Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
1462-IPPB2.4514.465.2016.3.JG1
z 8 listopada 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) oraz § 7 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 23 września 2016 r. (data wpływu 29 września 2016 r.) uzupełnionym pismem z dnia 11 października 2016 r. (data nadania 11 października 2016 r., data wpływu 13 października 2016 r.) na wezwanie Nr 1462-IPPB2.4514.465.2016.1.JG1 z dnia 5 października 2016 r. oraz pismem z dnia 27 października 2016 r. (data nadania 27 października 2016 r., data wpływu 31 października 2016 r.) na wezwanie Nr 1462-IPPB2.4514.465.2.JG1 z dnia 18 października 2016 r. (data doręczenia 20 października 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania transakcji typu swap ryzyka kredytowego CDS, skutkującym cesją (przelewem) wierzytelności pożyczkowych posiadanych przez Kontrahenta w stosunku do Konsumentów na rzecz Spółki - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 września 2016 r. został złożony wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnej w zakresie skutków podatkowych rozliczenia transakcji swap ryzyka kredytowego CDS, skutkującym cesją (przelewem) wierzytelności pożyczkowych posiadanych przez Kontrahenta w stosunku do Konsumentów na rzecz Spółki.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka (dalej jako: „Wnioskodawca”, „Spółka”) jest spółką kapitałową mającą siedzibę i zarząd na terenie Estonii.

W ramach swojej działalności gospodarczej Spółka zamierza specjalizować się w przejmowaniu ryzyka niewypłacalności dłużników. Spółka planuje rozpocząć współpracę z podmiotami udzielającymi pożyczek krótkoterminowych na terytorium Unii Europejskiej, która będzie polegała na zawieraniu m.in. transakcji instrumentów pochodnych mających na celu przejęcie przez Wnioskodawcę ryzyka niewypłacalności dłużników tych podmiotów w zamian za określone wynagrodzenie.

Spółka zamierza współpracować ze spółkami mającymi siedzibę na terytorium Polski (dalej jako "Kontrahent"), udzielającymi pożyczek osobom fizycznym mającym miejsce zamieszkania w Polsce (dalej jako "Konsumenci") na zasadach określonych w ustawie o kredycie konsumenckim (np. tzw. chwilówki, pożyczki ratalne).

W związku z dużym ryzykiem nieotrzymania spłaty pożyczki albo też otrzymania spłaty z poważnym opóźnieniem, Kontrahent będzie zabezpieczał się przed ryzykiem braku spłaty pożyczek lub opóźnienia w spłacie pożyczek przez Konsumentów i planuje zawierać z Wnioskodawcą transakcje kredytowych instrumentów pochodnych typu swap ryzyka kredytowego (ang. Credit Default Swap, dalej także jako „CDS”). CDS są instrumentami pochodnymi dotyczącymi przenoszenia ryzyka kredytowego wymienionymi w art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. g) ustawy 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (t.j. Dz. U. z 2014 r. poz. 94, ze zm.).

W ramach transakcji swap ryzyka kredytowego CDS, Spółka będzie przejmować ryzyko niespłacalności pożyczek udzielonych przez Kontrahenta polskim Konsumentom w zamian za ustalone wynagrodzenie należne od Kontrahenta (dalej: „Wynagrodzenie CDS”), na warunkach określonych w treści transakcji. Spółka oraz Kontrahent nie będą podmiotami powiązanymi w rozumieniu ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. 1992 Nr 21, poz. 86, tj. Dz. U. z 2014 r. poz. 851).

Zawarcie transakcji swap ryzyka kredytowego CDS każdorazowo będzie potwierdzone przez strony w pisemnym Potwierdzeniu Zawarcia Transakcji Kredytowego Instrumentu Pochodnego (dalej: „Potwierdzenie CDS”), które będzie określać w szczególności: datę zawarcia transakcji, datę rozpoczęcia i zakończenia transakcji, warunki rozliczenia transakcji CDS pomiędzy stronami oraz charakterystykę wierzytelności, których dotyczyć będzie dana transakcja CDS.

Zgodnie z brzmieniem Potwierdzenia CDS, w ramach rozliczenia transakcji CDS, Kontrahent będzie zobowiązany do dokonania przelewu (cesji) wierzytelności pożyczkowych przysługujących Kontrahentowi wobec Konsumentów, spełniających określone warunki opisane w Potwierdzeniu CDS. Zatem, w ramach rozliczenia transakcji swap ryzyka kredytowego CDS, Kontrahent będzie cedować na rzecz Spółki pożyczki (ewentualnie wraz z należnościami związanymi z pożyczką, np. naliczonymi opłatami, odsetkami) niespłacone przez Konsumentów w całości lub w części, na warunkach określonych w transakcji swap ryzyka kredytowego CDS. Na skutek rozliczenia transakcji CDS, Wnioskodawca będzie zobowiązany do uiszczenia na rzecz Kontrahenta wynagrodzenia (dalej: „Zmienne Wynagrodzenie”).

Wysokość Zmiennego Wynagrodzenia nie będzie znana w momencie zawarcia transakcji CDS i będzie uzależniona od stopnia wystąpienia okoliczności skutkujących zrealizowaniem się zobowiązania Spółki do rozliczenia transakcji swap ryzyka kredytowego CDS, tj. od poziomu niespłacalności wierzytelności objętych transakcją.

Okoliczności, opisane w Potwierdzeniu CDS, które będą prowadzić do zrealizowania się zobowiązania Wnioskodawcy, o którym mowa powyżej, to brak spłaty części albo całości pożyczki udzielonej klientowi przez Kontrahenta w ciągu określonego w Potwierdzeniu CDS czasu lub w ustalonym terminie czy też określona wysokość niespłaconej kwoty pożyczki (także ewentualnie opłat związanych z pożyczką).

W konsekwencji, w ramach rozliczenia transakcji CDS Kontrahent będzie przenosić na Spółkę w drodze cesji wierzytelności w stosunku do Konsumentów, w stosunku do których ziści się ryzyko zabezpieczone na mocy transakcji swap ryzyka kredytowego CDS, określone w warunkach transakcji CDS.

Przedmiotowy wniosek obarczony był brakami formalnymi. W związku z tym, pismem z dnia 5 października 2016 roku Nr 1462-IPPB2.4514.465.2016.1.JG1, wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku poprzez przedłożenie dokumentu (oryginału lub urzędowo poświadczonej kopii za zgodność z oryginałem), z którego wynika uprawnienie do występowania w imieniu Wnioskodawcy z wnioskiem o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego przez Pana Michała C. oraz wskazanie czy umowa cesji (przelew) wierzytelności pożyczkowych, którą zamierza zawrzeć Wnioskodawca, przybierze postać którejkolwiek z czynności wymienionej w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Pismem z dnia 11 października 2016 r. (data nadania 11 października 2016 r., data wpływu 13 października 2016 r.) Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie przedkładając dokument (kopia poświadczona za zgodność z oryginałem), z którego wynika uprawnienie do występowania w imieniu Wnioskodawcy z wnioskiem o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego przez Pana Michała C. wraz z tłumaczeniem przysięgłym przedłożonego dokumentu (kopia poświadczona za zgodność z oryginałem).

W odpowiedzi na pytanie „czy umowa cesji (przelew) wierzytelności pożyczkowych, którą zamierza zawrzeć Wnioskodawca, przybierze postać którejkolwiek z czynności wymienionej w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych?” Wnioskodawca wyjaśnił, że przepis art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wymienia następujące czynności:

1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
3. (uchylona),
4. umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
5. umowy dożywocia,
6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
7. (uchylona),
8. ustanowienie hipoteki,
9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
10. umowy depozytu nieprawidłowego,
11. umowy spółki;
    
    

Uwzględniając powyższe Spółka wyjaśniła, że cesja (przelew) wierzytelności pożyczkowych nastąpi wskutek czynności realizacji wcześniej zawartej umowy o zawarcie kredytowych instrumentów pochodnych typu swap ryzyka kredytowego (CDS), tj. wskutek rozliczenia transakcji swap ryzyka kredytowego.

Przelew (cesja) wierzytelności jako efekt rozliczenia transakcji CDS nastąpi na podstawie umowy cesji wierzytelności lub porozumienia o rozliczeniu transakcji CDS z fizyczną dostawą. W celu przeniesienia (cesji) wierzytelności, strony nie będą zawierały odrębnej umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

W celu przeniesienia (cesji) wierzytelności, Strony nie będą zawierały umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

W celu przeniesienia (cesji) wierzytelności, Strony nie będą zawierały umowy darowizny.

W celu przeniesienia (cesji) wierzytelności, Strony nie będą zawierały umowy dożywocia.

W celu przeniesienia (cesji) wierzytelności, Strony nie będą zawierały umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności.

W celu przeniesienia (cesji) wierzytelności, Strony nie będą ustanawiały hipoteki.

W celu przeniesienia (cesji) wierzytelności, Strony nie będą ustanawiały odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności.

W celu przeniesienia (cesji) wierzytelności, Strony nie będą zawierały umowy depozytu nieprawidłowego.

W celu przeniesienia (cesji) wierzytelności, Strony nie będą zawierały umowy spółki.

Z uwagi na fakt, że dołączony dokument, z którego miało wynikać uprawnienie do występowania w imieniu Wnioskodawcy z wnioskiem o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego przez Pana Michała C. nie był zaopatrzony w klauzulę apostille, pismem z dnia 18 października Nr 1462-IPPB2.4514.465.2016.2.JG1 wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od daty doręczenia wezwania, poprzez: przedłożenie oryginałów lub poświadczonych urzędowo odpisów dokumentów oraz ich tłumaczeń na język polski przez tłumacza przysięgłego (a w przypadku dokumentów urzędowych z klauzulą apostille), z których wynika sposób reprezentacji Wnioskodawcy w zakresie oświadczeń woli i podpisywania dokumentów, a tym samym umocowanie dla Pana Michała C., który podpisał przedmiotowy wniosek w imieniu Wnioskodawcy.

Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie przedkładając żądany dokument.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w związku z rozliczeniem transakcji swap ryzyka kredytowego CDS, skutkującym cesją (przelewem) wierzytelności pożyczkowych posiadanych przez Kontrahenta w stosunku do Konsumentów na rzecz Spółki, po stronie Wnioskodawcy powstanie obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z rozliczeniem transakcji swap ryzyka kredytowego CDS, skutkującym cesją (przelewem) wierzytelności pożyczkowych posiadanych przez Kontrahenta w stosunku do Konsumentów na rzecz Spółki, po stronie Wnioskodawcy nie powstanie obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tj. Dz.U. z 2016 r. poz. 22, dalej: „ustawa PCC”) opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (dalej również jako: „PCC”) podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
  

• umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
  

• umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
  

• umowy dożywocia,
  

• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,
  

• ustanowienie hipoteki,
  

• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
  

• umowy depozytu nieprawidłowego,
  

• umowy spółki.
  
  
  

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania PCC oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy PCC).

Art. 1 ust. 1 ustawy PCC zawiera zatem zamknięty katalog czynności wywołujących powstanie zobowiązania podatkowego z tytułu PCC. W konsekwencji, jedynie czynności wprost wymienione w ustawie PCC mogą podlegać opodatkowaniu. Innymi słowy, nie jest prawidłowe objęcie zakresem opodatkowania PCC innych niż wymienione w art. 1 ustawy PCC czynności.

Umowa cesji wierzytelności uregulowana została w art. 509 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r. poz. 380 z późn. zm., dalej: „Kodeks cywilny”). W myśl tego przepisu wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Z kolei zgodnie z art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego przelew wierzytelności może odbywać się na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności. Ponadto, jeżeli zawarcie umowy przelewu następuje w wykonaniu zobowiązania wynikającego z uprzednio zawartej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, z zapisu zwykłego, z bezpodstawnego wzbogacenia lub z innego zdarzenia, ważność umowy przelewu zależy od istnienia tego zobowiązania (art. 510 § 2 Kodeksu cywilnego).

Należy podkreślić, że w świetle postanowień 510 Kodeksu cywilnego przelew wierzytelności stanowi jedynie czynność rozporządzającą realizowaną w wykonaniu określonej czynności zobowiązującej, stanowiącej jej podstawę. Natomiast art. 1 ust. 1 ustawy PCC zawiera właśnie listę czynności zobowiązujących, podlegających opodatkowaniu PCC. W konsekwencji, przelew wierzytelności nie może podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych jeżeli nie zostanie dokonany na skutek zawarcia jednej z umów, które zostały wymienione w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy PCC.

W opinii Wnioskodawcy rozliczenie transakcji swap ryzyka kredytowego CDS, ani też sama transakcja CDS nie stanowi żadnej z czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy PCC, w szczególności nie stanowi umowy sprzedaży bądź zamiany rzeczy lub praw majątkowych. Jak zostało wskazane w opisie zdarzenia przyszłego, celem zawarcia transakcji instrumentu pochodnego - tj. swap ryzyka kredytowego CDS jest przejęcie przez Spółkę ryzyka niespłacalności pożyczek udzielonych przez Kontrahenta na rzecz Konsumentów. Przeniesienie określonych wierzytelności pożyczkowych (cesja) stanowi bowiem wykonanie zobowiązania stron wynikającego z transakcji swap ryzyka kredytowego CDS - w wyniku wystąpienia w stosunku do tych wierzytelności określonych okoliczności, opisanych powyżej, objętych zabezpieczeniem, Kontrahent dokonuje cesji wierzytelności na rzecz Spółki.

Transakcja swap ryzyka kredytowego CDS nie została wymieniona w art. 1 ust. 1 ustawy PCC. W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy, rozliczenie transakcji swap ryzyka kredytowego CDS, skutkujące cesją (przelewem) wierzytelności pożyczkowych posiadanych przez Kontrahenta w stosunku do Konsumentów na rzecz Spółki, po stronie Wnioskodawcy nie powoduje powstania obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

Powyżej zaprezentowane stanowisko w podobnym stanie faktycznym zostało potwierdzone przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie:

• w interpretacji indywidualnej z dnia 3 czerwca 2016 r. (sygn. IPPB2/4514-227/16-5/AF) oraz
  

• w interpretacji indywidualnej z dnia 30 sierpnia 2016 r. (sygn. IPPB2/4514-417/16 -2/JG1).
  
  
  

Mając powyższe na uwadze, Wnioskodawca uprzejmie wnosi o potwierdzenie swojego stanowiska

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych, wskazać należy, iż rozstrzygnięcia te zapadły w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego interpretację.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718 z późn. zm). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.