Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB2/4511-1-1143/15-3/AK
z 12 stycznia 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 5 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 13 listopada 2015 r. (data wpływu 16 listopada 2015 r.), uzupełnionym pismem z dnia 23 grudnia 2015 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zbycia nieruchomości – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 listopada 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zbycia nieruchomości.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni wspólnie z mężem nabyła 19 listopada 1997 r. nieruchomość (…). W dniu 2 kwietnia 2011 r. zmarł mąż Zainteresowanej. Dwoje dzieci Wnioskodawczyni i jej męża zrzekło się swoich części spadku i postanowieniem sądu stała się ona jedyną spadkobierczynią nieruchomości, którą zamierza sprzedać.

W uzupełnieniu wniosku Zainteresowana wskazała, że postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 24 lipca 2012 r. cała nieruchomość została przyznana jej na własność.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Kiedy Wnioskodawczyni może zbyć nieruchomość (podanie daty), aby przestała ona podlegać opodatkowaniu?

Zdaniem Wnioskodawczyni żeby nie płacić podatku ze sprzedaży domu nie musi upłynąć 5 lat od momentu nabycia spadku, ponieważ w małżeńskiej wspólnocie nie występują udziały, więc tak naprawdę każdy z małżonków kupujących dom, kupuje go w całości. Tak więc datą nabycia całej nieruchomości nie jest dzień nabycia spadku, tylko dzień jej zakupu. Od tego momentu biegnie okres 5 lat, po upływie którego dochód ze sprzedaży przestaje podlegać opodatkowaniu. Na potwierdzenie swojego stanowiska w sprawie oceny prawnej zdarzenia przyszłego Zainteresowana przywołuje wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego sygn. akt I SA/Bd228/15.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

‒ jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Podkreślić należy, że przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości nastąpi po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie, nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a co za tym idzie, kwota uzyskana z tego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Wobec powyższego, w przypadku sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu dochodu ma moment ich nabycia.

Zgodnie z art. 31 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2015 r., poz. 2082), z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny).

Ustrój wspólności ustawowej, obejmujący dorobek obojga małżonków, ukształtowany został przez ustawodawcę jako wspólność łączna, bezudziałowa. Wspólność ta charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą zatem rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością (art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Ustawowy ustrój majątkowy między małżonkami ustaje m.in. z chwilą śmierci jednego z małżonków. Natomiast w myśl art. 50¹ Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej. Ustrój wspólności majątkowej będący współwłasnością łączną trwa zatem tak długo, jak długo trwa małżeństwo. Z chwilą ustania wspólności np. w wyniku śmierci jednego ze współmałżonków dochodzi do przekształcenia współwłasności łącznej a udział każdego z małżonków w majątku wspólnym, według domniemania jest równy udziałowi drugiego współmałżonka.

Powyższe wyjaśnienie oznacza, że z chwilą śmierci jednego z małżonków posiadane przez niego udziały w majątku wspólnym wchodzą w skład masy spadkowej po tym małżonku i podlegają dziedziczeniu.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że 19 listopada 1997 r. Wnioskodawczyni nabyła wspólnie z małżonkiem nieruchomości. W dniu 2 kwietnia 2011 r. zmarł mąż Zainteresowanej. Po jego śmierci Wnioskodawczyni stała się wyłącznym właścicielem nieruchomości.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny ( Dz. U. z 2014 r., poz. 121 z późn. zm.) – spadek to prawa i obowiązki zmarłego wynikające ze stosunków cywilnoprawnych, które z chwilą śmierci przechodzą na następców prawnych. W myśl art. 924 i 925 Kodeksu cywilnego – spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, natomiast otwarcie spadku następuje z chwilą śmierci spadkodawcy.

Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Tak więc dniem nabycia spadku jest data śmierci spadkodawcy.

W opisanej sytuacji z uwagi na fakt, że dzieci Zainteresowanej zrzekły się swoich części spadku w przedmiotowej sprawie należy rozpoznać następujące daty nabycia nieruchomości przez Wnioskodawczynię:

• 19 listopada 1997 r. – nabycie 1/2 części udziału,
• 2 kwietnia 2011 r. – nabycie w spadku po zmarłym mężu 1/2 części udziału.
  
  

Zaaprobowanie poglądu Wnioskodawczyni, zgodnie z którym przysługujący spadkobierczyni zmarłego małżonka udział uważa się za nabyty w chwili nabycia przez małżonków prawa do rzeczy w ramach wspólności majątkowej małżeńskiej oznaczałoby, że Zainteresowana nie mogłaby dziedziczyć po swoim mężu. Wysnucie takiego wniosku stoi w sprzeczności z całokształtem regulacji dotyczących majątkowej wspólności ustawowej oraz dziedziczenia i oznaczałoby przyjęcie tezy – z którą tut. Organ nie może się zgodzić – że śmierć małżonka będącego w ustawowej wspólności majątkowej nie ma żadnego wpływu na przysługujące mu za życia prawa własności do nieruchomości, gdyż te w pełnym zakresie przysługują pozostającemu przy życiu małżonkowi, jako że nieruchomość ta została nabyta przez nich wspólnie na własność a nie na współwłasność. Współwłasność – w tym także współwłasność łączna – oznacza, że własność przysługuje obojgu małżonkom. Ustaje ona jednak z chwilą śmierci jednego z małżonków, w sytuacji braku małżeńskiej umowy majątkowej, przepis prawa – art. 50¹ Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego – przesądza o tym, że udział w majątku wspólnym każdego z małżonków wynosił po 1/2. To ten właśnie majątek podlega dziedziczeniu, a więc nabyciu.

W omawianej sprawie Wnioskodawczyni nabyła przedmiotową nieruchomość w chwili śmierci męża. Dopiero od tej daty Wnioskodawczyni stała się właścicielem kolejnego udziału w nieruchomości. Brak jest zatem podstaw do twierdzenia, że cały udział w nieruchomości w omawianej sprawie Wnioskodawczyni nabyła w roku 1997.

Powyższe argumenty Organu potwierdza m.in. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 29 stycznia 2009 r., sygn. akt I SA/Gl 1061/08, który został utrzymany w mocy przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 4 listopada 2010 r., sygn. akt II FSK 1054/09 oraz wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 12 grudnia 2011 r., sygn. akt III SA/Wa 1145/11, który także został utrzymany w mocy przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 18 lutego 2014 r., sygn. akt II FSK 832/12.

Zatem w przedmiotowej sprawie, w dniu śmierci męża Wnioskodawczyni, czyli 2 kwietnia 2011 r. nastąpiło kolejne nabycie przez Zainteresowaną udziału w nieruchomości. Stwierdzenie, że aby nie płacić podatku przy sprzedaży domu nie musi upłynąć 5 lat od momentu nabycia spadku, ponieważ w małżeńskiej wspólnocie nie występują udziały, więc każdy z małżonków kupujących dom, kupuje go w całości oraz, że datą nabycia całej nieruchomości nie jest dzień nabycia spadku, tylko dzień jej zakupu jest bezpodstawne biorąc pod uwagę omawiane powyżej przepisy prawa.

W konsekwencji, sprzedaż przedmiotowej nieruchomości w części odpowiadającej udziałowi nabytemu w roku 1997 nie stanowi źródła przychodu do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ upłynęło pięć lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie.

Natomiast w odniesieniu do 1/2 części udziału nieruchomości dotyczącego męża Wnioskodawczyni, stwierdzić należy, że posiadane przez niego udziały w majątku wspólnym weszły w skład masy spadkowej po zmarłym małżonku i podlegają dziedziczeniu. Dzień nabycia spadku (data śmierci spadkodawcy), jest jednocześnie dniem nabycia składników majątku wchodzących w skład spadku. Zatem część nieruchomości odziedziczoną po zmarłym mężu, Wnioskodawczyni nabyła 2 kwietnia 2011 r. Aby przychód ze sprzedaży ww. części nie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych należy dokonać jego zbycia po dniu 31 grudnia 2016 r., gdyż po tej dacie upłynie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.