Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
2461-IBPB-2-2.4511.1029.2016.2.AR
z 27 stycznia 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 613 ze zm.) oraz § 5 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów, stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 8 listopada 2016 r. (data otrzymania 18 listopada 2016 r.), uzupełnionym 17 stycznia 2017 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości:

• skorzystania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – jest prawidłowe,
• łącznego opodatkowania dochodu z odpłatnego zbycia lokalu mieszkalnego przez małżonków – jest nieprawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 18 listopada 2016 r. otrzymano ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz łącznego opodatkowania dochodu z odpłatnego zbycia lokalu mieszkalnego przez małżonków.

W związku z brakami formalnymi stwierdzonymi we wniosku, pismem z 30 grudnia 2016 r. Znak: IBPB-2-2.4511.1029.2016.1.AR, wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano 17 stycznia 2017 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W listopadzie 2012 r. Wnioskodawczyni zakupiła wraz z mężem mieszkanie – kupujący nie pozostawali jeszcze wtedy w związku małżeńskim. Cena mieszkania wynosiła 430.000,00 zł. Na ten cel Wnioskodawczyni wraz z przyszłym mężem zaciągnęli kredyt hipoteczny w banku, na kwotę 408.000,00 zł a pozostałe 22.000,00 zł pochodziło z własnych oszczędności i stanowiło wkład własny.

W dniu 5 lipca 2016 r. Wnioskodawczyni wraz z mężem dokonali sprzedaży ww. mieszkania za kwotę 550.000,00 zł. Od zakupu nieruchomości w 2012 r. do momentu jej sprzedaży w 2016 r. upłynął okres krótszy niż 5 lat.

W momencie przekazania środków pieniężnych przez stronę kupującą została dokonana spłata kredytu hipotecznego, którego kwota na dzień faktycznej spłaty 8 lipca 2016 r. wynosiła 375.413,23 zł, w tym:

• 370.878,30 zł – kapitał niewymagalny wraz z odsetkami,
• 4.534,93 zł – prowizja od wcześniejszej spłaty.
  
  

Ponadto dodatkowym kosztem związanym ze sprzedażą mieszkania była prowizja dla biura nieruchomości pośredniczącego w sprzedaży wynosząca 5.500,00 zł. 

W 2017 r. Wnioskodawczyni wraz z mężem planują zakup domu jednorodzinnego za kwotę 450.000,00 zł.

Wszystkie środki pieniężne uzyskane ze sprzedaży mieszkania Wnioskodawczyni wraz z mężem w całości przeznaczą na zakup ww. domu jednorodzinnego i jego wykończenie w czasie nie przekraczającym okresu 2 lat liczonych od końca roku, w którym nastąpiła sprzedaż mieszkania.

Przewidywane koszty związane z wykończeniem domu Wnioskodawczyni wraz z mężem szacują na kwotę 130.000 zł, na którą będą się składać następujące elementy:

• Gładzie - 10.000,00 zł
• Malowanie - 10.000,00 zł
• płytki podłogowe - 6.000,00 zł
• podłoga drewniana - 8.000,00 zł
• oświetlenie w zabudowie - 5.000,00 zł
• gniazda i włączniki elektryczne - 3.000,00 zł
• balustrady - 8.000,00 zł
• glazura ścienna - 3.000,00 zł
• elewacja - 18.000,00 zł
• parapety wewnętrzne - 3.000,00 zł
• drzwi wewnętrzne - 13.000,00 zł
• zabudowa schodów - 10.000,00 zł
• armatura łazienkowa i kuchenna - 7.000,00 zł
• usługi ekip budowlanych - 30.000,00 zł

Razem - 130.0000,00 zł

Wnioskodawczyni kalkuluje, że planowany koszt nabycia domu – 450.000,00 zł wraz z kosztami związanymi z jego wykończeniem –130.000,00 zł daje łączną kwotę – 580.000,00 zł, natomiast kwota uzyskana ze sprzedaży mieszkania wynosi 550.0000,00 zł.

Wnioskodawczyni wskazuje, że faktyczny dochód uzyskany ze sprzedaży mieszkania w wysokości 550.000,00 zł pomniejszony o spłatę kredytu hipotecznego w kwocie 375.413,23 zł oraz prowizję dla pośrednika nieruchomości w wysokości 5.500,00 zł – dający kwotę 169.086,77 zł – będzie niewystarczający, aby sfinansować zakup domu wraz z wykończeniem opisanym powyżej.

Zatem w 2017 r. na zakup domu Wnioskodawczyni wraz z mężem zamierzają zaciągnąć kredyt hipoteczny, w wysokości brakującej kwoty do zrealizowania własnych potrzeb mieszkaniowych. Planowana wielkość kredytu to kwota 300.000,00 zł.

W związku z powyższym stanem faktycznym zadano następujące pytania:

1. Czy Wnioskodawczyni może skorzystać ze zwolnienia od zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych związanego ze sprzedażą mieszkania, przeznaczając całość uzyskanego dochodu na zakup nowej nieruchomości w przeciągu 2 lat?
2. W związku z faktem, że mieszkanie w 2012 r. Wnioskodawczyni wraz z mężem nabyli jako dwie osoby fizyczne nie pozostające w związku małżeńskim a sprzedali jako małżeństwo, jaką deklarację podatkową powinni złożyć za rok 2016, tj. czy mogą rozliczyć się osobno czy razem jako małżeństwo, biorąc pod uwagę fakt, że do tej pory Wnioskodawczyni wraz z mężem składali deklarcje osobno?
   
   

Zdaniem Wnioskodawczyni, może ona skorzystać ze zwolnienia od zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych związanego ze sprzedażą mieszkania, przeznaczając całość uzyskanego dochodu na zakup nowej nieruchomości przed upływem dwóch lat liczonych od końca roku, w którym nastąpiła sprzedaż mieszkania.

Zdaniem Wnioskodawczyni, można złożyć wspólną deklarację jako małżeństwo.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest częściowo prawidłowe a częściowo nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 2032 ze zm.) – podlegającym opodatkowaniu źródłem przychodu jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów

-jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Z treści cytowanego przepisu wynika, że źródłem przychodu jest m.in. odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ich nabycie.

Z uwagi na fakt, że w rozpatrywanej sprawie nabycie przez Wnioskodawczynię oraz jej obecnego męża lokalu mieszkalnego nastąpiło w listopadzie 2012 r., a jego sprzedaży dokonano 5 lipca 2016 r., a więc przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie, sprzedaż ta stanowi dla Wnioskodawczyni źródło przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W tym miejscu wyjaśnić należy, że zgodnie z art. 31 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 2082 ze zm.) – z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Jak wynika z art. 33 pkt 1 Kodeksu – do majątku osobistego każdego z małżonków należą przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej. Należy podkreślić, że przedmioty, o których mowa w art. 33 Kodeksu, tj. należące do majątku osobistego danego małżonka, pomimo istnienia wspólnoty majątkowej między małżonkami nie stanowią ich majątku wspólnego. Przedmioty takie stanowią majątek odrębny danego małżonka. Innymi słowy sam fakt, że między małżonkami istnieje wspólność ustawowa nie czyni małżonków współwłaścicielami majątku osobistego jednego z nich.

Przenosząc powyższe przepisy na grunt rozpatrywanej sprawy stwierdzić należy, że Wnioskodawczyni oraz jej mąż nabywając lokal mieszkalny przed zawarciem związku małżeńskiego, nabyli do swoich odrębnych majątków osobistych udziały w tym lokalu. Fakt zawarcia w okresie późniejszym związku małżeńskiego i powstania między współmałżonkami wspólności majątkowej nie spowodował, że lokal mieszkalny wszedł do majątku wspólnego (z wniosku nie wynika bowiem aby małżonkowie zawierali jakiekolwiek umowy małżeńskie).

Oznacza to, że środki uzyskane ze sprzedaży ww. lokalu mieszkalnego, który Wnioskodawczyni nabyła wraz z mężem przed zawarciem związku małżeńskiego, stanowią dla nich odrębne źródła przychodu w wysokości proporcjonalnej do posiadanych przez każdego z nich udziałów w tym lokalu.

Niezależnie od powyższego wyjaśnienia wskazać również należy, że zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu od osiąganych przez nich dochodów.

Zasadą ustawową jest zatem, że małżonkowie są podatnikami każdy z osobna a w szczególnych przypadkach ustawa zezwala na łączne opodatkowanie małżonków (art. 6 ust. 2 ww. ustawy), nie powoduje to jednak, że małżonkowie stają się jednym podatnikiem, gdyż podatnikiem nadal pozostaje osoba fizyczna. Zaakcentować jednak należy, że w przypadku dochodów z odpłatnego zbycia nie znajduje zastosowania art. 6 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ dochody z tego tytułu zostały wyłączone z możliwości łącznego opodatkowania.

Tym samym, przychód ze sprzedaży lokalu mieszkalnego będzie podlegał rozliczeniu przez każdego z małżonków z osobna w wysokości proporcjonalnej do posiadanego udziału w sprzedanym lokalu. Każdy z małżonków jest odrębnym podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych zobowiązanym do rozliczenia swojej części przychodu uzyskanego ze sprzedaży swojego udziału w lokalu mieszkalnym należącym do jego majątku odrębnego i wyliczenia należnego podatku dochodowego.

Podsumowując, nie można zgodzić się z Wnioskodawczynią, że z uzyskanego przez małżonków dochodu ze sprzedaży lokalu mieszkalnego małżonkowie mogą rozliczyć się wspólnie.

W myśl art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.

Stosownie do art. 30e ust. 2 ww. ustawy – podstawą obliczenia podatku jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw. Przy czym przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej (art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia (sprzedaży) nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez sprzedającego, które są konieczne, aby transakcja sprzedaży mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością np. koszty ogłoszeń w prasie, koszty biura pośrednictwa obrotu nieruchomościami). Pomiędzy tymi wydatkami a dokonanym odpłatnym zbyciem musi istnieć zatem związek przyczynowo-skutkowy.

Z kolei stosownie do przepisu art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), z zastrzeżeniem ust. 6d, stanowią udokumentowane koszty nabycia lub udokumentowane koszty wytworzenia, powiększone o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie jej posiadania.

Wysokość ww. nakładów – stosownie do art. 22 ust. 6e tej ustawy – ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych.

Koszt nabycia, co do zasady określa notarialna umowa sprzedaży, na podstawie której podatnik staje się właścicielem nieruchomości. Kosztem nabycia bez wątpienia jest cena jaką zapłacił nabywca zbywcy za nieruchomość niezależnie od tego czy zakup ten był sfinansowany kredytem bankowym, czy też środki na jej zakup pochodzą z oszczędności nabywcy.

Zatem jak wynika z powyższych przepisów, podstawą obliczenia podatku jest dochód, stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości, określonym zgodnie z art. 19 ustawy (tj. wartością wyrażoną w cenie określonej w umowie sprzedaży pomniejszoną o koszty odpłatnego zbycia), a kosztami uzyskania przychodu ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. udokumentowanymi kosztami nabycia powiększonymi o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w trakcie jej posiadania). W rozpatrywanej sprawie kosztem odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ww. ustawy bez wątpienia będzie prowizja dla biura nieruchomości pośredniczącego w sprzedaży lokalu mieszkalnego w wysokości 5.500 zł. Kosztem uzyskania przychodu – zgodnie z art. 22 ust. 6c ww. ustawy – będzie natomiast kwota 430.000 zł, za którą nabyto lokal mieszkalny. Jednakże należy pamiętać, że ww. koszty Wnioskodawczyni nie poniosła sama lecz wspólnie z mężem dlatego małżonkowie powinni rozliczyć ww. koszty w części przypadającej na każdego z nich. Tak obliczony dochód podlega opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 30e ust. 4 ww. ustawy – po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3 (PIT-39), wykazać:

1. dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) i obliczyć należny podatek dochodowy od dochodu, do którego nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 131, lub
2. dochody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131.
   
   

Wnioskodawczyni zobowiązana więc będzie do złożenia odrębnego zeznania PIT-39 wykazując w nim dochód uzyskany z odpłatnego zbycia jej udziału w lokalu mieszkalnym oraz dochody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131.

Należny podatek wynikający z tego zeznania jest płatny w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym (art. 45 ust. 4 pkt 4 w związku z art. 45 ust. 1a ww. ustawy).

Dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) nie łączy się z dochodami (przychodami) z innych źródeł – stosownie do art. 30e ust. 5 ww. ustawy.

Natomiast w przypadku niewypełnienia warunków określonych w art. 21 ust. 1 pkt 131 podatnik jest obowiązany do złożenia korekty zeznania, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3 i do zapłaty podatku wraz z odsetkami za zwłokę; odsetki nalicza się od następnego dnia po upływie terminu płatności, o którym mowa w art. 45 ust. 4 pkt 4, do dnia zapłaty podatku włącznie (art. 30e ust. 7 ww. ustawy).

Przepis art. 21 ust. 1 pkt 131 ww. ustawy stanowi, że – wolne od podatku dochodowego są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30e, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe; udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.

Należy wyjaśnić, że powyższe zwolnienie obejmować będzie taką część dochodu uzyskanego z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości, jaka proporcjonalnie odpowiada udziałowi poniesionych wydatków na własne cele mieszkaniowe w osiągniętych przychodach z odpłatnego zbycia.

Dochód zwolniony należy obliczyć według następującego wzoru:

dochód zwolniony = D x W/P

gdzie:

D – dochód ze sprzedaży udziału w lokalu mieszkalnym,

W – wydatki poniesione na cele mieszkaniowe,

P – przychód ze sprzedaży udziału w lokalu mieszkalnym.

W sytuacji gdy przychód z odpłatnego zbycia udziału w lokalu mieszkalnym zostanie w całości przeznaczony na cele mieszkaniowe, to wówczas uzyskany z tego tytułu dochód będzie w całości korzystał ze zwolnienia od podatku dochodowego. Jeśli jednak tylko część przychodu przeznaczona będzie na cele mieszkaniowe, to zwolnieniem objęta będzie tylko ta część dochodu, która proporcjonalnie odpowiada udziałowi poniesionych wydatków na własne cele mieszkaniowe w osiągniętych przychodach z odpłatnego zbycia.

Stosownie do art. 21 ust. 25 pkt 1 i 2 ww. ustawy – za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się:

1. wydatki poniesione na:

1. nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,
2. nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
3. nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,
4. budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,
5. rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego

-położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym

do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej,

2. wydatki poniesione na:

1. spłatę kredytu (pożyczki) oraz odsetek od tego kredytu (pożyczki) zaciągniętego przez podatnika przed dniem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), na cele określone w pkt 1,
2. spłatę kredytu (pożyczki) oraz odsetek od tego kredytu (pożyczki) zaciągniętego przez podatnika przed dniem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), na spłatę kredytu (pożyczki), o którym mowa w lit. a),
3. spłatę każdego kolejnego kredytu (pożyczki) oraz odsetek od tego kredytu (pożyczki) zaciągniętego przez podatnika przed dniem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), na spłatę kredytu (pożyczki), o których mowa w lit. a) lub b)

-w banku lub w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, mających siedzibę w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej, z zastrzeżeniem ust. 29 i 30.

W myśl art. 21 ust. 26 ww. ustawy – przez własny budynek, lokal lub pomieszczenie, o których mowa w ust. 25 pkt 1 lit. d) i e), rozumie się budynek, lokal lub pomieszczenie stanowiące własność lub współwłasność podatnika lub do którego podatnikowi przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udział w takich prawach.

Zgodnie z art. 21 ust. 28 ww. ustawy – za wydatki, o których mowa w ust. 25, nie uważa się wydatków poniesionych na:

1. nabycie gruntu lub udziału w gruncie, prawa wieczystego użytkowania gruntu lub udziału w takim prawie, budynku, jego części lub udziału w budynku, lub
2. budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę, adaptację lub remont budynku albo jego części

-przeznaczonych na cele rekreacyjne.

Zgodnie z art. 21 ust. 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w przypadku gdy kredyt (pożyczka), o którym mowa w ust. 25 pkt 2 lit. a-c, stanowi część kredytu (pożyczki) przeznaczonego na spłatę również innych niż wymienione w tych przepisach zobowiązań kredytowych (pożyczkowych) podatnika, za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki przypadające na spłatę kredytu (pożyczki) określonego w ust. 25 pkt 2 lit. a-c oraz zapłacone odsetki od tej części kredytu (pożyczki), która proporcjonalnie przypada na spłatę kredytu (pożyczki), o których mowa w ust. 25 pkt 2 lit. a-c.

Art. 21 ust. 30 ww. ustawy mówi natomiast, że przepis ust. 1 pkt 131 nie ma zastosowania do tej części wydatków, o których mowa w ust. 25 pkt 2, które podatnik uwzględnił korzystając z ulg podatkowych, w rozumieniu Ordynacji podatkowej, przy opodatkowaniu podatkiem dochodowym oraz do tej części wydatków, o których mowa w ust. 25 pkt 2, którymi sfinansowane zostały wydatki określone w ust. 25 pkt 1, uwzględnione przez podatnika korzystającego z ulg podatkowych, w rozumieniu Ordynacji podatkowej, przy opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Podstawową okolicznością decydującą o zastosowaniu zwolnienia wynikającego z przywołanego wyżej art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym jest fakt wydatkowania (począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie) środków z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych na wskazane w ustawie własne cele mieszkaniowe podatnika. Z literalnej treści art. 21 ust. 1 pkt 131 ww. ustawy wynika, że zwolnienie z opodatkowania dotyczy dochodu ze sprzedaży nieruchomości bądź udziału w niej, jeżeli przychód ze sprzedaży tej nieruchomości podatnik wydatkuje na warunkach określonych w ustawie. Nie chodzi zatem o to, aby na własne cele mieszkaniowe podatnik wydatkował jakiekolwiek środki, ale wydatkować ma środki uzyskane wyłącznie ze sprzedaży danej nieruchomości. Tym samym, za wydatek na cel mieszkaniowy mogą być uznane jedynie te wydatki, które zostały dokonane po zawarciu umowy sprzedaży nieruchomości, sfinansowane środkami uzyskanymi ze sprzedaży nieruchomości. Katalog wydatków stanowiących własne cele mieszkaniowe podatnika wskazany w art. 21 ust. 25 ustawy ma charakter zamknięty. Ustawodawca formułując zwolnienie przedmiotowe w sposób jednoznaczny wskazał realizację celów mieszkaniowych, które pozwalają na skorzystanie ze zwolnienia z opodatkowania dochodu ze sprzedaży.

Należy też wyjaśnić, że wszelkie zwolnienia i ulgi podatkowe są wyjątkiem, istotnym odstępstwem od zasady sprawiedliwości podatkowej – powszechności i równości opodatkowania, niewątpliwym więc musi być ścisłe, bez wykładni rozszerzającej, ich interpretowanie. Przepis art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wprowadzający zwolnienie od opodatkowania, będące zgodnie z art. 3 pkt 6 Ordynacji podatkowej rodzajem ulgi podatkowej, a więc wyjątku od podlegania opodatkowaniu, nie powinien być interpretowany rozszerzająco. Nie należy zatem pojęcia „własne cele mieszkaniowe” interpretować szeroko, w oderwaniu od celu polegającego na zaspokojeniu własnej potrzeby mieszkaniowej.

Istotna jest zatem interpretacja ustawowego terminu „własne cele mieszkaniowe”. W pierwszej kolejności należy wyjaśnić, że samo poniesienie wydatku nie świadczy jeszcze o tym, że została spełniona przesłanka skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania. Warunkiem zwolnienia podatkowego jest wykazanie przez podatnika, że wydatek poniesiony został na zrealizowanie jego własnych celów mieszkaniowych. Wydatkowanie przychodu na własne cele mieszkaniowe oznacza, według stanowiska prezentowanego w orzecznictwie i doktrynie, że celem podatnika jest realizacja potrzeby zapewnienia sobie tzw. „dachu nad głową”. Ustawodawca nie odniósł skorzystania z prawa do zwolnienia z opodatkowania od wykazania zamiaru zamieszkania w nowym lokalu (budynku) jedynie w chwili jego nabycia, lecz wyraźnie wskazał, że nabycie musi być dokonane na własne cele mieszkaniowe a te realizowane są w dłuższym okresie czasu. Sądy administracyjne podkreślają, że zwolnienie z opodatkowania dochodów opisanych w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ma charakter mieszany podmiotowo-przedmiotowy. Wydatkowanie środków na określony przedmiot w połączeniu z funkcją jaką ten przedmiot realizuje na rzecz nabywcy – zaspokojenie jego niezaspokojonych celów mieszkaniowych. Poprzedzenie bowiem wyrażenia „cele mieszkaniowe” przymiotnikiem „własne” świadczy o tym, że ustawodawca przewidując podstawę do zastosowania zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 131 i dopisując ten przymiotnik, przesądził, że celem nadrzędnym jest możliwość uwzględnienia przy obliczaniu dochodu zwolnionego z opodatkowania tylko takich wydatków, które poniesione zostały na zaspokojenie „własnych” potrzeb mieszkaniowych podatnika. Tak więc uregulowane w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy zwolnienie od podatku dochodowego w zamierzeniach ustawodawcy realizować ma cel, jakim jest zaspokojenie wyłącznie własnych potrzeb mieszkaniowych podatnika.

Z wniosku wynika, że wszystkie środki uzyskane ze sprzedaży lokalu mieszkalnego Wnioskodawczyni oraz jej mąż zamierzają przeznaczyć na zakup domu jednorodzinnego i jego wykończenie w czasie nieprzekraczającym okresu dwóch lat liczonych od końca roku, w którym nastąpiła sprzedaż lokalu mieszkalnego.

Wnioskodawczyni powzięła wątpliwość, czy środki uzyskane ze sprzedaży przeznaczone na zakup ww. nieruchomości będą korzystać ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych.

Podstawową okolicznością decydującą o zastosowaniu zwolnienia określonego w przywołanym wcześniej przepisie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – jest przeznaczenie przychodów uzyskanych ze sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych na własne cele mieszkaniowe wymienione w przepisie art. 21 ust. 25 pkt 1 i 2 ww. ustawy począwszy od dnia odpłatnego zbycia nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie. Nabycie budynku mieszkalnego a w tym przypadku domu jednorodzinnego mieści się w katalogu wydatków poniesionych na cele mieszkaniowe określonych w art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem, jeżeli Wnioskodawczyni w zakupionej nieruchomości będzie realizowała własne cele mieszkaniowe, przesłanki warunkujące zastosowanie zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 131 w zw. z art. 21 ust. 25 pkt 2 lit. a) ww. ustawy zostaną spełnione. Należy jednak pamiętać, że ponieważ część środków z odpłatnego zbycia lokalu mieszkalnego przekazano na spłatę kredytu hipotecznego wraz z prowizją za wcześniejszą spłatę, to na nabycie ww. nieruchomości mogą zostać wydatkowane środki z odpłatnego zbycia lokalu mieszkalnego pomniejszone o kwotę 375.413,23 zł.

Podsumowując, Wnioskodawczyni nie może rozliczyć się wspólnie z mężem z dochodu uzyskanego ze sprzedaży lokalu mieszkalnego. W tym zakresie stanowisko Wnioskodawczyni uznano za nieprawidłowe, ponieważ Wnioskodawczyni zobowiązana jest do złożenia odrębnego zeznania PIT-39 wykazując w nim dochód uzyskany z odpłatnego zbycia jej udziału w lokalu mieszkalnym oraz dochody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Prawidłowe jest natomiast stanowisko Wnioskodawczyni, że nabycie budynku mieszkalnego za środki pochodzące ze sprzedaży lokalu mieszkalnego w celu realizacji własnych potrzeb mieszkaniowych stanowić będzie cel mieszkaniowy, o którym mowa w ww. przepisie. Pamiętać jednak należy, że wysokość dochodu zwolnionego z opodatkowania Wnioskodawczyni winna ustalić na podstawie wyliczeń wynikających ze wzoru zaprezentowanego powyżej przez Organ.

Z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, a w przedmiotowej sprawie nie został złożony wniosek wspólny, o którym mowa w art. 14r ww. ustawy, niniejsza interpretacja dotyczy jedynie Wnioskodawczyni, jako występującej z wnioskiem. Małżonek Wnioskodawczyni chcąc uzyskać interpretację indywidualną winien wystąpić z odrębnym wnioskiem i uiścić stosowną opłatę.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 718 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie – w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Administracji Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.