Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-2-1/4514-179/16/PM
z 20 maja 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613, ze zm.) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni, przedstawione we wniosku z 24 marca 2016 r. (data wpływu do Biura – 29 marca 2016 r.), uzupełnionym 12 maja 2016 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy sprzedaży (zobowiązującej), odstąpienia od niej lub zawarcia umowy rozporządzającej:

• w części dotyczącej obowiązku zapłaty podatku w przypadku, gdy wartość rzeczy jest równa 1000 zł – jest nieprawidłowe,
• w części dotyczącej powstania obowiązku podatkowego dopiero wówczas, gdy rzeczy ruchome mają wartość równą lub przewyższającą 1000 zł – jest nieprawidłowe,
• w pozostałej części – jest prawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 29 marca 2016 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy sprzedaży (zobowiązującej), odstąpienia od niej lub zawarcia umowy rozporządzającej. Wniosek uzupełniono 12 maja 2016 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawczyni zamierza prowadzić działalność gospodarczą, w formie jednoosobowej działalności gospodarczej, polegającej na skupie używanych rzeczy ruchomych (dalej jako: „Rzeczy Sprzedawane”) i ich dalszej odsprzedaży. W tym celu będzie zawierała umowy sprzedaży z osobami, które chcą sprzedać określone rzeczy (dalej jako: „Sprzedawca” lub „Sprzedawcy”). Z momentem zawarcia umowy sprzedaży Sprzedawca otrzyma zapłatę uzgodnionej ceny, jednak umowa nie będzie automatycznie przenosiła własności Rzeczy Sprzedawanych (będzie to jedynie umowa zobowiązująca, bez skutku rozporządzającego). Do przeniesienia własności Rzeczy Sprzedawanych konieczne będzie zawarcie odrębnej umowy przenoszącej własność, do zawarcia której będzie zobowiązywała umowa sprzedaży (zobowiązująca) i dla której Wnioskodawczyni i Sprzedawca zastrzegą wymóg formy pisemnej pod rygorem nieważności. Sprzedawca zobowiązywać się będzie bezterminowo wobec Wnioskodawczyni do udzielenia zgody, w ramach wykonywania swojego prawa własności, na zatrzymanie Rzeczy Sprzedawanych w lokalu Wnioskodawczyni, celem umożliwienia przeprowadzania ich prezentacji podmiotom trzecim, którym Rzeczy Sprzedawane mogłyby zostać potencjalnie odsprzedane. Sprzedawca zobowiązywać się będzie także do niewypowiadania swojego bezterminowego zobowiązania do udzielenia zgody na zatrzymanie Rzeczy Sprzedawanych w lokalu Wnioskodawczyni.

Sprzedawca wraz z zawarciem umowy sprzedaży (zobowiązującej) złoży Wnioskodawczyni ofertę zawarcia umowy przenoszącej własność Rzeczy Sprzedawanych poprzez podpisanie odrębnej umowy przenoszącej własność. W momencie złożenia oferty przez Sprzedawcę, umowa zostanie podpisana wyłącznie przez Sprzedawcę. Wnioskodawczyni będzie uprawniona do przyjęcia tej oferty w ciągu dwóch lat od momentu jej złożenia, jeżeli stwierdzi, że zdoła odsprzedać dalej towar podmiotowi trzeciemu. Wnioskodawczyni zobowiąże się jednak, nieodpłatnie, do nieprzyjmowania oferty przed upływem określonej liczby dni od dnia jej złożenia, w celu umożliwienia Sprzedawcy podjęcia negocjacji w celu odkupu Rzeczy Sprzedawanych. Oferta dotycząca umowy przenoszącej własność Rzeczy Sprzedawanych będzie mogła zostać przyjęta przez Wnioskodawczynię poprzez podpisanie tej umowy (złożenie oświadczenia woli o przyjęciu oferty). Sprzedawca udzieli Wnioskodawczyni także nieodwołalnego pełnomocnictwa do przyjęcia w jego imieniu oświadczenia woli o przyjęciu oferty zawarcia umowy przenoszącej własność. Chwilą zawarcia umowy przenoszącej własność i przejścia własności Rzeczy Sprzedawanych będzie chwila podpisania umowy przez obydwie strony. Z uwagi na fakt, że Sprzedawca będzie podpisywał umowę zawsze jako pierwszy, faktyczną chwilą zawarcia umowy i przejścia własności Rzeczy Sprzedawanych będzie chwila podpisania umowy przez Wnioskodawczynię.

Wnioskodawczyni zamierza stosować powyższą konstrukcję prawną z uwagi na fakt, że będzie jej przysługiwało prawo odstąpienia od umowy sprzedaży (zobowiązującej) w terminie dwóch lat od dnia jej zawarcia, jeżeli stwierdzi ona, że nie jest w stanie odsprzedać dalej Rzeczy Sprzedawanych podmiotom trzecim. W przypadku odstąpienia od umowy, Wnioskodawczyni przestanie być uprawniona do przyjęcia oferty Sprzedawcy, dotyczącej zawarcia umowy przenoszącej własność Rzeczy Sprzedawanych, a Sprzedawca stanie się zobowiązany do zwrotu otrzymanej ceny sprzedaży.

Wnioskodawczyni będzie ponadto uprawniona do odstąpienia od umowy sprzedaży (zobowiązującej), w przypadku naruszenia tej umowy przez Sprzedawcę, polegającym na wypowiedzeniu bezterminowego zobowiązania do udzielenia zgody na zatrzymanie Rzeczy Sprzedawanych w lokalu Wnioskodawczyni celem umożliwienia przeprowadzania ich prezentacji podmiotom trzecim, którym można by Rzeczy Sprzedawane potencjalnie odsprzedać. Wypowiedzenie bezterminowego zobowiązania do udzielenia zgody na zatrzymanie Rzeczy Sprzedawanych w lokalu Wnioskodawczyni przez Sprzedawcę (stanowiące naruszenie zobowiązania umownego) będzie powodowało powstanie szkody po stronie Wnioskodawczyni, polegającej na faktycznej utracie zysku związanego z odsprzedaniem Rzeczy Sprzedawanych podmiotom trzecim (ponieważ z doświadczenia życiowego wynika, że nikt nie zakupi używanej rzeczy bez przeprowadzenia jej wcześniejszych oględzin) oraz na poniesieniu ewentualnych kosztów związanych z przygotowaniem Rzeczy Sprzedawanych do odsprzedaży (np. koszty opisu, prezentacji), które ostatecznie nie zostały odsprzedane. Dlatego też, w tym wypadku odstąpienie od umowy będzie uprawniało Wnioskodawczynię do żądania zapłaty odszkodowania stanowiącego rekompensatę z tytułu utraty potencjalnego zysku związanego z dalszą odsprzedażą Rzeczy Sprzedawanych podmiotom trzecim oraz poniesienia kosztów związanych z przygotowaniem Rzeczy Sprzedawanych do dalszej odsprzedaży. W celu zniwelowania problemów dowodowych związanych z udowodnieniem wysokości szkody poniesionej przez Wnioskodawczynię, odszkodowanie będzie ustalone umownie jako odpowiedni procent ceny sprzedaży Rzeczy Sprzedawanych ustalonej w umowie sprzedaży (zobowiązującej) zawartej pomiędzy Wnioskodawczynią a Sprzedawcą, za każdy dzień od dnia zawarcia tej umowy do dnia wypowiedzenia zobowiązania bezterminowego, ale w każdym wypadku nie więcej niż określony procent ceny sprzedaży na każde trzydzieści dni, które upłynęły od dnia zawarcia umowy do dnia wypowiedzenia zobowiązania bezterminowego oraz nie mniej niż określona stała kwota pieniężna. Wnioskodawczyni zachowa przy tym prawo do dochodzenia odszkodowania na zasadach ogólnych w sytuacji, gdyby poniesiona szkoda przekroczyła wartość odszkodowania określonego w sposób wskazany powyżej.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy w przypadku odstąpienia od umowy sprzedaży (zobowiązującej) z powodów wskazanych w opisie zdarzenia przyszłego, jeżeli nie doszło do zawarcia umowy rozporządzającej, na Wnioskodawczyni ciąży obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych?
2. Kiedy powstanie, w przypadku zawarcia umowy przenoszącej własność w opisanym zdarzeniu przyszłym, obowiązek podatkowy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych, związany ze sprzedażą rzeczy ruchomych, których wartość jest równa 1000 zł lub przekracza tę kwotę?
3. Od kiedy należy liczyć 14-dniowy termin na zapłatę podatku?
   
   

Zdaniem Wnioskodawczyni, w zakresie pytania nr 1, w przypadku odstąpienia przez nią od umowy sprzedaży (zobowiązującej) z powodów wskazanych w opisie zdarzenia przyszłego, jeżeli nie doszło do zawarcia umowy rozporządzającej, na Wnioskodawczyni nie ciąży obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi podlegają m.in. umowy sprzedaży. Zgodnie z art. 4 pkt 1 ww. ustawy obowiązek podatkowy ciąży przy umowie sprzedaży na kupującym. Zgodnie z art. 9 pkt 6 cyt. ustawy zwalnia się od podatku sprzedaż rzeczy ruchomych, jeżeli podstawa opodatkowania nie przekracza 1000 zł. Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, podstawę opodatkowania przy umowie sprzedaży stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego. Oznacza to, że obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych dotyczy w przypadku sprzedaży rzeczy ruchomych, jedynie tych rzeczy których wartość jest równa 1000 zł lub przekracza tę kwotę i ciąży on na kupującym.

Zgodnie z art. 3 ust. 2 cyt. ustawy, jeżeli zawarcie umowy przenoszącej własność następuje w wykonaniu zobowiązania wynikającego z uprzednio zawartej umowy zobowiązującej do przeniesienia własności, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą zawarcia umowy przenoszącej własność.

Zdaniem Wnioskodawczyni, ponieważ w przypadku odstąpienia od umowy sprzedaży (zobowiązującej), w sytuacji gdy nie dojdzie w ogóle do zawarcia umowy rozporządzającej, która by wykonała umowę sprzedaży (zobowiązującą), obowiązek podatkowy nigdy nie powstanie. Oznacza to, że w takim wypadku na Wnioskodawczyni nie będzie ciążył obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawczyni, w zakresie pytania nr 2, w opisanym zdarzeniu przyszłym, obowiązek podatkowy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych, związany ze sprzedażą rzeczy ruchomych, których wartość jest równa 1000 zł lub przekracza tę kwotę, powstanie z momentem podpisania przez Wnioskodawczynię umowy przenoszącej własność Rzeczy Sprzedawanych.

Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, że zawierana umowa sprzedaży będzie miała skutek wyłącznie zobowiązujący i nie będzie prowadziła do przeniesienia własności, co jest dopuszczalne na podstawie art. 155 § 1 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 535 Kodeksu cywilnego umowa taka jedynie zobowiązuje do przeniesienia własności rzeczy. Do przeniesienia własności Rzeczy Sprzedawanych konieczne będzie zatem zawarcie dodatkowej umowy przenoszącej własność. Oznacza to, że zawarcie umowy przenoszącej własność będzie następowało w wykonaniu zobowiązania wynikającego z uprzednio zawartej umowy sprzedaży, o skutku wyłącznie zobowiązującym (co wypełnia dyspozycję art. 3 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych).

Ponieważ strony w umowie sprzedaży o skutku zobowiązującym będą zastrzegały, że umowa rozporządzająca powinna być zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności, umowa rozporządzająca będzie mogła dojść do skutku tylko przy zachowaniu takiej formy (art. 76 Kodeksu cywilnego). Zgodnie natomiast z art. 78 § 1 Kodeksu cywilnego do zachowania pisemnej formy czynności prawnej wystarcza złożenie własnoręcznego podpisu na dokumencie obejmującym treść oświadczenia woli. Oznacza to, że umowa rozporządzająca, będzie mogła dojść do skutku dopiero w momencie podpisania umowy przez obydwie strony. Ponieważ Sprzedawca, w celu złożenia oferty zawarcia umowy rozporządzającej, będzie podpisywał umowę zawsze wcześniej niż Wnioskodawczyni, umowa rozporządzająca będzie uznana za zawartą dopiero z momentem złożenia na niej podpisu przez Wnioskodawczynię.

Reasumując, ponieważ do zawarcia umowy przenoszącej własność, która następuje w wykonaniu zobowiązania wynikającego z uprzednio zawartej umowy sprzedaży (zobowiązującej do przeniesienia własności) dojdzie dopiero w momencie podpisania przez Wnioskodawczynię umowy przenoszącej własność, chwilę podpisania przez Wnioskodawczynię umowy przenoszącej własność należy uznać za chwilę powstania obowiązku podatkowego dotyczącego podatku od czynności cywilnoprawnych, w odniesieniu do rzeczy ruchomych, których wartość jest równa 1000 zł lub przekracza tę wartość.

Zdaniem Wnioskodawczyni, w odniesieniu do pytania nr 3, czternastodniowy termin na zapłatę podatku należy liczyć od dnia podpisania umowy przenoszącej własność przez Wnioskodawczynię.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, podatnicy są obowiązani, bez wezwania organu podatkowego złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, według ustalonego wzoru oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, z wyłączeniem przypadków, gdy podatek jest pobierany przez płatnika.

Ponieważ chwilą powstania obowiązku podatkowego jest chwila podpisania przez Wnioskodawczynię umowy przenoszącej własność Rzeczy Sprzedawanych, czternastodniowy termin na zapłatę podatku należy liczyć od dnia podpisania umowy przenoszącej własność przez Wnioskodawczynię.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2016 r., poz. 223) podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Wśród nich znajduje się w szczególności umowa sprzedaży.

Natomiast zawarcie warunkowej umowy sprzedaży czyli zobowiązującej do przeniesienia własności nie wywołuje żadnych skutków na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (jest obojętne podatkowo). Umowa taka nie została wymieniona w katalogu określającym przedmiot opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

O powstaniu obowiązku uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnej decyduje, w myśl art. 3 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy, moment dokonania czynności cywilnoprawnej.

Jeżeli zawarcie umowy przenoszącej własność następuje w wykonaniu zobowiązania wynikającego z uprzednio zawartej umowy zobowiązującej do przeniesienia własności, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą zawarcia umowy przenoszącej własność (art. 3 ust. 2 powołanej ustawy).

Zgodnie z art. 535 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2016 r., poz. 380, ze zm.) przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

Stosownie natomiast do art. 155 § 1 Kodeksu cywilnego umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Art. 156 ww. Kodeksu stanowi, że jeżeli zawarcie umowy przenoszącej własność następuje w wykonaniu zobowiązania wynikającego z uprzednio zawartej umowy zobowiązującej do przeniesienia własności, z zapisu zwykłego, z bezpodstawnego wzbogacenia lub z innego zdarzenia, ważność umowy przenoszącej własność zależy od istnienia tego zobowiązania.

Podstawę opodatkowania przy umowie sprzedaży w myśl ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego (art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy). Zgodnie z art. 6 ust. 2 ww. ustawy wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Przepis art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy od czynności cywilnoprawnych określa stawkę podatku, która wynosi m.in. od umowy sprzedaży nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym – 2%.

W myśl art. 9 pkt 6, zwalnia się od podatku sprzedaż rzeczy ruchomych, jeżeli podstawa opodatkowania nie przekracza 1000 zł.

Z sytuacji przedstawionej we wniosku wynika, że Wnioskodawczyni zamierza prowadzić działalność gospodarczą polegającą na skupie używanych rzeczy ruchomych i ich dalszej odsprzedaży. W tym celu będzie zawierała umowy sprzedaży z osobami (sprzedawcami), które chcą sprzedać określone rzeczy. Z momentem zawarcia umowy sprzedaży sprzedawca otrzyma zapłatę uzgodnionej ceny, jednak umowa nie będzie automatycznie przenosiła własności rzeczy sprzedawanych (będzie to jedynie umowa zobowiązująca, bez skutku rozporządzającego). Do przeniesienia własności rzeczy sprzedawanych konieczne będzie zawarcie odrębnej umowy przenoszącej własność, do zawarcia której będzie zobowiązywała umowa sprzedaży (zobowiązująca) i dla której Wnioskodawczyni i sprzedawca zastrzegą wymóg formy pisemnej pod rygorem nieważności. Sprzedawca zobowiązywać się będzie bezterminowo wobec Wnioskodawczyni do udzielenia zgody, w ramach wykonywania swojego prawa własności, na zatrzymanie rzeczy sprzedawanych w lokalu Wnioskodawczyni, celem umożliwienia przeprowadzania ich prezentacji podmiotom trzecim, którym rzeczy sprzedawane mogłyby zostać potencjalnie odsprzedane. Sprzedawca zobowiązywać się będzie także do niewypowiadania swojego bezterminowego zobowiązania do udzielenia zgody na zatrzymanie rzeczy sprzedawanych w lokalu Wnioskodawczyni. Sprzedawca wraz z zawarciem umowy sprzedaży (zobowiązującej) złoży Wnioskodawczyni ofertę zawarcia umowy przenoszącej własność rzeczy sprzedawanych poprzez podpisanie odrębnej umowy przenoszącej własność. W momencie złożenia oferty przez sprzedawcę, umowa zostanie podpisana wyłącznie przez sprzedawcę. Wnioskodawczyni będzie uprawniona do przyjęcia tej oferty w ciągu dwóch lat od momentu jej złożenia, jeżeli stwierdzi, że zdoła odsprzedać dalej towar podmiotowi trzeciemu. Wnioskodawczyni zobowiąże się jednak, nieodpłatnie, do nieprzyjmowania oferty przed upływem określonej liczby dni od dnia jej złożenia, w celu umożliwienia sprzedawcy podjęcia negocjacji w celu odkupu rzeczy sprzedawanych. Oferta dotycząca umowy przenoszącej własność rzeczy sprzedawanych będzie mogła zostać przyjęta przez Wnioskodawczynię poprzez podpisanie tej umowy (złożenie oświadczenia woli o przyjęciu oferty). Sprzedawca udzieli Wnioskodawczyni także nieodwołalnego pełnomocnictwa do przyjęcia w jego imieniu oświadczenia woli o przyjęciu oferty zawarcia umowy przenoszącej własność. Chwilą zawarcia umowy przenoszącej własność i przejścia własności rzeczy sprzedawanych będzie chwila podpisania umowy przez obydwie strony. Z uwagi na fakt, że sprzedawca będzie podpisywał umowę zawsze jako pierwszy, faktyczną chwilą zawarcia umowy i przejścia własności rzeczy sprzedawanych będzie chwila podpisania umowy przez Wnioskodawczynię. Wnioskodawczyni zamierza stosować powyższą konstrukcję prawną z uwagi na fakt, że będzie jej przysługiwało prawo odstąpienia od umowy sprzedaży (zobowiązującej) w terminie dwóch lat od dnia jej zawarcia, m.in. jeżeli stwierdzi ona, że nie jest w stanie odsprzedać dalej rzeczy sprzedawanych podmiotom trzecim. W przypadku odstąpienia od umowy, Wnioskodawczyni przestanie być uprawniona do przyjęcia oferty sprzedawcy, dotyczącej zawarcia umowy przenoszącej własność rzeczy sprzedawanych, a sprzedawca stanie się zobowiązany do zwrotu otrzymanej ceny sprzedaży.

Z przywołanych powyżej przepisów Kodeksu cywilnego wynika, że zawarcie umowy zobowiązującej, np. warunkowej umowy sprzedaży, może, ale wcale nie musi przenosić jej własności. Możliwa jest sytuacja, w której rzecz została warunkowo sprzedana, lecz sprzedający nadal pozostaje jej właścicielem. W takim przypadku przeniesienie własności dokonywane jest odrębnym aktem (umową), podpisywanym w terminie późniejszym, i obejmującym samo przeniesienie własności. Pierwsza umowa (warunkowa umowa sprzedaży) ma charakter jedynie zobowiązujący, tzn. zobowiązuje sprzedającego do przeniesienia własności rzeczy na kupującego, natomiast umowa druga (umowa przeniesienia własności) zawierana jest w wykonaniu umowy pierwszej (warunkowej umowy sprzedaży) i ma charakter rozporządzający, tzn. przenosi własność nieruchomości ze sprzedającego na kupującego.

Zatem zawarcie warunkowej umowy sprzedaży rzeczy powoduje automatyczne wyłączenie rozporządzającego skutku umowy. Warunkowa umowa sprzedaży jest zawsze umową zobowiązującą, wymagającą późniejszego wykonania poprzez zawarcie umowy przenoszącej własność. Motywy zastrzegania warunku lub terminu w zawieranych umowach mogą być różne. W przedstawionym we wniosku zdarzeniu przyszłym zastrzeżenie warunku było elementem uzgodnionym przez strony umowy. Zatem opisane w treści wniosku rzeczy mogą być sprzedane Wnioskodawczyni tylko pod wymienionym warunkiem.

Zawierane przez Wnioskodawczynię umowy przenoszące własność stanowić będą realizację zawartych wcześniej warunkowych umów sprzedaży, będą ich konsekwencją, tym samym to one będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Gdyby bowiem nie zostały zawarte umowy przenoszące własność, w efekcie nie nastąpiłoby przeniesienie własności, a tym samym nie zostałyby spełnione przesłanki określone w art. 535 Kodeksu cywilnego, gdzie zdefiniowano umowę sprzedaży. Jak wynika z analizowanego wniosku – zawarcie umowy sprzedaży następuje dwuetapowo. Czyli dopiero zakończenie drugiego etapu powoduje, że kupujący staje się właścicielem. Skoro tak, to dopiero wówczas umowa sprzedaży dochodzi do skutku.

W ww. ustawie wskazano, że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej. Kluczowe znaczenie ma więc pojęcie czynności prawnej oraz moment jej dokonania. Czynność cywilnoprawna jest dokonana z momentem, gdy dochodzi do zrealizowania wszystkich elementów konstytuujących daną czynność.

Z przywołanego powyżej art. 3 ust. 2 cyt. ustawy wynika jednoznacznie, że jeżeli zawarcie umowy przenoszącej własność następuje w wykonaniu zobowiązania wynikającego z uprzednio zawartej umowy zobowiązującej do przeniesienia własności, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą zawarcia umowy przenoszącej własność.

Jak wynika z powyższego, w przypadku odstąpienia od umowy sprzedaży (która w opisanej sytuacji jest umową zobowiązaniową), jeżeli nie doszło do zawarcia umowy rozporządzającej, na Wnioskodawczyni nie będzie ciążył obowiązek podatkowy. Skoro bowiem wskazana umowa jest de facto umową przedwstępną (zobowiązaniową), to nie rodzi ona skutków, o których mowa w art. 535 Kodeksu cywilnego – nie spełnia definicji sprzedaży, bo na jej podstawie nie dochodzi do przeniesienia własności.

Należy zauważyć, że obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, zgodnie z art. 1 ust. 1 lit. a) w zw. z art. 3 ust. 1 pkt 1 i ust. 2, powstaje przy umowie sprzedaży z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej, a jeżeli umowa przenosząca własność nastąpiła w wyniku wykonania umowy zobowiązującej, to z chwilą zawarcia umowy przenoszącej własność. A zatem obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych powstanie każdorazowo w momencie zawarcia umowy rozporządzającej (przenoszącej własność), niezależnie od wartości nabywanych rzeczy ruchomych. Tym samym nie można podzielić stanowiska Wnioskodawczyni, że obowiązek ten związany jest tylko ze sprzedażą tych rzeczy, których wartość jest równa 1000 zł lub przekracza tę kwotę. Przy czym wskazać należy, że czynność cywilnoprawna polegająca na sprzedaży rzeczy ruchomych o wartości niższej lub równej 1000 zł (wartość tą należy rozumieć jako wartość rynkową, bo to ona stanowi podstawę opodatkowania) będzie podlegała zwolnieniu z podatku od czynności cywilnoprawnych na mocy art. 9 pkt 6 cyt. ustawy. Jak wynika z treści ww. przepisu, zwalnia się od podatku sprzedaż rzeczy ruchomych, jeżeli podstawa opodatkowania nie przekracza 1000 zł, a zatem również wtedy, kiedy podstawa opodatkowania jest równa 1000 zł. To oznacza – wbrew temu, co twierdzi Wnioskodawczyni – że obowiązek zapłaty podatku powstaje wówczas, gdy wartość rynkowa rzeczy przekroczy kwotę 1000 zł.

W sytuacji zawarcia przez Wnioskodawczynię umowy rozporządzającej (przenoszącej na nią własność nabywanych rzeczy), obowiązek podatkowy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych powstanie w dacie zawarcia tejże umowy i od tej daty należy liczyć czternastodniowy termin na zapłatę podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe w części dotyczącej powstania obowiązku podatkowego związanego ze sprzedażą rzeczy ruchomych dopiero wówczas, gdy ich wartość jest równa lub przewyższa 1000 zł oraz obowiązku zapłaty podatku, gdy wartość rzeczy jest równa 1000 zł; natomiast w pozostałej części – za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.