Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPP2/4512-487/15-2/KOM
z 21 lipca 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni - przedstawione we wniosku z dnia 21 maja 2015 r. (data wpływu do tut. Organu 27 maja 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania dostawy nieruchomości dokonywanej w trybie egzekucji komorniczej - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 maja 2015 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania dostawy nieruchomości dokonywanej w trybie egzekucji komorniczej.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Komornik w toku czynności egzekucyjnych na podstawie art. 923 Kodeksu postępowania egzekucyjnego dokonał wszczęcia egzekucji z nieruchomości, dla której Wydział Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego prowadzi księgę wieczystą. Nieruchomość zabudowana jest budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym, który został dobudowany w latach 1994-2000 do istniejącego już starego budynku mieszkalnego, który jest w bardzo złym stanie technicznym.

Dodatkowo na działce zlokalizowany jest budynek gospodarczy w bardzo złym stanie technicznym. Dobudowany budynek od trzech lat jest niezamieszkały i nieogrzewany, w związku z czym kwalifikuje się on do remontu. Teren działki położony jest na obszarze objętym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego i przeznaczony w pasie od ul. pod zabudowę jednorodzinną (ok. 2 700 m²), a dalej stanowi teren rolny bez prawa zabudowy (pozostały teren, tj. 22 124 m²).

Komornik wskazał, że:

• dłużnik nie prowadzi działalności gospodarczej i nie jest czynnym podatnikiem od towarów i usług,
  
• nieruchomość nie była wykorzystywana do prowadzenia działalności gospodarczej, stanowi majątek prywatny,
  
• do przedmiotowej nieruchomości nie przysługiwało prawo obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
  
• nie nastąpiło pierwsze zasiedlenie w myśl art. 2 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług,
  
• nabycie nieruchomości nie było potwierdzone fakturą,
  
• nabycie: otrzymanie gospodarstwa rolnego w drodze spadku po ojcu, w drodze przepisania gospodarstwa rolnego przez matkę na rzecz dłużnika,
  
• cześć budynków została nabyta wraz z otrzymaniem nieruchomości, jeden wybudowany w latach 1994-2000,
  
• nieruchomość nie była wykorzystywana do czynności opodatkowanych jak umowy najmu, dzierżawy itp.
  
• dłużnik nie ponosił wydatków na ulepszenie budynków, budowli przekraczających 30% wartości początkowej.
  
  

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy na komorniku sądowym spoczywa obowiązek naliczenia i odprowadzenia podatku VAT z tytułu licytacyjnej sprzedaży nieruchomości należącej do dłużnika, a jeśli tak, to w jakiej wysokości ma być podatek VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadających przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Z treści przepisu wynika, że komornik jest podatnikiem podatku od dostawy.

Z obowiązujących przepisów wynika także, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika-dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik. W przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku.

Opodatkowanie podatkiem od towarów i usług będzie miało miejsce wówczas, jeżeli spełnione zostaną przesłanki o charakterze przedmiotowym, tj. wystąpi czynność podlegająca opodatkowaniu w oparciu o przepis art. 5 ustawy i podmiotowym tj. czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jest dokonywana przez osobę będącą podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, działającą w takim charakterze.

W przedmiotowej sprawie Komornik nie jest zobowiązany do wystawienia faktury i odprowadzenia podatku VAT oraz pomniejszenia o jego kwotę kwoty podatku VAT należnego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2012 r., poz. 1015, z późn. zm.) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Z treści wskazanego wyżej przepisu wynika zatem, że komornik sądowy jest płatnikiem podatku od dostawy towaru dokonywanej w trybie egzekucji, w przypadku, gdy wykonuje czynności egzekucyjne. Należy zauważyć, że przez czynność egzekucyjną należy rozumieć każde formalne, oparte na przepisach procesowych, działanie uprawnionego organu egzekucyjnego wywołujące skutek prawny dla prowadzonej egzekucji.

Z przepisu art. 759 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2014 r., poz. 101 ze zm.) wynika jednoznacznie, że czynności egzekucyjne, co do zasady wykonywane są przez komorników, z wyjątkiem czynności zastrzeżonych dla sądów. Zgodnie z art. 921 § 1 ww. ustawy Kodeks postępowania cywilnego, egzekucja z nieruchomości należy do komornika działającego przy sądzie, w którego okręgu nieruchomość jest położona.

Jednocześnie podkreślenia wymaga, że na określony rodzaj egzekucji (np. egzekucji z nieruchomości) składa się szereg czynności egzekucyjnych, z których tylko nieliczne wykonywane są przez sąd. Wykonywanie przez sąd niektórych czynności, takich jak przybicie, wezwanie do złożenia do depozytu sądowego oraz przysądzenie, nie oznacza przejęcia przez sąd egzekucji, a fakt, że decydujący dla przeniesienia własności nieruchomości jest moment uprawomocnienia się postanowienia sądu nie jest tożsamy z przyjęciem, że to sąd dokonuje dostawy w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, i w przypadku egzekucji z nieruchomości komornik nie wykonuje żadnych czynności egzekucyjnych.

Literalne brzmienie art. 18 ustawy wskazuje, że komornik sądowy jest płatnikiem podatku od dostawy dokonanej w wyniku prowadzenia określonego rodzaju egzekucji, ilekroć podejmuje on czynności egzekucyjne. Przy czym w tym przepisie brak jest jednoznacznego wymogu, aby komornik jako przyszły płatnik, dokonywał – w trakcie prowadzenia określonego rodzaju egzekucji – czynności, której bezpośrednim skutkiem jest przeniesienie prawa własności określonego towaru.

Tak więc, warunek z art. 18 ustawy do uznania komornika za płatnika podatku od dostawy dokonanej w wyniku prowadzenia określonego rodzaju egzekucji zostanie spełniony również, gdy w trakcie prowadzenia egzekucji będzie on dokonywał tylko niektórych czynności egzekucyjnych, tak jak to ma miejsce w przypadku egzekucji z nieruchomości.

Nieruchomościami, w myśl art. 46 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121 ze zm.), są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części tych budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613). Zgodnie z tym przepisem, płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Podatnikiem natomiast, stosownie do art. 7 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu.

Na mocy art. 106c ustawy, faktury dokumentujące dostawę towarów, o której mowa w art. 18, z tytułu której na dłużniku ciąży obowiązek podatkowy, wystawiają w imieniu i na rzecz dłużnika:

1. organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji;
2. komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego.
   
   

Zatem fakturę wystawia się, jeżeli na dłużniku spoczywa obowiązek podatkowy związany ze sprzedażą towarów.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika – dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik; w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku. Tym samym komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz do uwzględnienia w trakcie sprzedaży licytacyjnej towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Z art. 2 pkt 6 ww. ustawy wynika, że przez towary rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zatem należy stwierdzić, że w sytuacji, gdy przedmiotem dostawy są towary w rozumieniu powołanego wyżej przepisu i gdy czynność ta prowadzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel, mamy do czynienia z dostawą w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W konsekwencji sprzedaż nieruchomości będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Należy podkreślić, że opodatkowanie podatkiem od towarów i usług będzie miało miejsce wówczas, jeżeli spełnione zostaną przesłanki o charakterze przedmiotowym, tj. wystąpi czynność podlegająca opodatkowaniu na podstawie przepisu art. 5 ust. 1 ustawy i podmiotowym, tj. gdy czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zostanie dokonana przez osobę (lub jednostkę organizacyjną) będącą podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, działającą w takim charakterze.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza – według ust. 2 powołanego artykułu – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Aby dostawę towarów uznać za działalność gospodarczą, należy wykazać, że w momencie jej realizacji podatnik zachowywał się jak profesjonalny handlowiec, a sprzedawane towary zostały nabyte w celu wykorzystania w działalności gospodarczej. Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług – w świetle powyższych przepisów - jest łączne spełnienie dwóch przesłanek: po pierwsze czynność winna być ujęta w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – musi być zrealizowana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Zatem należy stwierdzić, że nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

W świetle przytoczonych wyżej przepisów zauważyć należy, że status podatnika podatku od towarów i usług wynika z okoliczności dokonania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Dla ustalenia, czy osoba dokonująca transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT, istotne jest stwierdzenie, że prowadzi ona działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Jak wynika z opisu sprawy Komornik przeprowadził przeciwko Dłużnikowi egzekucję z nieruchomości będącej budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym, który został dobudowany w latach 1994-2000 do istniejącego już starego budynku mieszkalnego, który jest w bardzo złym stanie technicznym oraz budynkiem gospodarczym też w bardzo złym stanie technicznym. Dobudowany budynek od trzech lat jest niezamieszkały i nieogrzewany, w związku z czym kwalifikuje się on do remontu.

Teren działki położony jest na obszarze objętym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego i przeznaczony w części pod zabudowę jednorodzinną (ok. 2 700 m2), a dalej stanowi teren rolny bez prawa zabudowy (ok. 22 124 m2). Dłużnik nie prowadzi działalności gospodarczej i nie jest czynnym podatnikiem od towarów i usług, nieruchomość nabył w drodze spadku po ojcu oraz poprzez przepisanie gospodarstwa rolnego przez matkę na jego rzecz. Nabycie to nie było potwierdzone fakturą i nie przysługiwało Dłużnikowi prawo obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu jej nabycia. Nie nastąpiło pierwsze zasiedlenie nieruchomości w myśl art. 2 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, gdyż nieruchomość nie była wykorzystywana do czynności opodatkowanych takich jak umowy najmu, dzierżawy itp. Nieruchomość nie była wykorzystywana do prowadzenia działalności gospodarczej, stanowi majątek prywatny Dłużnika. Dłużnik nie ponosił wydatków na ulepszenie budynków, budowli przekraczających 30% wartości początkowej.

Z uwagi na powyższy opis sprawy oraz przytoczone przepisy prawa należy stwierdzić, że w rozpatrywanej sprawie nie można Dłużnika uznać za podatnika podatku od towarów i usług w związku ze sprzedażą nieruchomości (budynku mieszkalnego i gospodarczego) w drodze licytacji komorniczej. Brak jest przesłanek wskazujących na to, że Dłużnik w odniesieniu do dokonanej sprzedaży nieruchomości stanowiącej jego majątek prywatny działał w charakterze „handlowca” w rozumieniu art. 15 ustawy. Jak wynika z opisu sprawy, Dłużnik nabył gospodarstwo rolne w drodze spadku po ojcu i przepisaniu po matce, nabycie to nie było potwierdzone fakturą, nigdy nie nastąpiło pierwsze zasiedlenie budynków. Dłużnik nie prowadził i nie prowadzi działalności gospodarczej i nie jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Budynki nie były wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej przez Dłużnika, nie były wynajmowane, dzierżawione itp. Dłużnik nie ponosił wydatków na ulepszenie budynków, budowli przekraczających 30% wartości początkowej, budynki w stanie ulepszonym nie były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Tym samym, sprzedaż w drodze licytacji komorniczej budynków mieszkalnego i gospodarczego należących do Dłużnika nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż nieruchomość ta została nabyta do celów prywatnych i nie była nabyta w celu wykorzystania jej w działalności gospodarczej. Zatem uwzględniając, że w związku z opisaną transakcją, Dłużnika nie można uznać za podatnika podatku od towarów i usług w myśl art. 15 ust. 1 ustawy, w analizowanej sprawie Komornik z tytułu transakcji sprzedaży nieruchomości, w trybie postępowania egzekucyjnego, zgodnie z art. 18 ustawy o VAT, nie będzie płatnikiem podatku od towarów i usług.

W odniesieniu do stanu faktycznego przedstawionego w opisie sprawy należy stwierdzić, że komornik sądowy co do zasady jest płatnikiem podatku od towarów i usług od dokonywanych dostaw w trybie egzekucji, jednakże w przypadku przedmiotowej transakcji, podatek od towarów i usług nie wystąpił, gdyż zbycie przedmiotowego lokalu należącego do dłużnika nie będzie dokonane w ramach działalności gospodarczej, lecz w ramach rozporządzania własnym majątkiem i będzie działaniem w sferze prywatnej, do której unormowania ustawy o podatku od towarów i usług nie mają zastosowania. Z opisu nie wynika taka aktywność nabywcy, która wykraczałaby poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Od momentu otrzymania darowizną nieruchomość nie była wykorzystywana w żaden sposób do celów zarobkowych (w tym w szczególności w zakresie obrotu nieruchomościami, najmu, dzierżawy).

Wobec powyższych okoliczności należy stwierdzić, że w niniejszej sprawie brak jest normatywnych przesłanek, aby uznać Dłużnika za podatnika podatku od towarów i usług z tytułu zbycia nieruchomości.

Tym samym, stanowisko Komornika, że w przedmiotowej sprawie Wnioskodawca nie jest zobowiązany do wystawienia faktury i odprowadzenia podatku VAT, należało uznać za prawidłowe.

Należy zaznaczyć, że niniejsza interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie uznania Strony za płatnika podatku od towarów i usług oraz obowiązku odprowadzenia podatku VAT od dostawy nieruchomości w trybie postępowania egzekucyjnego. Natomiast kwestia dotycząca pomniejszenia kwoty podatku VAT należnego podnoszona przez Stronę we własnym stanowisku nie jest przedmiotem rozstrzygnięcia, ponieważ w tym zakresie Wnioskodawca nie przedstawił stanu faktycznego i nie sprecyzował pytania.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.