Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPP1/4512-894/15-6/MP
z 23 listopada 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 18 sierpnia 2015 r. (data wpływu 24 sierpnia 2015 r.), uzupełnionym w dniu 21 września 2015 r. (data wpływu 24 września 2015 r.) na wezwanie Organu z dnia 11 września 2015 r. 0raz w dniu 26 października 2016 r. (data wpływu 28 października 2016 r.) na wezwanie Organu z dnia 13 października 2016 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do korzystania ze zwolnienia od podatku czynności agencyjnych wykonywanych na rzecz Ubezpieczyciela - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 sierpnia 2015 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do korzystania ze zwolnienia od podatku czynności agencyjnych wykonywanych na rzecz Ubezpieczyciela.

Wniosek uzupełniono w dni 21 września 2015 r. (data wpływu 24 września 2015 r.) w odpowiedzi na wezwanie Organu z dnia 11 września 2015 r. (doręczone w dniu 15 września 2015 r.) oraz w dniu 26 października (data wpływu 28 października 2016 r.) w odpowiedzi na wezwanie Organu z dnia 13 października 2016 r. (doręczone w dniu 19 października 2016 r.).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny :

Firma X S.A. (dalej: Wnioskodawca) prowadzi działalność gospodarczą (jest czynnym podatnikiem podatku VAT), polegającą m.in. na agencyjnej sprzedaży biletów, w tym biletów lotniczych. Z racji na skalę prowadzonej działalności gospodarczej oraz biorąc pod uwagę istniejącą konkurencję, Wnioskodawca podejmuje szereg dodatkowych działań związanych pośrednio z prowadzoną działalnością gospodarczą ukierunkowanych na zwiększanie przychodów. Między innymi Wnioskodawca działając jako agent Spółki prowadzącej działalność gospodarczą w zakresie ubezpieczeń osobowych innych niż ubezpieczenia na życie - (dalej: Ubezpieczyciel) oferuje w imieniu Ubezpieczyciela ubezpieczenia podróżne swoim klientom, tj. nabywcom biletów lotniczych. Ubezpieczenia turystyczne oferowane są przez Wnioskodawcę w dwóch wariantach, tj.:

1. ubezpieczenie podróżne, które obejmuje nie tylko pomoc w wypadku choroby, ale także zwrot kosztów w przypadku kradzieży, opóźnienia lotu, zniszczenia bagażu oraz
2. polisa zabezpieczająca wyłącznie od rezygnacji z biletu lotniczego.
   
   

Oferta dotycząca możliwości wykupienia ubezpieczenia, w tym ogólne warunki świadczenia usług ubezpieczeniowych, wszelkie dodatkowe informacje dotyczące ubezpieczenia, zamieszczone są na portalu internetowym należącym do Wnioskodawcy w ramach którego Wnioskodawca sprzedaje bilety lotnicze. Powyższe informacje zamieszczane są również w imieniu Wnioskodawcy na innych portalach internetowych prowadzonych przez partnerów handlowych Wnioskodawcy. Klient Wnioskodawcy może nabyć stosowne ubezpieczenie podróżne w trakcie nabywania biletów lotniczych przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej (dokonując zakupu w ramach portalu internetowego) jak również składając dyspozycję telefoniczną poprzez centrum telefoniczne prowadzone przez Wnioskodawcę.

Zgodnie z zawartą przez Wnioskodawcę Umową z Ubezpieczycielem, Ubezpieczyciel upoważnia Wnioskodawcę do wykonywania w imieniu i na rzecz Ubezpieczyciela czynności agencyjnych w zakresie umów ubezpieczenia, które regulowane są ustalonymi przez Ubezpieczyciela ogólnymi warunkami ubezpieczenia, zgodnie z postanowieniami Umowy.

Czynności agencyjne obejmują:

• pozyskiwanie klientów, przy czym Wnioskodawca nie ma prawa do zawierania umów w imieniu i na rzecz Ubezpieczyciela,
• wykonywanie czynności przygotowawczych, zmierzających do zawarcia umów ubezpieczenia.
  
  

Zgodnie z przedmiotową Umową do obowiązków Wnioskodawcy działającego jako agenta należy w szczególności:

• informowanie ubezpieczających oraz potencjalnych ubezpieczających o rodzajach umów ubezpieczenia oferowanych przez Ubezpieczającego, przy których zawieraniu lub wykonywaniu Wnioskodawca może zgodnie z Umową wykonywać czynności pośrednictwa ubezpieczeniowego,
• informowanie ubezpieczających oraz potencjalnych ubezpieczających o ogólnych warunkach ubezpieczenia regulujących te umowy, wynikających z nich prawach i obowiązkach stron, a także o postępowaniu w przypadku zaistnienia zdarzenia objętego ochroną ubezpieczeniową,
• doręczenie, bez wezwania, ubezpieczającym tekstu ogólnych warunków ubezpieczenia przed zawarciem umowy ubezpieczenia,
• doręczanie polisy oraz innych dokumentów dołączonych do polisy zgodnie z zasadami obowiązującymi u Ubezpieczyciela,
• wykonywanie innych doraźnych czynności określonych przez Ubezpieczyciela i zaakceptowanych przez Wnioskodawcę, jeśli są one niezbędne do bieżącej obsługi umów ubezpieczenia.
  
  

Wnioskodawca chciałby wskazać, że posiada zezwolenie organu nadzoru na wykonywanie czynności Agenta Ubezpieczeniowego od dnia 1 stycznia 2004 roku, potwierdzone stosownym wpisem do rejestru agentów ubezpieczeniowych.

Za świadczone usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego, Wnioskodawca otrzymuje od Ubezpieczyciela wynagrodzenie (prowizję), ustalaną i wypłacaną na zasadach określonych w umowie. Podstawą obliczenia prowizji są składki ubezpieczeniowe wymagalne, zainkasowane i zarejestrowane w systemie komputerowym Ubezpieczyciela, z tytułu umów ubezpieczenia, przy których zawieraniu lub wykonywaniu Wnioskodawca wykonuje czynności pośrednictwa ubezpieczeniowego.

W uzupełnieniu wniosku z dnia 21 września 2015 r. Wnioskodawca podkreślił, że głównym przedmiotem jego działalności nie jest - pośrednictwo ubezpieczeniowe, a agencyjna sprzedaż biletów w tym biletów lotniczych. Sprzedaż biletów odbywa się najczęściej drogą elektroniczną za pośrednictwem sieci Internet albo telefonicznie. W związku z tym, Spółka przy okazji sprzedaży biletów lotniczych wykonuje dodatkowe usługi polegające na sprzedaży usług ubezpieczeniowych związane ze sprzedażą biletów.

Opisane we wniosku „inne doraźne czynności określone przez Ubezpieczyciela i zaakceptowane przez Wnioskodawcę niezbędne do bieżącej obsługi umów ubezpieczenia” stanowią otwarty katalog dla czynności, które mogą pojawić się w trakcie świadczenia usług agencyjnych dla Ubezpieczyciela, a których nie przewidziano wprost w umowie takie jak: dokonywanie zmian w polisie wynikające z uzyskania błędnych danych np. daty urodzenia, zmiany nazwiska ze względu na niezgodność z paszportem/dowodem osobistym.

W odniesieniu do postawionych w wezwaniu pytań, Spółka informuje, że:

1. W ramach zawartej umowy agencyjnej z Ubezpieczycielem, do zadań Spółki nie należy fizyczne poszukiwanie klientów. Z uwagi na specyfikę działalności Spółki - klienci pozyskiwani są drogą internetową bądź telefonicznie, przy czym po stronie Spółki jako agenta istnieje obowiązek informowania ubezpieczających bądź potencjalnych ubezpieczających o rodzajach umów ubezpieczenia, wynikających z nich prawach i obowiązkach a także o postępowaniu w przypadku zaistnienia zdarzenia objętego ochroną ubezpieczeniową oferowaną przez Ubezpieczyciela. Powyższe informacje mają na celu zachęcenie klientów do skorzystania z opcji ubezpieczenia.
   
2. Na potrzeby wykonywania usług agencyjnych dla Ubezpieczyciela, Spółka gromadzi i przetwarza dane klientów w zakresie wynikającym z przekazanych przez Ubezpieczyciela materiałów i formularzy oraz wyłącznie w celach związanych z działalnością Ubezpieczyciela.
   Analizowanie zdolności finansowej klientów nie należy do obowiązków Spółki ani nie stanowi jej przedmiotu zainteresowania, ponieważ informacje te nie przesądzają o tym czy dany klient przy zakupie biletu wykupi dodatkowo ubezpieczenie czy też nie.
   
3. Spółka nie przeprowadza spotkań z potencjalnymi klientami w zakresie negocjacji warunków umowy ubezpieczeniowej. W praktyce, Spółka drogą internetową czy też telefonicznie, informuje klientów o możliwości wykupu ubezpieczenia na warunkach oferowanych przez Ubezpieczyciela, do których przedstawienia zobowiązana jest Spółka. Należy jednak podkreślić, że gdyby nie przedstawianie oferty Ubezpieczyciela przez Spółkę, potencjalni klienci zapewne nie korzystaliby z opcji ubezpieczeniowej i w efekcie nie dochodziłoby do zawarcia umów ubezpieczeniowych.
   Działanie Spółki jest zatem kluczowe dla zawarcia umowy.
   
4. Spółka jako agent uczestniczy w formalnościach potrzebnych do zawarcia umowy ubezpieczenia w zakresie uzupełniania danych niezbędnych do wystawienia polis ubezpieczeniowych. Ponadto Spółka odbiera i przekazuje drogą elektroniczną do Ubezpieczyciela wnioski o zawarcie umowy ubezpieczenia. Dodatkowo Spółka doręcza ubezpieczającym ogólne warunki ubezpieczenia oraz polisy i inne dokumenty dołączone do polisy.
   
5. Specyfika działalności Spółki, umożliwia kojarzenie stron umowy ubezpieczenia. Niemniej, ponieważ to klient podejmuje decyzję o wykupieniu polisy, na Spółce ciąży obowiązek takiego przedstawienia informacji o oferowanym ubezpieczeniu, aby doprowadzić do zawarcia umowy ubezpieczenia. Wiąże się to ściśle z przychodami Spółki ze świadczenia usług na rzecz Ubezpieczyciela. Wynagrodzenie Spółki stanowi bowiem prowizja, która uzależniona jest od ilości zawartych umów ubezpieczenia. W związku z powyższym, w przypadku, gdy klient nie zdecyduje się od razu na wykupienie polisy (przy zakupie biletu), a pojawią się okoliczności umożliwiające ponowny kontakt z klientem (np. zmiana w zakupionym bilecie, uzupełnienie bagażu, odprawa online), wówczas Spółka ponownie kieruje informację o możliwości ubezpieczenia. Dodatkowo, oferta ubezpieczenia zawarta jest również w mailu, który jest wysyłany do klienta przed samym rozpoczęciem podróży.
   
   

W odpowiedzi na wezwanie Organu z dnia 13 października 2016 r. (doręczone 19 października 2016 r.), Wnioskodawca doprecyzował opisany wyżej stan faktyczny wskazując, że Spółka otrzymuje od Ubezpieczyciela wynagrodzenie prowizyjne, którego podstawą są składki ubezpieczeniowe wymagalne, zainkasowane i zarejestrowane w systemie komputerowym Ubezpieczyciela. Spółka otrzymuje wynagrodzenie bez udziału osób trzecich. Spółka jest jedynym pośrednikiem działającym pomiędzy Ubezpieczycielem a klientem.

Podstawą obliczenia prowizji są wymagalne, zainkasowane i zarejestrowane składki ubezpieczeniowe. Powyższe składki są efektem czynności dokonywanych przez Spółkę w ramach zawartej umowy łączącej Spółkę z Ubezpieczycielem.

Podejmowane przez Spółkę czynności tj.:

• informowanie ubezpieczających oraz potencjalnych ubezpieczających o rodzajach umów ubezpieczenia oferowanych przez Ubezpieczającego, przy których zawieraniu lub wykonywaniu Spółka może wykonywać czynności pośrednictwa ubezpieczeniowego,
  

• informowanie ubezpieczających oraz potencjalnych ubezpieczających o ogólnych warunkach ubezpieczenia regulujących te umowy, wynikających z nich prawach i obowiązkach stron, a także o postępowaniu w przypadku zdarzenia objętego ochroną ubezpieczeniową,
  

• doręczenie bez wezwania ubezpieczającym tekstu ogólnych warunków ubezpieczenia przed zawarciem umowy ubezpieczenia,
  

• doręczenie polisy oraz innych dokumentów dołączonych do polisy zgodnie z zasadami obowiązującymi u Ubezpieczyciela
  

• wykonywanie innych doraźnych czynności określonych przez Ubezpieczyciela i zaakceptowanych przez Spółkę, jeśli są one niezbędne do bieżącej obsługi umów ubezpieczenia,
  

• przetwarzanie danych klientów w zakresie wynikającym z przekazanych przez Ubezpieczyciela materiałów,
  

• uczestnictwo w formalnościach potrzebnych do zawarcia umowy - uzupełnianie danych niezbędnych do wystawienia polis ubezpieczeniowych,
  

• odbieranie i przekazywanie wniosków o zawarcie umowy ubezpieczenia,
  

• doręczanie ubezpieczającym ogólnych warunków ubezpieczenia, polisy i wraz z załącznikami,
  

• w razie niewykupienia polisy od razu, Spółka ponownie kieruje informację o możliwości ubezpieczenia.
  

- stanowią odrębną całość i są niezbędne dla zawarcia umowy ubezpieczenia pomiędzy Ubezpieczycielem a klientem.

Usługa nie jest związana z usługą główną (sprzedaż biletów), oraz jest jednocześnie niezbędna i konieczna do zawarcia umowy ubezpieczeniowej, gdyż dzięki zaangażowaniu Spółki dochodzi do zawarcia umowy.

Spółka sprzedaje bilety lotnicze drogą elektroniczną. Spółka dokonuje „skojarzenia” klientów z Ubezpieczycielem tą samą drogą - internetową bądź telefonicznie poprzez przekazywanie klientom informacji w zakresie możliwości skorzystania z ubezpieczenia oferowanego przez konkretnego Ubezpieczyciela.

Spółka nie ma zatem innej możliwości komunikowania się ze swoimi klientami niż droga internetowa czy telefoniczna. Taką też drogą, Spółka świadczy usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego działając jako wyspecjalizowany agent.

Internetowa sprzedaż biletów umożliwia zwrócenie się do własnych klientów z ofertą zakupu ubezpieczenia turystycznego. Specyficzny charakter działalności Spółki przekłada się na możliwość oferowania ubezpieczeń ściśle określonej grupie osób.

Specyfika działalności Spółki, umożliwia kojarzenie stron umowy ubezpieczenia. Niemniej, ponieważ to klient podejmuje decyzję o wykupieniu polisy, na Spółce ciąży obowiązek takiego przedstawienia informacji o oferowanym ubezpieczeniu, aby doprowadzić do zawarcia umowy ubezpieczenia. Wiąże się to ściśle z przychodami Spółki ze świadczenia usług na rzecz Ubezpieczyciela. Wynagrodzenie Spółki stanowi bowiem prowizja, która uzależniona jest od ilości zawartych umów ubezpieczenia. W związku z powyższym, w przypadku, gdy klient nie zdecyduje się od razu na wykupienie polisy (przy zakupie biletu), a pojawią się okoliczności umożliwiające ponowny kontakt z klientem (np. zmiana w zakupionym bilecie, uzupełnienie bagażu, odprawa online), wówczas Spółka ponownie kieruje informację o możliwości ubezpieczenia.

Dodatkowo, Spółka często ponownie podejmuje próbę zainteresowania klienta ofertą ubezpieczenia przedstawiając ją w mailu, który jest wysyłany do klienta przed samym rozpoczęciem podróży.

Po stronie Spółki jako agenta istnieje obowiązek informowania ubezpieczających bądź potencjalnych ubezpieczających (korzystających z usług Spółki) o rodzajach umów ubezpieczenia, wynikających z nich prawach i obowiązkach a także o postępowaniu w przypadku zaistnienia zdarzenia objętego ochroną ubezpieczeniową oferowaną przez Ubezpieczyciela. Powyższe szczegółowe informacje udzielane drogą telefoniczną lub internetową, mają na celu zachęcenie klientów do skorzystania z opcji ubezpieczenia oferowanej przez Ubezpieczyciela. Gdyby nie przedstawianie oferty Ubezpieczyciela przez Spółkę, potencjalni klienci zapewne nie korzystaliby z opcji ubezpieczeniowej i w efekcie nie dochodziłoby do zawarcia umów ubezpieczeniowych. Działanie Spółki jest zatem kluczowe dla zawarcia umowy ubezpieczeniowej.

Spółka jako agent uczestniczy w formalnościach potrzebnych do zawarcia umowy ubezpieczenia w zakresie uzupełniania danych niezbędnych do wystawienia polis ubezpieczeniowych. Ponadto Spółka odbiera i przekazuje drogą elektroniczną do Ubezpieczyciela wnioski o zawarcie umowy ubezpieczenia. Dodatkowo Spółka doręcza ubezpieczającym ogólne warunki ubezpieczenia oraz polisy i inne dokumenty dołączone do polisy.

Mając na względzie specyficzny charakter działalności Spółki, opisany szczegółowo we wniosku o Interpretację, Spółka robi wszystko co jest niezbędne, aby doszło do zawarcia umowy ubezpieczeniowej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie :

Czy świadczone czynności pośrednictwa ubezpieczeniowego przez Wnioskodawcę działającego jako agent, na podstawie Umowy, korzystają ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT) ?

Zdaniem Wnioskodawcy :

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu tym podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Zgodnie zaś z brzmieniem art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, świadczeniem usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Z regulacji art. 41 ust. 1 ustawy o VAT wynika, że stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2 - 12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Zgodnie natomiast z obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r. art. 146a pkt 1 Ustawy o VAT, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110 wynosi 23%.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.

Zdaniem Wnioskodawcy, biorąc pod uwagę treść stanu faktycznego opisanego w niniejszym wniosku i zakres usług świadczonych przez Wnioskodawcę na rzecz Ubezpieczyciela, usługi wykonywane przez Wnioskodawcę na podstawie Umowy będą korzystać ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT, jako usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych. Wynika to z faktu, iż głównym celem świadczonych przez Wnioskodawcę usług będzie doprowadzenie do zawarcia umów ubezpieczenia turystycznego pomiędzy Ubezpieczycielem a podmiotem trzecim, tj. klientem Wnioskodawcy nabywającym bilety lotnicze od Wnioskodawcy. W konsekwencji, otrzymane przez Wnioskodawcę wynagrodzenie z tytułu świadczonych na podstawie Umowy czynności pośredniczenia w zawieraniu umów ubezpieczenia, będzie objęte zwolnieniem z podatku VAT, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT.

Według Wnioskodawcy w przedstawionym stanie faktycznym, kluczowe jest prawidłowe zdefiniowanie usług pośrednictwa. Wnioskodawca chciałby podkreślić, że ani ustawa o VAT, ani Dyrektywa 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (dalej: Dyrektywa o VAT) nie definiują pojęcia usługi pośrednictwa.

Dlatego, zdaniem Wnioskodawcy prawidłowym działaniem jest interpretacja pojęcia pośrednictwa na gruncie wykładni językowej. Dodatkowo, zdaniem Wnioskodawcy, można posiłkować się definicjami zawartymi w innych przepisach prawa oraz orzecznictwem sądowym, przy czym Wnioskodawca chciałby podkreślić, iż nie należy ograniczać się tylko do wykładni polskich sądów, ale należy wziąć pod uwagę wykładnię tego pojęcia w kontekście orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE).

Zgodnie z definicją zawartą w internetowym wydaniu Słownika Języka Polskiego Wydawnictwa Naukowego PWN (http://sjp.pwn. pi) „pośrednictwo” to:

1. Działalność osoby trzeciej mająca na celu porozumienie się między stronami lub załatwienie jakichś spraw dotyczących obu stron,
2. kojarzenie kontrahentów w transakcjach handlowych oraz umożliwianie kontaktu uczestnikom rynku pracy.
   
   

Według Wielkiego Słownika Poprawnej Polszczyzny, pod red. A. Markowskiego, „pośredniczyć” oznacza:

1. Uczestniczyć w załatwianiu formalności potrzebnych do zawarcia umów przez zainteresowane strony,
2. Uczestniczyć w załatwianiu spraw jakichś osób, które nie kontaktują się ze sobą bezpośrednio lub godzić strony, które pozostają w konflikcie.
   
   

Podsumowując, zdaniem Wnioskodawcy pośrednictwo obejmuje wszelkie czynności dokonywane w imieniu oraz na rzecz innego podmiotu gospodarczego, w wyniku których dochodzi do zawarcia transakcji między tym przedsiębiorcą a podmiotem trzecim.

W wyroku z dnia 26 stycznia 2007 r. o sygn. akt III SA/Wa 3996/08 wydanym przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zostało wskazane że: „przez usługi pośrednictwa (...) należy rozumieć zespół czynności, które mogą być zarówno czynnościami natury faktycznej, jak i prawnej, jeżeli w ich wyniku dojdzie do nawiązania stosunku prawnego (umownego) pomiędzy dostawcą towarów a ich odbiorcą (...) działania w imieniu osób trzecich (w tym przypadku dostawcy towarów) należy odnieść do wszelkich czynności faktycznych i prawnych składających się na usługę pośrednictwa, przy czym jest on spełniony nie tylko w przypadku posiadania pełnomocnictwa do zawierania umów, lecz również w przypadku istnienia umocowania ze strony dostawcy towarów do podejmowania w jego imieniu i na jego rzecz czynności pośrednictwa”.

Zakres pojęcia pośrednictwo w usługach ubezpieczeniowych można znaleźć również w interpretacjach podatkowych Ministra Finansów. Przykładowo zgodnie z interpretacją indywidualną wydaną w imieniu Ministra Finansów przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 25 sierpnia 2014 roku o sygn. ILPP1/443-432/14-4/MK: „Działalność pośrednictwa ubezpieczeniowego dotyczy działalności wykonywanej przez pośrednika, który nie zajmuje miejsca jakiejkolwiek ze stron umowy, dotyczącej produktu ubezpieczeniowego. Powinna to być usługa wykonana na rzecz strony umowy , oraz opłacona przez nią jako odrębna działalność pośrednictwa. Pośrednictwo ma na celu dokonanie wszelkich niezbędnych czynności faktycznych lub czynności prawnych związanych z zawieraniem lub wykonywaniem umów ubezpieczenia. Mając na względzie powyższe stwierdzić należy, że świadczone przez Wnioskodawcę usługi na rzecz agencji lub brokera, korzystać będą ze zwolnienia od podatku od towarów i usług. Powyższe uprawnienie wynika z faktu, że w świetle orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej C-453/05 czynności podejmowane przez Wnioskodawcę spełniają przesłanki do uznania ich za pośrednictwo ubezpieczeniowe.

Zainteresowany wskazuje bowiem stronom danej umowy okazję do jej zawarcia a celem tego działania jest wykonanie wszystkiego co niezbędne by strony zawarły umowę. Zainteresowany nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy, gdyż przedstawia umowę w zakresie określonych wariantów. Ponadto, podejmowane przez Wnioskodawcę czynności (prezentacja warunków) nie stanowią jedynie ogólnych informacji o możliwości zawarcia umowy. Skutkiem powyższego - w świetle powołanego orzeczenia TSUE - świadczone usługi to pośrednictwo ubezpieczeniowe, które na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.”

Pojęcie pośrednictwa było również przedmiotem rozważań Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Orzecznictwo TSUE wskazuje, że do istoty pośrednictwa ubezpieczeniowego należy przede wszystkim wyszukiwanie klientów ubezpieczeniowych i kontaktowanie ich z ubezpieczycielem. Zatem działalność pośrednika ubezpieczeniowego polega na czynnym poszukiwaniu i nawiązywaniu kontaktów między klientami a ubezpieczycielem oraz na rozpowszechnianiu produktów ubezpieczeniowych.

W wyroku z 21 czerwca 2007 r. (C-453/05 Volker Ludwig przeciwko Finanzamt Luckenwalde) TSUE orzekł: „działalność pośrednictwa stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, kontaktowanie się z drugą stroną i negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków świadczeń wzajemnych, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści danej umowy”.

W wyroku C-235/00 z dnia 13 grudnia 2001 r. w sprawie CBS Financial Services wskazano, że działalność pośrednictwa „dotyczy działalności wykonywanej przez pośrednika, który nie zajmuje miejsca jakiejkolwiek strony umowy dotyczącej produktu finansowego (...). Powinna to być usługa wykonana na rzecz strony umowy oraz opłacona przez nią jako odrębna działalność pośrednictwa. (...) Pośrednictwo to ma zatem na celu dokonanie wszelkich niezbędnych czynności, które umożliwiłyby zawarcie przez obie strony umowy, przy czym pośrednik nie realizuje w stosunku do treści umowy żadnego własnego interesu”.

W związku z powyższym, na podstawie powołanych wyroków, należy uznać, że zwolnienie z opodatkowania podatkiem VAT ma zastosowanie także wtedy, gdy zadaniem pośrednika jest poszukiwanie klienta na usługę ubezpieczeniową przekazanie mu ewentualnych informacji o usłudze i wskazanie okazji do zawarcia umowy o produkt bankowy lub ubezpieczeniowy.

Warunkiem jest jednak to, że działalność pośrednika nie ogranicza się do zobowiązania do wykonania części czynności faktycznych związanych z umową (czynności administracyjnych). Pośrednik nie musi zatem koniecznie uczestniczyć w innych czynnościach związanych z zawarciem umowy, w szczególności nie musi negocjować w imieniu stron warunków umowy ani uczestniczyć w jej zawieraniu, reprezentując jedną ze stron.

Wnioskodawca wykonuje różnego rodzaju czynności faktyczne zmierzające do zawarcia umowy między Ubezpieczycielem, a klientem Wnioskodawcy, który ma się stać również klientem Ubezpieczyciela. Przede wszystkim działanie polega na kojarzeniu stron transakcji, tj. Ubezpieczyciela jako instytucji ubezpieczeniowej zainteresowanej sprzedażą oferowanych przez nią polis z Klientem, czyli podmiotem zainteresowanym ze skorzystania ze stosownego ubezpieczenia turystycznego.

Działanie Wnioskodawcy nie ogranicza się jedynie do czynności technicznych związanych z zawieraniem polisy, czyli m.in. do doręczania polisy oraz innych dokumentów dołączonych do polisy zgodnie z zasadami obowiązującymi u Ubezpieczyciela. Wnioskodawca czynnie działa na rzecz Ubezpieczyciela, zamieszczając m.in. informacje dotyczące możliwości nabycia stosownego ubezpieczenia turystycznego na swoim portalu internetowym, na którym sprzedawane są bilety lotnicze przez Wnioskodawcę. Tym samym Wnioskodawca daje możliwość swoim Klientom do zapoznania się z ofertą Ubezpieczyciela.

Zdaniem Wnioskodawcy biorąc pod uwagę wskazane powyżej definicje i wykładnię pojęcia usług pośrednictwa w zakresie usług ubezpieczeniowych, należy uznać że usługi świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz Ubezpieczyciela, których głównym celem jest nawiązanie kontaktu między Ubezpieczycielem, a klientem Wnioskodawcy i doprowadzenie do zawarcia umowy ubezpieczeniowej, poprzez zaprezentowanie oferty Ubezpieczyciela w zakresie ubezpieczeń turystycznych oraz umożliwienie nabycia ubezpieczenia w trakcie kupowania np. biletów lotniczych, powinny zostać zakwalifikowane, jako usługa pośrednictwa ubezpieczeniowego.

Podsumowując, usługi świadczone na podstawie Umowy przez Wnioskodawcę spełniają wszystkie przesłanki kwalifikujące je jako usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego, o których mowa w przepisie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT i tym samym podlegają zwolnieniu z opodatkowania podatkiem VAT. W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

W wydanej interpretacji indywidualnej z dnia 30 września 2015 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie uznał stanowisko Wnioskodawcy za nieprawidłowe.

Zdaniem Organu świadczone przez Wnioskodawcę usługi nie wypełniają istotnych elementów dla usługi pośrednictwa. Brak jest bowiem elementów przemawiających za uznaniem tego typu usług za „odrębną działalność pośrednictwa, której celem zasadniczym jest czynienie wszystkiego co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę". W konsekwencji, usługi te nie korzystają ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT. Usługi te podlegają opodatkowaniu VAT według stawki 23%.

WSA uwzględniając skargę X S.A uchylił interpretację indywidualną nr IPPP1/4512-894/15-4/MP z dnia 30 września 2015 r.

Zdaniem Sądu, Minister Finansów wydając zaskarżoną interpretację naruszył przepisy postępowania, tj. 120 i art. 121 § 1 w zw. z art. 14h i art. 14c § 1 i 2 Op, gdyż pochopnie przyjął, że w świetle przedstawionego stanu faktycznego skarżąca nie wykonuje czynności faktycznych zmierzających przykładowo do skojarzenia stron transakcji w celu zawarcia umowy między Ubezpieczycielem a potencjalnymi nabywcami produktów ubezpieczeniowych. Pominął przy tym specyfikę czynności dokonywanych przez Spółkę w ramach wykonywania postanowień umowy zawartej z Ubezpieczycielem oraz sposób obliczania przysługujących jej z tego tytułu należności związanych z zawieraniem usług ubezpieczeniowych. Spółka co prawda nie załączyła odpisu umowy łączącej ją z Ubezpieczycielem do wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, ale szczegółowo wyjaśniła, że umowy ubezpieczenia zawierane są dzięki jej pośrednictwu (kojarzeniu stron umowy ubezpieczenia turystycznego). Ze stanu faktycznego przedstawionego przez Spółkę wynika przy tym, że przysługuje jej prowizja tylko wówczas, gdy umowa ubezpieczenia turystycznego zostanie zawarta. To zaś może potwierdzać jej stanowisko, że wykonuje czynności faktyczne w celu skojarzenia stron umowy ubezpieczenia turystycznego.

Minister Finansów nie odniósł się nadto do definicji pojęcia „pośrednictwa” przy zawieraniu umów ubezpieczeniowych, o którym mowa w art. 2 ustawy z 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym (Dz. U. Nr 124, poz. 1154 ze zm.). Nie dokonał także wykładni innych przepisów, poza art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT, pomimo tego, że przywołał ich treść w uzasadnieniu swojego stanowiska (przykładowo art. 43 ust. 13-15 ustawy o VAT). Tym samym Minister Finansów zanegował w istocie stan faktyczny przedstawiony przez Spółkę we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej oraz uzupełniony w odpowiedzi na wezwanie. Nie wykazał jednak racjonalnych podstaw uzasadniających trafność swojego stanowiska w realiach rozpoznawanej sprawy.

W świetle powyższych rozważań za przedwczesne, a przez to za chybione, należy uznać stanowisko wyrażone przez Ministra Finansów w zaskarżonej interpretacji, jakoby przedmiotowe usługi świadczone przez skarżącą nie spełniały istotnych elementów dla usługi pośrednictwa. Jeżeli bowiem skarżąca otrzymuje prowizję tylko od wartości umów ubezpieczenia turystycznego zawartych pomiędzy klientem (turystą) i Ubezpieczycielem bez udziału osób trzecich poza skarżącą, to należałoby uznać, że wyłącznie dzięki działaniom skarżącej umowa ubezpieczenia została zawarta. W takich przypadkach, jeżeli skarżąca prowadzi stosowne rejestry (księgi) w sposób umożliwiający wyodrębnienie jej należności z tytułu otrzymywanej prowizji związanej ze świadczeniem usług pośrednictwa ubezpieczeniowego, to może oznaczać, że zastosowanie w sprawie znajdować będzie art. 135 ust. 1 lit. a) dyrektywy 112 rozumiany w sposób, o którym mowa w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (zob. pkt 35 - 45 wyroku TSUE z 17 marca 2016 r. w sprawie Aspiro, C - 40/15). Jeżeli bowiem efektem czynności podejmowanych przez Spółkę w ramach realizacji umowy zawartej z Ubezpieczycielem jest wyszukanie klientów i kontaktowanie ich z ubezpieczycielem, dzięki czemu zawierane są usługi ubezpieczenia turystycznego wskazywane przez Spółkę, z tytułu których otrzymuje ona stosowną prowizję, to może oznaczać, że przedmiotowe czynności dotyczą kojarzenia klientów z Ubezpieczycielem.

Zdaniem Sądu, pomimo tego, że wyrok TSUE w sprawie Aspiro (C - 40/15) został wydany na tle innego stanu faktycznego od tego, który został przedstawiony przez Spółkę, to jednak zawiera on na tyle uniwersalne rozważania i postawione na ich tle tezy, że niektóre z nich mają także zastosowanie w niniejszej sprawie (zob. pkt 20, 22, 31 i 39 i przywołane orzecznictwo).

Zarzuty skargi Sąd uznał za zasadne w części dotyczącej wydania zaskarżonej interpretacji indywidualnej z naruszeniem art. 120 i art. 121 § 1 w związku z art, 14h Op, o czym mowa wyżej. Za przedwczesne, a przez to za chybione należy uznać zaś zarzuty naruszenia przepisów art. 43 ust. 1 pkt 37 i ust. 13 ustawy o VAT, gdyż stan faktyczny przyjęty za podstawę rozważań przez Ministra Finansów istotnie różni się od tego, który przedstawiła skarżąca we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej. Minister Finansów nie wykazał przy tym, że wystąpiły przesłanki do tego, aby przyjąć za podstawę dokonywanych rozważań na tle przepisów prawa materialnego inne (zmodyfikowane) elementy stanu faktycznego od tych, które Spółka przedstawiła we wniosku i w odpowiedzi na wezwanie, a także przyjmowała za istotne.

Ponownie rozpoznając sprawę Minister Finansów obowiązany będzie uwzględnić powyższe rozważania i skoncentrować swoją uwagę na istotnych elementach stanu faktycznego przedstawionego przez Spółkę, szczególnie dotyczących okoliczności związanych z prowizją otrzymywaną przez Spółkę z tytułu realizacji postanowień umowy zawartej z Ubezpieczycielem. W razie potrzeby należy rozważyć możliwość dodatkowego zastosowania art. 169 § 1 w związku z art. 14h Op celem wyjaśnienia, czy podstawą obliczenia prowizji są składki ubezpieczeniowe wymagalne, zainkasowane i zarejestrowane (łącznie) przez Ubezpieczyciela jako efekt czynności Spółki dokonywanych w ramach realizacji umowy zawartej przez te podmioty, stanowiących odrębną całość, a przy tym niezbędnych do wykupienia polisy turystycznej (zawarcia stosowanej umowy ubezpieczeniowej). Na tak rozumiany sposób obliczania należnej jej prowizji wskazała skarżąca we wniosku. Warto ustalić także, jakie czynności skarżąca wykonuje w ramach „kojarzenia” klientów z Ubezpieczycielem.

W świetle obowiązującego stanu prawnego oraz rozstrzygnięcia zawartego w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 13 lipca 2016 r., sygn. akt VIII SA/Wa 27/16 - stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Ponadto tut. Organ informuje, że zgodnie z art. 14na pkt 2 ustawy Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k-14n dotyczących ochrony prawnej wynikającej z zastosowania się Wnioskodawcy do otrzymanej interpretacji nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku stanowią element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. czynności dokonanych w ramach transakcji, które pomimo spełnienia warunków formalnych ustanowionych w przepisach ustawy, miały zasadniczo na celu osiągnięcie korzyści podatkowych, których przyznanie byłoby sprzeczne z celem, któremu służą te przepisy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga powinna czynić zadość wymaganiom pisma w postępowaniu sądowym, a ponadto zawierać: wskazanie zaskarżonej decyzji, postanowienia, innego aktu lub czynności, oznaczenie organu, którego działania, bezczynności lub przewlekłego prowadzenia postępowania skarga dotyczy, określenie naruszenia prawa lub interesu prawnego, w przypadkach, o których mowa w art. 52 § 3 i 4, dowód, że skarżący wezwał właściwy organ do usunięcia naruszenia prawa (art. 57 § 1 pkt 1 - 4 ww. ustawy). Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydana w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.