Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-2-1/4515-47/16/DP
z 7 kwietnia 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613, ze zm.) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 11 lutego 2016 r. (data wpływu do Biura – 16 lutego 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie obowiązków płatnika w przypadku składania oświadczeń o ustanowieniu nieodpłatnego użytkowania lub nieodpłatnej służebności – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 lutego 2016 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie obowiązków płatnika w przypadku składania oświadczeń o ustanowieniu nieodpłatnego użytkowania lub nieodpłatnej służebności.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Ograniczone prawo rzeczowe takie jak służebność czy użytkowanie ustanawia się w formie umowy. Zgodnie z art. 245 § 2 Kodeksu cywilnego do ustanowienia ww. praw na nieruchomości, forma aktu notarialnego jest potrzebna tylko do oświadczenia właściciela, który prawo ustanawia. Zatem akt notarialny sporządzony przez Wnioskodawczynię (notariusza), będącą płatnikiem podatku od spadków i darowizn od dokonanej w formie aktu notarialnego umowy nieodpłatnego ustanowienia służebności/użytkowania, niejednokrotnie obejmuje wyłącznie oświadczenie właściciela nieruchomości o ustanowieniu praw, o których mowa powyżej. Moment zawarcia umowy oceniany jest zgodnie z przepisami ogólnymi Kodeksu cywilnego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy notariusz jest zobowiązany pobrać podatek od spadków i darowizn w przypadku, gdy sporządza akt notarialny obejmujący jedynie oświadczenie o ustanowieniu nieodpłatnego użytkowania/służebności?

Zdaniem Wnioskodawczyni, notariusz w sytuacji, o której mowa we wniosku nie jest zobowiązany do pobrania podatku od spadków i darowizn.

Uzasadniając swoje stanowisko Wnioskodawczyni wskazała, że przepisów podatkowych nie interpretuje się rozszerzająco. Notariusz nie jest uprawniony do badania momentu zawarcia umowy. Do aktu notarialnego obejmującego oświadczenie, o którym mowa we wniosku nie staje osoba nabywająca prawo, zatem nie ma podmiotu, od którego płatnik powinien pobrać podatek.

Wnioskodawczyni zaznaczyła, że art. 4a ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn rozróżnia umowę od oświadczenia, natomiast w art. 18 ust. 1 pkt 3 i 4 takiego rozróżnienia nie ma.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2016 r., poz. 205) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

Stosownie do art. 5 ww. ustawy obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 18 ust. 1 cyt. ustawy notariusze są płatnikami podatku od dokonanej w formie aktu notarialnego:

1. darowizny;
2. umowy nieodpłatnego zniesienia współwłasności lub ugody w tym przedmiocie;
3. umowy nieodpłatnego ustanowienia służebności;
4. umowy nieodpłatnego ustanowienia użytkowania.
   
   

Przywołane powyżej przepisy wskazują, że ustanowienie nieodpłatnego użytkowania lub nieodpłatnej służebności podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Obowiązek uiszczenia podatku z tego tytułu ciąży na nabywcy prawa majątkowego. Notariusz, jako płatnik, jest zobowiązany pobrać podatek od spadków i darowizn od umowy nieodpłatnego ustanowienia użytkowania lub służebności, jeżeli czynności ta zostaje dokonana w formie aktu notarialnego.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że akt notarialny sporządzony przez Wnioskodawczynię (notariusza), niejednokrotnie obejmuje wyłącznie oświadczenie właściciela nieruchomości o ustanowieniu służebności/użytkowania.

Wnioskodawczyni wskazała, że do aktu notarialnego obejmującego oświadczenie, o którym mowa we wniosku nie staje osoba nabywająca prawo, zatem nie ma podmiotu, od którego płatnik powinien pobrać podatek. Tym samym notariusz w przedstawionej sytuacji nie jest zobowiązany do pobrania podatku od spadków i darowizn.

Organ interpretacyjny w pełni podziela stanowisko Wnioskodawczyni.

Przywołany powyżej przepis art. 18 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn wskazuje jednoznacznie, że notariusze są płatnikami podatku od dokonanej w formie aktu notarialnego umowy nieodpłatnego ustanowienia służebności oraz umowy nieodpłatnego ustanowienia użytkowania.

Użycie przez ustawodawcę sformułowania „dokonanej w formie aktu notarialnego umowy” stanowi, że warunkiem koniecznym do przyjęcia przez notariusza roli płatnika, tj. zaistnienia obowiązku pobrania przez notariusza podatku od ustanowienia nieodpłatnej służebności lub nieodpłatnego użytkowania jest zawarcie w formie aktu notarialnego „umowy”. Umowa zaś stanowi wynik uzgodnień stron; w prawie cywilnym umowa oznacza zgodne porozumienie dwóch lub więcej stron ustalające ich wzajemne prawa i obowiązki.

W związku z powyższym do zawarcia „umowy” niezbędne jest stawiennictwo wszystkich stron czynności, których umowa dotyczy.

W przypadku zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię, gdy ustanowienie nieodpłatnej służebności lub nieodpłatnego użytkowania nie będzie wynikiem umowy stron, a powstanie jedynie w wyniku jednostronnego oświadczenia o ustanowieniu służebności lub użytkowania w formie aktu notarialnego, a strona, na rzecz której będzie ustanowione prawo nie będzie uczestniczyła w czynności ustanowienia służebności lub użytkowania, nie znajdzie zastosowania art. 18 ustawy o podatku od spadków i darowizn. W takiej sytuacji notariusz nie stanie się płatnikiem podatku od spadków i darowizn, tym samym na notariuszu, nie będzie ciążył obowiązek poboru podatku od spadków i darowizn.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.