Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/4511-312/15/DSZ
z 25 maja 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 12 lutego 2015 r. (data wpływu 17 lutego 2015 r.) uzupełnionym pismem z dnia 24 kwietnia 2015 r. (data wpływu 27 kwietnia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 lutego 2015 r. został złożony ww. wniosek uzupełniony w dniu 27 kwietnia 2015 r. o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni jest osobą zatrudnioną na umowę o pracę, pozostającą w związku małżeńskim. Wnioskodawczyni nie posiada wspólności majątkowej – mąż został całkowicie ubezwłasnowolniony postanowieniem Sądu Okręgowego w ... w roku 2012. Wnioskodawczyni jest jego opiekunem prawnym. Wnioskodawczyni z mężem mają na utrzymaniu osiemnastoletnie dziecko, które się uczy. Mąż Wnioskodawczyni nie ma zdolności do czynności prawnych, nie sprawuje też opieki rodzicielskiej.

W związku z tym po stronie Wnioskodawczyni pojawiły się wątpliwości dotyczące możliwości dokonania rozliczenia za 2014 r. z dzieckiem. Wskazuje, że nie może rozliczyć się wspólnie z mężem, ponieważ z chwilą ubezwłasnowolnienia całkowitego ustała między nimi wspólnota majątkowa.

Wnioskodawczyni wskazuje ponadto, iż Jej dziecko urodzone w dniu 28 marca 1996 r. uczy się w publicznej szkole w myśl obowiązujących przepisów o systemie oświaty – liceum ogólnokształcącym. W roku podatkowym 2014 dziecko uczyło się w ww. szkole oraz nie osiągnęło żadnego dochodu.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

Czy Wnioskodawczyni może rozliczyć się wraz z dzieckiem uczącym się, pozostającym na Jej utrzymaniu, nie uzyskującym dochodu (preferencyjne rozliczenie osób pozostających w związku małżeńskim)?

Czy według art. 6 ust. 4 Ordynacji podatkowej Wnioskodawczyni może przyjąć, że Jej mąż poprzez całkowite ubezwłasnowolnienie pozbawiony został praw rodzicielskich (mąż nie może samodzielnie decydować o żadnych sprawach, Wnioskodawczyni jest jego opiekunem prawnym)?

Wnioskodawczyni uważa, że posiada możliwość skorzystania z rozliczenia się z uczącym się dzieckiem jako osoba samotnie wychowująca dziecko, ponieważ z chwilą całkowitego ubezwłasnowolnienia ojciec dziecka a mąż Wnioskodawczyni utracił wszelkie prawa rodzicielskie. Ubezwłasnowolnienie jednego z małżonków jest równoznaczne z ustaniem wspólnoty majątkowej a więc powoduje brak możliwości rozliczenia się podatkowego wspólnie małżonków, chociaż pozostają oni w związku małżeńskim.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.) od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

1. małoletnie,
   
2. bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
   
3. do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej

- podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

W myśl art. 6 ust. 8 ww. ustawy, sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Stosownie do art. 6 ust. 9 ustawy zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (tj. m.in. osób fizycznych osiągających przychody z tytułu umowy najmu) niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c albo w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, albo w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Art. 6 ust. 10 ww. ustawy stanowi, że sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania do podatników, którzy wniosek, wyrażony w zeznaniu podatkowym, określony w ust. 2 i 4, złożą po terminie, o którym mowa w art. 45 ust. 1.

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:

• posiadania statusu osoby samotnie wychowującej dziecko,
• wychowywania w roku podatkowym dzieci (dziecka),
• wyrażenia wniosku o rozliczenie na preferencyjnych warunkach w rocznym zeznaniu podatkowym, złożonym w ustawowym terminie przewidzianym do jego składania.

W myśl analizowanego przepisu art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osobą samotnie wychowującą dziecko jest również osoba, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich. Należy jednak zauważyć, że przepis ten nie może być odczytywany w ten sposób, że każda osoba mająca dzieci i której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich jest osobą samotnie wychowującą dziecko.

Z istoty pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” wynika bowiem, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby), zajmuje się wychowywaniem dziecka, stale troszczy się o jego byt materialny i rozwój emocjonalny. Przepis ten wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci, jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców.

Z uwagi zaś, iż ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia „wychowywać”, należy odwołać się do jego definicji słownikowych.

„Wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni jest osobą zatrudnioną na umowę o pracę, pozostającą w związku z małżeńskim. Wnioskodawczyni nie posiada wspólności majątkowej – mąż został całkowicie ubezwłasnowolniony i Wnioskodawczyni jest jego opiekunem prawnym na podstawie postanowienia sądu. Wnioskodawczyni z mężem mają na utrzymaniu 18 letnie dziecko, które się uczy. Mąż Wnioskodawczyni nie ma zdolności do czynności prawnych, nie sprawuje też opieki rodzicielskiej. Wnioskodawczyni wskazuje również, iż Jej dziecko urodzone w dniu 28 marca 1996 r. uczy się w publicznej szkole w myśl obowiązujących przepisów o systemie oświaty – liceum ogólnokształcącym. W roku podatkowym 2014 dziecko uczyło się w ww. szkole oraz nie osiągnęło żadnego dochodu.

W myśl art. 12 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121 z późn. zm.), nie mają zdolności do czynności prawnych osoby, które nie ukończyły lat trzynastu, oraz osoby ubezwłasnowolnione całkowicie. Art. 13 § 1 tej ustawy stanowi, że osoba, która ukończyła lat trzynaście, może być ubezwłasnowolniona całkowicie, jeżeli wskutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, nie jest w stanie kierować swym postępowaniem.

Z kolei zgodnie z przepisem art. 94 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2015 r., poz. 583 z późn. zm.), jeżeli jedno z rodziców nie żyje albo nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych, władza rodzicielska przysługuje drugiemu z rodziców. To samo dotyczy wypadku, gdy jedno z rodziców zostało pozbawione władzy rodzicielskiej albo gdy jego władza rodzicielska uległa zawieszeniu.

W świetle zacytowanych przepisów stwierdzić należy, że postanowienie sądu w przedmiocie całkowitego ubezwłasnowolnienia jednego z rodziców dziecka skutkuje z mocy prawa utratą przez ubezwłasnowolnioną osobę zdolności do czynności prawnych, a tym samym ustaniem jej władzy rodzicielskiej wobec dzieci. W konsekwencji wobec faktu, że mąż Wnioskodawczyni (ojciec dziecka), został na podstawie postanowienia Sądu Okręgowego ubezwłasnowolniony całkowicie (Wnioskodawczyni pełni rolę jego opiekuna prawnego), Wnioskodawczynię można uznać za osobę samotnie wychowującą dziecko jako osobę pozostająca w związku małżeńskim, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich. Ponadto, skoro z przedstawionego w niniejszej sprawie opisu zdarzenia przyszłego wynika, że mąż Wnioskodawczyni nie przyczynia się do wychowania dziecka, które w roku podatkowym 2014 r., za który Wnioskodawczyni planuje dokonać rozliczenia ukończyło 18 lat stwierdzić należy, że spełnione przez Wnioskodawczynię zostały warunki do skorzystania z preferencyjnej formy opodatkowania uregulowanej w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.