Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB4/4511-1429/15-2/JK
z 7 stycznia 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 615, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 26 listopada 2015 r. (data wpływu 11 grudnia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania zwrotu przez spółdzielnię mieszkaniową wkładu mieszkaniowego – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11 grudnia 2015 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania zwrotu przez spółdzielnię mieszkaniową wkładu mieszkaniowego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni posiadała przydział do spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, będącego w zasobach Spółdzielni Mieszkaniowej. Wnioskodawczyni doprowadziła do zadłużenia lokalu i w konsekwencji do licytacji komorniczej. Wnioskodawczyni uzyskała w drodze licytacji kwotę 136.200,00 zł, którą to kwotę Spółdzielnia Mieszkaniowa zaksięgowała w sposób opisany w piśmie z dnia 22 czerwca 2015 r. W tym miejscu Wnioskodawczyni precyzuje, że ww. kwota 136.200,00 zł nie została w całości Jej wypłacona, lecz jest to kwota uzyskana w drodze licytacji. Po potrąceniu długu i kosztów egzekucji została ustalona wartość wkładu mieszkaniowego na kwotę 118.802,21 zł, tj. po odliczeniu nominalnej kwoty z tytułu wkładu mieszkaniowego pozostało 117.900,31 zł. Spółdzielnia wypłaciła na rzecz Wnioskodawczyni i jej męża kwotę po 58.950,16 zł. Spółdzielnia w związku z wypłatą wystawiła PIT-8C za 2015 r.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychód w związku ze zwrotem udziałów lub wkładu w Spółdzielni w kwocie 58.950,16 zł rodzi obowiązek zapłaty podatku dla Wnioskodawczyni na podstawie PIT-8C, czy też podlega zwolnieniu i w konsekwencji Spółdzielnia Mieszkaniowa nie miała podstawy wystawić PIT-8C?

Zdaniem Wnioskodawczyni, Spółdzielnia Mieszkaniowa nie miała podstawy do wystawienia PIT-8C, bowiem w świetle art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o p.d.o.f. zwrot wkładu jest zwolniony. Wartość natomiast wkładu została ustalona w drodze licytacji, stąd Spółdzielnia Mieszkaniowa winna przyjąć inną wartość nominalną a mianowicie wartość rzeczywistą wkładu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów ustawy Ordynacja podatkowa zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 30f są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z treścią art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy.

Stosownie do art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Kwestię nabycia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego oraz warunków zwrotu wniesionego wkładu reguluje ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1222).

Stosownie do art. 4 ust. 1 ww. ustawy, członkowie spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali, są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu.

Zgodnie z art. 4 ust. 3 ustawy, członkowie spółdzielni, którzy oczekują na ustanowienie na ich rzecz spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego albo prawa odrębnej własności lokalu, są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów budowy lokali przez wnoszenie wkładów mieszkaniowych lub budowlanych. Od chwili postawienia im lokali do dyspozycji uiszczają oni opłaty określone w ust. 1 albo 2.

W sprawach nieuregulowanych w ustawie prawa i obowiązki członków spółdzielni dotyczące w szczególności wnoszenia, ustalania i waloryzacji wkładu mieszkaniowego i budowlanego określają postanowienia statutu (art. 8 pkt 3 ww. ustawy).

Mając na względzie powyższe, wkład mieszkaniowy (budowlany) stanowi formę, w jakiej członek spółdzielni uczestniczy w pokrywaniu kosztów budowy budynku (lokalu). Wydatki na wkłady mieszkaniowe lub budowlane do spółdzielni wpłacane są natomiast w celu uzyskania spółdzielczego prawa do lokalu lub odrębnej własności lokalu.

Natomiast zgodnie z przepisem art. 11 ust. 1 ww. ustawy, spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego wygasa z chwilą ustania członkostwa oraz w innych wypadkach określonych w Rozdziale 2 tej ustawy.

Zgodnie art. 11 ust. 21 ww. ustawy, w wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia wypłaca osobie uprawnionej wartość rynkową tego lokalu. Przysługująca osobie uprawnionej wartość rynkowa nie może być wyższa od kwoty, jaką spółdzielnia uzyska od osoby obejmującej lokal w wyniku przetargu przeprowadzonego przez spółdzielnię zgodnie w postanowieniami statutu.

Z wartości rynkowej lokalu potrąca się przypadającą na dany lokal część zobowiązań spółdzielni związanych z budową, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, w tym w szczególności niewniesiony wkład mieszkaniowy. Jeżeli spółdzielnia skorzystała z pomocy uzyskanej ze środków publicznych lub z innych środków, potrąca się również nominalną kwotę umorzenia kredytu lub dotacji, w części przypadającej na ten lokal oraz kwoty zaległych opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1, a także koszty określenia wartości rynkowej lokalu (art. 11 ust. 22).

W myśl art. 11 ust. 24 ww. ustawy warunkiem wypłaty, o której mowa w ust. 21, jest opróżnienie lokalu.

Nadmienić należy, że według brzmienia art. 11 ust. 21 ww. ustawy, obowiązującego do 30 lipca 2007 r. spółdzielnia zwracała osobie uprawnionej wniesiony wkład mieszkaniowy lub jego część, zwaloryzowany według wartości rynkowej lokalu. Aktualnie wypłaca wartość rynkową lokalu.

Wnioskodawczyni uważa, że wartość zwróconego wkładu mieszkaniowego nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym, Spółdzielnia Mieszkaniowa nie miała prawa wystawić Wnioskodawczyni PIT-8C za 2015 r.

Zwrot wkładów wniesionych do spółdzielni stanowi przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednakże w myśl art. 21 ust. 1 pkt 50 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są przychody otrzymane w związku ze zwrotem udziałów lub wkładów w spółdzielni, do wysokości wniesionych udziałów lub wkładów do spółdzielni.

Zwrócić należy uwagę, że precyzując zakres ustanowionego przepisem art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwolnienia, ustawodawca wskazał wyraźnie, że obejmuje ono uzyskane ze wskazanego wyżej tytułu przychody, jedynie do wysokości wniesionych udziałów lub wkładów do spółdzielni. Użyty w art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy zwrot: „do wysokości wniesionych udziałów lub wkładów” określa bowiem zakres opisanego zwolnienia przedmiotowego. Przepis ten wskazuje wprost, że zwolnieniu podlega nie cała kwota przychodu uzyskanego przez uprawnionego w wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, tj. uzyskana przez niego kwota odpowiadająca „wartości rynkowej tego lokalu” (art. 11 ust. 21 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych), ale jedynie ta jego część, która odpowiada kwocie faktycznie wniesionego wkładu.

Z treści przepisu art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie wynika więc, że zakresem zwolnienia od podatku dochodowego objęta jest nadwyżka ponad wysokość wniesionego wkładu do spółdzielni, uwzględniająca inflację w odniesieniu do tego wkładu, w razie jego zwrotu. Żaden przepis, czy to zawarty w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, czy to w ustawie o spółdzielniach mieszkaniowych nie pozwala na uznanie, że przez użyty w art. 21 ust. 1 pkt 50 zwrot: „do wysokości wniesionych udziałów lub wkładów”, należy rozumieć: „wysokości wkładu uwzględniającego inflację”.

W konsekwencji stwierdzić należy, że zwolnieniem na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 50 ww. ustawy objęta jest tylko ta część wypłaconej uprawnionemu wartości rynkowej lokalu, która odpowiada wysokości faktycznie wniesionego udziału lub wkładu do spółdzielni w rozumieniu art. 10 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Wkład ten powiększony jest o wartość poniesionych przez członka spółdzielni wpłat na poczet spłaty kredytu zaciągniętego przez spółdzielnię na sfinansowanie kosztów budowy danego lokalu.

Tym samym, uzyskany przez Wnioskodawczynię przychód w związku ze zwrotem wkładu mieszkaniowego w wysokości wartości rynkowej lokalu (zwaloryzowany wkład) stanowi co do zasady przychód podatkowy, przy czym do wysokości uprzednio wniesionego wkładu korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na mocy ww. przepisu.

W związku z powyższym, nie można zgodzić się z Wnioskodawczynią, że wartość zwróconego przez spółdzielnię wkładu mieszkaniowego w związku z przekazaniem lokatorskiego mieszkania jest zwolniona w całości od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wartość zwróconego wkładu – zgodnie z art. 11 ust. 21 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych – stanowi bowiem wartość rynkową tego lokalu. Zatem, nie może odpowiadać wartości wniesionego wkładu mieszkaniowego przez Wnioskodawczynię w przeszłości, tj. wówczas kiedy lokal mieszkalny był przydzielony. Jeżeli intencją ustawodawcy byłoby zwolnienie przychodu otrzymanego w związku ze zwrotem m.in. wkładów w spółdzielni do wysokości zwaloryzowanej wartości wniesionych wkładów, zostałoby to wyraźnie wskazane w ww. przepisie.

W konsekwencji, kwota zwróconego Wnioskodawczyni zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego (wartość rynkowa lokalu), do wysokości uprzednio wniesionego wkładu do spółdzielni mieszkaniowej korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na mocy art. 21 ust. 1 pkt 50 ww. ustawy. Natomiast nadwyżka pomiędzy uzyskanym przychodem, tj. kwotą wypłaconą przez spółdzielnię a nominalną wartością wniesionego wkładu stanowi przysporzenie majątkowe, tj. przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegający opodatkowaniu łącznie z innymi przychodami uzyskanymi przez Wnioskodawczynię w roku podatkowym.

Należy nadmienić, że skoro wkład mieszkaniowy wniesiony został przez Wnioskodawczynię do spółdzielni mieszkaniowej przed 1995 r., to w chwili obecnej ustalając wartość wniesionego wkładu należy uwzględnić ją w kwocie odpowiadającej kwocie po denominacji. Zgodnie bowiem z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o denominacji złotego (Dz. U. Nr 84 poz. 386), wszelkie prawa majątkowe, a także zobowiązania i należności pieniężne powstałe przed datą 1 stycznia 1995 r., a płatne po tej dacie – podlegają przeliczeniu w stosunku określonym w art. 2 ust. 2 przedmiotowej ustawy. W szczególności przeliczeniu, o którym mowa w zdaniu poprzednim, podlegają: wynagrodzenia za pracę, emerytury, renty, inne należności wynikające z praw i zobowiązań majątkowych (publicznych i prywatnych) bez względu na tytuł ich powstania, wartości materiałów i surowców, wkładów oszczędnościowych, lokat i depozytów bankowych. W myśl art. 2 ust. 2 ww. ustawy o denominacji złotego, nowa jednostka pieniężna będzie miała wartość równą 10.000 starych złotych.

Zatem w przedstawionym stanie faktycznym na spółdzielni mieszkaniowej ciążył obowiązek wystawienia informacji PIT-8C, o której mowa w art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie bowiem z tym przepisem, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Reasumując:

1. W związku z opisanym stanem faktycznym, zwrot wkładu mieszkaniowego wykazany w PIT-8C należy potraktować – co do zasady – jako przychód z innych źródeł powodujący przysporzenie majątkowe (w rozumieniu art. 20 ust 1 ustawy o podatkach od osób fizycznych) i opodatkować na zasadach ogólnych.
   
2. Opodatkowaniu podlega kwota wykazana przez spółdzielnię mieszkaniową w PIT-8C, która powinna odpowiadać uzyskanej w wyniku licytacji wartości lokalu pomniejszonej o wielkość wniesionego wkładu. Natomiast wartość ujętą w informacji PIT-8C nie pomniejszają zaległości czynszowe, potrącone odsetki oraz pozostałe koszty skoro stanowią one zobowiązania członka wobec Spółdzielni. Fakt, że kwota wartości rynkowej lokalu zostaje w części „skonsumowana” przez ww. zaległości wobec Spółdzielni, nie może oznaczać, że członek Spółdzielni nie otrzymał konkretnego przysporzenia. Gdyby bowiem zaległości nie było członek Spółdzielni miałby do wyłącznej dyspozycji pełną kwotę zwróconego wkładu mieszkaniowego (wartości rynkowej lokalu).
3. Na spółdzielni mieszkaniowej ciąży obowiązek wystawienia informacji PIT-8C z kwotą przychodu pomniejszoną o faktycznie zapłacony wkład mieszkaniowy.
   
   

Końcowo, w niniejszej sprawie wskazać należy, że postępowanie o udzielenie interpretacji ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego. W postępowaniu tym organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ogranicza się do dokonania subsumpcji przedstawionego przez stronę stanu faktycznego pod określony przepis prawa podatkowego i wyjaśnienia przyczyn, dla których w określonym stanie faktycznym dany przepis ma zastosowanie. Organ w interpretacji indywidualnej nie ustala zatem, ani nie potwierdza, czy dokonane przez Wnioskodawczynię wyliczenia kwot są prawidłowe.

Zgodnie z art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa, Minister właściwy do spraw finansów publicznych na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Mając na uwadze powyższe interpretacja indywidualna skierowana jest wyłącznie do Wnioskodawczyni i nie wywołuje skutków prawnych w stosunku do Jej męża.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.