DD10/033/55/MZO/13

Interpretacja Ministra Finansów DD10/033/55/MZO/13 z 23 lutego 2015 r.

Na podstawie art. 14e ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.; dalej: Ordynacja podatkowa) Minister Finansów zmienia z urzędu, jako nieprawidłową, interpretację indywidualną wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach w dniu 15 stycznia 2008 r. Nr IBPB3/423-207/07/JS w ten sposób, iż uznaje stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 09 października 2007 r. o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów podatku od wartości dodanej wykazanego na fakturach dokumentujących zakup usług i towarów od kontrahentów zagranicznych - za prawidłowe.

UZASADNIENIE

Wnioskiem z dnia 09 października 2007 r. Spółka (dalej: Spółka lub Wnioskodawca) zwróciła się o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów podatku od wartości dodanej wykazanego na fakturach dokumentujących zakup usług i towarów od kontrahentów zagranicznych.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Spółka prowadzi swą podstawową działalność gospodarczą w zakresie usług przewozów towarowych koleją. Do realizacji tych przewozów są wykorzystywane, między innymi wagony i lokomotywy użytkowane na podstawie umów dzierżawy podpisanymi z kontrahentami zagranicznymi.

Zgodnie z zasadami opodatkowania podatkiem od towarów i usług (oraz podatkiem od wartości dodanej) usługi najmu, dzierżawy i innych o podobnym charakterze, których przedmiotem są rzeczy ruchome w postaci środków transportowych opodatkowanie tym podatkiem następuje w miejscu gdzie świadczący te usługi posiada siedzibę. W związku z tym Spółka za przedmiotowe usługi dzierżawy otrzymuje od swoich kontrahentów faktury w których wykazany jest podatek od wartości dodanej rozliczany odpowiednio przez usługodawcę w państwie jego siedziby.

Spółka w swej działalności dokonuje także zakupów innych usług oraz towarów (np. paliwo) w związku z którymi sprzedawcy doliczają podatek od wartości dodanej. Spółka dokonuje zapłaty za dokonany zakup usług i towarów we właściwych terminach, zapłaty te obejmują również wykazany na fakturach podatek od wartości dodanej.

Spółka nie jest zarejestrowana dla potrzeb podatku od wartości dodanej w żadnym państwie unijnym ani dla potrzeb podatku o podobnym charakterze w żadnym państwie trzecim.

Spółka nie jest zarejestrowana dla potrzeb podatku od wartości dodanej w żadnym państwie unijnym ani dla potrzeb podatku o podobnym charakterze w żadnym państwie trzecim.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w opisanym stanie faktycznym Spółka może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych podatek od wartości dodanej wykazany na fakturach dokumentujących zakup usług i towarów od kontrahentów zagranicznych?

Zdaniem Spółki, w myśl przepisów ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2014 r., poz. 851, ze zm.; dalej: updop), można wyróżnić dwa podejścia odnoszące się do zagadnienia zaliczania podatku od wartości dodanej do kosztów uzyskania przychodów. Jednakże obydwa prowadzą do wniosków, że podatek od wartości dodanej zapłacony za granicą stanowi koszt uzyskania przychodów w rozumieniu updop.

Przepisy updop definiują w art. 4a pkt 7 tylko pojęcie "ustawy o podatku od towarów" - jako ustawę z 11 marca 2004 r. o VAT (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, ze zm. dalej: ustawa o VAT), nie definiują natomiast pojęcia "podatek od towarów i usług" choć takim pojęciem się posługują. Przepisy updop nie posługują się zaś sformułowaniem "podatek od wartości dodanej".

Natomiast ustawa o VAT reguluje opodatkowanie "podatkiem od towarów i usług" a zgodnie z postanowieniami art. 2 pkt 11 przez "podatek od wartości dodanej" - rozumie się podatek od wartości dodanej nakładany na terytorium państwa członkowskiego, z wyjątkiem podatku od towarów i usług nakładanego tą ustawą.

Mając na uwadze pierwsze podejście, w myśl zasady zapisanej w art. 15 ust. 1 updop, do podatkowych kosztów uzyskania przychodu zaliczane są jedynie te wydatki, które zostały poniesione w celu uzyskania przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu, a które z puli kosztów nie zostały wyłączone przez samego ustawodawcę (tj. nie wymienione w art. 16 ust. 1 updop).

Zakładając, że wydatek sam w sobie jest celowy, dla rozstrzygnięcia czy zawarty w nim podatek od wartości dodanej może być kosztem podatkowym, należy odwołać się do przepisów art. 16 ust. 1 pkt 46 updop.

Zdaniem Wnioskodawcy, za pomocą przepisów art. 16 ust. 1 pkt 46 updop ustawodawca wyłącza z kosztów podatkowych część podatku obrotowego. Jednak wskazać w tym miejscu należy, że konstytuując wyłączenie prawodawca posłużył się określeniem "podatek od towarów i usług" a nie "podatek od wartości dodanej". To decyduje o tym, iż uznać należy, że nie było celem ustawodawcy podatkowego wyłączenie z kosztów jakiekolwiek podatku od wartości dodanej, ale konkretnie polskiego podatku od towarów i usług. Dzięki temu, polski podatnik, który: zakupi towary lub usługi opodatkowane podatkiem od wartości dodanej innego państwa, może zaliczyć do kosztów podatkowych całą zapłaconą kwotę (brutto), zatem również zawarty w niej podatek od wartości dodanej (zakładając, że wydatek jest celowy i nie został wyłączony z kosztów poprzez inny przepis art. 16 ust. 1 updop).

W opinii Spółki fakt, że zapłacony podatek od wartości dodanej stanowi koszt podatkowy przesądza o tym, że z chwilą otrzymania zwrotu takiego podatku Spółka uzyska przychód. Wprawdzie w art. 12 ust. 1 updop ustawodawca, pośród zdarzeń generujących przychód, nie wymienia zwróconego podatnikowi zagranicznego podatku od wartości dodanej, jednak już sam fakt, iż wraz ze zwrotem podatnik uzyskuje przysporzenie, może decydować o tym, że należy wykazać przychód podatkowy. Wyszczególnienie zamieszczone w art. 12 ust. 1 updop nie stanowi katalogu zamkniętego, co oznacza że przychód może powstać również wówczas, gdy podatnik uzyska korzyść finansową w okolicznościach innych niż zostały wymienione w art. 12 ust. 1 updop. Na potwierdzenie tego stanowiska Spółka powołała pisma organów podatkowych.

W myśl drugiego podejścia przyjmuje się, że w polskim systemie prawnym podatek od towarów i usług obowiązujący na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest odpowiednikiem podatku od wartości dodanej funkcjonującym w innych państwach Unii Europejskiej. Ustawa o podatku od towarów i usług stanowi implementację przepisów VI Dyrektywy dotyczącej "wspólnego systemu podatku od wartości dodanej" (obecnie 112 Dyrektywa). Pojęcie podatku od wartości dodanej obejmuje więc zarówno "podatek od towarów i usług", obowiązujący na terenie Polski, jak i "podatek od wartości dodanej", o którym mowa w ustawie o podatku od towarów i usług (art. 2 pkt 11), tj. podatek nakładany na terenie innych państw członkowskich Unii Europejskiej, z wyjątkiem polskiego podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy z uwagi na tożsamość podatku, od wartości dodanej oraz podatku od towarów i usług podatek ten powinien podlegać tym samym regulacjom podatkowym przewidzianym w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych co podatek od towarów i usług obowiązujący na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Oznacza to, że rozwiązania zawarte w przepisach art. 16 ust. 1 pkt 46 updop, który reguluje kwestię zaliczania do kosztów uzyskania przychodów m.in. podatku naliczonego od towarów i usług, należy odnosić także do podatku od wartości dodanej. Na potwierdzenie stanowiska Spółka powołała pismo Ministerstwa Finansów.

Przy przyjęciu założenia, że przepisy updop dotyczące podatku od towarów i usług tyczą się także podatku od wartości dodanej naliczanego przez zagranicznych kontrahentów Spółki zastosować należy w tym przypadku normę zawartą w art. 16 ust. 1 pkt 46 lit. a) tiret drugie (tiret pierwsze nie ma w przedmiotowym stanie faktycznym zastosowania) updop, która mówi, że nie uznaje się za koszty uzyskania przychodu podatku od towarów i usług (podatku od wartości dodanej), z tym że jest kosztem uzyskania przychodów:

1. podatek naliczony:

• w tej części, w której zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług - jeżeli naliczony podatek od towarów i usług nie powiększa wartości środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej.
  
  

Zatem w opinii Wnioskodawcy uznać należy, że jest kosztem uzyskania przychodów podatek naliczony w tej części, w której zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług.

W opisywanym stanie faktycznym dyspozycja wynikająca z art. 16 ust. 1 pkt 46 lit. a) tiret drugie, uprawniająca do zaliczenia podatku od wartości dodanej do kosztów uzyskania przychodów została wypełniona gdyż:

1. na podstawie art. 86 ustawy z dnia z 11 marca 2004 r. Spółce nie przysługuje obniżenie kwoty podatku należnego o kwoty naliczonego podatku od wartości dodanej. Jak wynika z tej regulacji kwota podatku należnego może być obniżona tylko o kwoty podatku naliczonego, przy czym chodzi tutaj o kwoty naliczonego podatku od towarów i usług, który zgodnie z art. 5 ustawy zwany jest "podatkiem", czyli tego podatku który obowiązuje na terenie Polski. Tak więc zgodnie z zasadami obowiązującymi w zakresie odliczania podatku naliczonego na podstawie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. podatnikom polskim nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego wykazanego w fakturach wystawianych przez podatników podatku od wartości dodanej (podatników VAT z państw innych niż Polska),
2. Spółce nie przysługuje także zwrot różnicy podatku od towarów i usług ponieważ do kwot naliczonego podatku od wartości dodanej nie mają zastosowania przepisy dotyczące zwrotu różnicy podatku zawarte w Dziale IX Rozdziale 1 ustawy z dnia 11marca 2004 r. (art. 87 i art. 88). Wartości naliczonego podatku od wartości dodanej nie uczestniczą w ogóle w rozliczeniu zobowiązań podatkowych w zakresie VAT w Polsce, nie są w ogóle wykazywane w deklaracji VAT-7. Mechanizm działania zwrotu różnicy podatku, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 11 marca 2004 r. a także 112 Dyrektywy polega na umożliwieniu podatnikom uzyskania zwrotu podatku naliczonego stanowiącego różnicę pomiędzy wartością podatku naliczonego a wartością podatku należnego. Zwrot różnicy realizuje się więc zawsze z uwzględnieniem podatku należnego. Zwroty podatku od wartości dodanej dokonywane na podstawie VIII Dyrektywy i przepisów wykonawczych funkcjonujących w danych państwach nie są zwrotem różnicy, jak stanowi art. 16 ust. 1 pkt 46 lit. a) tiret drugie updop, lecz zwrotem podatku zapłaconego w obcym państwie odbywającym się na podstawie odrębnych przepisów. Stąd ta część przepisu dotycząca zwrotu różnicy podatku od towarów i usług w przedmiotowym stanie faktycznym nie ma w ogóle zastosowania.
   
   

Spółka jednocześnie zaznaczyła, że w większości przypadków stara się o zwrot zapłaconego podatku naliczonego od wartości dodanej na podstawie odrębnych uregulowań. Spółka występuje z wnioskami o zwrot tego podatku do właściwych organów administracji podatkowej tych państw członkowskich Unii Europejskiej, na terytorium którego dokonała zakupów, na zasadach określonych w przepisach obowiązujących w tym państwie członkowskim.

Podsumowując warunek określony w art. 16 ust. 1 pkt 46 lit. a) tiret drugie updop polegający na nie przysługiwaniu obniżenia kwoty jest spełniony, natomiast przepis w części dotyczącej zwrotu różnicy podatku od towarów i usług nie ma w przedmiotowym stanie faktycznym zastosowania, gdyż ewentualny zwrot podatku od wartości dodanej dokonany przez właściwy organ administracji podatkowej danego państwa nie jest zwrotem różnicy, o którym jest mowa w cytowanym powyżej przepisie.

Ponadto Spółka zwróciła uwagę na użyty przez ustawodawcę w tym przepisie łącznik "lub" (podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług), który wskazuje, że wystarczy spełnienie jednego z wymienionych tu warunków (nie obydwu łącznie) by dyspozycja normy została wyczerpana i zaliczenie do kosztów podatku od wartości dodanej zrównanego z podatkiem od towarów i usług było możliwe.

Zatem Spółka stoi na stanowisku, że niezależnie od przyjętego toku rozumowania zaprezentowanym w podejściu pierwszym czy też drugim dotyczącym odpowiedniego traktowania podatku od wartości dodanej na gruncie updop podatek od wartości dodanej naliczony przez kontrahentów zagranicznych Spółki i zapłacony na ich rzecz będzie stanowił koszty uzyskania przychodów na potrzeby podatku dochodowego od osób prawnych.

Jeśli Spółka wystąpi z wnioskami o zwrot tego podatku do właściwych organów administracji podatkowej państw członkowskich w których podatek został odprowadzony i uzyska taki zwrot, Spółka określi przychód podatkowy w wysokości równej uzyskanemu zwrotowi i opodatkuje go na zasadach ogólnych.

Zdaniem Spółki nie ma podstaw prawnych do tego by pozbawiać podatników prawa do zaliczenia do kosztów podatkowych podatków obrotowych płaconych w innych państwach. Zapłacony podatek jest realnym, poniesionym ciężarem ekonomicznym mającym związek z przychodami, który co do zasady powinien stanowić koszt uzyskania przychodów. Natomiast z praktyki wiadome jest Spółce, że procedura zwrotu podatku od wartości dodanej z zagranicy jest bardzo sformalizowana, długa (trwa nawet kilka lat) a jej efekt końcowy nigdy nie jest pewny, gdyż wnioski o zwrot z różnych przyczyn mogą być odrzucone czy też kwota zapłaconego podatku nie zwrócona w pełnej wysokości.

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając z upoważnienia Ministra Finansów (na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego; Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.), wydał w dniu 15 stycznia 2008 r. interpretację indywidualną (IBPB3/423-207/07/JS), w której uznał stanowisko Spółki za nieprawidłowe.

Po zapoznaniu się z aktami sprawy, Minister Finansów zważył, co następuje.

Zgodnie z przepisem art. 14e § 1 Ordynacji podatkowej, Minister Finansów może, z urzędu, zmienić wydaną interpretację ogólną lub indywidualną, jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Przepis ten nie zawiera ograniczeń czasowych, co oznacza, że jeśli stwierdzona zostanie nieprawidłowość wydanej interpretacji indywidualnej, Minister Finansów może, z urzędu zmienić ją w dowolnym czasie.

W ocenie Ministra Finansów stanowiska Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach wyrażonego w interpretacji indywidualnej wydanej w dniu 15 stycznia 2008 r. Nr IBPB3/423-207/07/JS, nie można uznać za prawidłowe.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 46 updop nie uważa się za koszty uzyskania przychodów podatku od towarów i usług, z tym że jest kosztem uzyskania przychodów:

1. podatek naliczony:
• jeżeli podatnik zwolniony jest od podatku od towarów i usług lub nabył towary i usługi w celu wytworzenia albo odprzedaży towarów lub świadczenia usług zwolnionych od podatku od towarów i usług,
• w tej części, w której zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług - jeżeli naliczony podatek od towarów i usług nie powiększa wartości środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej,
2. podatek należny:
• w przypadku importu usług oraz wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, jeżeli nie stanowi on podatku naliczonego w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług; kosztem uzyskania przychodów nie jest jednak podatek należny w części przekraczającej kwotę podatku od nabycia tych towarów i usług, która mogłaby stanowić podatek naliczony w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług,
• w przypadku przekazania lub zużycia przez podatnika towarów lub świadczenia usług na potrzeby reprezentacji i reklamy, obliczony zgodnie z odrębnymi przepisami,
• od nieodpłatnie przekazanych towarów, obliczony zgodnie z odrębnymi przepisami, w przypadku gdy wyłącznym warunkiem ich przekazania jest uprzednie nabycie przez otrzymującego towarów lub usług od przekazującego w określonej ilości lub wartości,
3. kwota podatku od towarów i usług, nieuwzględniona w wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, podlegających amortyzacji zgodnie z art. 16a-16m, lub dotycząca innych rzeczy lub praw niebędących środkami trwałymi lub wartościami niematerialnymi i prawnymi podlegającymi tej amortyzacji - w tej części, w jakiej dokonano korekty powodującej zmniejszenie podatku odliczonego zgodnie z przepisami ustawy o podatku od towarów i usług.
   
   

Przepisy updop nie definiują pojęcia „podatek od towarów i usług”. Dlatego przy jego interpretacji w kontekście przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych należy posłużyć się wykładnią systemową zewnętrzną, tzn. odnieść się do przepisów ustawy VAT. W rezultacie określenie prawidłowych skutków w podatku dochodowym od osób prawnych zależy od odpowiedzi na pytanie, czy użyty w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych termin „podatek od towarów i usług” obejmuje podatek od wartości dodanej, funkcjonujący na terytorium innych niż Rzeczpospolita Polska państw członkowskich Unii Europejskiej.

Ustawa o VAT rozróżnia pojęcia „podatku od wartości dodanej” i „podatku od towarów i usług”. Zgodnie z art. 2 pkt 11 tej ustawy, pod pojęciem „podatku od wartości dodanej” rozumie się podatek od wartości dodanej nakładany na terytorium państwa członkowskiego, z wyjątkiem podatku od towarów i usług nakładanego tą ustawą, tzn. ustawą o VAT. Krajowe sformułowanie „podatek od towarów i usług” jest określeniem podatku pośredniego funkcjonującego wyłącznie na terytorium Polski, który w przypadku innych państw członkowskich funkcjonuje (obowiązuje) pod pojęciem podatku od wartości dodanej. Posługiwanie się w ustawie o VAT dwoma różnymi pojęciami dotyczącymi podatku, zawierającego wspólne cechy wynikające z faktu harmonizacji w UE wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, pozwala na prawidłowe określenie obowiązków podatkowych w Polsce dotyczących tego podatku. Tym samym, utożsamienie podatku od towarów i usług oraz podatku od wartości dodanej jest pozbawione podstaw prawnych. W rezultacie, rozróżnienie takie obowiązuje również w zakresie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Obowiązujące przepisy updop - w świetle dyrektywy zakładającej pierwszeństwo wykładni literalnej - przesądzają, iż ograniczenie w zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów zapłaconego podatku od towarów i usług, nie powinno mieć zastosowania na gruncie niniejszej sprawy, albowiem dotyczy ono wyłącznie przypadków związanych z możliwością rozliczania tego podatku w systemie krajowym. Analogiczny pogląd został zaprezentowany m.in. w wyroku WSA w Gdańsku z dnia 27.09.2011 r., I SA/Gd 571/11.

W świetle powyższego, do faktur zawierających informację o wysokości podatku od wartości dodanej nie ma zastosowania przepis art. 16 ust. 1 pkt 46 updop. Pojęcie „podatek od towarów i usług” dotyczy wyłącznie „krajowego” podatku naliczonego w rozumieniu ustawy o VAT, a nie podatku od wartości dodanej regulowanego przepisami innego państwa członkowskiego.

Zatem kwalifikacji poniesionych wydatków obejmujących podatek od wartości dodanej do kosztów uzyskania przychodów należy dokonać zgodnie z przepisem art. 15 ust. 1 updop.

W związku z tym, stanowisko Spółki należało uznać za prawidłowe.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą zmianę interpretacji przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał zmianę interpretacji indywidualnej w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi; Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnosi się (w dwóch egzemplarzach) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy).