Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/4511-673/16-1/ENB
z 24 października 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) oraz § 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 20 lipca 2016 r. (data wpływu 26 lipca 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie umarzania i udzielania ulg w spłatach należności pieniężnych mających charakter cywilnoprawny w części dotyczącej umorzenia osobom fizycznym prowadzącym działalność gospodarczą należności z nią związanych oraz obowiązku wystawienia informacji PIT-8C osobom zmarłym oraz osobom solidarnie zobowiązanym do spłaty pozostającym w związku małżeńskim – jest nieprawidłowe,natomiast w pozostałej częścijest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 lipca 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie umarzania i udzielania ulg w spłatach należności pieniężnych mających charakter cywilnoprawny.

We wniosku tym przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

W dniu 30 października 2014 r. Rada Miejska w T. na podstawie art. 59 ust. 1, 2 i 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t. j. Dz. U. z 2013 r. poz. 885 z późn. zm.) oraz art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2016 r. poz. 446 z późn. zm.) podjęła uchwałę w sprawie określania szczegółowych zasad, sposobu i trybu umarzania i udzielania ulg w spłatach należności pieniężnych mających charakter cywilnoprawny przypadających Gminie Miejskiej T. W § 1 przytoczonej na wstępie uchwały zapisano, że uchwała określa szczegółowe zasady umarzania, odraczania spłaty lub rozkładania na raty należności pieniężnych mających charakter cywilnoprawny przypadających Gminie Miejskiej T., warunki dopuszczalności pomocy publicznej w przypadkach, w których ulga stanowić będzie pomoc publiczną oraz organy lub osoby uprawnione do udzielania tych ulg.

W § 2 uchwały zdefiniowano następujące pojęcia:

1. Gmina - należy przez to rozumieć Gminę Miejską T.,
2. Prezydent - należy przez to rozumieć Prezydenta Miasta T.,
3. należności - należy przez to rozumieć należności z tytułu zbycia nieruchomości, opłatę roczną z tytułu użytkowania wieczystego lub trwałego zarządu, czynsz za dzierżawę i najem w tym najem lokali mieszkalnych, opłatę z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości, koszty przygotowania nieruchomości do zbycia oraz inne cywilnoprawne wierzytelności Gminy,
4. dłużnik - należy przez to rozumieć osobę fizyczną, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nie posiadającą osobowości prawnej.

Zgodnie z § 3 ust. 1 należność może zostać umorzona w całości lub części jeżeli:

1. osoba fizyczna zmarła, nie pozostawiając majątku przedstawiającego wartość rynkową albo pozostawiła majątek niepodlegający egzekucji na podstawie odrębnych przepisów,
2. osoba prawna została wykreślona z właściwego rejestru osób prawnych a odpowiedzialność z tytułu należności nie przechodzi z mocy prawa na osoby trzecie,
3. jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej uległa likwidacji,
4. zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że w postępowaniu egzekucyjnym nie uzyska się kwoty wyższej od kosztów dochodzenia i egzekucji tej należności lub postępowanie egzekucyjne okazało się nieskuteczne,
5. zachodzi ważny interes dłużnika, w szczególności ściągnięcie należności zagraża jego egzystencji,
6. umorzenie leży w interesie publicznym,
7. dzierżawca gruntów rolnych poniósł straty w uprawach w związku z wystąpieniem niekorzystnych warunków atmosferycznych.

W § 3 ust. 2 zapisano, że umorzenie należności może nastąpić na wniosek dłużnika lub z urzędu a w przypadku określonym w ust. 1 pkt 5 i 7 jedynie na wniosek.

Zgodnie z § 4 w przypadkach uzasadnionych względami społecznymi lub gospodarczymi na wniosek dłużnika można udzielić ulgi:

1. odroczyć termin zapłaty całości lub części należności,
2. rozłożyć płatność należności lub jej części na raty, biorąc pod uwagę możliwości płatnicze dłużnika oraz uzasadniony interes Gminy.

Na mocy § 5 ust. 1 umorzenie należności następuje w formie pisemnej na podstawie prawa cywilnego, o ile przepisy szczegółowe nie stanowią inaczej. W przypadkach określonych w § 3 ust. 1 pkt 1-4 uchwały umorzenie następuje w formie jednostronnego oświadczenia woli.

Udzielenie ulgi następuje na podstawie umowy (ugody), która powinna określać w szczególności kwotę całej należności, kwotę w stosunku do której odroczono termin płatności lub wysokość poszczególnych rat i terminy płatności oraz skutki nie wywiązania się z warunków udzielonej ulgi (§ 5 ust. 3 uchwały). Za okres odroczenia terminu płatności lub rozłożenia należności na raty nie pobiera się odsetek. W przypadku nie wywiązania się przez dłużnika z zawartej umowy, cała nie uiszczona należność staje się natychmiast wymagana a odsetki nalicza się od dnia powstania opóźnienia w płatności (§ 5 ust. 4 uchwały).

Zgodnie z § 6 ust. 1 organem uprawnionym do umorzenia należności oraz udzielenia ulg jest Prezydent. W oparciu o wymienione wyżej regulacje uchwały Rady Miejskiej w T. z dnia 30 października 2014 r. Prezydent może udzielić ulg wymienionych w § 3 i § 4 niniejszej uchwały. W przypadku udzielenia ulgi w postaci umorzenia należności pieniężnych o charakterze cywilnoprawnym pozytywnie rozpatrzony wniosek przez Prezydenta oznacza rezygnację z poboru opłat stanowiących dochód gminy. Natomiast w sytuacji udzielenia ulgi w postaci odroczenia terminu płatności lub rozłożenia na raty ww. należności, pomoc udzielona wnioskującemu ma co do zasady charakter zwrotny, należności zostają zapłacone, gmina nie traci swoich dochodów.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy udzielenie przez Prezydenta ulgi w spłacie na podstawie § 3 i § 4 uchwały Rady Miejskiej w T. w sprawie określania szczegółowych zasad, sposobu i trybu umarzania i udzielania ulg w spłatach należności pieniężnych mających charakter cywilnoprawny w przypadkach, w których ulga stanowić będzie pomoc publiczną, osobom fizycznym w sytuacji, o której mowa w § 3 ust. 1 pkt 1, 4 i 5 oraz § 4 niniejszej uchwały, stanowi dla tych osób przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?
   
   
   Pytanie dotyczy ulg udzielonych:
   
   
   
   1. osobom fizycznym prowadzącym i nieprowadzącym działalność gospodarczą, co do których zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że w postępowaniu egzekucyjnym nie uzyska się kwoty wyższej od kosztów dochodzenia i egzekucji tej należności lub postępowanie egzekucyjne okazało się nieskuteczne;
      
   2. osobom fizycznym prowadzącym i nieprowadzącym działalność gospodarczą, w przypadku gdy zachodzi ważny interes dłużnika, w szczególności ściągnięcie należności zagraża jego egzystencji;
      
   3. osobom fizycznym, które zmarły nie pozostawiając majątku przedstawiającego wartość rynkową albo pozostawiły majątek niepodlegający egzekucji na podstawie odrębnych przepisów.
      
      
      
2. Czy powyższe wiąże się z obowiązkiem sporządzenia przez Wnioskodawcę informacji PIT-8C o wysokości uzyskanego przychodu z innych źródeł?

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W orzecznictwie ugruntowany został pogląd, iż pojęcie nieodpłatne świadczenie obejmuje wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne tj. nie związane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie tej osobie mający konkretny wymiar finansowy (zob. uchwała NSA z dnia 16 października 2006 r. II FPS 1/06). Zaś w wyroku WSA w Warszawie z dnia 26 października 2011 r., III SA/Wa 531/11 wyjaśniono, iż świadczenie nieodpłatne to takie świadczenie, które podatnik otrzymuje pod tytułem darmym, co oznacza, że w zamian nic nie świadczy ani nie zobowiązuje się do przyszłych świadczeń. Według Wnioskodawcy, dość powszechnie przyjmuje się, iż umorzenie zobowiązań pieniężnych o charakterze cywilnoprawnym jest dla podmiotu zwalnianego z długu przychodem. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 27 marca 2008 r. II FSK 25/08 stwierdza, iż umorzenie zobowiązania stanowi nieodpłatne świadczenie dla dłużnika, któremu umorzono zobowiązanie.

W przypadku odroczenia terminu płatności lub rozłożenia na raty należności pieniężnych o charakterze cywilnoprawnym, konsekwencją zastosowania którejś z wymienionych instytucji jest zapłata zobowiązania. Wobec tego w obu przypadkach nie ma mowy o przychodzie podatnika.

W ocenie Wnioskodawcy umorzenie należności o charakterze cywilnoprawnym jest nieodpłatnym świadczeniem, którego wartość (kwota umorzonego zobowiązania wraz z umorzonymi odsetkami i innymi należnościami ubocznymi) stanowi przychód podatkowy.

Poza tym, jak wyjaśniono w wyroku WSA w Gliwicach z dnia 2 sierpnia 2011 r. I SA/GI 24/11, zapisy zawarte w art. 11 ust. 2a pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mają zastosowanie tylko w sytuacji, gdy nie jest możliwe określenie tej wartości w jeden ze sposobów wymienionych w punktach od 1 do 3. W przypadku umorzenia należności pieniężnych o charakterze cywilnoprawnym mamy do czynienia z anulowaniem powstałej zaległości wraz z odsetkami i innymi należnościami ubocznymi lub samych odsetek i innych należności ubocznych lub tylko innych należności ubocznych.

Stosownie do postanowień art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, z wyjątkiem alimentów na rzecz dzieci, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nie należące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nie znajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Według Wnioskodawcy, należność pieniężna o charakterze cywilnoprawnym jest w swej istocie świadczeniem ekwiwalentnym. Udzielenia ulgi w postaci odroczenia terminu płatności bądź rozłożenia na raty należności pieniężnych o charakterze cywilnoprawnym nie można traktować w kategorii przysporzenia majątkowego. Natomiast jeśli chodzi o udzielenie ulgi w postaci umorzenia należności pieniężnych o charakterze cywilnoprawnym, czy to należności głównej wraz z odsetkami i innymi należnościami ubocznymi, czy też umorzenia tylko odsetek bądź innych należności ubocznych, należy to rozpatrywać w kategorii przysporzenia majątkowego.

Wobec powyższego, zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku zastosowania ulgi w spłacie należności pieniężnych o charakterze cywilnoprawnym w postaci odroczenia terminu płatności lub rozłożenia na raty organ nie jest zobowiązany do sporządzenia i przesłania informacji PIT-8C o wysokości uzyskanego przez podatnika przychodu z innych źródeł. Jednakże w sytuacji udzielenia ulgi w postaci umorzenia należności pieniężnych o charakterze cywilnoprawnym na podstawie oświadczenia woli, wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, wówczas Wnioskodawca jest zobowiązany do sporządzenia i przesłania informacji PIT-8C o wysokości uzyskanego przez podatnika przychodu z innych źródeł.

Zdaniem Wnioskodawcy, udzielenie ulgi w spłacie należności pieniężnych o charakterze cywilnoprawnym w postaci umorzenia stanowi przysporzenie, bez względu na to czy ulga udzielana jest na wniosek dłużnika czy z urzędu. Wówczas organ zobowiązany jest do sporządzenia i przesłania informacji PIT-8C o wysokości uzyskanego przez podatnika przychodu z innych źródeł. Istotną kwestią jest ustalenie, czy umarzane zobowiązanie stanowi zobowiązanie solidarne czy też nie.

W sytuacji, gdy udzielana jest ulga w spłacie należności pieniężnych o charakterze cywilnoprawnym osobom pozostającym w związku małżeńskim, w którym panuje wspólność majątkowa małżeńska, tzn. odpowiedzialność za zobowiązania jest solidarna, wówczas PIT-8C należy sporządzić na jednego z małżonków i ująć w nim pełną wysokość udzielonej ulgi - wysokość uzyskanego przychodu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe w zakresie dotyczącym umorzenia osobom fizycznym prowadzącym działalność gospodarczą należności z nią związanych oraz obowiązku wystawienia informacji PIT-8C osobom zmarłym oraz osobom solidarnie zobowiązanym do spłaty pozostającym w związku małżeńskim, za prawidłowe w pozostałym zakresie.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie natomiast do art. 10 ust. 1 pkt 9 tej ustawy źródłem przychodu są tzw. „inne źródła”.

Na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użyte w ww. przepisie sformułowanie „w szczególności”, świadczy o tym, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter przykładowy i otwarty, zatem do tej kategorii należy zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy i jednocześnie niekwalifikowane do żadnej z kategorii przychodów wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 ustawy.

Ponadto zauważyć należy, że w przepisie tym ustawodawca posługuje się pojęciem „nieodpłatnego świadczenia”. Wobec jego niezdefiniowania w ustawie podatkowej odwołać się należy do stanowiska wyrażanego w tej mierze, a więc co do sposobu rozumienia tego pojęcia, w dotychczasowym orzecznictwie sądowym, w tym zwłaszcza uchwały NSA z dnia 16 października 2006 r., II FPS 1/06, w której przyjęto, iż ma ono szerszy zakres niż w prawie cywilnym, obejmuje bowiem wszelkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze (...), których skutkiem jest nieodpłatne, tj. nie związane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie mające konkretny wymiar finansowy.

W świetle powyższego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega dochód, uzyskiwany w wyniku określonych czynności faktycznych i prawnych, w następstwie których mamy do czynienia z przyrostem mienia. Tak więc, podstawą uzyskania przychodów z innych źródeł mogą być tylko takie czynności, w wyniku których następuje po stronie osoby fizycznej przysporzenie majątkowe.

Zgodnie z art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 885 ze zm.), w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem dłużnika lub interesem publicznym należności pieniężne mające charakter cywilnoprawny, przypadające jednostce samorządu terytorialnego lub jej jednostkom podległym, mogą być umarzane albo ich spłata może być odraczana lub rozkładana na raty, na zasadach określonych przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, z zastrzeżeniem ust. 4.

Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego określi szczegółowe zasady, sposób i tryb udzielania ulg, o których mowa w ust. 1, warunki dopuszczalności pomocy publicznej w przypadkach, w których ulga stanowić będzie pomoc publiczną, oraz wskaże organ lub osobę uprawnione do udzielania tych ulg (art. 59 ust. 2 ww. ustawy).

Na podstawie art. 59 ust. 3 ww. ustawy, organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może, w drodze uchwały, postanowić o stosowaniu z urzędu ulg, o których mowa w ust. 1, w przypadku wystąpienia okoliczności wymienionych w art. 56 ust. 1.

Stosownie do postanowień art. 56 ust. 1 należności pieniężne mające charakter cywilnoprawny, mogą być umarzane w całości, jeżeli:

1. osoba fizyczna - zmarła, nie pozostawiając żadnego majątku albo pozostawiła majątek niepodlegający egzekucji na podstawie odrębnych przepisów, albo pozostawiła przedmioty codziennego użytku domowego, których łączna wartość nie przekracza kwoty 6000 zł;
2. osoba prawna - została wykreślona z właściwego rejestru osób prawnych przy jednoczesnym braku majątku, z którego można by egzekwować należność, a odpowiedzialność z tytułu należności nie przechodzi z mocy prawa na osoby trzecie;
3. zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że w postępowaniu egzekucyjnym nie uzyska się kwoty wyższej od kosztów dochodzenia i egzekucji tej należności lub postępowanie egzekucyjne okazało się nieskuteczne;
4. jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej uległa likwidacji;
5. zachodzi ważny interes dłużnika lub interes publiczny.

Mając zatem na uwadze przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe oraz powołane wyżej przepisy prawa należy stwierdzić, iż umorzenie należności pieniężnych mających charakter cywilnoprawny jest co do zasady tożsame ze spełnieniem na rzecz osoby fizycznej nieodpłatnego świadczenia. Należy bowiem zauważyć, iż w wyniku umorzenia należności z ww. tytułu osoba ta odnosi rzeczywistą korzyść, nie wydatkując środków, które byłaby zobowiązana wydatkować regulując należności pieniężne przypadające gminie lub jej jednostkom podległym. W efekcie zwolnienia osoby z ponoszenia ww. wydatków następuje u niej trwały przyrost majątku. Przysporzenie to jest realne i wymierne, bowiem dzięki takiemu umorzeniu osoba będąca jego beneficjentem zwolniona zostaje z obowiązku świadczenia kosztem swojego majątku, a więc konieczności jego uszczuplenia. Przychodem są bowiem nie tylko aktywa, które ulegają zwiększeniu u podatnika, ale także zmniejszenie jego pasywów (wyroki NSA z dnia 8 czerwca 1994 r., sygn. akt SA/Kr 1239/93 i z dnia 6 kwietnia 1994 r., sygn. akt SA/Wr 1101/03).

Zatem umorzenie osobie fizycznej w całości lub w części należności pieniężnych mających charakter cywilnoprawny stanowi, co do zasady, przychód z innych źródeł w rozumieniu art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za wyjątkiem sytuacji, gdy należności pieniężne były związane z działalnością gospodarczą osoby zobowiązanej do ich ponoszenia wówczas dla tej osoby stanowią przychód z prowadzonej działalności gospodarczej, stosownie do art. 14 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W tym przypadku (tj. w przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą, które uzyskują przychód z tej działalności), wystawiony w formie pisemnej dokument o zastosowaniu ulgi w spłacie należności oraz jednostronne oświadczenie woli będzie stanowiło informację o uzyskanym przychodzie.

Odnosząc się natomiast do umarzania należności pieniężnych mających charakter cywilnoprawny osobom fizycznym, które zmarły zauważyć należy, że byt prawny podatnika jako osoby fizycznej, którym zgodnie z art. 7 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa jest osoba fizyczna, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu, ustaje z chwilą jego śmierci.

Stosownie do art. 922 § 1 i 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r., poz. 380 z późn. zm.) prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób, chyba że są ściśle związane z osobą zmarłego lub przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami.

W świetle ogólnej reguły, zaległe należności pieniężne wynikające z zawartych umów cywilnoprawnych, stanowią obowiązek (dług) przechodzący na spadkobierców. W myśl zasady wyrażonej w art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego, następcy prawni wstępują w dokładnie taką samą sytuację prawną i faktyczną, która istniała w chwili śmierci spadkobiercy. Dotyczy to zasadniczo każdego stosunku prawnego, w jakim pozostawała zmarła osoba, w tym również umów obligacyjnych.

Jednym ze skutków wejścia spadkobiercy w ogół praw i obowiązków majątkowych spadkodawcy jest powstanie po jego stronie odpowiedzialności za zobowiązania, których podmiotem był zmarły. W przytoczonym kontekście odpowiedzialność ta będzie rozumiana jako normatywna możliwość zaspokojenia się wierzyciela z majątku dłużnika w drodze postępowania egzekucyjnego, a zatem polega ona na tym, że wierzyciel spadkowy (tj. osoba, która była wierzycielem w stosunku do spadkodawcy) ma możliwość skierowania do majątku spadkobiercy egzekucji na wypadek, gdyby ten nie spełnił dobrowolnie ciążącego na nim obowiązku świadczenia.

Jeśli zatem w momencie śmierci dłużnika zaległość istnieje, to jako obowiązek majątkowy wchodzi w skład spadku. W konsekwencji należność pieniężna zostaje umorzona spadkobiercom zmarłego dłużnika, zatem to po ich stronie powstaje przychód z innych źródeł w wysokości umorzonej kwoty, stosownie do udziałów przypadających w spadku.

Ponieważ przychód z tytułu umorzenia należności pieniężnych mających charakter cywilnoprawny nie mieści się w katalogu zwolnień wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlega on opodatkowaniu, za wyjątkiem należności związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą, jako przychód z innych źródeł.

Wobec powyższego osobom fizycznym lub ich spadkobiercom, którym - ze względu na uzasadnione przypuszczenie, że w postępowaniu egzekucyjnym nie uzyska się kwoty wyższej od kosztów dochodzenia i egzekucji tej należności lub postępowanie egzekucyjne okazało się nieskuteczne; lub ze względu na ważny interes dłużnika, w szczególności gdy ściągnięcie należności zagraża jego egzystencji - umorzono należności pieniężne mające charakter cywilnoprawny i którzy uzyskują przychód z innych źródeł, Wnioskodawca zobowiązany jest sporządzić informację PIT-8C.

Jak wynika z art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego, z zastrzeżeniem art. 45ba ust. 4, przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

W przypadku, gdy należność pieniężna jest umarzana osobom pozostającym w związku małżeńskim, w którym panuje majątkowa wspólność małżeńska, wówczas każdy z małżonków uzyskuje przychód w części umorzenia proporcjonalnie na niego przypadający. W takiej sytuacji informację PIT-8C należy wystawić oddzielnie dla każdego z małżonków, umieszczając w nich przychód proporcjonalnie przypadający na każdego z małżonków.

Odmiennie natomiast należy odnieść się do instytucji odroczenia terminu spłaty oraz rozłożenia na raty płatności całości lub części należności. W sytuacji bowiem gdy Wnioskodawca, działając na podstawie przepisów prawa, osobom fizycznym, spełniającym wskazane w uchwale warunki, wyraża zgodę na odroczenie terminu spłaty lub rozłożenie na raty płatności całości lub części należności, nie można mówić o przysporzeniu. Należność jest nadal wymagalna do zapłaty lecz odroczona w czasie. Zatem nie ma podstaw – dla celów podatkowych - do ustalenia wartości ewentualnego świadczenia z tytułu tych ulg w spłacie. W związku z tym nie można uznać, że osoba fizyczna uzyskała przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego, po stronie tej osoby nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu w związku z zastosowaniem ulgi, a co za tym idzie na Wnioskodawcy nie będzie ciążył obowiązek wystawienia informacji PIT- 8C.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.).

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.