Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
2461-IBPB-2-1.4515.504.2016.2.MCZ
z 17 marca 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, ze zm.) w związku z art. 223 ust. 1 ustawy z 16 listopada 2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U., poz. 1948,

ze zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 17 grudnia 2016 r. (data wpływu – 20 grudnia 2016 r.), uzupełnionym 23 stycznia 2017 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia zachowku – jest prawidłowe

UZASADNIENIE

W dniu 20 grudnia 2016 r. wpłynął do Organu wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia zachowku.

Z uwagi na fakt, iż wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w piśmie z 13 stycznia 2017 r. znak: 2461-IBPB-2-1.4515.504.2016.1.MCZ wezwano Wnioskodawczynię o jego uzupełnienie. Wniosek uzupełniono 23 stycznia 2017 r.

W uzupełnieniu Wnioskodawczyni wskazała, że przedmiotem wniosku jest zagadnienie dotyczące podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia zachowku.

W przedmiotowym wniosku i jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny:

Ojciec Wnioskodawczyni zmarł 14 czerwca 2007 r. W dniu 18 grudnia 2007 r. Sąd stwierdził, że spadek po ojcu i nabyły: Wnioskodawczyni oraz jej matka i siostra – każda po 1/3 części.

Matka Wnioskodawczyni zmarła 24 września 2015 r. Na podstawie testamentu notarialnego spadek po matce nabyła jej córka (siostra Wnioskodawczyni).

W dniu 22 kwietnia 2016 r. Wnioskodawczyni i jej siostra sprzedały mieszkanie po rodzicach. Udział Wnioskodawczyni wynoszący 1/6 części został sprzedany za kwotę 30.500 zł. Od swojej siostry Wnioskodawczyni otrzymała również kwotę 30.170 zł jako nadwyżkę ponad udział Wnioskodawczyni w mieszkaniu rodziców. Nadwyżka w pełni wyczerpała jej roszczenia wobec swojej siostry o zachowek po matce. Powyższe zostało zawarte w akcie notarialnym.

Reasumując, Wnioskodawczyni – w wyniku sprzedaży mieszkania – otrzymała:

• 30.500 zł tytułem spadku po ojcu,
• 30.170 zł tytułem zachowku po matce.
  
  

Notariusz poinformował Wnioskodawczynię, że jest zwolniona z zapłaty podatku od zachowku.

W dniu 10 maja 2016 r., tj. przed upływem 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego, Wnioskodawczyni zgłosiła w urzędzie skarbowym na formularzu SD-Z2 nabycie własności rzeczy i praw majątkowych tytułem zachowku.

Urzędnik przyjmujący zgłoszenie SD-Z2 potwierdził, że Wnioskodawczyni jest zwolniona z podatku na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Wnioskodawczyni ma udokumentowane otrzymanie środków pieniężnych, które są przedmiotem nabycia.

Na podstawie sporządzonego aktu notarialnego Wnioskodawczyni otrzymała kwotę 5.000 zł gotówką (rozdz. VII pkt 2 aktu notarialnego) a kwotę 55.670 zł przelewem na konto (rozdz. VII pkt 3a aktu notarialnego).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Jakie skutki podatkowe dla Wnioskodawczyni wynikają z nabycia zachowku?
2. Czy Wnioskodawczyni jest zwolniona z opodatkowania z tytułu nabycia zachowku?
   
   

Zdaniem Wnioskodawczyni, podatek jest nienależny i Wnioskodawczyni powinna być zwolniona z jego płacenia.

Wnioskodawczyni uważa, że spełnia warunki do skorzystania ze zwolnienia od podatku, ponieważ zgłosiła nabycie własności rzeczy w terminie 6 miesięcy od dnia postania obowiązku podatkowego oraz ma udokumentowane otrzymanie środków pieniężnych, które są przedmiotem nabycia. Wnioskodawczyni złożyła zgłoszenie SD-Z2 w urzędzie skarbowym.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2016 r. poz. 205, ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu.

Stosownie do art. 5 tej ustawy obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W przypadku nabycia tytułem zachowku obowiązek podatkowy powstaje z chwilą zaspokojenia roszczenia – art. 6 ust. 1 pkt 2a tejże ustawy.

Według art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej kwotę wolną w wysokości 9.637 zł, jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

W myśl art. 14 ust. 2 ww. ustawy zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe. Na podstawie art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy do grupy I zalicza się: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w 2007 r. zmarł ojciec Wnioskodawczyni. Spadek po ojcu i nabyły: Wnioskodawczyni, jej matka i siostra – każda po 1/3 części. W 2015 r. zmarła matka Wnioskodawczyni. Do spadku po sobie na podstawie testamentu notarialnego powołała wyłącznie córkę (siostrę Wnioskodawczyni). W dniu 24 kwietnia 2016 r. Wnioskodawczyni i jej siostra sprzedały mieszkanie po rodzicach. Udział Wnioskodawczyni wynoszący 1/6 części został sprzedany za kwotę 30.500 zł. Od swojej siostry Wnioskodawczyni otrzymała natomiast kwotę 30.170 zł, która w pełni wyczerpała jej roszczenia wobec siostry o zachowek po matce. Powyższe zostało zawarte w akcie notarialnym. Kwota ze sprzedaży została zapłacona na rzecz Wnioskodawczyni w kwietniu 2016 r. w następujący sposób: 5.000 zł gotówką i 55.670 zł przelewem bankowym. W dniu 10 maja 2016 r., tj. przed upływem 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego, Wnioskodawczyni zgłosiła w urzędzie skarbowym na formularzu SD-Z2 nabycie własności rzeczy i praw majątkowych tytułem zachowku.

W związku z powyższym należy wskazać, że instytucja zachowku ściśle łączy się ze spadkiem i procedurą związaną ze spadkobraniem. Zachowek nie jest jednak składnikiem spadku. Stanowi on swoistą ochronę interesów określonej grupy osób najbliższych zmarłemu, w przypadku pominięcia ich przy spadkobraniu. Zgodnie bowiem z treścią art. 991 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2016 r., poz. poz. 380, ze zm.) zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni - dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach - połowa wartości tego udziału (zachowek). Jak z kolei wynika z § 2 tego przepisu jeżeli uprawniony nie otrzymał należnego mu zachowku bądź w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, bądź w postaci powołania do spadku, bądź w postaci zapisu, przysługuje mu przeciwko spadkobiercy roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia.

Z zacytowanych przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że zachowek jest odrębnym od spadkobrania tytułem nabycia podlegającym opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Osoby uprawnione do zachowku nie uzyskują własności rzeczy i praw majątkowych wynikających z ww. prawa z chwilą otwarcia spadku. Przeniesienie takie następuje z chwilą wykonania tego prawa przez spadkobierców na rzecz osób uprawnionych.

Momentem nabycia rzeczy i praw majątkowych tytułem zachowku jest więc chwila jego wykonania. Moment ten decyduje z kolei o możliwości stosowania zwolnienia z opodatkowania, o którym mowa w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W myśl art. 4a ust. 1 pkt 1 zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4.

Zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych dokonać należy na formularzu SD-Z2, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawach wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych (Dz.U. z 2015 r., poz. 2060).

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1-2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej (art. 4a ust. 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn).

Stosownie do art. 4a ust. 4 ww. ustawy, obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków gdy:

1. wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
2. nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.
   
   

Zwolnienie określone w art. 4a ww. ustawy stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa (art. 4 ust. 4 cyt. ustawy).

Podkreślić należy, że rolą Organu interpretacyjnego działającego na podstawie art. 14b Ordynacji podatkowej nie jest rozstrzyganie jaka czynność (jaki rodzaj nabycia) ma miejsce lecz ocena skutków podatkowych wskazanej czynności. Jeżeli zatem Wnioskodawczyni twierdzi, że nabycie środków pieniężnych w kwocie 30.170 zł w 2016 r. nastąpiło tytułem zachowku, to Organ przyjmuje tę informację jako element opisu stanu faktycznego i dokonuje oceny skutków podatkowych nabycia zachowku.

Mając na uwadze powyższe należy wskazać, iż nabycie własności rzeczy i praw majątkowych tytułem zachowku, na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn, co do zasady podlega opodatkowaniu tym podatkiem. Nabycie tytułem zachowku następuje z chwilą wykonania tego prawa – zaspokojenia roszczenia lub jego części.

Zatem w rozpatrywanej sprawie obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn powstał w momencie otrzymania przez Wnioskodawczynię środków pieniężnych tytułem zachowku.

Wobec tego – mając na uwadze opisany we wniosku stan faktyczny – Wnioskodawczyni z tytułu otrzymania zachowku po matce, korzysta ze zwolnienia zawartego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Organ zauważa że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie chroni Wnioskodawczyni.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.