Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
2461-IBPB-2-2.4511.810.2016.1.HS
z 10 listopada 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 613 ze zm.) oraz § 5 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. z 2015 r. poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów, stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 10 sierpnia 2016 r. (data otrzymania 23 sierpnia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika w związku z uczestnictwem pracowników spółki polskiej w planie motywacyjnym organizowanym przez spółkę francuską – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23 sierpnia 2016 r. otrzymano ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika w związku z uczestnictwem pracowników spółki polskiej w planie motywacyjnym organizowanym przez spółkę francuską.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

X. półka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: Wnioskodawca, Spółka) jest spółką należącą do francuskiej korporacji Y., której akcje są notowane na giełdzie E. (dalej: Grupa, Y.). Spółka zamierza zaoferować pracownikom możliwość udziału w programie akcjonariatu pracowniczego (dalej: Program).

Podmiotem wdrażającym Program akcjonariatu pracowniczego jest Y. (Grupa). Program ma zasięg ogólnoświatowy. W ramach Programu pracownicy Grupy oraz niektórych jej podmiotów zależnych, z siedzibą w innych niż Francja państwach (w tym pracownicy Wnioskodawcy), będą mieć możliwość wzięcia udziału w podwyższeniu kapitału zakładowego, które planowane jest na listopad 2016 r. oraz związaną z tym podwyższeniem możliwością udziału w programie akcjonariatu pracowniczego.

Pracownicy spółek zależnych, w tym pracownicy Wnioskodawcy, będą mogli wziąć udział w Programie oferowanym w ramach Międzynarodowego Grupowego Pracowniczego Planu Oszczędnościowego (franc.: Plan d’Epargne Groupe International), dzięki któremu będą uprawnieni do zakupu akcji Y. po preferencyjnych cenach oraz do uzyskania akcji bezpłatnych (po spełnieniu określonych warunków). Założenia Programu zostały przyjęte w drodze uchwały walnego zgromadzenia akcjonariuszy Y., które upoważniło jej zarząd do określenia szczegółowych warunków udziału pracowników i realizacji Programu.

Uczestnictwo pracowników Wnioskodawcy w Programie jest możliwe pod warunkiem spełnienia kilku warunków, w tym m.in. wykazania określonego stażu pracy.

Akcje Y. (dalej: Akcje) będą emitowane w ramach podwyższenia kapitału zakładowego i będą obejmowane przez pracowników spółek z grupy Y. (w tym pracowników Wnioskodawcy) za pośrednictwem stosowanego zwykle we Francji, w tym celu instrumentu FCPE (franc.: Fonds Communs de Placement d’Entreprise; dalej: FCPE lub Fundusz). FCPE jest oszczędnościowym funduszem pracowniczym, utworzonym zgodnie z przepisami prawa francuskiego. Jego statut podlega zatwierdzeniu przez francuski organ giełdowy – Autorite des marches financieres. Fundusz został utworzony we Francji, według prawa francuskiego i zgodnie z obowiązującym we Francji prawem nie jest traktowany jako osoba prawna ani spółka osobowa. Wnioskodawca nie posiada wiedzy pozwalającej na stwierdzenie, czy Fundusz FCPE jest funduszem kapitałowym w rozumieniu art. 5a pkt 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz czy Fundusz FCPE jest funduszem w rozumieniu Dyrektywy 2009/65/EC z 13 lipca 2009 r. Zgodnie z francuskimi przepisami FCPE jest transparentny prawnie i podatkowo, tzn. jest formą wspólnego posiadania akcji przez pracowników, którzy pozostają współwłaścicielami akcji. Głównym zadaniem istniejącego FCPE jest wspólne inwestowanie w akcje Y. oraz ich przechowywanie.

W wykonaniu założeń Programu FCPE dokona subskrypcji Akcji z wykorzystaniem dobrowolnych wkładów pracowników, w tym Pracowników Wnioskodawcy, uczestniczących w Programie. Pracownicy otrzymają jednostki uczestnictwa w FCPE, które będą potwierdzać i odzwierciedlać ilość należących do nich Akcji lub części ułamkowych Akcji nabytych i przechowywanych w FCPE. Z przyczyn technicznych subskrypcja zostanie przeprowadzona przez tymczasowy fundusz FCPE, a następnie, już po podwyższeniu kapitału Y., jednostki funduszu tymczasowego zostaną automatycznie konwertowane na jednostki w istniejącym funduszu FCPE mającym ten sam charakter, co fundusz tymczasowy. Konwersja jednostek tymczasowego funduszu FCPE na jednostki istniejącego funduszu FCPE jest procesem automatycznym i technicznym, pozostającym poza kontrolą uczestniczących pracowników, w tym pracowników Wnioskodawcy. Fundusz FCPE jest powszechnie wykorzystywany we Francji dla celów przechowywania akcji posiadanych przez pracowników-inwestorów. Fundusz FCPE wyda pracownikom Wnioskodawcy jednostki uczestnictwa, których wartość będzie odzwierciedleniem ceny subskrypcyjnej Akcji lub części ułamkowej Akcji przypadającej na danego pracownika Wnioskodawcy i będzie potwierdzeniem inwestycji pracownika Wnioskodawcy. Wartość jednostek uczestnictwa w Funduszu FCPE będzie ulegała zmianom odpowiadającym zmianom kursu akcji Y.

Akcje nabywane w ramach Programu będą nabywane z uwzględnieniem 20% dyskonta w stosunku do aktualnej wartości rynkowej ustalanej w oparciu o tzw. kurs referencyjny Akcji (z 20 wcześniejszych notowań). Akcje te podlegają pięcioletniej blokadzie (dalej: Okres Blokady). W trakcie Okresu Blokady pracownik Wnioskodawcy nie może rozporządzać ani Akcjami, które są przechowywane przez FCPE ani jednostkami uczestnictwa w tym Funduszu, chyba że zajdą szczególne okoliczności przewidziane w zasadach Programu (np. śmierć lub inwalidztwo uczestniczącego pracownika). W takim przypadku jednostki uczestnictwa w Funduszu mogą być jedynie umorzone przez FCPE, ale nie zbyte na rzecz innego podmiotu.

Dywidenda przypadająca na Akcje przechowywane w FCPE wypłacana będzie do Funduszu, który za jej wartość będzie automatycznie dokonywał zakupu kolejnych Akcji, co będzie powodowało zwiększenie portfela akcyjnego danego pracownika (i będzie odzwierciedlone poprzez zwiększenie wartości jednostek uczestnictwa w Funduszu). W Okresie Blokady prawa głosu z Akcji zgromadzonych w FCPE są wykonywane zbiorczo przez Radę Nadzorczą Funduszu, która złożona jest w 50% z pracowników – posiadaczy jednostek uczestnictwa.

Po upływie Okresu Blokady pracownik Wnioskodawcy będzie mógł nadal utrzymywać Akcje za pośrednictwem Funduszu lub dokonać umorzenia jednostek w FCPE. W wyniku umorzenia jednostek w FCPE pracownik Wnioskodawcy będzie mógł otrzymać gotówkę w wysokości odpowiadającej wartości rynkowej Akcji z dnia umorzenia (scenariusz podstawowy) lub fizyczne Akcje, które następnie będzie mógł posiadać bezpośrednio lub sprzedać (scenariusz alternatywny).

Pracownicy uczestniczący w Programie będą uprawnieni, pod pewnymi warunkami, do otrzymania dodatkowych Akcji bezpłatnych (dalej: Akcje Bezpłatne). Przyznanie prawa do przyszłego otrzymania Akcji Bezpłatnych nastąpi przed upływem Okresu Blokady, natomiast wydanie Akcji Bezpłatnych – w dacie zniesienia Blokady, po spełnieniu przez danego pracownika określonych warunków (m.in. w zakresie stażu pracy). Okres pomiędzy tymi dwoma zdarzeniami będzie okresem nabywania przez danego pracownika uprawnień do Akcji Bezpłatnych, a w toku trwania tego okresu pracownicy Wnioskodawcy nie będą właścicielami Akcji Bezpłatnych. Liczba Akcji Bezpłatnych będzie ustalana w oparciu o specjalną formułę przeliczenia proporcjonalnego i będzie uzależniona od wysokości pierwotnego wkładu danego Pracownika przekazanego w 2016 r. na nabycie Akcji za pośrednictwem FCPE. Akcje Bezpłatne zostaną wydane funduszowi FCPE i nie będą podlegać dalszej blokadzie – pracownik, który je otrzyma po upływie zasadniczego Okresu Blokady (tj. w 2021 r.) będzie mógł niezwłocznie dokonać umorzenia jednostek i zbycia Akcji Bezpłatnych (w scenariuszu podstawowym) lub zadecydować o utrzymaniu inwestycji, poprzez posiadanie jednostek w funduszu FCPE (lub bezpośrednio w scenariuszu alternatywnym). Przedmiotem niniejszego wniosku jest wyłącznie scenariusz podstawowy, tj. scenariusz, w którym po otrzymaniu Akcji Bezpłatnych i po zakończeniu tzw. Okresu Blokady, tj. w 2021 r., Pracownik Wnioskodawcy zadecyduje o zakończeniu inwestycji i udziału w Programie akcji pracowniczych poprzez umorzenie przysługujących mu jednostek FCPE.

W związku z powyższym zdarzeniem przyszłym zadano następujące pytanie.

Które zdarzenia będą skutkować powstaniem po stronie Wnioskodawcy obowiązków płatnika w podatku dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy, w ramach podstawowego scenariusza realizacji Programu, po jego stronie nie powstaną obowiązki płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych na żadnym etapie realizacji Programu, gdyż jedyny podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych dochód, jaki powstanie po stronie Pracowników Wnioskodawcy biorących udział w Programie to dochód uzyskany w momencie umorzenia jednostek w FCPE, który nie będzie dochodem ze stosunku pracy, tylko dochodem z tzw. praw majątkowych.

Tak jak wspomniano w opisie zdarzenia, zgodnie z francuskimi przepisami FCPE, za pośrednictwem którego realizowany jest Program akcjonariatu pracowniczego, jest transparentny prawnie i podatkowo, tzn. jest formą wspólnego posiadania Akcji przez pracowników, którzy pozostają współwłaścicielami akcji, a dopiero po upływie Okresu Blokady Wnioskodawca będzie mógł nadal utrzymywać Akcje za pośrednictwem Funduszu lub dokonać umorzenia jednostek w FCPE, z czym wiązał się będzie moment powstania dochodu podlegającego opodatkowaniu po stronie pracowników Wnioskodawcy. Również w zakresie tzw. Akcji Bezpłatnych, pracownik, który je otrzyma po upływie zasadniczego Okresu Blokady (tj. w 2021 r.) będzie mógł niezwłocznie dokonać umorzenia jednostek równoznacznego ze zbyciem Akcji Bezpłatnych lub zadecydować np. o utrzymaniu inwestycji poprzez posiadanie jednostek w funduszu FCPE.

Zdaniem Wnioskodawcy, nabycie jednostek uczestnictwa w FCPE, odzwierciedlające objęcie Akcji z przysługującym rabatem 20%, nie będzie skutkowało powstaniem po stronie jego pracowników przychodu dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – przychodami, co do zasady, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Jeżeli świadczenia są częściowo odpłatne, przychodem podatnika jest różnica pomiędzy wartością tych świadczeń, ustaloną według zasad określonych w ust, 2 lub 2a, a odpłatnością ponoszoną przez podatnika (art. 11 ust. 2b ustawy).

W świetle powyższego uregulowania o przychodzie po stronie podatnika można mówić tylko w takiej sytuacji, w której w wyniku danego zdarzenia podatnik uzyskuje przysporzenie majątkowe, czy to w formie pieniężnej czy to w formie niepieniężnej,

W opisywanym w niniejszym wniosku zdarzeniu przyszłym nabycie Akcji w ramach Programu akcjonariatu pracowniczego, które będą odzwierciedlane w wartości jednostek uczestnictwa w FCPE, nie będzie skutkowało żadnym przysporzeniem majątkowym po stronie danego pracownika. Nabycie jednostek uczestnictwa FCPE będzie oznaczało wyłącznie zmianę w strukturze majątkowej Pracownika – posiadane przez niego środki pieniężne zostaną zamienione na walory kapitałowe, które dopiero w przyszłości, po zakończeniu Okresu Blokady, potencjalnie mogą skutkować przysporzeniem po stronie pracownika.

W opinii Wnioskodawcy nie ma w tym przypadku znaczenia 20%-owe dyskonto, z jakim pracownik przystąpi do Programu akcjonariatu pracowniczego. Należy zauważyć, że FCPE zostanie utworzony specjalnie dla celów nabycia Akcji, w związku z czym wartość jednostek uczestnictwa w Funduszu przypadająca na pracownika będzie wartością pierwotną tych jednostek, jedyną możliwą, a nie ustaloną specjalnie dla pracownika. W konsekwencji, w opisywanym we wniosku zdarzeniu przyszłym nie można mówić o częściowo odpłatnym nabyciu przez pracownika Wnioskodawcy jednostek uczestnictwa w Funduszu, o jakim jest mowa w art. 11 ust. 2b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle powyższego wyjaśnienia należy stwierdzić, że nabycie w ramach Programu akcji pracowniczych jednostek uczestnictwa w FCPE, których wartość będzie odzwierciedlała cenę Akcji nabytych z dyskontem, nie będzie żadnym zdarzeniem, które skutkowałoby dla pracownika Wnioskodawcy powstaniem przychodu dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych nawet uwzględniając fakt, że nabycie nastąpi z 20-procentowym dyskontem. W związku z powyższym zdarzeniem na Wnioskodawcy nie będą ciążyć obowiązki płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych na tym etapie Programu akcjonariatu pracowniczego.

Zdaniem Wnioskodawcy, także techniczna operacja konwersji jednostek uczestnictwa w funduszu tymczasowym na jednostki w funduszu finalnym będzie zdarzeniem technicznym i formalnym w ramach działalności FCPE, a zatem nie będzie skutkowała powstaniem po stronie pracowników uczestniczących w Programie dochodu dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych, a tym samym – nie będzie skutkowała powstaniem po stronie Wnioskodawcy obowiązków płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych PDOF.

Z prawnego punktu widzenia nie nastąpi zmiana właściciela jednostek uczestnictwa w tymczasowym FCPE. Opisywana w niniejszym wniosku konwersja jednostek uczestnictwa nie będzie wiązała się z żadnym przysporzeniem majątkowym po stronie pracowników Wnioskodawcy. W szczególności, nie będzie to zbycie praw majątkowych w drodze zamiany. Pracownicy nie dokonają bowiem zbycia posiadanych jednostek uczestnictwa w Funduszu tymczasowym na rzecz innego podmiotu w zamian za jednostki uczestnictwa w Funduszu ostatecznym. Z prawnego punktu widzenia nie nastąpi zmiana właściciela jednostek uczestnictwa w tymczasowym FCPE. Nie nastąpi również umorzenie jednostek uczestnictwa w Funduszu tymczasowym. Zdarzenie będzie tylko czynnością techniczną „wewnątrz” Funduszu, przeprowadzoną bez jakiegokolwiek udziału pracowników Wnioskodawcy.

W opinii Wnioskodawcy, dywidenda wypłacana w Okresie Blokady na rzecz FCPE i reinwestowana przez FCPE, nie będzie stanowiła dla pracowników Wnioskodawcy dochodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – przychodami są m.in. otrzymane pieniądze. Także art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy stanowi, że za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się dywidendy i inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych faktycznie uzyskane z tego udziału.

W opisywanym we wniosku zdarzeniu przyszłym podmiotem otrzymującym i dysponującym dywidendą z Akcji w Okresie Blokady będzie FCPE. W Okresie Blokady pracownikom Wnioskodawcy nie będą przysługiwały podstawowe prawa z Akcji, podmiotem uprawnionym do realizacji tych praw będzie Fundusz. Jednocześnie, przedmiotowe dywidendy nie będą wypłacane w Okresie Blokady przez Fundusz na rzecz pracowników biorących udział w Programie, ale reinwestowane w nabycie kolejnych Akcji, co będzie skutkowało wyłącznie wzrostem wartości jego portfela i w konsekwencji jednostek uczestnictwa w FCPE. Wzrost wartości jednostek uczestnictwa zaś może skutkować powstaniem po stronie pracowników Wnioskodawcy dochodu z tych jednostek, ale dopiero w momencie realizacji przysługujących mu w związku z ich posiadaniem praw, tzn. w momencie umorzenia tych jednostek.

Mając więc na uwadze, że pracownicy Wnioskodawcy w Okresie Blokady nie uzyskują faktycznie żadnych dochodów z dywidendy, wypłata dywidendy do Funduszu, reinwestowanej następnie przez FCPE, będzie dla nich neutralna z punktu widzenia podatku dochodowego od osób fizycznych, w związku z czym rozważanie kwestii obowiązków płatnika po stronie Wnioskodawcy staje się bezprzedmiotowe. Jednocześnie dywidenda ta wpłynie na wartość posiadanych przez pracowników Wnioskodawcy Akcji, co z punktu widzenia podatku dochodowego od osób fizycznych będzie miało wpływ na opodatkowanie dopiero w dacie realizacji przez tych pracowników przychodu z tytułu ich zbycia.

W opinii Wnioskodawcy, otrzymanie przez jego pracowników, po zakończeniu Okresu Blokady, Akcji Bezpłatnych nie będzie skutkowało powstaniem po jego stronie obowiązków płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 24 ust. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – dochód stanowiący nadwyżkę pomiędzy wartością rynkową akcji objętych (nabytych) przez osoby uprawnione na podstawie uchwały walnego zgromadzenia a wydatkami poniesionymi na ich objęcie (nabycie) nie podlega opodatkowaniu w momencie objęcia (nabycia) tych akcji. Zasadę tę stosuje się odpowiednio do dochodu stanowiącego nadwyżkę pomiędzy wartością rynkową akcji a wydatkami poniesionymi na ich nabycie od spółki posiadającej osobowość prawną, która objęła (nabyła) te akcje wyłącznie w celu przeniesienia tytułu ich własności na osoby uprawnione na podstawie uchwały walnego zgromadzenia spółki będącej emitentem akcji. Ustęp 12a tego artykułu stanowi, że – przepisy ust. 11 mają zastosowanie do dochodu uzyskanego przez osoby uprawnione z tytułu objęcia (nabycia) akcji spółek, których siedziba znajduje się na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, założenia Programu zostały przyjęte w drodze uchwały walnego zgromadzenia akcjonariuszy Y., które upoważniło jej zarząd do określenia szczegółowych warunków udziału pracowników i realizacji Programu. Jedocześnie Grupa Y. ma siedzibę we Francji, czyli w jednym z państw unijnych. W rezultacie, przepis art. 24 ust. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych będzie miał zastosowanie do otrzymanych przez pracownika Akcji Bezpłatnych, gdyż spełnione zostaną wszystkie warunki określone w tym przepisie.

W rezultacie, na dzień faktycznego otrzymania Akcji Bezpłatnych po zakończeniu Okresu Blokady, pracownik Wnioskodawcy nie uzyska dochodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Dochód taki powstanie dopiero w momencie zbycia Akcji Bezpłatnych poprzez umorzenie jednostek uczestnictwa w FCPE i ze względu na nieodpłatne nabycie Akcji Bezpłatnych dochód ten będzie równy kwocie przychodu, jaki dany pracownik uzyska z tytułu przedmiotowej sprzedaży. W związku z powyższymi wyjaśnieniami, również na tym etapie nie powstaną po stronie Wnioskodawcy jakiekolwiek obowiązki płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, umorzenie przez jego pracowników jednostek uczestnictwa w FCPE nie skutkuje powstaniem po stronie Wnioskodawcy obowiązków płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych, gdyż uzyskany przez danego pracownika dochód nie jest dochodem ze stosunku pracy łączącego go z Wnioskodawcą.

Jak już Wnioskodawca wskazywał wcześniej, co do zasady każde przysporzenie majątkowe skutkuje powstaniem przychodu dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych. Wyjątki od tej zasady określają przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W wyniku umorzenia jednostek uczestnictwa w FCPE pracownicy Wnioskodawcy uzyskają przysporzenie majątkowe w związku z faktem, że wartość jednostek na dzień ich umorzenia będzie inna niż wartość wkładu wniesionego przez poszczególnych pracowników w momencie przystąpienia do Programu. Jest oczekiwane, że przez cały Okres Blokady jednostki uczestnictwa będą zyskiwały na wartości ze względu na dokonywane w tym okresie reinwestowanie wypłacanych przez Spółkę dywidend oraz zakładany wzrost kursu giełdowego Akcji. W rezultacie należy przyjąć, że w wyniku umorzenia jednostek uczestnictwa w FCPE pracownicy Wnioskodawcy uzyskają dochód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyróżnia kilka rodzajów źródeł przychodów, wśród nich przychody ze stosunku pracy, z praw majątkowych i z kapitałów pieniężnych, w tym z funduszy inwestycyjnych i ze zbycia papierów wartościowych.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – za przychody ze stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Dochodami ze stosunku pracy są więc wszelkie dochody, których podstawą uzyskania jest umowa o pracę łącząca podatnika z innym podmiotem.

W opisywanym we wniosku zdarzeniu przyszłym dochody z umorzenia jednostek uczestnictwa w FCPE będą uzyskiwane przez pracowników Wnioskodawcy, ale nie z tytułu łączącego ich z Wnioskodawcą stosunku pracy. Wprawdzie uczestnikami Programu – nabywcami jednostek – mogą być wyłącznie pracownicy spółek należących do koncernu Y., w tym pracownicy Wnioskodawcy, jednakże źródłem analizowanego dochodu nie będzie wykonywana przez uczestników Programu praca, ale podjęta przez nich decyzja odnośnie określonego składnika ich majątku. Zdaniem Wnioskodawcy oznacza to, że uzyskane przez jego pracowników dochody z umorzenia jednostek uczestnictwa w FCPE nie będą dochodami ze stosunku pracy, nie będą też dochodami z kapitałów pieniężnych; będą zaś dochodami z praw majątkowych, a tym samym dla Wnioskodawcy nie powstaną żadne obowiązki w zakresie pełnienia ewentualnej roli płatnika podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Art. 17 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje, że jednym z rodzajów przychodów z kapitałów pieniężnych są przychody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, gdzie przez fundusz kapitałowy należy rozumieć fundusze inwestycyjne oraz fundusze zagraniczne, o których mowa w przepisach o funduszach inwestycyjnych, oraz ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe działające na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, z wyjątkiem funduszy emerytalnych, o których mowa w przepisach o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (art. 5a pkt 14 ustawy).

Ustawa o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu funduszami alternatywnymi definiuje fundusz zagraniczny jako fundusz inwestycyjny otwarty lub spółkę inwestycyjną, które uzyskały zezwolenie właściwego organu w państwie członkowskim na prowadzenie działalności zgodnie z prawem wspólnotowym regulującym zasady zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe. Wnioskodawca nie posiada informacji czy FCPE jest funduszem inwestycyjnym otwartym lub spółką inwestycyjną, w związku z czym stoi na stanowisku, że należy przyjąć, że FCPE nie jest funduszem kapitałowym, o którym mowa w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W rezultacie, uzyskany przez pracowników Wnioskodawcy na dzień umorzenia dochód nie będzie dochodem z funduszy kapitałowych.

Jednostki uczestnictwa w FCPE nie są również papierami wartościowymi, o których mowa w art. 3 pkt 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi (tj. z 6 grudnia 2013 r., Dz.U. z 2014, poz. 94) – nie są to instrumenty zbywalne, możliwe jest wyłącznie ich umorzenie. W rezultacie, dochód z umorzenia przedmiotowych jednostek nie będzie dochodem ze zbycia papierów wartościowych.

Biorąc pod uwagę powyższe wyjaśnienia, zdaniem Wnioskodawcy uzyskany przez jego pracowników dochód z umorzenia jednostek uczestnictwa w FCPE należy uznać za dochód z praw majątkowych, podlegający opodatkowaniu na zasadach ogólnych, z zastosowaniem skali progresywnej 18 i 32% – zgodnie z art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dochodem będzie w tym przypadku różnica pomiędzy wartością wynagrodzenia uzyskanego przez pracownika Wnioskodawcy z tytułu umorzenia jednostek uczestnictwa w FCPE a kwotą wydatku stanowiącego faktyczny wkład pracownika do FCPE na poczet nabycia Akcji w ramach Programu w 2016 r. Zainwestowaną pierwotnie kwotę należy bowiem uznać za wydatki na nabycie Akcji, których wartość jest odzwierciedlona w ilości jednostek uczestnictwa w FCPE, czyli za wydatki poniesione, w celu uzyskania przychodu z umorzenia jednostek. Na mocy art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wydatki te będą więc stanowiły koszty uzyskania przychodu z umorzenia jednostek w FCPE. W przypadku Akcji Bezpłatnych kwota przychodu otrzymanego z tytułu umorzenia jednostek FCPE odpowiadających wartości tych Akcji będzie stanowiła jednocześnie dochód, gdyż w przypadku tych Akcji nie będzie możliwe rozpoznanie kosztów nabycia Akcji Bezpłatnych. Ze względu na powyższą kwalifikację po stronie Wnioskodawcy nie powstaną obowiązki płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych.

Reasumując, Pracownicy uczestniczący w Programie uzyskają dochód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych wyłącznie w momencie umorzenia jednostek uczestnictwa w FCPE, po zakończeniu Okresu Blokady, co jest zakładane na 2021 r. Dochód ten będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych z zastosowaniem skali podatkowej jako dochód z tzw. praw majątkowych, w związku z czym na Wnioskodawcy nie będą ciążyć obowiązki płatnika podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 613 ze zm.) – płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Z uwagi na powyższą definicję na płatniku ciążą trzy podstawowe obowiązki podatkowe, tj.:

1. obliczenie,
2. pobranie,
3. wpłacenie

–podatku, zaliczki lub raty.

Przechodząc na grunt przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazać należy, że w myśl przepisu art. 31 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) – osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej „zakładami pracy”, są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy – wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Stosownie do art. 38 ust. 1 ww. ustawy – płatnicy, o których mowa w art. 31 i art. 33-35, przekazują, z zastrzeżeniem ust. 2 i 2a, kwoty pobranych zaliczek na podatek w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki, na rachunek urzędu skarbowego, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika wykonuje swoje zadania, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby. Jeżeli między kwotą potrąconego podatku a kwotą wpłaconego podatku występuje różnica, należy ją wyjaśnić w deklaracji, o której mowa w ust. 1a.

Zgodnie z art. 39 ust. 1 ww. ustawy – w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym, z zastrzeżeniem art. 45ba ust. 4, płatnicy, o których mowa w art. 31, art. 33 i art. 35, w przypadku gdy nie dokonują rocznego obliczenia podatku, są obowiązani przesłać podatnikowi i urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania, imienne informacje sporządzone według ustalonego wzoru, z zastrzeżeniem ust. 5. Informację, o której mowa w zdaniu pierwszym, sporządza się również w przypadku dokonywania wypłaty świadczeń określonych w art. 21 ust. 1 pkt 46 i 74. W informacji tej wykazuje się również dochody zwolnione od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych umów międzynarodowych.

W świetle art. 41 ust. 1 ustawy – osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują świadczeń z tytułu działalności, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18, osobom określonym w art. 3 ust. 1, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4, zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b), najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1.

Płatnicy, o których mowa w art. 41, przekazują kwoty pobranych zaliczek na podatek oraz kwoty zryczałtowanego podatku w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki (podatek) – na rachunek urzędu skarbowego, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika wykonuje swoje zadania, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby. Jednakże w przypadku gdy podatek został pobrany zgodnie z art. 30a ust. 2a, płatnicy, o których mowa w art. 41 ust. 10, przekazują kwotę tego podatku na rachunek urzędu skarbowego, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania (art. 42 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Na podstawie treści powyższych przepisów należy stwierdzić, że warunkiem istnienia obowiązków płatnika dla określonego podmiotu jest fakt dokonywania świadczeń przez ten podmiot na rzecz osób będących pracownikami tego podmiotu, na rzecz osób związanych z podmiotem umową cywilnoprawną czy też powołanych i należących do składu zarządu tego podmiotu.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia wynika, że w ramach Programu wdrażanego przez francuską Spółkę Y. pracownicy Grupy oraz niektórych jej podmiotów zależnych, z siedzibą w innych niż Francja państwach (w tym pracownicy Wnioskodawcy), będą mieć prawo zakupu akcji Spółki Y. po preferencyjnych cenach oraz następnie do uzyskania akcji bezpłatnych. Akcje będą emitowane w ramach podwyższenia kapitału zakładowego i obejmowane za pośrednictwem francuskiego funduszu pracowniczego FCPE, który dokona subskrypcji Akcji z wykorzystaniem dobrowolnych wkładów pracowników. Pracownicy otrzymają jednostki uczestnictwa w FCPE, które będą potwierdzać i odzwierciedlać ilość należących do nich Akcji lub części ułamkowych Akcji nabytych i przechowywanych w FCPE. Z przyczyn technicznych subskrypcja zostanie przeprowadzona przez tymczasowy fundusz FCPE, a następnie, już po podwyższeniu kapitału Y., jednostki funduszu tymczasowego zostaną automatycznie konwertowane na jednostki w istniejącym funduszu FCPE mającym ten sam charakter, co fundusz tymczasowy. Fundusz FCPE wyda pracownikom Wnioskodawcy jednostki uczestnictwa, których wartość będzie ulegała zmianom odpowiadającym zmianom kursu akcji Spółki Y.

Wnioskodawca wskazał, że Akcje nabywane w ramach Programu będą nabywane z uwzględnieniem 20% dyskonta w stosunku do aktualnej wartości rynkowej ustalanej w oparciu o tzw. kurs referencyjny Akcji i będą podlegały pięcioletniej blokadzie, w trakcie którego pracownik Wnioskodawcy nie może rozporządzać ani Akcjami, które są przechowywane przez FCPE ani jednostkami uczestnictwa w tym Funduszu, chyba że zajdą szczególne okoliczności przewidziane w zasadach Programu. Dywidenda przypadająca na Akcje przechowywane w FCPE wypłacana będzie do Funduszu, który za jej wartość będzie automatycznie dokonywał zakupu kolejnych Akcji, co będzie powodowało zwiększenie portfela akcyjnego danego pracownika (i będzie odzwierciedlone poprzez zwiększenie wartości jednostek uczestnictwa w Funduszu). Po upływie Okresu Blokady pracownik Wnioskodawcy będzie mógł nadal utrzymywać Akcje za pośrednictwem Funduszu lub dokonać umorzenia jednostek w FCPE. W wyniku umorzenia jednostek w FCPE pracownik Wnioskodawcy będzie mógł otrzymać gotówkę w wysokości odpowiadającej wartości rynkowej Akcji z dnia umorzenia (scenariusz podstawowy) lub fizycznie Akcje, które następnie będzie mógł posiadać bezpośrednio lub sprzedać (scenariusz alternatywny).

Pracownicy uczestniczący w Programie będą uprawnieni, pod pewnymi warunkami, do otrzymania dodatkowych Akcji bezpłatnych, których liczba Akcji Bezpłatnych będzie ustalana w oparciu o specjalną formułę przeliczenia proporcjonalnego i będzie uzależniona od wysokości pierwotnego wkładu danego Pracownika przekazanego w 2016 r. na nabycie Akcji za pośrednictwem FCPE. Akcje Bezpłatne zostaną wydane funduszowi FCPE i nie będą podlegać dalszej blokadzie – pracownik, który je otrzyma po upływie zasadniczego Okresu Blokady będzie mógł niezwłocznie dokonać umorzenia jednostek i zbycia Akcji Bezpłatnych (w scenariuszu podstawowym) lub zadecydować o utrzymaniu inwestycji, poprzez posiadanie jednostek w funduszu FCPE (lub bezpośrednio w scenariuszu alternatywnym). Końcowo Wnioskodawca wskazał, że przedmiotem wniosku jest wyłącznie scenariusz podstawowy.

Z powyższych informacji wynika zatem, że uprawnieni pracownicy Wnioskodawcy mogą uczestniczyć w Programie organizowanym przez francuską Spółkę Y., która będzie podmiotem wdrażającym Program. Przy czym z wniosku nie wynika, aby dochody uzyskiwane przez pracowników Wnioskodawcy w związku z ich uczestnictwem w Programie organizowanym przez francuską Spółkę Y. wynikały z tytułu łączącego ich z Wnioskodawcą stosunku pracy. Przychód osób, które nabędą akcje od podmiotu trzeciego nie może stanowić podstawy uznania tego świadczenia jako pochodzącego ze stosunku pracy. To nie Wnioskodawca jest organizatorem Programu, lecz Spółka Y. z siedzibą we Francji, czyli podmiot, z którym nie wiąże pracowników stosunek pracy.

Mając na uwadze przywołane przepisy prawa i przedstawione we wniosku zdarzenie należy stwierdzić, że w związku z uczestnictwem pracowników Wnioskodawcy w Programie organizowanym przez francuską Spółkę Y. na Wnioskodawcy nie będą ciążyły obowiązki płatnika, gdyż jak już powyżej wyjaśniono warunkiem istnienia obowiązków płatnika dla określonego podmiotu jest fakt dokonywania świadczeń przez ten podmiot na rzecz osób będących pracownikami tego podmiotu, co w omawianej sprawie miejsca nie będzie miało, bowiem „świadczeniodawcą” jest francuska Spółka Y.

W konsekwencji, stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym w opisanym zdarzeniu przyszłym nie będą ciążyły na nim obowiązki płatnika w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – uznać należało za prawidłowe.

Skoro w omawianej sprawie Wnioskodawca nie będzie wykonywać wobec swoich pracowników praw i obowiązków płatnika, to nieuprawnionym jest rozpatrywanie w niniejszej interpretacji skutków podatkowych jakie powstaną po stronie pracowników Wnioskodawcy z tytułu uczestnictwa w Programie motywacyjnym organizowanym przez francuską Spółkę Y. w zakresie ustalenia dla tych pracowników momentu powstania przychodu oraz określenia źródła tego przychodu na każdym etapie zdarzeń wynikających z opisanego Programu.

W związku z powyższym Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach nie dokonał w tym zakresie oceny prawnej stanowiska Wnioskodawcy.

Zgodnie bowiem z art. 14b § 1 ww. ustawy Ordynacja podatkowa – minister właściwy do spraw finansów publicznych, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Ww. przepis wprowadza bardzo istotne ograniczenie w zakresie możliwości wystąpienia o interpretację. Mianowicie, wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej może złożyć zainteresowany podmiot w swojej indywidualnej sprawie dotyczącej określonych przepisów prawa podatkowego, kształtujących prawa lub obowiązki zainteresowanego w określonym stanie faktycznym lub zdarzeniu przyszłym.

Status zainteresowanego posiada zatem każdy podmiot, który chce uzyskać interpretację indywidualną w celu prawidłowej realizacji swoich praw i obowiązków w sferze prawa podatkowego – w celu wyjaśnienia, bądź ułożenia, swoich interesów w sferze prawa podatkowego. Innymi słowy, do uzyskania interpretacji indywidualnej legitymowany jest podmiot, dla którego określony stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe może rodzić konsekwencje w sferze stosunków prawnopodatkowych.

Przekładając powyższą argumentację prawną na grunt rozpatrywanej sprawy stwierdzić należy, że – w świetle ww. art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – status podmiotu zainteresowanego w kwestii ustalenia momentu powstania przychodu oraz określenia źródła przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych posiadają uczestnicy Programu (pracownicy Wnioskodawcy), a nie Wnioskodawca.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 718 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) – w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie – w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.