Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0112-KDIL3-2.4011.87.2017.1.DJ
z 12 maja 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 26 kwietnia 2017 r. (data wpływu 4 maja 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zaniechania poboru podatku – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 4 maja 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zaniechania poboru podatku.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

W dniu 24 lipca 2008 r. Wnioskodawczyni podpisała umowę kredytu mieszkaniowego z Bankiem „A” (dalej: bank) na kwotę 350.000 zł. Kredyt został zabezpieczony między innymi hipoteką zwykłą na kwotę 350.000 zł i hipoteką kaucyjną na kwotę 127.000 zł.

Od 2013 roku, w związku z bardzo trudną sytuacją finansową spowodowaną zobowiązaniami, wynikającymi z działalności gospodarczej prowadzonej przez męża Wnioskodawczyni, zaczęły się kłopoty Wnioskodawczyni ze spłatą miesięcznych rat kredytu. W czerwcu 2015 roku doszło do rozwodu Wnioskodawczyni, pogłębiły się problemy finansowe, a w 2016 r. bank wypowiedział umowę kredytową i oddał sprawę do egzekucji.

We wrześniu 2016 roku, za zgodą banku, doszło do sprzedaży domu i spłacenia większości kredytu. Kwota pozostała do spłaty to ok. 50.000 zł. Doszło do zawarcia ugody z bankiem. Wnioskodawczyni zapłaciła ugodzoną należność i bank umorzył odsetki w grudniu 2016 r. W związku z tym bank wystawił Wnioskodawczyni PIT-8C z informacją o wysokości przychodów: 22.583,51 zł.

W Urzędzie Skarbowym poinformowano Wnioskodawczynię, że może wystąpić o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej w sprawie odstąpienia przez Urząd Skarbowy, pod który Wnioskodawczyni podlega (US ), od poboru podatku dochodowego od umorzonych przez bank odsetek.

Podatniczka w dniu 26 kwietnia 2017 r. złożyła w ww. Urzędzie Skarbowym zeznanie roczne PIT-36 za rok podatkowy 2016, z którego wynika zobowiązanie podatkowe w kwocie 3.509,00 zł oraz jednocześnie Wnioskodawczyni wystąpiła z prośbą do Naczelnika o odstąpienie od poboru podatku dochodowego od umorzonych przez bank odsetek.

Wnioskodawczyni nie korzystała z umorzenia zobowiązania podatkowego z tytułu innego kredytu zabezpieczonego hipotecznie, zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w związku z opisanym stanem faktycznym, Wnioskodawczyni może złożyć korektę zeznania rocznego PIT-36 za rok podatkowy 2016 i czy Urząd Skarbowy, któremu Wnioskodawczyni podlega, może odstąpić od poboru podatku dochodowego od umorzonych odsetek od kredytu mieszkaniowego?

Zdaniem Wnioskodawczyni, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 22 maja 2015 r. istnieją przesłanki do zaniechania poboru podatku dochodowego od umorzonych odsetek od kredytu, ponieważ Wnioskodawczyni spełnia wszystkie warunki wymienione w ww. rozporządzeniu, a to:

1. kredyt został zaciągnięty na własne cele mieszkaniowe (w dniu podpisywania umowy kredytowej Wnioskodawczyni była właścicielem nieruchomości, którą planowała remontować i rozbudować),
2. kredyt został zaciągnięty przed dniem 15 stycznia 2015 r.,
3. w związku z zaciągnięciem kredytu zostało ustanowione zabezpieczenie w postaci hipoteki na nieruchomości,
4. Wnioskodawczyni nie korzystała z umorzenia zobowiązania podatkowego z tytułu innego kredytu zabezpieczonego hipotecznie, zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe.
   
   

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032, ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną, jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jednym ze źródeł przychodów są inne źródła.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2016 r., poz. 1988, z późn. zm.). Zgodnie z art. 69 § 1 ww. ustawy, przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Mając powyższe na uwadze, należy uznać, że o ile otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo, to już umorzenie samego kredytu lub jego części, bądź umorzenie kwot niezapłaconych odsetek od tego kredytu, prowadzi do powstania przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia – z zastrzeżeniem sytuacji przewidzianej w art. 14 ust. 3 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dotyczącej wyłączenia z przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej kwot stanowiących równowartość umorzonych zobowiązań, w tym także umorzonych pożyczek (kredytów), jeżeli umorzenie to jest związane z postępowaniem restrukturyzacyjnym lub postępowaniem podatkowym. Gdyby bowiem nie umorzenie przez bank części niespłaconego kredytu lub odsetek od tego kredytu, kredytobiorca byłby zobowiązany do ich zapłaty, co spowodowałoby uszczuplenie jego majątku. Tym samym, rezygnacja z tych świadczeń przez bank stanowi zwolnienie dłużnika z części długu i oznacza uzyskanie po stronie dłużnika przysporzenia majątkowego mającego konkretny wymiar finansowy.

W świetle powyższego, zarówno wartość umorzonej części niespłaconego kredytu, jak i wartość umorzonych odsetek, które stały się wymagalne, stanowi przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 3 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wartość ww. umorzeń związanych z kredytem bankowym zaciągniętym w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą stanowi przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej (art. 10 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy), natomiast w pozostałych przypadkach – jak ten opisany we wniosku – przychód ten kwalifikowany jest do innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 oraz art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W przypadku kwalifikacji do innych źródeł podatnik wykazuje przychody z tego tytułu w zeznaniu podatkowym.

Stosownie do art. 45 ust. 1 ww. ustawy, podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru (PIT-36), o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, z zastrzeżeniem ust. 1aa, 7 i 8.

Tym samym, umorzona Wnioskodawczyni kwota odsetek od kredytu mieszkaniowego stanowi przysporzenie majątkowe, które należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednakże zgodnie § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 maja 2015 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku dochodowego od osób prawnych od niektórych dochodów (przychodów) podatników podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatników podatku dochodowego od osób prawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 766), zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych, od:

1. umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na własne cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku gdy:
   1. zabezpieczenie w postaci hipoteki ustanowiono na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, w związku z zaciągnięciem przez osoby fizyczne kredytu na własne cele mieszkaniowe,
   2. osoby fizyczne, których zobowiązanie z tytułu kredytu uległo umorzeniu, nie skorzystały z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu zabezpieczonego hipotecznie, zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe;
2. świadczenia otrzymanego przez osoby fizyczne z tytułu umowy kredytu zaciągniętego przed dniem 15 stycznia 2015 r. na własne cele mieszkaniowe i zabezpieczonego hipotecznie, od podmiotów uprawnionych do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w walucie obcej lub w polskich złotych, lecz nominowanych lub indeksowanych do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.
   
   

Natomiast w myśl § 3 ww. rozporządzenia, przez własne cele mieszkaniowe, o których mowa w § 1, rozumie się wydatki na cele, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do art. 21 ust. 25 pkt 1 ww. ustawy, za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:

1. nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,
2. nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
3. nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,
4. budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,
5. rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego

– położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie, należy przez to rozumieć również kredyt refinansowy (§ 4 ww. rozporządzenia). Zaniechanie, o którym mowa w § 1, obejmuje dochód (przychód) uzyskany wyłącznie z tytułu jednego umorzenia, o którym mowa w § 1 pkt 1 (§ 5 ww. rozporządzenia). Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2016 r. (§ 6 ww. rozporządzenia).

Z treści wniosku wynika, że w grudniu 2016 r. została Wnioskodawczyni umorzona wierzytelność w postaci odsetek z tytułu kredytu zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe. Kredyt został udzielony przed 15 stycznia 2015 r. i był zabezpieczony hipotecznie na nieruchomości, której Wnioskodawczyni była właścicielem i zabezpieczenie miało miejsce w związku z kredytem zaciągniętym na remont i rozbudowę tej nieruchomości. Jak wskazano we wniosku Wnioskodawczyni nie korzystała z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu zabezpieczonego hipotecznie, zaciągniętego na cele mieszkaniowe.

Na gruncie opisanego we wniosku zdarzenia przyszłego stwierdzić należy, że wartość umorzonych Wnioskodawczyni przez bank „A” odsetek od kredytu mieszkaniowego korzysta z zaniechania poboru podatku, o którym mowa w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 22 maja 2015 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku dochodowego od osób prawnych od niektórych dochodów (przychodów) podatników podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatników podatku dochodowego od osób prawnych, gdyż zostały spełnione przesłanki wskazane w ww. rozporządzeniu. Wobec tego kwoty umorzonych odsetek nie należało wykazywać w zeznaniu rocznym. Wnioskodawczyni złożyła za 2016 r. zeznanie podatkowe PIT-36, w którym wykazała kwotę przychodu z tytułu umorzenia odsetek. Tym samym Wnioskodawczyni uprawniona jest do złożenia korekty zeznania podatkowego, w której nie wykaże kwoty przychodu z tytułu umorzenia odsetek, gdyż przychód ten objęty jest zaniechaniem poboru podatku.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.