

Zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych dokonać należy na formularzu SD-Z2 zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (Dz.U., poz. 2060).

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1-2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej (art. 4a ust. 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn).

Z opisu stanu faktycznego przedstawionego we wniosku nie wynika jednak, aby w analizowanym przypadku została zawarta umowa darowizny. Z wniosku nie wynika także, aby nabycie przez Wnioskodawcę udziałów odbyło się na podstawie któregokolwiek tytułu wymienionego w przywołanym art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nie wynika także z niego, aby fakt zrzeczenia się praw do majątku spółki przez występującego wspólnika spowodował po stronie Wnioskodawcy nabycie rzeczy lub praw majątkowych na podstawie któregokolwiek tytułu wskazanego w przywołanych przepisach.

W odpowiedzi na wezwanie Organu czy zrzeczenie się przez jednego ze wspólników praw do majątku spółki przyjęło formę darowizny, Wnioskodawca poinformował, że ww. czynność nastąpiła w formie rozliczenia finansowego między wspólnikami spółki.

Skoro więc istotnie – jak wskazał Wnioskodawca – zrzeczenie się przez wspólnika praw do majątku spółki nie przyjęło formy darowizny, to wskazana czynność nie będzie podlegała ustawie o podatku od spadków i darowizn, bowiem z opisu stanu faktycznego nie wynika, że przedmiotowa czynność przyjmie którykolwiek tytuł z wymienionych w ustawie o podatku od spadków i darowizn. Podatkowi od spadków i darowizn podlegają bowiem jedynie czynności enumeratywnie wymienione w art. 1 ust. 1 tej ustawy; wśród nich ustawodawca nie wymienił przedmiotowej czynności.

Natomiast odnosząc się do skutków podatkowych wstąpienia Wnioskodawcy do spółki, należy zauważyć, że – jak wskazano powyżej − opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlega tylko takie nabycie, które zostało w nim wymienione w sposób wyraźny. Natomiast z wniosku i jego uzupełnienia wynika, że Wnioskodawca nabył udziały w spółce odpłatnie, w formie wkładu pieniężnego. Skoro zatem nabycie wkładów również nie przyjęło formy darowizny (czy też innej – wymienionej w ustawie o podatku od spadków i darowizn) to czynność nabycia ww. wkładów nie podlega ustawie o podatku od spadków i darowizn.

Reasumując, wystąpienie wspólnika ze spółki cywilnej i zrzeczenie się praw ww. wspólnika do majątku spółki a także wstąpienie Wnioskodawcy do spółki nie powoduje po stronie Wnioskodawcy nabycia rzeczy i praw podlegającego podatkowi od spadku i darowizn.

W związku z powyższym w przedmiotowym opisie stanu faktycznego nie będzie miało również zastosowania zwolnienie określone w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2016 r., poz. 718, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Administracji Skarbowej w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.