Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB4.4014.69.2017.2.MD
z 23 czerwca 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2017 r., poz. 201, ze zm.) – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 10 kwietnia 2017 r. (data wpływu – 14 kwietnia 2017 r.), uzupełnionym 5 czerwca 2017 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie ustalenia obowiązku sporządzania deklaracji PCC-3 w związku z dokonaniem cesji wierzytelności – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 14 kwietnia 2017 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie ustalenia obowiązku sporządzania deklaracji PCC-3 w związku z dokonaniem cesji wierzytelności.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w związku z czym, w piśmie z 24 maja 2017 r., znak: 0111-KDIB4.4014.69.2017.1.MD wezwano do jego uzupełnienia.

Wniosek uzupełniono 5 czerwca 2017 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca prowadzi działalność w zakresie usług finansowych oraz usług obrotu wierzytelnościami. W ramach prowadzonej działalności wnioskodawca m.in. nabywa wierzytelności (cesja wierzytelności zgodnie z art. 509 Kodeksu cywilnego).

Wnioskodawca nabywa wierzytelność bez oceny ryzyka jej ściągalności. Wnioskodawca nabywa wierzytelności w sposób definitywny (wierzytelność nie może zostać przeniesiona z powrotem na pierwotnego wierzyciela) jak również warunkowy (wierzytelność po spełnieniu umownych warunków może zostać przeniesiona na pierwotnego wierzyciela). Częstokroć Wnioskodawca nabywa kilkadziesiąt lub kilkaset odrębnych wierzytelności, każda z osobna za cenę 1 złoty, lub za cenę kilku złotych – w podanych sytuacjach kwota podatku od czynności cywilnoprawnych do zapłaty, obliczona zgodnie z ustawą o podatku od czynności cywilnoprawnych, wynosi 0 złotych.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, iż nabywa wierzytelność za określoną cenę, co wyklucza możliwość otrzymania wierzytelności na podstawie darowizny, zamiany lub umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności. Wobec powyższego Wnioskodawca wskazał, że z punktu widzenia prawa cywilnego kupuje on wierzytelność a zbywca mu ją sprzedaje.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy w opisanej sytuacji, tj. gdy kwota podatku do zapłaty wynosi 0 złotych, podatnik zobowiązany jest do złożenia przewidzianej prawem deklaracji podatkowej (PCC-3)?
2. W przypadku odpowiedzi twierdzącej na pytanie nr 1, czy właściwy dla podatnika miejscowo organ podatkowy może zwolnić podatnika z obowiązku złożenia stosownej deklaracji podatkowej, lub czy istnieje inna wynikająca z przepisów prawa możliwość dla uchylenia się przez podatnika od obowiązku złożenia stosownej deklaracji podatkowej?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z dyspozycją przepisu art. 10 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, podatnicy są obowiązani, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, według ustalonego wzoru, oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, z wyłączeniem przypadków, gdy podatek jest pobierany przez płatnika.

Skoro zatem deklaracja podatkowa służy zaprezentowaniu kwoty podatku do zapłaty, to nie powinna być ona składana jedynie wówczas, gdy ze względu na zastosowane zaokrąglenia, kwota podatku do zapłaty wynosi 0 złotych. Powyższe oznacza, że w opisanej we wniosku sytuacji, tj. gdy Wnioskodawca, u którego powstał obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, ale którego kwota podatku wynosi zero złotych, nie musi składać PCC-3. Powyższe uzasadnione jest ekonomiką postępowania, albowiem przyjęcie odwrotnej wykładni ww. przepisu prowadzi do sytuacji, w której podatnik zobowiązany jest do składania nawet kilkuset odrębnych deklaracji PCC-3, a organ podatkowy zobowiązany jest do weryfikacji tychże deklaracji, podczas gdy nie rodzą one obowiązku zapłaty podatku.

Jeśli uznajemy składanie przez Wnioskodawcę deklaracji PCC-3 przy kwocie podatku do zapłaty w wysokości 0 złotych za obowiązkowe, to musimy jednocześnie przyjąć – mając na względzie opisane powyżej zasady ekonomiki postępowania, uprawnienie właściwego miejscowo dla podatnika – Wnioskodawcy organu podatkowego, do zwolnienia wnioskodawcy od obowiązku składania deklaracji PCC-3 w sytuacji, gdy kwota podatku do zapłaty wynosi 0 złotych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2017 r., poz. 1150), podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

Stosownie do treści art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej. Obowiązek ten, z zastrzeżeniem art. 5, ciąży przy umowie sprzedaży – na kupującym (art. 4 pkt 1 omawianej ustawy). Art. 5 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi, że obowiązek zapłaty podatku ciąży na podatnikach tego podatku.

W myśl art. 6 ust. 1 cyt. ustawy, podstawę opodatkowania stanowi przy umowie sprzedaży – wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego. Jak stanowi ust. 2 cyt. przepisu, wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów. Z art. 6 ust. 3 ww. ustawy wynika natomiast, że jeżeli podatnik nie określił wartości przedmiotu czynności cywilnoprawnej lub wartość określona przez niego nie odpowiada, według oceny organu podatkowego, wartości rynkowej, organ ten wezwie podatnika do jej określenia, podwyższenia lub obniżenia, w terminie nie krótszym niż 14 dni od dnia doręczenia wezwania, podając jednocześnie wartość według własnej, wstępnej oceny. Jeżeli podatnik, pomimo wezwania, o którym mowa w ust. 3, nie określił wartości lub podał wartość nieodpowiadającą wartości rynkowej, organ podatkowy dokona jej określenia z uwzględnieniem opinii biegłego lub przedłożonej przez podatnika wyceny rzeczoznawcy. Jeżeli organ podatkowy powoła biegłego, a wartość określona z uwzględnieniem jego opinii różni się o więcej niż 33% od wartości podanej przez podatnika, koszty opinii ponosi podatnik (art. 6 ust. 4 omawianej ustawy).

Jak wynika z przepisu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, stawki podatku wynoszą od umowy sprzedaży:

1. nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym – 2%,
2. innych praw majątkowych – 1%.
   
   

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 ww. ustawy, podatnicy są obowiązani, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, według ustalonego wzoru, oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, z wyłączeniem przypadków, gdy podatek jest pobierany przez płatnika.

Przepisy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie definiują pojęcia cesji (przelewu) wierzytelności. W związku z powyższym, koniecznym w tym zakresie jest sięgnięcie do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2017, poz. 459, ze zm.).

Art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego stanowi, iż wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły (art. 510 § 1 ww. Kodeksu).

Jak z powyższych przepisów wynika, umowa cesji wierzytelności może przybrać różną formę i nie zawsze jest to umowa sprzedaży.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności m.in. nabywa wierzytelności (cesja wierzytelności zgodnie z art. 509 Kodeksu cywilnego). Wnioskodawca nabywa wierzytelność bez oceny ryzyka jej ściągalności. Wnioskodawca nabywa wierzytelności w sposób definitywny (wierzytelność nie może zostać przeniesiona z powrotem na pierwotnego wierzyciela) jak również warunkowy (wierzytelność po spełnieniu umownych warunków może zostać przeniesiona na pierwotnego wierzyciela). Częstokroć Wnioskodawca nabywa kilkadziesiąt lub kilkaset odrębnych wierzytelności, każda z osobna za cenę 1 złoty, lub za cenę kilku złotych – w podanych sytuacjach kwota podatku od czynności cywilnoprawnych do zapłaty, obliczona zgodnie z ustawą o podatku od czynności cywilnoprawnych, wynosi 0 złotych. Wnioskodawca doprecyzował, że wskazana we wniosku cesja wierzytelności przybiera postać umowy sprzedaży.

Zdaniem Wnioskodawcy, w sytuacji, gdy kupuje on wierzytelność za 1 zł lub kilka zł i kwota podatku od czynności cywilnoprawnych wynosi 0 zł, to nie powinien składać deklaracji PCC-3, a gdyby obowiązek taki istniał, to właściwy organ podatkowy winien go z takiego obowiązku zwolnić.

Z takim stanowiskiem nie można się zgodzić.

Jak wynika z art. 7 § 1 Ordynacji podatkowej, podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu.

Zgodnie z art. 4 ww. ustawy, obowiązkiem podatkowym jest wynikająca z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach.

Stosownie natomiast do treści art. 5 cyt. ustawy, zobowiązaniem podatkowym jest wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu albo gminy podatku w wysokości, w terminie oraz w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego.

Zgodnie z art. 21 § 1 Ordynacji podatkowej, zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem:

1. zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania;
2. doręczenia decyzji organu podatkowego, ustalającej wysokość tego zobowiązania.
   
   

Stosownie do art. 21 § 2 i § 3 Ordynacji podatkowej, jeżeli przepisy prawa podatkowego nakładają na podatnika obowiązek złożenia deklaracji, a zobowiązanie podatkowe powstaje w sposób określony w § 1 pkt 1 (czyli z dniem zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania), podatek wykazany w deklaracji jest podatkiem do zapłaty. Jeżeli w postępowaniu podatkowym organ podatkowy stwierdzi, że podatnik, mimo ciążącego na nim obowiązku, nie zapłacił w całości lub w części podatku, nie złożył deklaracji albo że wysokość zobowiązania podatkowego jest inna niż wykazana w deklaracji, albo powstałego zobowiązania nie wykazano, organ podatkowy wydaje decyzję, w której określa wysokość zobowiązania podatkowego.

Taki sposób, jak wskazany powyżej, wykonywania obowiązku podatkowego i związanych z nim czynności stosowany jest również (z wyjątkiem czynności zawartej w formie aktu notarialnego) w przypadku powstania obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Z zestawienia treści wskazanych przepisów zawartych w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych oraz Ordynacji podatkowej wysnuć należy wniosek, że podmiotem zobowiązanym do złożenia deklaracji w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych jest określona strona czynności cywilnoprawnej, czyli podatnik. Na nim ciąży obowiązek wypełnienia i podpisania deklaracji podatkowej, niezależnie od tego czy jest zobowiązany do zapłaty podatku i czy takie zobowiązanie wystąpi. Podkreślić bowiem należy, że przepisy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych określają jedynie zwolnienie z zapłaty podatku przez niektóre podmioty, nie zawierają natomiast norm (uregulowań), które zwalniałyby podatników z obowiązku złożenia deklaracji w sprawie podatku, gdy dana czynność skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Deklaracja podatkowa jest formą obowiązkowego przekazywania informacji przez zobowiązane do ich składania podmioty, w szczególności podatników. Złożenie deklaracji nie jest jednak zwykłą czynnością „techniczną”. Konsekwencje prawne jej złożenia nie wynikają z natury deklaracji podatkowej, ale z przepisów prawa (B. Brzeziński, Deklaracja podatkowa – istota i charakter prawny, Pr. i Pod. 2005, nr 1, s. 14-19).

Pomimo, iż deklaracja co do zasady służy zaprezentowaniu kwoty podatku do zapłaty, to jednak ustawodawca nie zastrzegł, iż nie jest ona składana wówczas gdy, kwota podatku wynosi 0 zł. To oznacza, że podatnik, u którego powstał obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych (gdyż czynność podlega regulacji zawartej w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych), ale którego kwota podatku wynosi 0 zł – powinien złożyć deklarację PCC-3.

Reasumując, nie można zgodzić się z Wnioskodawcą, iż Wnioskodawca, u którego powstał obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, ale którego kwota podatku wynosi 0 zł, nie musi składać PCC-3.

Niezależnie od powyższego zaznaczyć należy, iż przepisy Ordynacji podatkowej jak również ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie przewidują przypadku, który zezwalałby organowi podatkowemu na zwolnienie podatnika z obowiązku złożenia deklaracji.

Art. 120 ustawy Ordynacja podatkowa stanowi, że organy podatkowe działają na podstawie przepisów prawa. Skoro zatem ustawodawca nie przewidział przepisami proceduralnymi ani materialnymi możliwości zwolnienia przez organ podatkowy z obowiązku złożenia deklaracji przez podatnika w omawianym we wniosku przypadku, nie jest możliwe podjęcie takiej decyzji przez żaden z organów podatkowych.

Końcowo wskazać także należy, że ustalając w przedmiotowej sprawie podstawę opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych – mając na uwadze opisane zdarzenie przyszłe oraz cytowane wyżej przepisy prawa, w szczególności art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, stwierdzić należy, że podstawę opodatkowania stanowi wartość rynkowa wierzytelności. Wskazana przez Wnioskodawcę wartość przedmiotu sprzedaży, określona w kwocie 1,00 lub kilka złotych jako cena nabycia nie może stanowić podstawy opodatkowania. Podstawę opodatkowania stanowi bowiem wartość rynkowa przedmiotu sprzedaży a nie jej cena uzgodniona przez strony transakcji. Podatek należy zatem obliczyć od wartości rynkowej nabywanej wierzytelności, ustalonej w oparciu o art. 6 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy przedstawionego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2016 r., poz. 718, ze zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.